Η Notre Dame des Landes, η κοιλάδα της Susa, αλλά και οι Σκουριές της Χαλκιδικής έχουν γίνει σύμβολα για τους αγώνες ενάντια στην καπιταλιστική ανάπτυξη, η οποία (συχνά μέσω των τακτικών του greenwashing, δηλαδή με το προσωπείο της πράσινης βιώσιμης ανάπτυξης) επιτάσσει την περίφραξη και καταστροφή χώρων που θεωρούνται ως “αντιπαραγωγικοί”, με σκοπό την εγκατάσταση ενεργειακών κόμβων, εμπορικών κέντρων, ηλεκτροφόρων καλωδίων, ή οδικών μεγα-δικτύων στο όνομα του κέρδους εθνικών και υπερεθνικών μεγα-εταιριών.
Το κίνημα NO TAV στην κοιλάδα της Susa στην Ιταλία αντιστέκεται εδώ και χρόνια στην κατασκευή μιας νέας σιδηροδρομικής γραμμής, υψηλής ταχύτητας, που θα ενώνει το Τορίνο με τη Λυόν, ενός ακόμη αναπτυξιακού εγκλήματος που θα προκαλέσει μια τεράστια και μη αναστρέψιμη περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική καταστροφή, με μόνο σκοπό την κερδοφορία των εταιριών. Το NO TAV, όπως άλλωστε και κάθε κίνημα που αντιστέκεται στα σχέδια κράτους και κεφαλαίου, έχει υποστεί άγρια καταστολή, με περίπου 600 άτομα να κατηγορούνται, πάνω από 1000 να έχουν διερευνηθεί, δεκάδες να βρίσκονται σε καθεστώς ομηρίας, υπό περιοριστικούς όρους, μεταξύ των οποίων και κατ’ οίκον περιορισμό. Όπως και το κίνημα ενάντια στα μεταλλεία χρυσού για το ελληνικό κράτος, έτσι και το κίνημα NO TAV για το ιταλικό, αποτελεί πεδίο δοκιμών ενός κατασταλτικού μοντέλου που απειλεί τη ζωή και την ελευθερία μας, καθώς θα εφαρμοστεί στη συνέχεια σε οποιαδήποτε μορφή ισχυρής εναντίωσης και αντίστασης, σε οποιονδήποτε αγώνα εναντιώνεται στις απαλλοτριώσεις, τις εκκενώσεις, τους ξυλοδαρμούς, τα δακρυγόνα, τις συλλήψεις και τις φυλακίσεις. Στην περίπτωση του NO TAV, μετά την πολύμηνη εντατική προσπάθεια των μέσων ενημέρωσης για ποινικοποίηση του κινήματος, κορύφωση των κατασταλτικών αυτών πειραμάτων αποτέλεσε η χρήση, για πρώτη φορά στην ιστορία της Ιταλίας, διατάξεων του Ποινικού Κώδικα που ερμηνεύουν κάθε μορφή αντίστασης ενάντια στην οικονομική και πολιτική εξουσία ως “τρομοκρατία”. Η κατηγορία της τρομοκρατίας αποδόθηκε – στις 9 Δεκεμβρίου – σε 4 αγωνιστές που ακολούθως φυλακίστηκαν ως ύποπτοι για συμμετοχή στην καταστροφή τμήματος του υλικοτεχνικού εξοπλισμού του εργοταξίου της εταιρείας (που είχε συμβεί σε πολλές άλλες περιπτώσεις), η οποία πραγματοποιήθηκε τη νύχτα μεταξύ 13ης και 14ης Μαΐου, από 30 ανώνυμα άτομα του NO TAV και υποστηρίχθηκε δημόσια από το κίνημα.
