Ο Ελληνας δραματουργός, ποιητής και μεταφραστής, Αλέξης Πάρνης, έλαβε την περασμένη Πέμπτη το ρωσικό λογοτεχνικό βραβείο «Γιουγκρά», στην κατηγορία «Συμβολή στην παγκόσμια Λογοτεχνία».
 |
| Ο Ελληνας δραματουργός, ποιητής και μεταφραστής, Αλέξης Πάρνης, έλαβε την περασμένη Πέμπτη το ρωσικό λογοτεχνικό βραβείο «Γιουγκρά», στην κατηγορία «Συμβολή στην παγκόσμια Λογοτεχνία». |
Τα βιβλία του Πάρνη, ο οποίος πρόσφατα έγινε 90 ετών, έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες. Το θεατρικό του έργο, «Νησί της Αφροδίτης», παίχτηκε σχεδόν σε όλα τα θέατρα της Σοβιετικής Ένωσης. Για πρώτη φορά το ανέβασε το 1960 στο Θέατρο «Malyi» ο σκηνοθέτης Βίκτωρ Κομμισαρζέβσκι, ενώ ύστερα από ένα χρόνο το έπαιζαν ήδη πάνω από 180 θέατρα σε ολόκληρη την ΕΣΣΔ.
Από το 1944 ο Πάρνης συμμετείχε σε πολεμικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα κατά των Γερμανών κατακτητών ως μέλος του ΕΛΑΣ. Στα χρόνια του πολέμου η οικογένειά του έκρυβε μια εβραϊκή οικογένεια, γεγονός για το οποίο ο Αλέξης τιμήθηκε το 1992 με τον επίτιμο τίτλο του «Δίκαιου των Εθνών». Το 1950, ήρθε στην ΕΣΣΔ. Είχε απομακρυνθεί από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος επειδή αρνήθηκε να επικρίνει τον φίλο και δάσκαλό του, γενικό γραμματέα του ΚΚΕ, Νίκο Ζαχαριάδη, τον οποίο συνόδευσε στην εξορία. Το 1962, αναγκάστηκε να γυρίσει στην πατρίδα.
Στην τελετή, η οποία πραγματοποιήθηκε στη ρωσική Πρεσβεία στην Αθήνα, ο Πάρνης παρουσίασε το νέο του βιβλίο με μεταφράσεις και απήγγειλε ποιήματα των καλύτερων ρώσων ποιητών. Το παρών έδωσαν λογοτέχνες φίλοι του, απόγονοι του Νίκου Ζαχαριάδη, μεταξύ αυτών και τα δισέγγονά του.
Ένας άνθρωπος, μια εποχή
Όπως ανέφερε ο σύμβουλος Πρεσβείας, Γεβγκένι Γιουρκόφ, «ο Πάρνης είχε ιδιαίτερη συμβολή στις σχέσεις των δύο χωρών. Πολλοί θυμούνται εκείνο το κύμα ενδιαφέροντος για την Ελλάδα, το οποίο είχε εξαπλωθεί στην ΕΣΣΔ αφότου άρχισε σε όλη τη χώρα να παίζεται το “Νησί της Αφροδίτης”. Πριν από αυτό, λόγω πολιτικών αιτιών, πολύ λίγα πράγματα αναφέρονταν για τους στενούς ιστορικούς δεσμούς μεταξύ ΕΣΣΔ και Ελλάδας. Χωρίς υπερβολή όμως, μπορεί να πει κανείς ότι την πόρτα ανάμεσά μας άνοιξε ο Αλέξης Πάρνης. Και από εκείνους του μακρινούς καιρούς εξακολουθεί να μας χαροποιεί μέχρι σήμερα με όλο και άλλα έργα».
Ο ποιητής, Ντμίτρι Μιζγκούλιν, επεσήμανε ότι στη Ρωσία είναι λίγα τα βραβεία που δίδονται εκτός χώρας, και ένα από αυτά είναι το «Γιουγκρά». Αυτό το διεθνές βραβείο απονέμεται για ένατη φορά. «Ο Αλέξης Πάρνης -ανέφερε ο Μιζγκούλιν- αντιπροσωπεύει μια ολόκληρη εποχή στη λογοτεχνία, όχι μόνο στη ρωσική, αλλά και στη σοβιετική, η οποία ήταν ένα από τα πιο θαυμαστά φαινόμενα αυτής της περιόδου. Δίπλα μας βρίσκεται ένας άνθρωπος ο οποίος ήταν φίλος με τον Τβαρντόβσκι, συζητούσε με τον Κονσταντίν Παουστόβσκι, τον Φέντιν, δημιουργούσε μαζί με τον Ναζίμ Χικμέτ, τον Πάμπλο Νερουντόι. Ο Αλέξης είναι ένας ήρωας της λογοτεχνίας, μια ζωντανή ιστορία. Είναι μοναδικός και για το ότι ποτέ δεν πήγε ενάντια στη συνείδηση και την τιμή, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος στη νεότητά του έλαβε τόση δόξα και τόσους τίτλους, όσο ορισμένοι δεν λαμβάνουν σε ολόκληρη τη ζωή τους».
