Τετάρτη 24 Ιουνίου 2020

Ο πρώτος καλεσμένος από τότε που ξεκίνησε η πανδημία. Τι θέλει ο Βούσιτς από τον Πούτιν

© RIA Novosti / Mikhail Klimentiev

Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς κατά τη διάρκεια  της  συνάντησης.

ΜΟΣΧΑ, 24 Ιουνίου - RIA Novosti, Galiya Ibragimova. Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούσιτς αφίχθη στη Μόσχα για την Παρέλαση της Νίκης. Θα πραγματοποιήσει συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και σχεδόν αμέσως θα μεταβεί στις ΗΠΑ. Εκεί θα συναντηθεί όχι μόνο με τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και με τον ηγέτη του Κοσσυφοπεδίου, Χασίμ Θάτσι. Θα συζητήσουν την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας. Το αν ο Vučić θα κάνει συμφωνία  με τους Αλβανούς και αν οι Αμερικανοί θα είναι  σε θέση να μεσολαβήσουν σε μια διευθέτηση εξέτασε το  RIA Novosti.

 Έναρξη διαπραγματεύσεων

 Ο Βούσιτς σχεδίαζε να δει τον Πούτιν μια εβδομάδα πριν την παρέλαση. Αλλά η Μόσχα δεν είχε αφαιρέσει όλους τους περιορισμούς λόγω του coronavirus μέχρι τότε, έτσι οι πρόεδροι συμφώνησαν να διαπραγματευτούν μετά τις τελετές στην Κόκκινη Πλατεία. Ο Σέρβος ηγέτης επιβεβαίωσε εκ των προτέρων τη συμμετοχή του στον εορτασμό της 75ης επετείου της Νίκης στη Ρωσική πρωτεύουσα.

 Ο Βούσιτς έφτασε στη Μόσχα ως νικητής. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές της 21ης Ιουνίου, το μετριοπαθές εθνικιστικό Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα (SPS) κέρδισε την  πλειοψηφία στην Εθνική Συνέλευση. Πάνω από το 60 τοις εκατό των ψηφοφόρων ψήφισαν το κυβερνών κόμμα, το καλύτερο αποτέλεσμα από την ανάληψη της εξουσίας από το SPS.

 Οι μετριοπαθείς εθνικιστές βοηθήθηκαν για να επιτύχουν αυτό το αποτέλεσμα, συμπεριλαμβανομένων των καλών σχέσεων με τη Μόσχα. Ο Βούσιτς συχνά συναντιέται με τον Πούτιν και διαβουλεύεται για τρέχοντα ζητήματα. Στη Σερβία  αυτό εκτιμάται.

 Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα τονίσει ότι το ζήτημα του καθεστώτος πρέπει να επιλυθεί βάσει του ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το έγγραφο αυτό επιβεβαιώνει την εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας.

 Εκτός από τη Μόσχα, οι Βρυξέλλες και η Ουάσινγκτον συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για διευθέτηση του Κοσσυφοπεδίου. Ωστόσο, Σέρβοι πολιτικοί, καθοδηγούμενοι από τη διάθεση στη χώρα, προσπαθούν να συμφωνήσουν σε όλα με τη Ρωσική πλευρά.

 Ως εκ τούτου, ο Βούσιτς θα ενημερώσει προσωπικά τον Ρώσο ηγέτη για τις συνομιλίες της 27ης Ιουνίου με τον Χασίμ Θάτσι. Τη συζήτηση θα εποπτεύσουν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Ειδικός Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου για τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο Ρίτσαρντ Γκρένελ.

© AFP 2020 / Armend Nimani

 Ο Πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Χασίμ Θάτσι καλωσορίζει τον Ειδικό Εκπρόσωπο της ΕΕ για το Διάλογο Πρίστινας-Βελιγραδίου Μίροσλαβ Λάιτσακ κατά τη διάρκεια συνάντησής του στην Πρίστινα στις 16 Ιουνίου 2020.

 Δεν είναι μόνο η Ουάσιγκτον που προσπαθεί να συμφιλιώσει τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο. Ο κύριος διαμεσολαβητής είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό την πίεση των Βρυξελλών ξεκίνησαν ο διάλογος το Βελιγράδι και η Πρίστινα το 2011. Η ΕΕ υποσχέθηκε να εξετάσει τις αιτήσεις τους για ένταξη στην ΕΕ εάν ομαλοποιήσουν τις σχέσεις.

 Οι διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των Βρυξελλών είχαν μικτή επιτυχία. Το 2013, οι πλευρές υπέγραψαν τις "Συμφωνίες των Βρυξελλών" που ρυθμίζουν τα δικαιώματα των Σέρβων στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Δύο χρόνια αργότερα, ενέκριναν έγγραφο για την Κοινότητα Σερβικών Κοινοτήτων, το οποίο δίνει στους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου το δικαίωμα να συμμετέχουν στην πολιτική. Αλλά όλα αυτά παρέμειναν στα χαρτιά.

