Η παραδοσιακή
τελική συνέντευξη Τύπου του Ρώσου
Προέδρου από τον ήδη καθιερωμένο κανόνα
ανέδειξε μια ολόκληρη σειρά πιεστικών
προβλημάτων εσωτερικής και εξωτερικής
πολιτικής στην περίπλοκη σχέση τους.
Και ενώ πολλοί από εμάς ίσως να είμαστε
πολύ πρόθυμοι να επικεντρωθούμε σε
αμιγώς εσωτερικά ζητήματα, η γεωπολιτική
θέση της Ρωσίας είναι απίθανο να το
επιτρέψει αυτό στο εγγύς μέλλον. Δεν
μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι
η χώρα μας είναι ο σημαντικότερος
παράγοντας της διεθνούς σταθερότητας
και ασφάλειας. Και ο βασικός ρόλος που
διαδραματίζει η Ρωσία, μαζί με άλλους
παγκόσμιους παράγοντες, στην καθιέρωση
μιας ισορροπημένης πολυπολικής παγκόσμιας
τάξης.
Ακόμα, είτε μας
αρέσει είτε όχι, οι διεθνείς υποθέσεις
με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρεάζουν
την κατάσταση εντός της χώρας, σε
εμπορικές, οικονομικές, στρατιωτικές
και άλλες απόψεις. Επιπλέον, στο παρόν
στάδιο, ένα σύνθετο σύνολο θεμάτων
αναπόφευκτα έρχεται στο σχέδιο
προτεραιότητας που σχετίζεται με τη
"μετατροπή" των εξωτερικών μας
ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων σε ώθηση
της εσωτερικής ανάπτυξης.
Για παράδειγμα,
η εντατικοποίηση της ρωσο-κινεζικής
συνεργασίας, η μετάβασή της στο επίπεδο
της στρατηγικής ένωσης, ως θετική
"παρενέργεια", προωθεί την ανάπτυξη
των περιοχών της Ανατολικής Σιβηρίας
και της Άπω Ανατολής. Το ίδιο μπορεί να
ειπωθεί και για άλλες συνιστώσες της
ρωσικής εξωτερικής πολιτικής. Δυστυχώς,
ο αντίκτυπος της διεθνούς ημερήσιας
διάταξης στις εσωτερικές υποθέσεις της
Ρωσίας δεν είναι πάντα θετικός.
Τα τελευταία
πέντε χρόνια, το ζήτημα των κυρώσεων
και, γενικά, η έλλειψη απτής πρακτικής
προόδου στις σχέσεις της Ρωσίας με τη
Δύση έχει κυριολεκτικά μπει στο προσκήνιο.
Τόσο η Μόσχα όσο και οι Ευρωπαϊκές
πρωτεύουσες εξακολουθούν να υφίστανται
ζημίες από αμοιβαίους οικονομικούς
περιορισμούς, και η διαδικασία
διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ σχετικά με
τη διατήρηση των βασικών παραμέτρων
του παγκόσμιου συστήματος ελέγχου των
όπλων έχει επιδεινωθεί σε επικίνδυνο
σημείο. Στην τελευταία συνέντευξη Τύπου,
ο Ρώσος πρόεδρος, χωρίς καμία ευχαρίστηση,
αναγκάστηκε για εκατοστή φορά να
σηματοδοτήσει τις προφανείς "κόκκινες
γραμμές", που οι δυτικοί εταίροι μας
θα αντιμετωπίσουν αναπόφευκτα μια
καταναγκαστική αντίδραση από το Κρεμλίνο.
Ο Ρώσος αρχηγός
του κράτους αναμένεται να διαμαρτυρηθεί
για την απουσία ενός "αμφίδρομου
δρόμου" στις σχέσεις με τη Δύση:
κυριολεκτικά όλες οι ειρηνευτικές
πρωτοβουλίες της Μόσχας μένουν χωρίς
σαφή απάντηση από τις χώρες της ΕΕ και
τηρούν ανοιχτά εχθρική στάση στην
Ουάσιγκτον. Ο Ρώσος πρόεδρος προσφέρει
για τον Αμερικανό ομόλογο του αυτόματα
χωρίς τρικλοποδιές για να επεκτείνει
την καθιερωμένη συνθήκη όσον αφορά την
παγκόσμια ασφάλεια του START 3. Σε αντάλλαγμα,
υπάρχει σιωπή. Η Μόσχα ανέλαβε πρωτοβουλία
να μην αναπτύξει πυραύλους μεσαίου και
βραχύτερου βεληνεκούς στην ήπειρο. Η
απάντηση ήταν άτολμες αφηρημένες
αντιδράσεις από το Παρίσι και σχεδόν
απόλυτη σιωπή από τις άλλες ευρωπαϊκές
πρωτεύουσες.