Σύμφωνα με τον Μιζγκούλιν, τον Πάρνη τον θυμούνται πολύ καλά στη Ρωσία και σήμερα αυτός επιστρέφει στον ρώσο αναγνώστη. Μάλιστα, πολλοί νεαροί συγγραφείς δεν γνωρίζουν ότι είναι ζωντανός και εξακολουθεί να δημιουργεί. «Τον θεωρούν συνεχιστή του έργου του Ομήρου, τον τοποθετούν στην ίδια κατηγορία με τους ποιητές της Αρχαίας Ελλάδας», ανέφερε ο Μιζγκούλιν, απονέμοντας το βραβείο στο τιμώμενο πρόσωπο. Πρόσθεσε επίσης, ότι το Χάντι Μανσίησκ είναι η μοναδική πόλη στη Ρωσία όπου υπάρχουν μνημεία για τέσσερις Έλληνες, τον Πλάτωνα, τον Σωκράτη, τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο. Θα τοποθετηθεί ένα ακόμη για τον Ζαχαριάδη, πληροφόρησε ο Μιζγκούλιν, ο οποίος είναι και Τραπεζίτης.
Ο Πάρνης ανέφερε, πάντως, ότι το χρηματικό έπαθλο που συνοδεύει το βραβείο, θα το παραδώσει στην οικογένεια του Νίκου Ζαχαριάδη.
Όλα όσα θα ονειρευόταν ένας ποιητής
Ο Αλέξης Πάρνης χαρακτήρισε μεγάλη τιμή του το ρωσικό βραβείο. «Εδώ και πολλά χρόνια δεν ζω στη Ρωσία, έφυγα από αυτή το 1962 -ανέφερε- αλλά δεν την ξέχασα ποτέ. Αυτή έγινε για μένα η δεύτερη μητέρα. Μπορεί η μητέρα Ελλάδα να με προίκισε με το ταλέντο, αλλά έγινα συγγραφέας στη Ρωσία».Όπως είπε, στη Ρωσία πέτυχε όλα όσα θα μπορούσε να ονειρευτεί ένας συγγραφέας. «Ποτέ δεν θα ξεχάσω -συνέχισε- πως ήμουν μόνο 36 ετών όταν στη Μεγάλη Σοβιετική εγκυκλοπαίδεια, στον 32ο τόμο, εμφανίστηκε άρθρο αφιερωμένο σε μένα. Ενώ στον 34ο τόμο, υπήρξε άρθρο όπου γινόταν λόγος για την επική ποίηση και το οποίο ξεκινούσε με τον Όμηρο, αναφέρονταν ο Σαίξπηρ, ο Πούσκιν, ο Τβαρντόβσκι και στο τέλος υπήρχε αναφορά σε ένα επικό μου ποίημα. Ήμουν τότε 37 ετών, και αυτό αντιπροσώπευε όλα όσα θα μπορούσε να ονειρευτεί ένας ποιητής, ένας συγγραφέας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, στην ΕΣΣΔ είχε 200 εκατομμύρια αναγνώστες. Ο Πάρνης αφηγήθηκε ότι στην Ελλάδα δεν έγραφε πλέον ποιήματα, παρά έγινε μυθιστοριογράφος, ενώ εξακολουθεί να ασχολείται με τη μετάφραση. Εκμυστηρεύθηκε ότι ο καλύτερος φίλος του ήταν ο Αλεξάντρ Τβαρντόβσκι. Στο περιοδικό του τελυταίου, «Νέος Κόσμος» (Novyi Mir), δημοσιεύονταν όλα τα ποιήματα και τα θεατρικά έργα του Πάρνη.
Στην τελετή ο Πάρνης απήγγειλε τα ποιήματα «Μνημείο» του Πούσκιν, «Αριστερό εμβατήριο» του Μαγιακόφσκι, στίχους του Λέρμοντοφ, του Εσένιν, του Τβαρντόβσκι, μεταφρασμένους στην ελληνική. Ο συγγραφέας παρουσίασε το βιβλίο με μεταφράσεις της ρωσικής και σοβιετικής ποίησης. Στην ανθολογία συμπεριλήφθηκαν ποιήματα των Πούσκιν και Λέρμοντοφ, Τιούτσεφ και Μπλοκ, Εσένιν και Γκουμιλιόφ, Τσβετάεβα και Αχμάτοβα, Κορζάβιν και Γεφτουσένκο, καθώς και αρκετών άλλων ποιητών.
