Η αρχική ιδέα ήταν να κάνουμε μια προσέγγιση σχετικά με τα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ της Β. Ελλάδας σαν παράγοντα ενεργειακής ασφάλειας για τη χώρα και μοχλός οικονομικής ανάπτυξης για τη Δ.Μακεδονία.
Θα έλεγα ότι κάποια πράγματα είναι πλέον προφανή, τα ξέρουν όλοι. Οπότε τελικά είπαμε να κάνουμε μια παρουσίαση σχετικά με τις προοπτικές. Πρώτο πράγμα που θα θέλαμε να δείξουμε είναι τα στερεά καύσιμα και πόσο χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη. Εδώ υπάρχουν 3 ειδών στερεά καύσιμα. Είναι λιθάνθρακας, παραγόμενος εγχώρια στην κάθε χώρα, λιθάνθρακας εισαγόμενος και λιγνίτης.
Απλώς ήθελα να κάνω μια επισήμανση για την πράσινη Δανία. Η πράσινη Δανία έχει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιθάνθρακα. Έχει 8 εκατομ.εισαγωγές το χρόνο σε λιθάνθρακα. Είναι μεγάλο το νούμερο για τη μικρή αυτή χώρα.
Εδώ έχουμε μια κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών στην παραγωγή λιγνίτη. Έχουμε βιαστεί και έχουμε βάλει και την Τουρκία μέσα. Ας μας το επιτρέψουν κάποιοι ίσως είναι λάθος. Εν πάση περιπτώσει η Τουρκία βγάζει περισσότερο λιγνίτη απ’ ότι βγάζει η Ελλάδα. Κάποτε η σειρά ήταν ανάποδη. Η Τουρκία προχωράει, εμείς μένουμε πίσω κυρίως επειδή τα αποθέματά μας εξαντλούνται.
Read More
Μπορούμε να επιβιώσουμε με αιολική, ηλιακή και θαλάσσια ενέργεια;
Εδώ είναι μια διαφάνεια από την Euracoal που θέλει να τονίσει τη σημασία των εγχωρίων στερεών καυσίμων στην οικονομική ανεξαρτησία της Ευρώπης. Η γκρίζα περιοχή στη διαφάνεια (coal in Europe 2008) είναι οι εισαγωγές λιθάνθρακα οι οποίες στις χώρες που έχουν λιγνίτη λιθάνθρακα είναι πολύ μικρές, ενώ σε χώρες όπως η Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία πολύ μεγάλες. Σε επόμενη διαφάνεια φαίνονται οι συσχετισμοί εισαγωγών σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο, άνθρακα το 2005, το 2010, το 2020 και το 2030. Το 2010 η μισή ποσότητα του λιθάνθρακα θα εισάγεται ενώ οι αντίστοιχες ποσότητες σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο θα είναι πολύ μεγαλύτερες.
Άρα, ο εγχώρια παραγόμενος λιγνίτης και λιθάνθρακας βοηθούν στην οικονομική ανεξαρτησία της Ευρώπης και φαντάζομαι ότι αυτό έχει αρχίσει τελευταία και γίνεται κατανοητό, το πόσο σημαντικό είναι, εν αντιθέσει μέχρι πριν μερικά χρόνια που ήταν να τα κλείσουμε όλα.
Τώρα οι σκέψεις έχουν αρχίσει και αλλάζουν λίγο, ελπίζω να αλλάξουν περισσότερο όχι μόνο για τα στερεά καύσιμα αλλά και για τα μέταλλα.
