 |
| Ο καθηγητής Stephen G. Miller |
Στο αμερικανικό περιοδικό “Αρχαιολογία” (Archaeology Magazine)φιλοξενήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2009 επιστολή του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μπέρκλευ της Καλιφόρνια, κ. Stephen G. Miller. Η επιστολή αυτή εστάλη ως απάντηση σε δημοσίευμα του ίδιου περιοδικού με τίτλο “Γράμμα από την Μακεδονία” του κ. Matthew Brunwasser.
Το περιοδικό “Αρχαιολογία”, είναι έκδοση του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας των ΗΠΑ.
Χωρίς εξάρσεις, ο κ. Miller βάζει τα πράγματα στην πραγματική τους διάσταση σε ό,τι αφορά το ιστορικό παρελθόν της περιοχής, τη διαχρονική τοποθέτηση του ζητήματος, την ύπαρξη ή όχι σύγχρονης “μακεδονικής εθνότητας”. Θεωρώντας πολύ σημαντική την παρέμβασή του για όποιον θέλει να πληροφορηθεί εν τάχει και επι της ουσίας για την ιστορική διάσταση του ζητήματος, αναδημοσιεύουμε την επιστολή από την
ιστοσελίδαinfognomopolitics
Το πρωτότυπο της επιστολής θα το βρείτε στην διεύθυνση:http://www.makedons.de/index.php?option=com_content&task=view&id=208&Itemid=65
January 22, 2009
Editor, Archaeology Magazine
36-36 33rd Street
Long Island City, NY 11106
U.S.A.
Αγαπητοί Κύριοι,
Διάβασα σήμερα το τεύχος Ιανουαρίου/Φεβρουαρίου της Αρχαιολογίας και με ανυπομονησία περιέτρεξα τις σελίδες στο άρθρο ”Ενα γράμμα για την Μακεδονία” μόνο για να ανακαλύψω ότι ήταν ένα… γράμμα από την αρχαία Παιονία – την χώρα που εκτείνεται βορείως του όρου Βαρνούς και Όρβηλος. Ο απολογισμός του Λίβι για τη δημιουργία της Ρωμαικής επαρχίας της Μακεδονίας (45.29.7 και 12) δείχνει ξεκάθαρα ότι οι Παίονες ζούσαν βορείως αυτών των βουνών (όπου σήμερα μορφοποιούν τα βόρεια γεωγραφικά όρια της Ελλάδος) και νοτίως των Δαρδανίων που είναι το σημερινό Κόσσοβο. Ο Στράβων (7 παρ.4) είναι ακόμα πιο λακωνικός λέγοντας ότι η Παιονία ήταν Βόρεια της Μακεδονίας και η μόνη σύνδεση από τον έναν στον άλλον χώρο (ακόμα και σήμερα) ήταν διαμέσου του στενού φαραγγιού που διαρρέει ο Αξιός (ή Βαρδάρ) ποταμός. Με άλλα λόγια, η περιοχή που περιγράφεται από τον Matthew Brunwasser στο ”Εχοντας τον Αλέξανδρο” ήταν η Παιονία της αρχαιότητας.
Παρα το αληθές γεγονός ότι κατακτήθηκαν από τον Φίλλιπο τον ΙΙ, πατέρα του Αλέξανδρου, το 359 π.Χ. (Diodorus Siculus 16.4.2), οι κάτοικοι της Παιονίας δεν ήταν ποτέ Μακεδόνες και δεν έζησαν ποτέ στην Μακεδονία. Πράγματι ο Δημοσθένης (Ολύνθιοι 1.23) μας αναφέρει ότι είχαν ”υποδουλωθεί” από τον Φίλλιπο τον Μακεδόνα και ως εκ τούτου δεν ήταν Μακεδόνες. Ο Ισοκράτης (5.23) κάνει την ίδια αναφορά. Επί παραδείγματι, οι Αιγύπτιοι που κατακτήθηκαν από τον Αλέξανδρο κυβερνήθηκαν από τους Μακεδόνες, συμπεριλαμβανομένης και της γνωστής Κλεοπάτρας, αλλά δεν θεώρησαν ποτέ τους ευατούς τους Μακεδόνες, και η Αίγυπτος ποτέ δεν ονομάστηκε Μακεδονία (και μέχρι σήμερα απ’ όσο γνωρίζω δεν αναζητά τέτοιο όνομα).