Η κοινότητα της ZAD (“Ζώνης Αναπτυξιακής Χωροθέτησης” για τους χωροτάκτες και “Ζώνη Προς Υπεράσπιση” για τους κατοίκους), εδώ και δεκαετίες αντιστέκεται στην καταστροφή των καλλιεργειών και των σπιτιών της Notre Dames des Landes, κοντά στη Νάντη της Γαλλίας, η οποία θα επέλθει μέσω της σχεδιαζόμενης κατασκευής αεροδρομίου στην περιοχή. Με σημαντικές παρακαταθήκες από τους αγροτικούς και τους αντιπυρηνικούς αγώνες, οι κάτοικοι της περιοχής, αλλά και αλληλέγγυοι από όλη την Ευρώπη που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά τους, έχουν εγκατασταθεί στη ZAD, καταλαμβάνοντας εκτάσεις γης και άδεια κτίρια και δημιουργώντας περίπου είκοσι αγροτικές και κηπευτικές κολεκτίβες. Η ένταση της αντίστασης, αλλά και του κύματος αλληλεγγύης που αυτή γέννησε, κορυφώθηκε όταν στις 16 Οκτωβρίου του 2012, τεραστίου μεγέθους δυνάμεις καταστολής επιχείρησαν να εκκενώσουν τη ZAD. Μετά από δύο μήνες αναρρίχησης σε δέντρα, οδοφραγμάτων, διαδηλώσεων, δράσεων που στόχευαν στα εργοτάξια ή σε πολιτικές έδρες στην υπόλοιπη Γαλλία και δικαστικών προσφυγών, η επιχείρηση εκκένωσης έφτασε σε τέλμα. Η αντίσταση στην εκκένωση της ZAD διάχυσε την πεποίθηση ότι η υλοποίηση του έργου μπορεί να εμποδιστεί, ενώ παράλληλα, έδωσε χώρο σε ένα πεδίο κοινωνικών πειραματισμών, οδηγούμενων από την αλληλεγγύη και τη θέληση για την καλλιέργεια, τη δημιουργία και το μοίρασμα των κοινών αγαθών σε ρήξη με τα εμπορικά κυκλώματα και τους θεσμούς.
Παρόμοια με τα προαναφερθέντα κινήματα, μόλις λίγα χιλιόμετρα μακριά μας, οι κάτοικοι της Χαλκιδικής εδώ και χρόνια αντιστέκονται στο καταστροφικό σχέδιο της Ελληνικός Χρυσός – Eldorado Gold για ανάπτυξη μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στην τοποθεσία Σκουριές του όρους Κάκαβος, η υλοποίηση του οποίου ξεκίνησε ήδη από το Μάρτιο του 2012, με τη βίαιη εισβολή της εταιρείας στο βουνό και την καταστροφή του φυλακίου αντίστασης των κατοίκων. Διεκδικώντας τον αποχαρακτηρισμό της περιοχής από μεταλλευτική και την αποκατάσταση όσων περιοχών έχουν ήδη πληγεί από τις καταστροφικές συνέπειες των μεταλλείων, ο αγώνας ενάντια στα μεταλλεία έχει πάρει πολλαπλές μορφές στο πέρασμα των χρόνων αυτών, περιλαμβάνοντας διαδηλώσεις, κλεισίματα δρόμων, καταστροφή υλικοτεχνικού εξοπλισμού της εταιρείας, εκδηλώσεις και άλλες δραστηριότητες που στοχεύουν στην αποτροπή της εξόρυξης.
Παρά τις αντιστάσεις, ωστόσο, οι ρυθμοί ανάπτυξης του έργου στις Σκουριές, επιταχύνονται ολοένα και περισσότερο, έχοντας ήδη προκαλέσει σημαντικές καταστροφές στην περιοχή: έχει σχεδόν ολοκληρωθεί η αποψίλωση πολλών στρεμμάτων αρχέγονου δάσους και η διάνοιξη νέων δρόμων για την διέλευση οχημάτων και μηχανημάτων της εταιρείας, ενώ επιπλέον, η διάνοιξη διερευνητικών στοών, αλλά και του υπόγειου δικτύου επικοινωνίας μεταξύ των μεταλλείων έχει ήδη αλλοιώσει τη σύσταση του νερού. Την ίδια στιγμή, η εταιρεία επιχειρεί να προβληθεί ως κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη, υποσχόμενη την τήρηση αυστηρών όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, τη χρήση σύγχρονου υλικοτεχνικού εξοπλισμού κατά τη διαδικασία της εξόρυξης, και την αποκατάσταση της περιοχής μετά την ολοκλήρωση του έργου. Βέβαια, οι διάφορες “παραλλαγές” της ανάπτυξης του έργου, όπως η τήρηση αυστηρότερων περιβαλλοντολογικών όρων, η κρατική διαχείριση των μεταλλείων με επιτροπές “κοινωνικού ελέγχου”, ή η επανεξέταση του μεταλλευτικού κώδικα, προκειμένου να αποφέρει το έργο έσοδα για το ελληνικό δημόσιο, δεν αποτελούν λύσεις στη σχεδιαζόμενη καταστροφή, καθώς δεν ανατρέπουν την κύρια δραστηριότητα των εθνικών και υπερεθνικών αφεντικών που δεν είναι άλλη από τη λεηλασία και την καταστροφή των κοινών πόρων, με την αναπόφευκτη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, της