Οι ΗΠΑ κατέστρεψαν τους κανόνες του παιχνιδιού στον τραπεζικό κόσμο

Βαλεντίν Κατασόνοφ

"Οι Διαβολικές κυρώσεις" των Ηνωμένων Πολιτειών-έχουν στόχο το Ρωσικό τραπεζικό σύστημα

Στις 27 Φεβρουαρίου, το Κογκρέσο των ΗΠΑ διμοσίευσε τις λεπτομέρειες σχετικά με τον νόμο για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, γνωστού ως DASKAA (ο  Νόμος για την υπεράσπιση της Αμερικανικής ασφάλειας από την επιθετικότητα του Κρεμλίνου – ο αμερικανικός νόμος προστασίας της ασφάλειας κατά της επιθετικότητας του Κρεμλίνου). Ορισμένες από τις κυρώσεις του Αμερικανικού DASKAA κατά της Ρωσίας έχουν αξιολογηθεί ως εξαιρετικά άκαμπτες, και το έγγραφο στην Αμερική είχε το παρατσούκλι "οι καταραμένες κυρώσεις". 

Δύο είναι  κατευθύνσεις αυτών των κυρώσεων η μία είναι  η απαγόρευση της διάθεσης του ρωσικού δημοσίου χρέους στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές και οι περιορισμοί στις επενδύσεις στην ενέργεια (σχεδόν πλήρεις απαγορεύσεις επενδύσεων σε ενεργειακά έργα στη Ρωσία και περιορισμοί σε έργα με τη συμμετοχή ρωσικών εταιρειών εκτός της Ρωσικής Ομοσπονδίας). Ο άλλος στόχος των κυρώσεων του DASKAA είναι οι ρωσικές τράπεζες. Ο κατάλογος των τραπεζών θα πρέπει να καθοριστεί από τον Donald Trump. Στην πρώτη έκδοση του νόμου δόθηκε o Κατάλογος 8 κρατικών τραπεζών, με επικεφαλής την Sberbank και την VTB, αλλά αργότερα αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τον συγκεκριμένο κατάλογο.

Προηγουμένως, τουλάχιστον, ήταν γνωστό ποιες ρωσικές τράπεζες υπόκεινται σε κυρώσεις και ποιες όχι. Το 2014, η Rossiya Bank, η Sobibank, η Investkapitalbank, η SMP-Bank συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των  κυρώσεων. Λίγο αργότερα επιβλήθηκαν κυρώσεις κατά της VEB, της VTB, της Sberbank, της Rosselbank, της Gazprombank και της Τράπεζας "την Μόσχας". Ακόμα και αργότερα, μεμονωμένοι τραπεζίτες άρχισαν να εισέρχονται σε μαύρες λίστες ατόμων από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Τέλος, πέρυσι εκδόθηκε ο "Κατάλογος του Κρεμλίνου", όπου μεταξύ των 210 συμμετεχόντων υπήρχαν πολλοί τραπεζίτες.
Στην  ρωσική τράπεζα, της οποίας ο ιδιοκτήτης ή ο διευθυντής είναι  στη μαύρη λίστα, δεν μπορεί να είναι επισήμως υπό κυρώσεις, αλλά είναι  στη ζώνη του κινδύνου. Ωστόσο, παρέμεινε μια ομάδα ρωσικών τραπεζών, οι οποίες ήταν επισήμως εκτός της ζώνης, και οι τράπεζες υπό κυρώσεις θα μπορούσαν να ανοίξουν λογαριασμούς νομίσματος σε αυτές. Η νέα έκδοση του DASKAA στοχεύει στην καταστροφή του ενδοΡωσικού συστήματος λογαριασμών νομισμάτων. Σύμφωνα με την ιδέα του DASKAA, μόνο οι τράπεζες που παίζουν στην Αμερικανική πλευρά είναι πέρα από τις υποψίες της Ουάσινγκτον.

Η Ουάσιγκτον έχει κάνει κάτι προς αυτή την κατεύθυνση. Το 2010, οι ΗΠΑ πέρασαν τον νόμο FATCA (νόμος σχετικά με τις φορολογικές αναφορές σε ξένους λογαριασμούς). Αυτός είναι ένας νόμος εξωεδαφικής δράσης που απαιτεί από όλες τις τράπεζες από όλο τον κόσμο να παρέχουν πληροφορίες για ιδιώτες και νομικά πρόσωπα που είναι φορολογούμενοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ρωσικές τράπεζες παρέχουν απευθείας αυτές τις πληροφορίες στη φορολογική υπηρεσία των ΗΠΑ. Οποιαδήποτε παραβίαση του νόμου FATCA από ρωσικές τράπεζες τις απειλεί με κυρώσεις από την Ουάσιγκτον, οι οποίες κυμαίνονται από πρόστιμα μέχρι κλείδωμα συναλλαγών και λογαριασμών.