Φυσικά, όπως αναφέρει ο Θουκιδίδης (2.99), οι Μακεδόνες είχαν κατακτήσει μία στενή λωρίδα της Παιονίαςπου εκτεινόταν κατά μήκος του Αξιού ποταμού από την εσωτερική μεριά της Πέλλας και κατέληγε στην θάλασσα. Κατ’ αυτό το τρόπο κάποιος θα μπορούσε να καταλάβει ότι οι κάτοικοι στην μοντέρνα δημοκρατία με κέντρο τα Σκόπια ονόμαζαν τους εαυτούς τους Παίονες και διεκδικούσαν σαν δική τους την γη που περιγραφόταν από τον Θουκιδίδη.
Αλλά γιατί, αντ’ αυτού, οι σύγχρονοι άνθρωποι της αρχαία Παιονίας προσπάθησαν να αποκαλέσουν τους εαυτούς τους Μακεδόνες και την γή τους Μακεδονία;
Ο κος. Brunwasse (σελ. 55) ενώ αναφέρεται στις Ελληνικές ανησυχίες ”ότι αυτό υπονοεί αξιώσεις επί του Ελληνικού εδάφους” και σημειώνει ότι ”η βόρεια επαρχία της Ελλάδος επίσης ονομάζεται Μακεδονία”, δεν λαμβάνει υπόψη του και δεν αναφέρει το γεγονός ότι η περιοχή αυτή της βόρειας επαρχίας της σύγχρονης Ελλάδος αποκαλείται συνεχώς Μακεδονία για πάνω από 2500 χρόνια (βλέπε inter alios, Ηρόδο τ ος 5.17; 7.128, et alibi).
Πάντως, η πιο πρόσφατη ιστορία μας δείχνει ότι οι Ελληνικές ανησυχίες δεν είναι χωρίς βάση. Επί παραδείγματι, ένας χάρτης που τυπώθηκε στα Σκόπια το 1992 (Εικ. 1) απεικονίζει ξεκάθαρα ότι η Μακεδονία επεκτείνεται από τα εδάφη της Παιονίας μέχρι το Όρος Όλυμπος στα νότια, πράγμα που σημαίνει ότι η αρχαία περιοχή των Παιόνων και η Μακεδονία παρουσιάζονται ως μία οντότητα. Οι ίδιες αξιώσεις εμφανίζονται σε ένα χαρτονόμισμα που δειχνει ότι εκδόθηκε από την Κεντρική Τράπεζα της Μακεδονίας, το οποίο εμφανίζει ως “μακεδονικό” μνημείο τον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης, που ανήκει στην Ελλάδα (Εικ.2). Υπάρχουν πολύ περισσότερα παραδείγματα σε ημερολόγια, Χριστουγεννιάτικες κάρτες, αυτοκόλλητες ετικκέτες για προφυλακτήρες κλπ, και όλα απεικονίζουν τις ίδιες εδαφικές αξιώσεις.
Πέραν τούτου ο κος. Brunwasser σε άρθρο του έχει κάνει αναφορά (International Herald Tribune 10/1/08) στο έργο του ”Μακεδονικού Ινστιτούτου για Στρατηγική Ερευνα” 16:9 το οποίο αναφέρει ότι ”σε ένα εδάφιο της Κενής Διαθήκης ένας Μακεδόνας εμφανίζεται στον Απόστολο Παύλο ικετεύοντάς τον: Ελάτε στην Μακεδονία και βοηθήστε μας”. Αλλά ας δούμε πού πήγε ο Απ. Παύλος στην Μακεδονία; Στην Νεάπολη (Καβάλα), στους Φιλλίπους, στην Αμφίπολη, στην Απολλωνία, στη Θεσσαλονίκη και στη Βέροια (εδάφια 16:11- 17:10), πόλεις που βρίσκονται όλες στην Ιστορική Μακεδονία και καμία στην Παιονία. Τι αξιοπιστία μπορεί να έχουν οι ισχυρισμοί ενός Ινστιτούτου που έχει έδρα τα Σκόπια, που απαιτούν να ονομάζονται Μακεδονία, στηριζόμενα σε ένα ταξίδι που έγινε στην Μακεδονία της αρχαιότητας, η οποια είναι η σημερινή ομώνυμη βόρεια επαρχία της Ελλάδος;
Αναρωτιέμαι πού θα καταλήγαμε εάν ένα συγκεκριμένο μεγάλο νησί της νοτιοανατολικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτείων (υπονοεί την Κούβα, σ.τ.μ.) ονόμαζε τον εαυτό του Φλώριδα, και είχε στο νόμισμά του μορφές του κόσμου του Disney και διένειμε χάρτες δείχνοντας την Μεγάλη Φλώριδα, στην όρια της οποίας ήταν αμερικανικά εδάφη.