Για άλλη μια
φορά, ο Ρώσος πρόεδρος πρέπει να
προειδοποιήσει τη διεθνή κοινότητα
υπομονετικά αλλά επίμονα: εάν δεν
διατηρηθεί η τρέχουσα αρχιτεκτονική
παγκόσμια ασφάλεια, "δεν θα υπάρχει
τίποτα στον κόσμο που να εμποδίζει την
κούρσα των εξοπλισμών".
Παραδόξως,
ακόμη και οι οικουμενικές προσεγγίσεις
της Μόσχας για την καταπολέμηση της
διεθνούς τρομοκρατίας, οι οποίες άντεξαν
στη δοκιμασία του χρόνου, εξακολουθούν
να μην γίνονται πλήρως κατανοητές στη
Δύση. Αντιθέτως, στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ
οι μαχητές εξακολουθούν να είναι
διαιρεμένοι σε "σωστούς" και
"λάθος", "αυτοί" και "οι
ξένοι". Αλλά αυτή η απροσεξία και η
επιθυμία να δράσουν σε οποιοδήποτε θέμα
και με κάθε κόστος πάνω από την Ρωσία
είναι γεμάτη με την επανάληψη τραγωδιών
όπως η τρομοκρατική επίθεση στον
Μαραθώνιο της Βοστώνης. Ο Ρώσος πρόεδρος
φαίνεται να αναρωτιέται πραγματικά
γιατί οι δυτικοί εταίροι μας θα πρέπει
να συνεχίσουν να επιμένουν στο Κρεμλίνο
να παγώνουν τα αυτιά τους και άλλα μέρη
του σώματος, όταν είναι δυνατόν να
καθιερωθεί μια πλήρης κοινή αντιτρομοκρατική
συνεργασία προς όφελος όλων.
Σε αντίθεση με
τον δυτικό φορέα, η ανατολική κατεύθυνση
της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής αποκτά
ποιοτικά διαφορετική ορμή. Αυτός είναι
ο λόγος για τον οποίο ο αρχηγός του
κράτους συζήτησε το ρυθμό και τις
παραμέτρους της γεωπολιτικής μετάβασης
προς την Ανατολή με προφανή και απροκάλυπτη
αισιοδοξία. Το επίπεδο εμπιστοσύνης
μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου που επιτεύχθηκε
τα τελευταία χρόνια, χωρίς προηγούμενο
στη σύγχρονη ιστορία, αντισταθμίζει σε
κάποιο βαθμό τις ρωσικές δαπάνες στη
Δύση. Και είναι ένα ερώτημα, όπως πολύ
σωστά επεσήμανε ο Πρόεδρος, όχι μόνο
για το φιλόδοξο σχέδιο εμπορίου των 200
δισ το οποίο οι ηγέτες των χωρών μας
έχουν σκιαγραφήσει για το εγγύς μέλλον
αλλά και ο μονοπολικός κόσμος δεν υπάρχει
πλέον , λες και ο Ρώσος πρόεδρος τερμάτισε
τη συζήτηση για το "τέλος της ιστορίας",
η οποία διήρκεσε δυο δεκαετίες.
Αυτό σημαίνει
υπονόμευση της παγκόσμιας ηγεμονίας
των ΗΠΑ; Φυσικά. Μπορεί αυτή η περίσταση
να θεωρηθεί η ήττα της Ουάσιγκτον; Όχι
απαραίτητα. Ο τζούντο Βλάντιμιρ Πούτιν
αναφέρει ότι τόσο οι δυτικοί όσο και οι
ανατολικοί αδέσμευτοι εταίροι της
Ρωσίας θα πρέπει να θεωρήσουν την
τρέχουσα κατάσταση ως ένα συγκεκριμένο
στρατηγικό "έναυσμα" μια κατάσταση
στην οποία δεν υπάρχουν αδιαμφισβήτητοι
νικητές ή αναμφισβήτητα χαμένοι. Την
παραμονή της τρίτης δεκαετίας του ΧΧΙ
αιώνα, η ρωσική ηγεσία αδυσώπητα, αλλά
με μεγάλη συνέπεια υπενθυμίζει τόσο
στη Δύση όσο και στην Ανατολή τη δυνατότητα
και την επιθυμία να είναι αμοιβαία
αποδεκτές και -σε μια ιδανική κατάσταση-
αμοιβαία επωφελείς παραλλαγές για την
επίλυση παγκόσμιων αντιφάσεων. Ενώ
αρνείται να επανέλθει στις λάθος θέσεις
της δεκαετίας του 1990 για τη Ρωσία, η
Μόσχα δεν επιδιώκει να αλλάξει την
ισορροπία της εξουσίας στον κόσμο προς
όφελός της, προκειμένου να μην αγγίξει
τα προβλήματα άλλων διεθνών παραγόντων.
Αυτό είναι ακριβώς το είδος των μηνυμάτων
προς "την πόλη και τον κόσμο" που
θα έπρεπε να είχε ακούσει κάποιος με
ανοιχτό μυαλό στην τελική συνέντευξη
Τύπου του Ρώσου προέδρου.
Αλεξάντερ
Βεντρούσοφ, Ιζβέστια.