Αυτή είναι μια άλλη διαφάνεια για τους υποστηρικτές της πράσινης ενέργειας. Για να έχουμε μια αίσθηση τι σημαίνουνε ΑΠΕ, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είναι η Γερμανία, το 2008. Το πράσινο κάτω είναι η παραγωγή από τις ανεμογεννήτριες. Η ισχύ των ανεμογεννητριών είναι 24 GW. Είναι 3 φορές πάνω από τη θερμική ισχύ της Ελλάδας είναι τελικά η ενέργεια που αποδίδεται στο σύστημα από τις ανεμογεννήτριες. Με τα νούμερα αυτά δεν καλύπτεται η Ελλάδα. Αν αυτή η ενέργεια παραγόταν στην Ελλάδα δε θα μπορούσαμε να την καλύψει. Άρα το γκρίζο που είναι θερμική ισχύς, είτε από πετρέλαιο είτε από φυσικό αέριο ή ακόμη και πυρηνικά, παραμένει σημαντικότατη. Όσο και να αυξήσετε τα ΑΠΕ χρειάζεται θερμική ισχύ, χρειάζεται τα στερεά καύσιμα.
Αυτοί που πιστεύουν ότι θα μπορούμε να έχουμε ενεργητική ανεξαρτησία με ΑΠΕ ας δουν αυτό το διάγραμμα. Νομίζω μπορεί να πείσει οποιονδήποτε μη κακόπιστο.
Πάμε στους δικούς μας λιγνίτες, τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα. Έχουμε ένα διάγραμμα παραγωγής, με το κόκκινο ο λιγνίτης και με το μπλε είναι οι εκσκαφές. Έχουμε μια μέγιστη παραγωγή λιγνίτη στο 2003 – 2004 είναι πράγματι το μάξιμουμ της παραγωγής, από κει και μέρα η παραγωγή αρχίζει και κατεβαίνει για κάποιους λόγους και ένα άλμα στις εκσκαφές το 2003 γιατί αλλάζει η σχέση εκμετάλλευσης. Ο λιγνίτης γίνεται βαθύτερος και δυσκολότερος και με μεγαλύτερο κόστος κι έτσι φεύγουμε από 250 εκατ. εκσκαφές το χρόνο και πάμε στα 350 με 400 το χρόνο. Είναι τεράστιες οι διακινήσεις που έχει ο λιγνίτης στην Ελλάδα.
Εδώ έχουμε βάλει το διάγραμμα παραγωγής λιγνίτη μετά το 2010 κατά τις εκτιμήσεις μας. Εκτιμάμε ότι θα καταναλωθεί ο λιγνίτης μέχρι πέρατος των κοιτασμάτων. Προσέξτε, είναι το παλιό business plan της εταιρίας, τώρα θα βγει κάποιο καινούργιο, αυτό είναι το παλιό το οποίο είχε εκπονηθεί με την ιδέα εξάντλησης των κοιτασμάτων.
Η εικόνα δείχνει ότι κατεβαίνουμε σιγά σιγά προς τα κάτω με το 2050, 2055 μηδενισμό της λιγνιτικής παραγωγής από τα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα της ΔΕΗ, από αυτά που έχουν προγραμματιστεί, αυτά που έχει παραχωρημένα η ΔΕΗ. Δεν αναφέρεται μέσα ούτε η Δράμα, ούτε η Ελασσόνα είναι μόνο αυτά που έχουν παραχωρηθεί στη ΔΕΗ.
Βέβαια πέφτοντας η παραγωγή πέφτει και το προσωπικό. Επίσης μια άλλη αιτία της μείωσης του προσωπικού είναι και η προσπάθεια μείωσης του κόστους. Έχουμε πρόβλημα με το κόστος και θα το δούμε παρακάτω έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2000 προσπάθεια μείωσης του προσωπικού.
Εδώ είναι η συμμετοχή των διαφόρων πηγών ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή του διασυνδεδεμένου συστήματος. Δεν μιλάμε για νησιά, για αυτόνομα συστήματα, μιλάμε για το διασυνδεδεμένο και μιλάμε για την παραγωγή που μπήκε στο διασυνδεδεμένο, την ελληνική παραγωγή, γιατί υπάρχουν και εισαγωγές.