Σαφώς δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία για το τί είχε στο μυαλό του όταν αναφερόταν στο όνομα ”Μακεδονία” ο Αμερικανός Γενικός Γραμματέας του Κράτους Edward Stettinius (υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, σ τ μ) στις 26 Δεκεμβρίου 1944, όταν έγραψε:
“Οι υπηρεσίες του αμερικανικού κράτους έχουν επισημάνει με ιδιαίτερη ανησυχία τις προπαγανδιστικές φήμες και ανεπίσημες δηλώσεις που γίνονται υπέρ μιας αυτόνομης Μακεδονίας, που προέρχονται κυρίως από την Βουλγαρία, αλλά και από τις Γιουγκοσλαβικές αντιστασιακές ομάδες και άλλες πηγές, με τον υπαινιγμό ότι περιοχή της Ελλάδος συμπεριλαμβανόταν στο προβαλλόμενο εννιαίο κράτος. Αυτή η κυβέρνηση θεωρεί τη συζήτηση περί «Μακεδονικού έθνους», περί Μακεδονικής «πατρικής γης», ή περί Μακεδονικής «εθνικής συνείδησης» αδικαιολόγητη δημαγωγία που δεν αντιπροσωπεύει καμία εθνική ούτε πολιτική πραγματικότητα, και αποσκοπεί στη δημιουργία επιθετικών βλέψεων ενάντια στην Ελλάδα.»
[Πηγή: U.S. State Departme n t, Foreign Relations vol viii, Washington, D.C., Circular Airgram (868.014/26Dec1944)].
Ο κος. Brunwasser (κάτοικος της Βουλγαρίας), παρ’ όλα αυτά, τονίζει με έμφαση ότι η Ελλάδα απαιτεί ”τον Αλέξανδρο ΙΙΙ των Μακεδόνων (Αλέξανδρος ο Μεγας)…. σαν Ελληνας.”
Αυτή η τοποθέτηση μου προκαλεί απορία. Τι υπάρχει για να διεκδικήσει; Ο προ-προ-προ πάππος του Αλέξανδρου,Αλέξανδρος Ι, πιστοποιήθηκε σαν Ελληνας στην Ολυμπία, και σύμφωνα με τα λόγια του πατέρα της Ιστορίας”Τυγχάνει να γνωρίζω ότι οι πρόγονοι του Αλέξανδρου είναι Ελληνες” (Ηρόδοτος 5:22). Ο πατέρας του Αλέξανδρου, Φίλλιπος, κέδρισε διάφορους ιππικούς αγώνες στην Ολυμπία και στους Δελφούς (Πλούταρχος, Αλέξανδρος 4:9; Moralia 105A), τα δυο πιο αντιπροσωπευτικά Ελληνικά ιερά στην Αρχαία Ελλάδα όπου μη-Ελληνες δεν επιτρεπόταν να αγωνιστούν. Εάν λοιπόν ο Φίλλιπος ήταν Ελληνας, δεν ήταν και ο γιος του Ελληνας;
Οταν ο Ευριπίδης -που πέθανε και θάφτηκε στην Μακεδονία (Θουκυδίδης apud Pal. Anth. 7.45; Παυσανίας 1.2.2; Diodorus Siculus 13.103) έγραψε το έργο του Αρχέλαος προς τιμή του μεγάλου-θείου του Αλέξανδρου, το έγραψε στα Σλαβικά;
Οταν έγραψε τις Βάκχες, ενόσω ήταν στην αυλή του Αρχέλαου, δεν τις έγραψε στα Ελληνικά, όπως δηλαδή μας παραδόθηκε; Η να υποθέσουμε ότι ο Ευριπίδης ήταν ”Μακεδόνας” που έγραφε στα Σλαβικά (σε μια εποχή όπου η συγκεκριμένη γλώσσα δεν ήταν βεβαιωμένη) και ότι το έργο του μεταφράστηκε στη συνέχεια στα Ελληνικά;
Ποια ήταν η γλώσσα της διδασκαλίας όταν ο Αριστοτέλης έκανε μάθημα στον Αλέξανδρο; Ποια γλώσσα έγινε γνωστή και διαδόθηκε από τον Αλέξανδρο στις εκστρατείες του στην Ανατολή;
Γιατί έχουμε τις αρχαίες επιγραφές στα Ελληνικά σε οικισμούς που ιδρύθηκαν από τον Αλέξανδρο τόσο μακριά, ακόμα και στο Αφγανιστάν, και καμία στα Σλαβικά;
Γιατί τα Ελληνικά έγιναν η αληθινή γλώσσα της αυτοκρατορίας του Αλέξανδρου εάν αυτός ήταν ”Μακεδόνας”;
Γιατί η Κενή Διαθήκη γράφηκε στα Ελληνικά και όχι στα Σλαβικά;
Στην σελίδα 57 του αποκαλούμενου ”Γράμμα από την Μακεδονία” υπάρχει μια φωτογραφία από τον συγγραφέα να στέκεται μπροστά ”απο ένα χάλκινο άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου στην πόλη Πρίλεπ”. Τo άγαλμα είναι προφανώς σύγχρονο, αλλά η ερώτηση είναι εάν ο πραγματικός Αλέξανδρος της ιστορίας θα μπορούσε να διαβάσει τη Σλαβική επιγραφή κάτω από τα πόδια του. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρουσία των Σλάβων στην περιοχή είναι πολύ μεταγενέστερη των Ελλήνων, η απάντηση είναι προφανής.