 Το Act DASKA θεωρείται το δεύτερο "κολάρο" για τις ρωσικές τράπεζες.

Τι απειλεί τις ρωσικές τράπεζες; Τουλάχιστον μπλοκάρισμα όλων των επιχειρήσεων σε δολάρια ΗΠΑ, που αναγκαστικά περνούν μέσα από το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα, δηλαδή, ελέγχονται από τις Αμερικανικές χρηματοοικονομικές πληροφορίες.

Ως ανώτατο όριο, η Ουάσιγκτον μπορεί να προσπαθήσει να εμποδίσει τις επιχειρήσεις των ρωσικών τραπεζών σε οποιοδήποτε νόμισμα που εξαρτώνται από το σύστημα SWIFT. Επιπλέον, η δέσμευση και κατάσχεση ξένων περιουσιακών στοιχείων των ρωσικών τραπεζών, εάν υπάρχουν, βρίσκονται σε δικαιοδοσίες που ελέγχονται από την Ουάσιγκτον.

Οι κίνδυνοι της εφαρμογής DASKAA μετριάζονται κάπως ως αποτέλεσμα της προγραμματισμένης αποδολαριοποίησης του ρωσικού τραπεζικού συστήματος. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ρωσίας, από την 1η Φεβρουαρίου του έτους, τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών σε ξένο νόμισμα μειώθηκαν κατά 4,9% σε σύγκριση με το επίπεδο της 1ης Φεβρουαρίου του περασμένου έτους. Οι υποχρεώσεις των ρωσικών τραπεζών στο νόμισμα μειώθηκαν επίσης για το έτος κατά 4,6%. Ωστόσο, η νομισματική συνιστώσα των δραστηριοτήτων των ρωσικών τραπεζών εξακολουθεί να είναι σημαντική: τα περιουσιακά στοιχεία (κυρίως σε δολάρια και ευρώ) αποτελούν (στις 1 Φεβρουαρίου αυτού του έτους) 309.500.000.000. Usd. (περίπου 22% του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων), και οι υποχρεώσεις – 310,9 δις. Usd. (περίπου 12% του συνόλου των υποχρεώσεων).

Η διαδικασία της αποδολαριοποίησης του Ρωσικού τραπεζικού συστήματος θα πρέπει να επιταχυνθεί δραματικά. Με την ευκαιρία, από τις 29 Μαρτίου 2019, τέθηκε σε ισχύ ο "χρυσός κανόνας" της Βασιλείας ΙΙΙ (διεθνή πρότυπα για τις τράπεζες), το οποίο επιτρέπει να θεωρηθεί ο χρυσός στο ισοζύγιο πιστωτικών οργανισμών στο ποσό του 100% της αγοραίας του τιμής (πριν από αυτό ήταν 50%). στην πραγματικότητα, ο χρυσός επέστρεψε στον κόσμο των χρημάτων. Δεν υπόκειται σε οικονομικές κυρώσεις, οπότε για τις ρωσικές τράπεζες εμφανίστηκε διέξοδος από την κατάσταση που δημιούργησε ο DASKAA. Μπορούν να κάνουν αποδολαριοποίηση, αντικαθιστώντας τα νομίσματα με χρυσό.

Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος παρεμπόδισης τραπεζικών επιχειρήσεων μέσω του συστήματος SWIFT, η Τράπεζα της Ρωσίας άρχισε να αναπτύσσει ένα εναλλακτικό σύστημα SWIFT το SPFS (σύστημα χρηματοοικονομικών επικοινωνιών) το 2014. Το 2017, η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι τα SPFS είχε ξεκινήσει. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, περίπου 500 χρήστες συμμετείχαν στο σύστημα SPFS το 2018, συμπεριλαμβανομένου του ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών και των μεγάλων κρατικών εταιρειών-Gazprom Neft, Ρόσνεφτ και άλλων. Προς το παρόν, οι ρωσικές τράπεζες προτιμούν το σύστημα SWIFT, ενώ το SPFS θεωρείται ως "εφεδρικό αεροδρόμιο" σε περίπτωση κλειδώματος του  SWIFT. Μια ολοκληρωμένη εναλλακτική λύση για SWIFT SFPS δεν έχει ακόμη γίνει, ξένοι εταίροι δεν συνδέονται με αυτό. Μόλις πρόσφατα τα SPFS κινήθηκε πέρα από τη Ρωσική Ομοσπονδία και έγιναν οι πρώτες συνδέσεις των μη μονίμων κατοίκων, αλλά, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νόμος του DASKAA είναι πιθανό να υιοθετηθεί πριν από το καλοκαίρι, η διαδικασία διεθνοποίησης των SPFS θα πρέπει να επιταχυνθεί δραματικά. Διαφορετικά, το ξένο εμπόριο της Ρωσικής Ομοσπονδίας μπορεί να σταματήσει (η αξία των εξαγωγών σε σχέση με το ΑΕγχΠ τα τελευταία χρόνια ήταν στο εύρος των 25-30%).
Το DASKAA έχει μια άλλη περίεργη τραπεζική πτυχή. Επιβάλλει κυρώσεις στην Κεντρική Τράπεζα της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Οι κεντρικές τράπεζες στις περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν το καθεστώς των "ανεξάρτητων θεσμών", που τους επιτρέπει να έχουν πολύ υψηλή ασυλία σε μέτρα κυρώσεων και επίσης τις προστατεύει από τις διώξεις. Οι εξαιρέσεις είναι οι κεντρικές τράπεζες της Συρίας, του Ιράν, της Λιβύης και της Βόρειας Κορέας · Οι κυρώσεις της Ουάσινγκτον εφαρμόζονται και εναντίον τους για τους εξής λόγους:

Πρώτον, επειδή αποτελούν μέρος του συστήματος των δημόσιων αρχών  και δεύτερον, επειδή αυτές οι κεντρικές τράπεζες προσπάθησαν να βγουν εντελώς από το σύστημα των δολαρίων, το οποίο θεωρείται ως άμεση πρόκληση για τους "ιδιοκτήτες των χρημάτων". Για παράδειγμα, η κεντρική τράπεζα Λιβύης σε εύθετο χρόνο με την εντολή του Μ. Καντάφι άρχισε να μεταβαίνει από το δολάριο ΗΠΑ στο Ευρώ και προετοίμασε την έναρξη ενός νέου διεθνούς νομίσματος-το Χρυσό Δηνάριο. Μέτρα όπως η παρεμπόδιση των πράξεων μέσω του συστήματος SWIFT (κεντρική τράπεζα του Ιράν) και η δέσμευση αλλοδαπών περιουσιακών στοιχείων (συναλλαγματικά αποθέματα) ελήφθησαν σε σχέση με τις προαναφερθείσες κεντρικές τράπεζες.
Όσον αφορά το πάγωμα των διεθνών περιουσιακών στοιχείων της Τράπεζας της Ρωσίας στον νόμο DASKAA δεν αναφέρεται, αλλά φαίνεται ότι οι κυρώσεις αυτές αποτελούν απαγόρευση της τοποθέτησης χρεωστικών τίτλων της Κεντρικής Τράπεζας στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Σε γενικές γραμμές, η Τράπεζα της Ρωσίας δεν έχει δημοσιεύσει ποτέ τέτοια έγγραφα, αλλά οι συγγραφείς του αμερικανικού εγγράφου αποφάσισαν να αποκλείσουν μια τέτοια δυνατότητα στο μέλλον.

Επιπλέον, ο DASKAA απαγορεύει στην τράπεζα της Ρωσίας να λαμβάνει βραχυπρόθεσμα νομισματικά δάνεια μέσω πράξεων swap. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας έχει καταφύγει σε τέτοιες επιχειρήσεις πολλές φορές. Ένα από τα περισσότερα δάνεια ρεκόρ καταγράφηκε το 2009, όταν το ποσό του χρέους στις πράξεις swap ανήλθε σε 11.900.000.000. Usd. Μια άλλη τιμή αιχμής καταγράφηκε στο 2017. Για το τρίτο τρίμηνο της 2017, η κεντρική τράπεζα έφερε 8.900.000.000 δολάρια στη χώρα μέσω επιχειρήσεων swap. Κατά την άποψή μου, αυτή η απαγόρευση αποτελεί σοβαρή πρόκληση από την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας. Ξεπερνά τους άγραφους κανόνες του παιχνιδιού.
Η επιθυμία ορισμένων Αμερικανών νομοθετών να θέσουν υπό αυστηρό έλεγχο την Τράπεζα της Ρωσίας εκδηλώνεται ακόμη και στο γεγονός ότι, στο στάδιο της προετοιμασίας, ο DASKAA πρότεινε να απαγορευθεί στη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα να στηρίξει τις εμπορικές τράπεζες υπό κυρώσεις. Αυτό είναι τρέλα: αναγκάζοντας την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας να συμμετάσχει στις κυρώσεις της Ουάσιγκτον εναντίον των ρωσικών τραπεζών, η εποπτεία των οποίων είναι ευθύνη της Τράπεζας της Ρωσίας! Δεν υπάρχει τέτοιο μέτρο στην τελευταία εκδοχή του νόμου.
Τέλος πάντων, οι ΗΠΑ κατέστρεψαν τους κανόνες του παιχνιδιού στον τραπεζικό κόσμο. Τίποτα δεν τους εμποδίζει να το πάνε παραπέρα. Έτσι, είναι δυνατόν να αποκλείονται οι λειτουργίες της Τράπεζας της Ρωσίας μέσω του συστήματος SWIFT και ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας μπορούν να παγώσουν.

https://www.fondsk.ru