Σε αυτήν οι λιγνιτικές μονάδες έχουν συμμετάσχει κατά 62%. Δηλ. το διασυνδεδεμένο σύστημα στηρίζεται αυτή τη στιγμή στους λιγνίτες.
Το μέλλον είναι ανταγωνιστικό. Πλέον, η αγορά είναι απελευθερωμένη, πρέπει και ο λιγνίτης να είναι ανταγωνιστικός. Η μπλε γραμμή είναι η γραμμή του κόστους του λιγνίτη όπως εξελίχθηκε. Φαίνεται να ανεβαίνει και έχουμε κατηγορηθεί κατά το παρελθόν ότι μας έχει ξεφύγει το κόστος. Αν δούμε το κόστος εκσκαφής κάτω, το κόστος εκσκαφής ανά κυβικό μέτρο, παραμένει σταθερό .Δηλ. τα νούμερα είναι σε τρέχουσες τιμές, σε σταθερές τιμές πέφτει το κόστος, άρα υπάρχει μια καλυτέρευση, όμως τελικά το κόστος σε σχέση με τη σχέση εκμετάλλευσης (η κόκκινη γραμμή από το 2003 και μετά) αυξάνει. Από τα εύκολα κοιτάσματα και πάμε στα βαθιά και τα δύσκολα. Ευτυχώς κάποια από τα βαθιά κοιτάσματα έχουνε τη μεγαλύτερη θερμογόνο, την μεγαλύτερη αξία και έτσι λίγο το θέμα θα αντιμετωπιστεί, θα βελτιωθεί στο μέλλον.
Το κοστολόγιο μας, επίσης, είναι λιγάκι δύσκολο στο να μειωθεί, έχοντας 2/3 κόστους από μισθοδοσία.
Να δούμε και τα κοιτάσματα μας σε σχέση με τα υπόλοιπα κοιτάσματα λιγνίτη της Ευρώπης.
Λοιπόν, τα δύο υπογραμμισμένα, το κάτω είναι Μεγαλόπολης και το πάνω Πτολεμαΐδα . Ο άξονας των ψ είναι σχέση εκμετάλλευσης, ουσιαστικά όσο πάμε σε μεγαλύτερο νούμερο η σχέση εκμετάλλευσης ουσιαστικά δείχνει το κόστος. Και δεξιά εδώ πέρα είναι η θερμογόνος, ουσιαστικά η αξία του. Μεγαλούπολη ,λοιπόν, είναι το πιο φτωχό καύσιμο που καίγεται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Το δεύτερο φτωχό είναι η Πτολεμαΐδα και κοιτάξτε και το πώς η Πτολεμαΐδα στη πραγματικότητα έχει φύγει από αυτό το σημείο και είναι λίγο πιο πάνω. Έχουμε φτάσει, λοιπόν, από πλευράς κόστους στη Γερμανία. Τα γερμανικά κοιτάσματα είναι βέβαια πολύ πιο πλούσια.
Το -Σιμποβιτς που γράφουμε εδώ πέρα (διαφάνεια) το έχουμε κυκλώσει. Το Σίμποβιτς είναι στο Κοσσυφοπέδιο είναι ένα project στο οποίο η ΔΕΗ έχει επιλεγεί για να δώσει προσφορά. Ελπίζουμε να πάμε καλά και να κάνουμε και μια δουλειά εκτός Ελλάδος.
Να κάνουμε και μια σύγκριση καυσίμων για να δούμε σε ανταγωνιστικό περιβάλλον πως παίζει ο λιγνίτης. Έχουμε λιθάνθρακα, έχουμε φυσικό αέριο, έχουμε λιγνίτη Φλώρινας και λιγνίτη Πτολεμαΐδας. Λιγνίτη Μεγαλόπολης δεν το βάζουμε είναι πάρα πολύ φτωχός και είναι και λίγα τα αποθέματα του. Το κόστος, καλύτερα, ας το δούμε σαν κόστος ενέργειας δηλ. τι πληρώνουμε, πόσα ευρώ πληρώνουμε ανά μονάδα θερμότητας ανά Gcal όπως λέγεται για το κάθε καύσιμο. Προσέχετε ο λιθάνθρακας είναι στα 9 ευρώ, στα 30,8 είναι το φυσικό αέριο, στα 10 είναι στο λιγνίτη της Φλώρινας και στα 12 στο λιγνίτη της Πτολεμαΐδας.
