Elena Pustovoytova
"Η μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων διαφαίνεται και οι
πολιτικοί μπορούν να κάνουν ελάχιστα γι' αυτό".
Η απάντηση στο ερώτημα που περιέχεται στον τίτλο αυτού του
άρθρου είναι αρκετά απλή, αν λάβουμε υπόψη μας διάφορες σημαντικές περιστάσεις.
Η πρώτη είναι τι αναμένει η αμερικανική ιδιωτική εταιρεία πληροφοριών-αναλύσεων
Stratfor για την παγκόσμια οικονομία στα τέλη Δεκεμβρίου. Από εκεί ξεκινάμε.
Αν οι άσχετοι "διοικητές" της Ευρωπαϊκής Ένωσης (όπως
ο Josep Borrell και η Ursula von der Leyen) πρόκειται να "πρωτοπορήσουν
και να κατακτήσουν" τον Νέο Κόσμο, οι αναλυτές των μυστικών υπηρεσιών της
αμερικανικής πόλης Austin του Τέξας είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξοι. Προβλέπουν
ότι μέχρι το τέλος του έτους "η ενεργειακή κρίση της Ευρώπης θα βαθύνει,
με τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας να
προκαλούν σημαντική οικονομική αναταραχή στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις
μέχρι το τέλος του χειμώνα. Οι προσπάθειες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων,
συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων ορίων τιμών στην ηλεκτρική ενέργεια από
ανανεώσιμες πηγές, των παρεμβάσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και των
επιδοτήσεων, θα ανακουφίσουν εν μέρει, αλλά όχι εξ ολοκλήρου, την κρίση... Εάν
η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσει ανώτατα όρια στις τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου, πράγμα
απίθανο, ένα τέτοιο όριο θα μείωνε μόνο εν μέρει τις τιμές του φυσικού αερίου,
διότι δεν θα καλυπτόταν με τις εισαγωγές
του ακριβού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Υπάρχει κίνδυνος η Ρωσία να μειώσει
την παραγωγή, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών του
πετρελαίου και να επιδεινώσει την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη και τον
κόσμο". Και ούτω καθεξής μέσα από όλες τις "λεπτομέρειες
πορτρέτου" της κρίσης που δημιούργησε η Δύση λόγω του βαθιά ριζωμένου
μίσους της για τη Ρωσία. Το σημαντικό συμπέρασμα για εμάς είναι ότι οι υψηλές
τιμές της ενέργειας και ο πληθωρισμός θα αναγκάσουν τη Fed και τις περισσότερες
άλλες δυτικές κεντρικές τράπεζες να σφίξουν τη νομισματική πολιτική, αυξάνοντας
τα επιτόκια δανεισμού για να μειώσουν τον πληθωρισμό, ενώ παράλληλα θα
καταστείλουν την οικονομική ανάπτυξη και ενδεχομένως θα οδηγήσουν σε ύφεση τις
δυτικές χώρες.
Είναι σαφές ότι η ύφεση θα γίνει ακόμη πιο πιθανή αν η Ρωσία
διατηρήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Βόρεια Ευρώπη κοντά στο μηδέν,
καθώς αυτό θα ανάγκαζε τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μειώσουν την
κατανάλωση ενέργειας, γεγονός που θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική
δραστηριότητα. Η οικονομική ανάπτυξη του τέταρτου τριμήνου στις Ηνωμένες
Πολιτείες, τη Βρετανία και τη ζώνη του ευρώ θα παραμείνει χαμηλή, πιθανότατα
ακόμη και αρνητική σε μερικές χώρες, αλλά αυτό είναι απίθανο να εμποδίσει τις
κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια, εκτιμούν οι αναλυτές της Stratfor.
Για να προσθέσουμε κάτι που αποσιωπούν: καλλιεργώντας τους Ουκρανούς
εθνικιστές και μέσω αυτών προκαλώντας στρατιωτική δράση στο έδαφος της πρώην
Ουκρανικής Ε.Σ.Σ.Δ., οι ΗΠΑ δεν εκτόπισαν τόσο τη Μόσχα όσο τις Βρυξέλλες, τον
"κατώτερο" εταίρο και αντίπαλό τους, από τη διαδικασία εγκαθίδρυσης
μιας νέας παγκόσμιας τάξης. Και δεν υπάρχει μεγάλη θλίψη για την ΕΕ που
"πετάει από τη σέλα". Τα χέρια τρέμουν στην Ουάσινγκτον όχι από φόβο
για τη γηραιά Ευρώπη, αλλά επειδή της ξέφυγε άλλο ένα χτύπημα από την κούρσα με
τα βαρέλια πετρελαίου και φυσικού αερίου του Σι Τζινπίνγκ στη Μέση Ανατολή.
Κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στο Ριάντ, ο Κινέζος ηγέτης ανακοίνωσε ότι
η χώρα του θα χρησιμοποιούσε εφεξής το γουάν για την εμπορία πετρελαίου μέσω
του Χρηματιστηρίου Πετρελαίου της Σαγκάης και του Εθνικού Χρηματιστηρίου
Φυσικού Αερίου και κάλεσε τις μοναρχίες του Περσικού Κόλπου να συμμετάσχουν στο
σύστημα. Υπενθυμίζεται ότι εδώ και πέντε χρόνια, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος
εισαγωγέας αργού πετρελαίου στον πλανήτη, με τις μισές από τις εισαγωγές της
στο Μεσαίο Βασίλειο να προέρχονται από την Αραβική Χερσόνησο και πάνω από το
ένα τέταρτο από τη Σαουδική Αραβία.
Μη νομίζετε ότι οι Τεξανοί ασχολούνται μόνο με "ιστορίες
τρόμου" για να γαργαλούν τα νεύρα των αναγνωστών. Ο καθηγητής του
Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Νουριέλ Ρουμπινί, ένας από τους πλέον σεβαστούς
εμπειρογνώμονες σε θέματα παγκόσμιας οικονομίας, ο οποίος προέβλεψε την
παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, πιστεύει ότι η παγκόσμια οικονομία
οδεύει προς έναν άνευ προηγουμένου συνδυασμό οικονομικών, χρηματοπιστωτικών και
χρεωστικών κρίσεων, λόγω της αύξησης των ελλειμμάτων, του δανεισμού και της
μόχλευσης. Αυτό σημαίνει ότι "η μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων
διαφαίνεται και οι πολιτικοί μπορούν να κάνουν ελάχιστα γι' αυτό".
Ο Roubini προσφέρει μια ματιά στους αριθμούς, τους οποίους
θεωρεί συγκλονιστικούς: παγκοσμίως, το συνολικό μερίδιο του χρέους του
ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα στο ΑΕΠ αυξήθηκε από 200% το 1999 σε 350%
πέρυσι. Σήμερα είναι 420% στις προηγμένες οικονομίες και 330% στην Κίνα. Στις
ΗΠΑ, είναι 420% υψηλότερο από ό,τι ήταν κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης και
μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Φυσικά, το χρέος μπορεί να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα,
εάν οι δανειολήπτες επενδύσουν σε εξοπλισμό, σπίτια και δημόσιες υποδομές που
δημιουργούν εισόδημα πάνω από το κόστος δανεισμού. Αλλά ο περισσότερος
δανεισμός απλώς χρηματοδοτεί καταναλωτικές δαπάνες πέραν του εισοδήματός του σε
μόνιμη βάση, και αυτός είναι ένας σίγουρος δρόμος προς τη χρεοκοπία.
Επομένως, αυτή η "μητέρα των κρίσεων" δεν θα επηρεάσει
μόνο την Ευρώπη. Η υψηλή ευρωπαϊκή ζήτηση για υγροποιημένο φυσικό αέριο θα
αυξήσει την τιμή του μπλε καυσίμου για τις χώρες εισαγωγής στην Αφρική, την
Αμερική και την Ασία. Θα υπονομεύσει την οικονομική ανάπτυξη στην Ινδία, τη
Νότια Κορέα και την Ιαπωνία και θα προκαλέσει κοινωνική αναταραχή και πολιτική
αστάθεια σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπως το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και η
Γκάνα. Οι υψηλές τιμές του ΥΦΑ στην Κίνα θα αναγκάσουν το Πεκίνο να αυξήσει τη
χρήση άνθρακα το χειμώνα, εκθέτοντας την ευπάθεια του συστήματος μεταφοράς του
καυσίμου αυτού στην Κίνα.
Στη Νότια Ασία και την Αφρική, η εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού
αερίου και πετρελαίου στις παγκόσμιες τιμές θα είναι ασύμφορη, αν αυτές
εκτοξευθούν - και θα εκτοξευθούν. Και αυτό θα ανοίξει την πόρτα σε οικονομικές
κρίσεις λόγω των αυξημένων δαπανών των προϋπολογισμών και του εξωτερικού
δανεισμού για τη χρηματοδότηση των εισαγωγών ενέργειας και της αύξησης των
κοινωνικών αναταραχών. Η ίδια απειλή απειλεί και την Αμερική, όπου οι υψηλές
τιμές του πετρελαίου θα οδηγήσουν σε αυξημένη πίεση προς τις κυβερνήσεις να
διατηρήσουν τις τιμές των καυσίμων σε χαμηλά επίπεδα και τις κοινωνικές δαπάνες
σε υψηλά επίπεδα.
