 |
| © REUTERS / Esam Al-Fetori |
Ένας
άνδρας κρατά φωτογραφία του Khalifa Haftar
κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στη Βεγγάζη
ΜΟΣΧΑ,
12 Δεκεμβρίου - RIA Novosti, Galia Ibragimova.
Ο πόλεμος στη Λιβύη έγινε ξαφνικά μια
νέα αρένα αντιπαράθεσης μεταξύ της
Ουάσιγκτον και της Μόσχας. Μετά την
Αραβική Άνοιξη, οι Αμερικανοί, οι οποίοι
φαίνονταν να έχουν απομακρυνθεί από
την Jamahiriya, επέστρεψαν
και αμέσως άρχισαν να κατηγορούν τη
Ρωσία για υποκίνηση της σύγκρουσης.
Υποστηρίχθηκαν από την Τουρκία. Αυτό
εξηγείται από την έρευνα του RIA Novosti.
Η
μεθυστική "Αραβική Άνοιξη"
Ο
εμφύλιος πόλεμος στη Λιβύη, ο οποίος
ξεκίνησε το 2011 μετά τις διαδηλώσεις
στην Τυνησία, την Αίγυπτο, την Υεμένη,
το Μπαχρέιν και την Αλγερία, αντιμετωπίστηκε
με μεγάλο ενθουσιασμό από τις Ηνωμένες
Πολιτείες. Σε μια σειρά πραξικοπημάτων,
η Ουάσιγκτον είδε την αφύπνιση της
δημοκρατίας και της συνείδησης των
πολιτών στην Ανατολή. Ο αυτοπυρπολισμός
των διαδηλωτών, οι μαζικές ενέργειες
στους δρόμους και η αλλαγή του καθεστώτος
ονομάζονταν "Αραβική Άνοιξη" στη
Δύση.
Οι
Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν εν ψυχρώ
στη δολοφονία του Muammar Al-Qadhafi. Εξαλείφοντας
τον συνταγματάρχη, είδε έναν τρόπο να
προωθήσει τις φιλελεύθερες αξίες στην
Jamahiriya, αλλά ο θάνατος του
Λίβυου ηγέτη δεν ήταν το τέλος, αλλά η
αρχή του τέλματος στο οποίο βυθίστηκε
η χώρα. Οι Αμερικανοί σύντομα ένιωσαν
τις συνέπειες του χάους.
Το
2012, μαχητές εκτόξευσαν πυραυλικές
χειροβομβίδες στο προξενείο των ΗΠΑ
στη Βεγγάζη. Ο Αμερικανός Πρέσβης
Κρίστοφερ Στίβενς πέθανε σε πυρκαγιά
που σάρωσε το κτίριο. Η τραγωδία σόκαρε
την Ουάσινγκτον και άλλαξε τον τρόπο
με τον οποίο έβλεπε την "Αραβική
Άνοιξη". Με άλλα λόγια, ο Λευκός Οίκος
συνέχισε να υποστηρίζει την αλλαγή στη
Λιβύη, αλλά στην πράξη αποστασιοποιήθηκε
από ό,τι συνέβαινε εκεί.
Τα
προβλήματα που έπληξαν η αιματηρή
σύγκρουση της χώρας έπεσαν στους ώμους
των Βρυξελλών. Οι πρόσφυγες που έρχονται
στην Ιταλία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και
την Ισπανία αποτελούν σοβαρό Ευρωπαϊκό
πρόβλημα. Αλλά οι ΗΠΑ δεν παρενέβησαν.
Για
την επίλυση της κρίσης, η Ρώμη, το Παρίσι
και το Βερολίνο, με τη βοήθεια της Μόσχας,
προσπάθησαν αρκετές φορές να φέρουν τα
μέρη στην ενδολιβυκή αντιπαράθεση στο
τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αλλά ούτε
ο Στρατηγός Khalifa Haftar, ο οποίος κυβερνά
τις ανατολικές περιοχές της χώρας, ούτε
ο επικεφαλής της Εθνικής Κυβέρνησης
(PNS), Faiz Saraj, κατέληξαν σε
συμβιβασμό. Η διαδικασία διαπραγματεύσεων
γύρω από τη Λιβύη έχει εμποδιστεί
αρκετές φορές. Η Ουάσινγκτον συνέχισε
να αγνοεί το πρόβλημα.
Αναμονή
για ειρήνη
Στις
αρχές του 2020, οι Ευρωπαίοι μεσολαβητές
θα επιχειρήσουν άλλη μια φορά να
συμφιλιώσουν τα αντιμαχόμενα μέρη. Στο
Βερολίνο θα διεξαχθεί συνέδριο για τη
Λιβύη, και οι ηγέτες των συγκρουόμενων
ομάδων έχουν δώσει την προκαταρκτική
συγκατάθεσή τους για συμμετοχή στο
φόρουμ. Ωστόσο, δεν μπορούμε ακόμη να
μιλήσουμε για πιθανή πρόοδο.