Τότε ήταν που η ΕΕ αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη μέθοδο του μαστίγιου και του καρότου. Εάν η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο αποτύχουν να επιλύσουν τη συνοριακή διαφωνία εντός των προσεχών ετών, η ένταξη στην ΕΕ αποκλείεται, απείλησαν στις Βρυξέλλες. Μια διευθέτηση, αντιθέτως, θα βοηθήσει το Βελιγράδι και την Πρίστινα να επιτύχουν αυτό που θέλουν ήδη το 2025. Δεν είναι απαραίτητο οι Σέρβοι να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου. Αρκεί να μην αντιταχθούμε στη συμμετοχή της Πρίστινα σε διεθνείς οργανισμούς.

 Το προηγούμενο έτος, η Σερβία πρότεινε το δικό της σχέδιο. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδίου, οι Σερβικές κατοικημένες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου βόρεια του ποταμού Ιμπάρ ενδέχεται να περάσουν στο Βελιγράδι. Σε αντάλλαγμα, το Βελιγράδι θα δώσει εδάφη της Πρίστινα στο νότο: Πρέσεβο και Μπουγιάνοβατς, στα οποία κυριαρχούν  οι Αλβανοί.

 Ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου υποστήριξε αυτή την ιδέα. Ούτε οι Βρυξέλλες είχαν αντίρρηση. Ωστόσο, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Φινλανδία αντιτάχθηκαν, εξηγώντας ότι η αναδιανομή  των συνόρων θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο για άλλες βαλκανικές χώρες.

 "Η εδαφική ακεραιότητα των Βαλκανίων είναι απαραβίαστη. Θα συνεχίσω να το επαναλαμβάνω αυτό", δήλωσε η Άγκελα Μέρκελ.

Οι κάτοικοι της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου δεν ενέκριναν την ανταλλαγή . Για να μην χάσουν την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων, οι αρχές αποσιώπησαν το θέμα. Ο ενθουσιασμός της ΕΕ έχει επίσης μειωθεί. Αλλά οι Αμερικανοί έχουν εισέλθει στο θέμα.

 

© RIA Novosti / Valery Sharibulin / pool

Οι Εθνικές σημαίες της Ρωσίας και της Σερβίας στο Βελιγράδι

 Επιστροφή στο status quo

 Οι περισσότεροι Σέρβοι εξακολουθούν να θεωρούν τις ΗΠΑ ως τη χώρα που ευθύνεται για τους βομβαρδισμούς του Βελιγραδίου το 1999. Η απόρριψη αυξήθηκε όταν η Ουάσινγκτον ήταν από τις πρώτες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου.

 Ωστόσο, ο Λευκός Οίκος δεν ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για διευθέτηση, αφού έδωσε το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου στην ΕΕ. Όλα άλλαξαν με την άφιξη του Ντόναλντ Τραμπ. Το περασμένο καλοκαίρι, το Υπουργείο Εξωτερικών διόρισε τον δικό του επιμελητή για τα Βαλκάνια - Μάθιου Πάλμερ. Το φθινόπωρο, ένας ειδικός εκπρόσωπος για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου διορίστηκε στον Λευκό Οίκο, θέση που κατείχε ο σκανδαλώδης πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Γερμανία, Ρίτσαρντ Γκρέννελ.

 Ήταν υπεύθυνος για τις προετοιμασίες για τη σύνοδο Κορυφής των Σέρβων-Κοσσυφοπεδίου στην Ουάσινγκτον. Ο αξιωματούχος, ο οποίος τώρα βοηθά τα εκλογικά γραφεία των Ρεπουμπλικάνων, δεν κρύβεται: η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας θα είναι μια σοβαρή νίκη για τον Τραμπ και θα τον βοηθήσει να επανεκλεγεί.

 "Εάν Σέρβοι ή Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου είναι δυσαρεστημένοι με τις διαπραγματεύσεις της 27ης Ιουνίου, απλά θα επιστρέψουν στο status quo", προειδοποίησε ο Γκρένελ.

 Αυτό έχει προκαλέσει ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Ειδικός Εκπρόσωπος της ΕΕ για το διάλογο μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου Μίροσλαβ Λάιτσακ έχει μεταβεί στο Βελιγράδι. Ωστόσο, ο Βούσιτς τον ηρέμησε και επιβεβαίωσε ότι οι Σέρβοι δεν θα υπογράψουν τίποτα χωρίς την έγκριση της ΕΕ.

 Ο Σεργκέι Λαβρόφ εξέφρασε τη στάση της Ρωσίας στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις. "Θεωρούμε αντιπαραγωγικό να επιβάλουμε τη λεγόμενη τελική εξομάλυνση. Η Ρωσία θα στηρίξει οποιεσδήποτε πρωτοβουλίες που θα βοηθήσουν το Βελιγράδι και την Πρίστινα να επιτύχουν αμοιβαία αποδεκτή λύση βάσει του ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ", ανέφερε ο υπουργός.