Η "μητέρα όλων των κρίσεων" που κυλάει πάνω από την
παγκόσμια οικονομία δεν είναι μια μεταμφιεσμένη ευλογία για την απόκρουση των
δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας: το μέγεθος του προβλήματος υπογραμμίζεται από
τα πιο έγκυρα δυτικά οικονομικά έντυπα και ονόματα. Τούτου λεχθέντος, υπάρχει
μια αποφασιστικά σημαντική λεπτομέρεια στον "τρόπο της Ουάσινγκτον"
για το μέλλον - η ελπίδα ότι η Ρωσία θα χάσει τη δυνατότητα να κινητοποιήσει
πόρους για να ολοκληρώσει μια ειδική επιχείρηση στην Ουκρανία. Η υποθετική
αποτυχία των στρατιωτικών προσπαθειών της Μόσχας και των διαπραγματεύσεων με το
Κίεβο θα αποτελούσε θρίαμβο για τη δυτική πολιτική, που θα ακολουθούσε ιδίως
ένας "σταθερός εναγκαλισμός" του ΝΑΤΟ κατά μήκος των συνόρων της και
με τη σταδιακή άρση των κυρώσεων - όχι όλων, αλλά εκείνων που θα έκλειναν την
αχρησιμοποίητη χωρητικότητα των αγωγών προς την Ευρώπη...
Σημειώστε πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες σπαρταράνε στην αιχμή του
δόρατος των κυρώσεων. Από τη μία πλευρά, φαίνεται να τηρούν σκληρή γραμμή
απέναντι στη Μόσχα και να ενθαρρύνουν τους Ευρωπαίους συμμάχους της να πράξουν
το ίδιο, παρέχοντας ολοκληρωμένη στρατιωτική υποστήριξη στο καθεστώς Ζελένσκι.
Αλλά ταυτόχρονα, "οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα αυξήσουν τις δευτερογενείς
κυρώσεις στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου, λόγω των ανησυχιών ότι αυτό θα
μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου", τονίζει το
Stratfor. Και σημειώνουν ακόμη: "Ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα αντιμετωπίσουν
μεγαλύτερη πίεση να συνεργαστούν με τη Ρωσία για την ανακούφιση της ενεργειακής
κρίσης της ηπείρου, το σημείο κλειδί για τη λήψη αποφάσεων δεν θα έρθει πριν
από τον Ιανουάριο του 2023, όταν θα παραταθούν οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της
Ρωσίας.
Με άλλα λόγια, μετά από μόλις ένα μήνα του συνεχιζόμενου πολέμου
κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η κατάσταση θα γίνει αχούρι και θα απαιτηθεί άμεση
συμφιλίωση με τη Μόσχα, διαφορετικά η "μητέρα όλων των κρίσεων" θα
χτυπήσει όλες τις πόρτες.
Η απειλή, την οποία ο Λευκός Οίκος δεν θέλει να δει, είναι ότι
πολλοί δανειολήπτες - νοικοκυριά, επιχειρήσεις, τράπεζες, σκιώδεις τράπεζες,
κυβερνήσεις, ακόμη και ολόκληρες χώρες - έχουν γίνει αφερέγγυα
"ζόμπι", όπως τα αποκαλεί ο καθηγητής Nouriel Roubini. Υποστηρίχθηκαν
με χαμηλά επιτόκια για να αντιμετωπίσουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους με
πολιτικές μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων, ποσοτική χαλάρωση και άμεση
χρηματοδοτική βοήθεια. Οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας έβαλαν τέλος
"σε αυτή την οικονομική αυγή των νεκρών", καθώς οι κεντρικές τράπεζες
αναγκάζονται πλέον να αυξήσουν τα επιτόκια για να αναχαιτίσουν τον πληθωρισμό.
Η αρχή του Ιανουαρίου θα κάνει ακόμη και την Ουάσιγκτον να συνειδητοποιήσει ότι
βρίσκεται αντιμέτωπη με το χειρότερο σενάριο του στασιμοπληθωρισμού σε
συνδυασμό με τις χειρότερες πτυχές της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, την
οποία ο Roubini αποκάλεσε μάλιστα "μητέρα όλων των κρίσεων".
Φωτογραφία: REUTERS/Evelyn Hockstein
Why-
are- Washington's-
hands- shaking
https://www.fondsk.ru/news/2023/01/04/pochemu-u-vashingtona-trjasutsja-ruki-58132.html