Οι
διοργανωτές φοβούνται ακόμη και να
ανακοινώσουν τις ακριβείς ημερομηνίες
της συνάντησης, προκειμένου να μην την
διαταράξουν. Αυτό συνέβη τον Απρίλιο,
όταν ο Haftar εξαπέλυσε επίθεση στην Τρίπολη
λίγες ημέρες πριν από τις συνομιλίες.
Οι προσπάθειες διατήρησης της ειρήνης
δεν έχουν τελειωμό.
Η
επερχόμενη συζήτηση στη Γερμανική
πρωτεύουσα ήταν η ξαφνική επιστροφή
των Ηνωμένων Πολιτειών στο "Λιβυκό
παζλ". Στα μέσα Νοεμβρίου, Αμερικανοί
διπλωμάτες έφτασαν στην πρώην Jamahiriya.
Αρχικά
, οι εκπρόσωποι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ
συναντήθηκαν με μέλη της κυβέρνησης
της Jamahiriya, και μια εβδομάδα
αργότερα με τον Στρατηγό Χαφτάρ.
"Συζητήσαμε
μέτρα για να τερματιστούν οι εχθροπραξίες
και να διευθετηθεί πολιτικά η σύγκρουση
στη Λιβύη", ανέφερε δήλωση που
δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του
υπουργείου Εξωτερικών.
Το
νέο συμφέρον των Αμερικανών στη Λιβύη
εξηγήθηκε από τους εκπροσώπους του PNS
ως "παρέμβαση της Ρωσίας στη σύγκρουση
με το μέρος του Χαφτάρ". Ο βασικός
ισχυρισμός της Τρίπολης είναι ότι η
Μόσχα, σύμφωνα με τα στοιχεία τους,
παρέχει στρατιωτική βοήθεια στον
επαναστάτη στρατηγό.
Εκπρόσωποι
του υπουργείου Εξωτερικών συζήτησαν
επίσης για την "Ρωσική απειλή" κατά
τη διάρκεια διαπραγματεύσεων με τον
Χαφτάρ. Ξένα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν,
επικαλούμενα διπλωματικές πηγές, ότι
η Ουάσιγκτον τον είχαν καλέσει να
αρνηθεί τη ρωσική βοήθεια.
 |
| © AFP 2019 / Μαχμούντ Τουρκία |
Μέλη
των δυνάμεων της κυβέρνησης της Εθνικής
Συμφωνίας της Λιβύης κατά τη διάρκεια
συγκρούσεων με τον στρατό Khalifa Haftar
"Το
χέρι της Μόσχας."
Η διπλωματία των Αμερικανών προκάλεσε έκπληξη στη Ρωσία και την Ευρώπη. Ενώ οι Βρυξέλλες προσπαθούσαν να καταλάβουν που θα οδηγούσε η Αμερικανική δραστηριότητα, η Μόσχα σχολίασε τις κατηγορίες.
"Δεν
βλέπουμε κανένα λόγο για τέτοιου είδους
ισχυρισμούς και εικασίες (αναφερόμενοι
σε κατηγορίες για στρατιωτική παρέμβαση
στη σύγκρουση. - Σημείωση συντάκτη). Δεν
είναι η πρώτη φορά που δημοσιογράφοι
των ΗΠΑ διαδίδουν ψευδαισθήσεις,
κακόβουλες φήμες και κατασκευές σε
εμάς", δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών
Σεργκέι Ryabkov
Αργότερα,
ο εκπρόσωπος της Αφρικανικής Διοίκησης
των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ (AFRICOM)
Κρίστοφερ Καρς δήλωσε ότι το Ρωσικό
σύστημα αεροάμυνας κατέρριψε ένα
αμερικανικό drone στον ουρανό πάνω από τη
Λιβύη στα τέλη Νοεμβρίου.
"Ρώσοι
μισθοφόροι ή μαχητές του Χαφτάρ που ήταν
υπεύθυνοι για το σύστημα αεροάμυνας
μπορεί να μην γνώριζαν σε ποιον άνηκε
το drone και το κατέρριψαν κατά λάθος. Αλλά
τώρα που αυτό έγινε γνωστό, αρνούνται
να τον επιστρέψουν", ήταν θυμωμένος
ο Καρς.
Ο
Διοικητής της AFRICOM, Στρατηγός Στήβεν
Τάουνσεντ, προχώρησε παραπέρα και είπε
ότι "οι Ρώσοι μισθοφόροι είναι
υπεύθυνοι για την απότομη αύξηση των
συγκρούσεων και της καταστροφής στην
Τρίπολη.