© RIA Novosti / Valery Sharifulin / pool

© RIA Novosti / Valery Sharifulin / pool

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο Υπουργός Άμυνας της Σερβίας Αλεξάνταρ Βουλίν μετά την προβολή της έκθεσης "78 Ημέρες Άμυνας" αφιερωμένη στην 20η επέτειο της επίθεσης του ΝΑΤΟ εναντίον της Γιουγκοσλαβίας στο Μουσείο της Πόλης του Βελιγραδίου

Πίεση αντί της διπλωματίας

 "Πριν από την επίσκεψή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Βούσιτς πέταξε στη Ρωσία για την Παρέλαση της Νίκης. Δεν ήρθαν πολλοί ξένοι ηγέτες στη Μόσχα λόγω του coronavirus και η παρουσία του Βούσιτς απέκτησε ιδιαίτερο συμβολισμό", πιστεύει η Ekaterina Entina, ειδική στα Βαλκάνια, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών.

 Όσο για τη διευθέτηση του Κοσσυφοπεδίου, η εμπειρογνώμονας  πιστεύει ότι μέχρι στιγμής η Ρωσία και η Σερβία έχουν καταφέρει να βρουν συμβιβασμούς. Η επίσκεψη του Λαβρόφ στο Βελιγράδι, όπου ο υπουργός εξέφρασε τη ρωσική προσέγγιση στο πρόβλημα, δείχνει ότι οι Σέρβοι πολιτικοί εξακολουθούν να ακούν τη Μόσχα, σημειώνει η  ειδικός.

 Η εμπειρογνώμονας δεν αναμένει σημαντικές εξελίξεις από τη συνάντηση μεταξύ Βούσιτς και Θάτσι. "Η διαίρεση εδαφών μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, η οποία συζητείται από το προηγούμενο έτος, πιθανότατα θα είναι η βέλτιστη. Όλοι ανάπνευσαν έναν αναστεναγμό ανακούφισης  και ξέχασαν  το Κοσσυφοπέδιο. Αλλά οι Κοσοβάροι είναι εναντίον. Δεν σκοπεύουν να κάνουν παραχωρήσεις στο Βελιγράδι, και ο Θάτσι δεν μπορεί να πείσει την πλειοψηφία", αναφέρει η Εντίνα.

 Η ικανότητα των ΗΠΑ να γίνουν σοβαροί μεσάζοντες εγείρει επίσης πολλά ερωτήματα. "Η εφαρμογή μιας συμφωνίας εδαφικής αλλαγής απαιτεί εξαιρετικό διπλωματικό έργο. Ο κύριος τρόπος για τις ΗΠΑ για την επίλυση προβλημάτων είναι μέσω της πίεσης. Οι Αμερικανοί δεν μπορούν να καυχηθούν για την ικανότητα διεξαγωγής χαριτωμένων μακρών και κουραστικών διαπραγματεύσεων», - είπε η εμπειρογνώμονας.

Ο Τραμπ δεν έχει συμφωνήσει για διευθέτηση του Κοσσυφοπεδίου, πιστεύει η Εντίνα. Αμφιβάλλει επίσης ότι το περιφερειακό πρόβλημα στα Βαλκάνια, το οποίο είναι περιφερειακό για τους Αμερικανούς, μπορεί να αυξήσει την αξιολόγηση του Αμερικανού προέδρου.

 Ο Σέρβος πολιτικός αναλυτής Στέβαν Γκάιτς σημειώνει ότι ο ίδιος ο Βούσιτς βρίσκεται σε αδιέξοδο. Η επιθυμία για επίσπευση της ένταξης στην ΕΕ τον ωθεί σε διαπραγματεύσεις με το Κοσσυφοπέδιο. Ωστόσο, ενδέχεται να επιδεινώσει τις σχέσεις της Σερβίας με την Ευρώπη και τη Ρωσία.

 "Ο Βούσιτς δεν κρύβει το γεγονός ότι διεξάγει εδώ και καιρό μυστικές διαβουλεύσεις για τη διαίρεση των εδαφών του Κοσσυφοπεδίου. Το μόνο πράγμα που σταματά τη συμφωνία είναι το ψήφισμα 1244 για την εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας. Ο Πρόεδρος συζήτησε την αναθεώρηση του εγγράφου με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά η Μόσχα δεν συμφωνεί. Εάν το ψήφισμα μπορεί να αλλάξει, τίποτα δεν θα εμποδίσει τον Βούσιτς να αποστασιοποιηθεί από τη Ρωσία και να πλησιάσει το ΝΑΤΟ. Αν και ακόμα και τώρα η Σερβία έχει αρκετά προχωρημένες σχέσεις με τη συμμαχία", δήλωσε ο Γκάιτς σε συνομιλία με το RIA Novosti.

 Ο ειδικός φοβάται ότι αργά ή γρήγορα, η ΕΕ θα πρέπει να εκχωρήσει στις ΗΠΑ το ρόλο του επικεφαλής μεσολαβητή στη διευθέτηση του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου. Αλλά οι Αμερικανοί δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα να βελτιώσουν τίποτα στα Βαλκάνια. Η διαπραγματευτική διαδικασία μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Βελιγραδίου μπορεί να γίνει εποικοδομητική μόνο με τη συμμετοχή όλων των μερών. Και ο ρόλος της Ρωσίας θεωρείται βασικός από τον πολιτικό επιστήμονα.

 

 https://ria.ru/20200624/1573388103.html