Ενώ η έκθεση που έκανε ο κος. Brunwasser για την αρχαιολογική του έρευνα στην Παιονία είναι ευπρόσδεκτη, ηυιοθέτηση και η προώθηση από πλευράς του της σύγχρονης πολιτικής θέσης των ανθρώπων της Παιονίας για τη χρήση του ονόματος Μακεδονία είναι πράξη όχι μόνο ανεπιθύμητη, αλλά και επιζήμια για τους αναγνώστες της Αρχαιολογίας που, όπως φαντάζομαι, ενδιαφέρονται για πραγματικά ιστορικά γεγονότα. Η απόφαση όμως να διαδοθούν αυτές οι ιστορικές ανοησίες από ένα περιοδικό σαν την “Αρχαιολογία” – μια έκδοση του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής – είναι επιζήμια για την δική του φήμη.
Ας το πούμε για μια φορά ακόμα: η περιοχή της αρχαίας Παιονίας ήταν μέρος της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας, όπως ήταν και η Εφεσος, τα Θήρα, η Παλαιστίνη, η Μέμφιδα, η Βαβυλώνα, τα Τάξηλα, και πολλές ακόμα πόλεις. Μπορεί κατ’ αυτή τη λογική να είχαν γίνει ”Μακεδονικές” προσωρινά αλλά δεν έγιναν ποτέ φυλετικά ”Μακεδονία”.
Επιτρέψτε μου να κλείσω αυτή την επιστολή, κάνοντας την εξής πρόταση για να λυθεί το σύγχρονο ερώτημα για την χρήση του ονόματος ”Μακεδονία”. Η Ελλάδα θα πρέπει να προσαρτήσει την Παιονία – αυτό έκανε και ο Φίλλιπος ΙΙ το 359 π.Χ. Και αυτό θα φαινόταν αποδεκτό και από τους σύγχρονους κατοίκους εκείνης της περιοχής εφόσον υποστηρίζουν ότι είναι Έλληνες αποδεχόμενοι το όνομα Μακεδονία και του διασημότερου Μακεδόνα, του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατόπιν οι σύγχρονοι κάτοικοι αυτής της νέας Ελληνικής επαρχίας θα μπορούσαν να εργαστούν στην εκμάθηση και στην ομιλία, στο διάβασμα και στο γράψιμο της Ελληνικής γλώσσας, με την ευχή να μάθουν να την ομιλούν το ίδιο καλά όπως και ο Αλέξανδρος.
Με εκτίμηση
Stephen G. Miller
Professor Emeritus, University of California,
Berkeley
PS: Για πληρέστερη εξέταση των αρχαίων στοιχείων σχετικά με την Παιονία Δείτε:
I. L. Merker, “The Ancient Kingdom of Paionia,” Balkan Studies 6 (1965) 35-54
cc: C. Brian Rose, President, Archaeological Institute of America
Hillary Rodham Clinton, Secretary of State of the United States of America
Dora Bakoyiannis, Minister of Foreign Affairs of Greece
Antonis Samaras, Minister of Culture of Greece
Olli Rehn, European Commissioner for Enlargement
Erik Meijer, Member, Europ e an Parliament
Πηγή: Παμμακεδονική (Μύνημα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της κ. Ν. Γκατζούλη, Ύπατης Προέδρου της Παμμακεδονικής), http://macedonia-online.blogspot.com