"Για
κάποιο λόγο, όταν ο στρατός από τις χώρες
του ΝΑΤΟ εμφανίζεται σε ολόκληρο τον
κόσμο, αν και δεν τους προσκάλεσε κανείς,
κανείς δεν κάνει ερωτήσεις γι' αυτούς",
σχολίασε τις νέες κατηγορίες o
Σεργκέι Λαβρόφ.
Απαντώντας
σε δηλώσεις ότι κάποιοι στη Δύση φοβούνται
τη ρωσική δραστηριότητα στη Λιβύη με
το μέρος του στρατηγού Khalifa Haftar, ο Υπουργός
διαβεβαίωσε: "Η ρωσική πολιτική στη
Λιβύη είναι εξαιρετικά προσεχτική, δεν
έχει γεωπολιτική διάσταση και θέτει τα
συμφέροντα των Λίβυων στο προσκήνιο.
Δεν παίρνουμε μέρος στη σύγκρουση.
AFP
2019 / Μουσταφά Καμάτσι
Ο
Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ
Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Λιβύης
Φαίζ Saraj κατά τη διάρκεια της υπογραφής
του Μνημονίου Κατανόησης Τουρκίας-Λιβύης
Σαχ
ή Ματ του Ερντογάν
Επιστρέφοντας
στη Λιβύη, οι Αμερικανοί προσπαθούν να
προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους
υποστηρικτές. Ένας από αυτούς ξαφνικά
έγινε η Τουρκία.
Ο
Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πάντα είχε
συμπάθεια για την κυβέρνηση του Saraj,
αλλά δεν έχει μιλήσει ανοιχτά για τη
στρατιωτική υποστήριξη του PNS.
Μόνο με τη βοήθεια της Άγκυρας κατάφερε
να απομακρύνει τον Χαφτάρ από την
Τρίπολη την άνοιξη. Ταυτόχρονα, η Τουρκία
καλούσε πάντα τους μεσολαβητές να
σταματήσουν να βοηθούν τον Στρατηγό.
Εν
όψει της Διάσκεψης του Βερολίνου, ο
Ερντογάν υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης
Τουρκίας-Λιβύης με τον Saraj.
Το έγγραφο νομιμοποιεί τη βοήθεια,
συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής
βοήθειας που παρέχει ήδη η Άγκυρα στο
PNS. Επιπρόσθετα, ο Ερντογάν
δήλωσε ανοικτά ότι μπορεί να φέρει
Τουρκικά στρατεύματα στη Λιβύη,
υποπτευόμενος ότι η Ρωσία στηρίζει τους
αντιπάλους του Saraj.
Η
κατάσταση στη Λιβύη ήταν ένα από τα
θέματα που συζητήθηκαν από τον Τούρκο
πρόεδρο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν κατά
τη διάρκεια τηλεφωνικών συνομιλιών που
διεξήχθησαν την χθεσινή ημέρα.
"Ο
Χαφτάρ ενδέχεται να εξαπολύσει επίθεση
στην Τρίπολη πριν την παραμονή της
Πρωτοχρονιάς. Εάν αναλάβει την πόλη, θα
αποδειχθεί ότι η Ρωσία έχει βοηθήσει
να στερηθούν οι νόμιμες αρχές τον έλεγχο
της πρωτεύουσας", δήλωσε ο υπουργός
Εξωτερικών του PNS Μοχάμεντ Σιγιάλα.
Οι
ΗΠΑ, με τη σειρά τους, στήριξαν την
Τουρκία. Οι Αμερικανοί ήταν εξίσου
ενθουσιασμένοι με το γεγονός ότι το
ζήτημα της Λιβύης θα μπορούσε να
αποτελέσει σημείο διαμάχης μεταξύ
Μόσχας και Άγκυρας.
 |
| © Φωτογραφία AP / Ibrahim Alaguri |
Το
προξενείο των ΗΠΑ στη Βεγγάζη μετά τον
βομβαρδισμό
Η
Τιμή ενότητας
Ο
Kyril Semionov, επικεφαλής του
Κέντρου Ισλαμικών Σπουδών στο Ινστιτούτο
Καινοτόμου Ανάπτυξης, αποδίδει την
επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στο
θέμα της Λιβύης κυρίως στο "Ρωσικό
ίχνος.