Ο λιθάνθρακας είναι λίγο παραπάνω αυτή τη στιγμή, ίσως είναι 10-11 κοντά στο λιγνίτη της Πτολεμαΐδας. Κοιτάξτε πόσο είναι το φυσικό αέριο. Καίμε φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή βάζουμε συνέχεια σταθμούς που καίνε φυσικό αέριο, είναι αυτό που λέμε: αν δεν έχεις ψωμί, φάε παντεσπάνι.
Αυτή τη στιγμή οι σταθμοί λιθάνθρακα είναι απαγορευμένοι στην Ελλάδα από τη προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά και από την νυν. Πάμε παρακάτω και θα δούμε τι σημαίνει αυτό. Έχουμε τα κόστη πλέον ευρώ ανά megawatt, έχουμε μια λιγνιτική μονάδα στη Πτολεμαΐδα, που δουλεύει, σε μια καινούργια, αν φτιάχναμε μια καινούργια, που θα τη φτιάξουμε σε μια νέα λιθανθρακική και σε μια νέα φυσικού αερίου.
Δηλ. συγκρίνουμε αυτές που έχουμε με αυτές που θα γίνουν ή που γίνονται αυτή τη στιγμή, γιατί γίνονται αυτή τη στιγμή φυσικού αερίου, θα παραδοθούν και συμπεριλαμβάνονται στο διάγραμμα κόστους που δείχνουμε
Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχουμε φόρους διοξειδίου του άνθρακα (0 φόροι). Οι φόροι μπλέκουνε από το 2013. Σε αυτή τη περίπτωση αν δεν έχουμε φόρους οι μονάδες της Πτολεμαΐδας που έχουμε σήμερα επιβιώνουν, μπορούν να συνεχίσουν και με κάποιες βελτιώσεις στο θέμα της ρύπανσης μπορούν να δουλέψουνε μέχρι να συμπληρωθεί ο χρόνος ζωής τους ή και λιγάκι παραπάνω γιατί σε μία χρεωκοπημένη χώρα το να κάνεις τεράστιες δουλειές και τεράστιες επενδύσεις είναι μάλλον απίθανο να το κάνεις, οπότε θα τις τραβήξουμε μέχρι όπου πάνε, αρκεί να μην έχουμε φόρο διοξειδίου του άνθρακος
Η επόμενη διαφάνεια είναι με μια χαμηλή τιμή φόρου διοξειδίου, 15 ευρώ τον τόνο. Προσέξτε, σήμερα δεν είναι κανονικό το χρηματιστήριο του διοξειδίου, πολύ μεγάλο ποσό εκπομπών δίνεται δωρεάν. Για το υπερβάλλον ποσό διοξειδίου, πέραν των δικαιωμάτων, η τιμή αυτή (15 ευρώ) είναι και λιγάκι παραπάνω.
Λοιπόν, αρχίζει πλέον με το φυσικό αέριο να γίνεται ανταγωνιστικό. Αν πάμε στην εκτιμώμενη τιμή των 30 ευρώ ανά τόνο το φυσικό αέριο, μια μονάδα φυσικού αερίου είναι φθηνότερη. Αλλά πάντα η μονάδα η λιθανθρακική είναι φθηνότερη από όλους.
Λοιπόν, ότι και να κάνουμε με το λιγνίτη της Πτολεμαΐδας δεν μπορούμε να επιβιώσουμε με μεγάλους φόρους διοξειδίων, θα μας μειωθεί η παραγωγή. Θα πάρουμε κάποια φορτία, δεν θα πάρουμε τα φορτία που θα έπρεπε να πάρουμε για να δώσουμε φθηνό ρεύμα στον κόσμο, όπως όταν δεν είχαμε φόρους διοξειδίου του άνθρακα.