ζωής και της αξιοπρέπειάς μας. Άλλωστε, οι ισχυρισμοί της εταιρείας περί αποκατάστασης, δεν έχουν κανένα αντίκρισμα στην πραγματικότητα, καθώς η σύμβαση την απαλλάσσει από οποιαδήποτε ευθύνη αποκατάστασης καταστροφών που θα συντελεστούν στο περιβάλλον, ενώ επιπλέον, η υποτιθέμενη αποκατάσταση των παλαιών τελμάτων στην Ολυμπιάδα της Χαλκιδικής συνιστά στην ουσία το πρόσχημα για την εκμετάλλευση των τοξικών τελμάτων, τα οποία αποστέλλονται προς επεξεργασία στην Κίνα, μέσω του λιμανιού της Θεσ/νίκης, έχοντας ήδη προκαλέσει δύο ατυχήματα με διαρροές των τοξικών κατά τη μετάβασή τους.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα ενάντια στα μεταλλεία χρυσού, όπως έχει συμβεί και στους αγώνες του NO TAV και της ZAD, το κράτος, σε συνεργασία με την εταιρεία, στην προσπάθειά του να φιμώσει κάθε αντιστεκόμενη φωνή, έχει επιχειρήσει αφενός να προβάλει τον αγώνα ως αποσπασματικό, συντελούμενο από αντιδραστικές μειοψηφίες και αφετέρου να τον καταστείλει και να τον ποινικοποιήσει – με τη βίαιη καταστολή πορειών, με συλλήψεις και προφυλακίσεις, με την κατά συρροή λήψη DNA (με εξευτελιστικές διαδικασίες και σε πολλές περιπτώσεις με χρήση βίας), με την παρακολούθηση τηλεφώνων και με τη βίαιη εισβολή σε σπίτια, καφενεία και λεωφορεία. Το τελευταίο μάλιστα διάστημα, η καταστολή έχει αναβαθμιστεί μέσω της μεθοδευμένης δίωξης εκατοντάδων αγωνιζόμενων – κατοίκων και αλληλέγγυων. Συνολικά, από το Μάρτιο του ‘12 μέχρι σήμερα, έχουν συνταχθεί περίπου 20 δικογραφίες για τον αγώνα ενάντια στα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική, στις οποίες πάνω από 300 άτομα κατηγορούνται ή φέρονται ως ύποπτοι, 49 από τα οποία για βαριά κακουργήματα και σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, 4 κάτοικοι έχουν προφυλακισθεί με βαρύτατες κατηγορίες, εκ των οποίων οι δύο αποφυλακίστηκαν μετά από 6μηνη κράτηση και οι άλλοι δύο μετά από 3μηνη, έχουν γίνει προσαγωγές και λήψη DNA από περισσότερους από 200 ανθρώπους, ενώ καθημερινά εξακολουθούν να μοιράζονται κλήσεις για ένα σύνολο κινητοποιήσεων.
Η πρωτόγνωρη καταστολή βέβαια που υφίστανται οι αγωνιζόμενοι ενάντια στα μεταλλεία δεν μας εκπλήσσει, καθώς ο δίκαιος αγώνας τους, με την αντοχή του στο χρόνο, αλλά και με τις σχέσεις που δομούνται εντός του, δημιουργεί παρακαταθήκες για επόμενους αγώνες, συνιστώντας σημαντική απειλή για τα σχέδια της κυριαρχίας. Συνεπώς, η σύνδεση του αγώνα ενάντια στο χρυσό θάνατο με άλλους συναφείς αγώνες και η αλληλεγγύη στους συλληφθέντες και διωκόμενους αποτελούν το μόνο όπλο και το πιο ισχυρό ανάχωμα απέναντι στην κυριαρχία του κράτους και των εταιρειών που επιχειρεί να επεκταθεί όλο και πιο βαθιά στις ζωές μας.
Το να υπερασπιζόμαστε το δάσος, το νερό και τις ζωές μας δεν συνδέεται με κάποιο πατριωτικό καθήκον, αλλά είναι μέρος ενός αγώνα που πραγματώνεται από τις τοπικές κοινωνίες κάθε σημείου του πλανήτη, όπου αναπτύσσονται ή σχεδιάζονται δραστηριότητες καταστροφικές για το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων. Γιατί, όπως τα συμφέροντα και οι τακτικές των αφεντικών, έτσι και η αξιοπρέπεια αυτών που αντιστέκονται, δεν γνωρίζει σύνορα. Η αντίστασή μας στην καταστροφή, ανεξάρτητα αν αυτή συντελείται στον τόπο μας ή όχι, εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της αλληλεγγύης μας με όλους τους ανθρώπους ανά τον κόσμο που αντιστέκονται στην υποβάθμιση της ζωής τους στο όνομα της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Στην κοιλάδα της Susa, στη Notre Dames des Landes και στις Σκουριές, οι αγώνες μας ενάντια στη λεηλασία της γης, που ενορχηστρώνεται από κράτη και εταιρείες συνεχίζονται. Το μόνο που θα καταφέρει η βία της κυριαρχίας είναι να ενδυναμώσει την αλληλεγγύη και την αποφασιστικότητά μας.