"Οι
Αμερικανοί φοβούνται ότι η στρατιωτική
βοήθεια της Μόσχας προς το στρατηγό
Χαφτάρ θα διαταράξει την ισορροπία της
εξουσίας στη Λιβυκή σύγκρουση. Εάν η
ανατολική κυβέρνηση καταφέρει να ενώσει
τη χώρα με τη βοήθεια της Ρωσίας, μπορεί
να έχουμε ως Ρωσία πρόσθετα πλεονεκτήματα. Οι
HΠΑ δεν θέλουν να επιτρέψουν
να συμβεί αυτό, έτσι θα αναλαμβάνουν
όλο και περισσότερο τον έλεγχο της
διαδικασίας στα χέρια τους. Ταυτόχρονα,
οι ίδιοι οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι
να συνεργαστούν με τον Χαφτάρ", εξηγεί
ο Semionov.
Ο
συνομιλητής του Πρακτορείου ειδήσεων
βλέπει έναν ακόμα λόγο για την ενεργοποίηση
των Αμερικανών στη Λιβύη.
"Η
Ουάσινγκτον πιθανότατα φοβάται ότι η
Μόσχα θα χρησιμοποιήσει λιβυκά αεροδρόμια,
ιδιαίτερα την al-Watiya, για να στηρίξει το
καθεστώς Μαδούρο στη Βενεζουέλα: οι
πίνακες μεταφοράς δείχνουν ότι
απογειώνονται από το Συριακό Hmeymim ,
στη συνέχεια φθάνουν στο al-Watiyah και στη
συνέχεια ταξιδεύουν μέσω του Ντακάρ
και του ωκεανού στη Βενεζουέλα. Και η
παρουσία της Μόσχας στη Λατινική Αμερική
θεωρείται από την Ουάσινγκτον απειλή
για την εθνική ασφάλειά της", αναφέρει
ο Semionov.
Επιπρόσθετα,
οι Αμερικανοί ανησυχούν ότι η Ρωσία θα
"ζωντανέψει" τις αεροπορικές βάσεις
της Λιβύης για να ενισχύσει την παρουσία
της στην υποσαχάρια Αφρική, ανέφερε ο
ειδικός.
"Ο
Χαφτάρ ελέγχει τα περισσότερα εδάφη
της Λιβύης, έτσι είναι πιο επικερδές να
εργαστεί μαζί του. Ωστόσο, η Τρίπολη
έχει συντριπτική πλειοψηφία του
πληθυσμού, αλλά είναι απίθανο ο στρατηγός
να μπορέσει να θεσπίσει την αποκλειστική
εξουσία εκεί. Οι διεθνείς μεσολαβητές
αναγκάζονται να δεχθούν την κατάσταση
της διπλής ισχύος. Εξ' ου και ο διάλογος
μεταξύ Μόσχας και στρατηγού και PNS",
εξηγεί ο Seminonov
 |
| AFP 2019 / Μαχμούντ Τουρκία |
Πλανόδιοι
πωλητές στην πλατεία Μαρτύρων στην
Τρίπολη της Λιβύης
Ο
Μουσταφά Φετούρι, δημοσιογράφος και
πολιτικός επιστήμονας που ζει στη Λιβύη,
εξηγεί την επιστροφή των Αμερικανών
στη Λιβύη ως "Trump Factor-
παράγοντας Trump".
"Η
Aμερικανική δραστηριότητα
μειώθηκε κάτω από τον Μπαράκ Ομπάμα.
Επί του παρόντος, η κυβέρνηση των ΗΠΑ
είναι διαφορετική, και η αφυπνισμένη
δραστηριότητά τους σχετίζεται με τους
φόβους ότι η Ρωσία θα αποτελέσει τον
κύριο αποδέκτη σε περίπτωση που
εξακολουθεί να επιλύεται η σύγκρουση",
ανέφερε στο RIA Novosti ο Feturi.
Η
πηγή του πρακτορείου δεν αναμένει κάποια
πρόοδο στη διάσκεψη του Βερολίνου και
εξηγεί τον σκεπτικισμό του από τη
δυσπιστία των πλευρών μεταξύ τους.
"Μετά
την ανατροπή του Καντάφι, η Ρωσία δεν
εμπιστεύεται τη Δύση. Η Γαλλία υποστηρίζει
τον Haftar και δεν πιστεύει την Ιταλία, η
οποία είναι με το μέρος του PNS.
Οι Haftar και Saraj
είναι επίσης απίθανο να βρουν τρόπο για
συμβιβασμό", αναφέρει ο Φετούρι.
Ο
πολιτικός επιστήμονας θεωρεί την
κατάσταση γύρω από τη Λιβύη αδιέξοδο.
"Δεν θα υπάρξει πολιτική λύση στο
πρόβλημα μέχρι να μην υπάρξει κεντρική
εξουσία στη χώρα. Αλλά δεν θα εμφανιστεί
μέχρι η πρώην Jamahiriya να
χωριστεί ανατολικά και δυτικά. Η ενοποίηση
με στρατιωτική δύναμη είναι πολύ ακριβή.
Κανείς δεν θέλει να το πληρώσει",
συνόψισε ο Φετούρι.