Συμπεράσματα: ο ελληνικός λιγνίτης δεν είναι φθηνότερος σε σχέση με τα ανταγωνιστικά καύσιμα όπως ήταν στο παρελθόν. Απαιτείται μια αύξηση παραγωγικότητος ή μείωση μισθών για να πέσει το κόστος και πάλι είναι ερώτημα αν θα μπορέσει να είναι ανταγωνιστικός με υψηλούς φόρους διοξειδίων.
Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας, η υιοθέτηση αυστηρότερης νομοθεσίας Από το 2016 η κατάσταση θα γίνει από πλευράς προδιαγραφών αφόρητη, σε σημείο που θα πρέπει να κλείσουν κάποιες μονάδες παραγωγής. Δεν ξέρουμε τι περιθώρια προσαρμογής θα δώσουν. Αν δηλ. θα δοθούν κάποιες ώρες λειτουργίας και πόσες, μέχρι να κλείσουν αυτές οι μονάδες. Κι έτσι υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιες μονάδες σχετικά νέες, να κλείνουν.
Αλλά το τραγικότερο όλων είναι οι φόροι διοξειδίου. Οι φόροι διοξειδίου επιβαρύνουν σημαντικά το λιγνίτη της Πτολεμαΐδας και τον καθιστούν μη ανταγωνιστικό. Ο λιγνίτης Μεγαλούπολης είναι ακόμα χειρότερος.
Εδώ πέρα να σημειώσω κάτι: συζητάμε αυτή τη στιγμή είμαστε σε 45 ευρώ τη μεγαβατόρα στο κόστος, αλλά, τώρα συζητάμε να πάμε στα 85. Τα ΑΠΕ είναι ακόμα παραπάνω. Άρα τι κόστος ρεύματος θα πάρει η ελληνική βιομηχανία;
Σκεφτείτε το είναι τραγικό θα κλείσουν τη βιομηχανία, όση μας έχει απομείνει, και το ίδιο θα γίνει και στην Ευρώπη. Κι λέω ότι θα κλείσουμε, δεν είναι τυχαίο που το λέω, θα κλείσουμε γιατί στη Κίνα μηδέν φόροι διοξειδίου, στην Ινδία το ίδιο, στην Αυστραλία τελειωμένο, δύο φορές προσπαθήσανε να περάσουν νομοθεσίες επιβολής φόρων διοξειδίου, και δεν περάσανε, στη Βραζιλία μηδέν φόροι διοξειδίου, στις ΗΠΑ κατά πάσα πιθανότητα μηδέν υπάρχει μεγάλη αντίδραση.
Μόνο η Ευρώπη έχει καθορίσει τους φόρους και βέβαια έχουν αρχίσει ήδη οι παρενέργειες. Κάποιος πήρε το χαλυβουργείο του από την Αγγλία γιατί έκανε τον εξής υπολογισμό: το κλείνω στην Αγγλία, πουλάω τα δικαιώματα διοξειδίου που έχω, το εγκαθιστώ στην Ινδία με χαμηλότερα μεροκάματα, έχω χαμηλότερο κόστος και εισπράττω τα δικαιώματα διοξειδίου και γίνομαι πάμπλουτος.
Και μένουνε 2000 άτομα χωρίς δουλειά στην Αγγλία, στο συγκεκριμένο χαλυβουργείο, Άρα κάτω από τη πίεση του κόσμου πιθανόν να μην επιβληθούν φόροι. Εύχομαι να γίνει! Ελπίζω να τα είπα καλά!
[Dr. Mάριος Λεονάρδος, από την ημερίδα με θέμα “Οι θησαυροί της βόρειας Ελλάδας”, Θεσσαλονίκη, 29 Μαϊου]
http://elladitsamas.blogspot.gr
