http://topontiki.gr
Σταύρος Χριστακόπουλος
Πολλοί διαπιστώνουν ότι η κυβερνητική συνοχή... τρίζει και θεωρούν ότι υπάρχει ενδεχόμενο κυβερνητικής κατάρρευσης. Είναι όμως τόσο απλό και εύκολο να συμβεί ένα παταγώδες «ατύχημα»; Προφανώς όχι. Εξ άλλου η πορεία και η τύχη των τελευταίων τριών «κυβερνήσεων της κρίσης» είναι απολύτως ενδεικτική.
Κατ’ αρχάς ας δούμε την κυβέρνηση Καραμανλή. Από την επομένη της εκλογικής νίκης του 2007 η Ν.Δ. ήδη παρέπαιε και η κυβέρνηση – τα γράφαμε από τότε στο «Ποντίκι» – ήταν προφανές ότι θα βυθιστεί στα σκάνδαλα. Η επιβεβαίωση ήταν πλήρης: έτσι ακριβώς έγινε, αλλά η αντίστροφη μέτρηση, που άρχισε από την τραγική για τον Καραμανλή συνέντευξη στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2008, ήταν πολύ αργή και πολύ βασανιστική.
Στην πραγματικότητα ο Καραμανλής έψαχνε ημερομηνία εκλογών επί σχεδόν οκτώ - εννέα μήνες, από όταν δηλαδή αντιμετώπισε, σιωπηρώς είναι η αλήθεια, το πρώτο ενδεχόμενο χρεοκοπίας, τον Ιανουάριο του 2009, όταν ακόμη το προβάδισμα φαινόταν να «παίζεται». Τελικά οι εκλογές έγιναν τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, με τη Ν.Δ. να κατρακυλάει μέρα με τη μέρα χωρίς να μπορεί να βρει την έξοδο κινδύνου.
Το τέλος του ΠΑΣΟΚ
Οι εκλογές του 2009 σηματοδότησαν τη μεγαλύτερη έως τότε – συντριπτική, για την ακρίβεια – ήττα της Ν.Δ., η οποία υποχρεώθηκε να αναζητήσει νέο πρόεδρο, θέση την οποία, ύστερα από μερικούς ταραγμένους μήνες, κατέλαβε ο Αντώνης Σαμαράς.
Ταυτοχρόνως ανέδειξαν θριαμβευτή το ΠΑΣΟΚ και αδιαμφισβήτητο πρωταγωνιστή τον Γιώργο Παπανδρέου. Όμως σύντομα ήλθαν το ΔΝΤ, η τρόικα και το Μνημόνιο, με συνέπεια ο χθεσινός θριαμβευτής να γίνει, σε χρόνο ρεκόρ, ίσως το πιο αντιπαθές πολιτικό πρόσωπο στη χώρα.
Οι πιο τολμηροί εξ ημών σύντομα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το ΠΑΣΟΚ γράφει την τελευταία του πράξη και ότι η συρρίκνωσή του θα είναι δραματική: στα όρια της εξαφάνισης – κάτι που επίσης έχει επιβεβαιωθεί, αν δούμε τόσο τα δύο εκλογικά αποτελέσματα του 2012 όσο και τη συνεχιζόμενη δημοσκοπική του κατάρρευση.
Όμως η κυβέρνηση Παπανδρέου, παρότι είχε ξοφλήσει πολιτικά αμέσως μετά την άνευ όρων παράδοση της Ελλάδας στους δανειστές της, σύρθηκε επί ενάμιση ακόμη χρόνο.
Εκείνη η δραματική συνάντηση στις Κάννες, στις 3 Νοεμβρίου 2011, όταν ο τότε πρωθυπουργός, υπό το βάρος των διαδηλώσεων και των επεισοδίων στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, αναζητώντας εύσχημο τρόπο εξόδου, έθετε ζήτημα δημοψηφίσματος στην Ελλάδα για την παραμονή στο ευρώ ή την έξοδο από αυτό, υπέγραφε το τέλος της κυβέρνησης και, ίσως, το πολιτικό τέλος του ιδίου.
Ήδη όμως από τον Ιούνιο του 2011 είχε... παραιτηθεί τηλεφωνικά στον Σαμαρά. Ήταν προφανές ότι επί μήνες αναζητούσε τρόπο διαφυγής, αλλά παρέμενε εγκλωβισμένος στη διακυβέρνηση.
Ο «σωτήρας» που έμεινε στα αζήτητα
Ύστερα προέκυψε – κατά τρόπο που ακόμη δεν έχει δημοσίως διασαφηνιστεί – η κυβέρνηση Παπαδήμου, δηλαδή η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. ΛΑΟΣ υπό τον πρώην κεντρικό τραπεζίτη.
Αρχικά αποδεκτός από τους δανειστές, ήρθε στην Ελλάδα... ξαφνικά – ή κάποιοι τον έφεραν – με σκοπό όχι μόνο να δώσει κυβερνητική διέξοδο, αλλά να γίνει πρωθυπουργός... τετραετίας!
Η αρχικώς προσδιορισθείσα ως βραχύτατη θητεία Παπαδήμου άρχισε να παρατείνεται μάλλον... αδικαιολόγητα, με πρόσχημα τις εκκρεμείς μνημονιακές υποχρεώσεις της Ελλάδας.
Όμως, υπό το βάρος των συνεπειών του «κουρέματος» του χρέους, ήτοι της βίαιης εσωτερικής πτώχευσης που υπέστη η Ελλάδα επί των ημερών του και του δεύτερου μνημονίου, η άτσαλα και ερασιτεχνικά στιλβωμένη εικόνα του Παπαδήμου άρχισε να ξεθωριάζει.
Ο ίδιος παρέμενε παγιδευμένος στη μνημονιακή διακυβέρνηση σπαταλώντας περισσότερο πολιτικό κεφάλαιο από όσο κατάφερνε με πολύ κόπο και ακόμη μεγαλύτερη μιντιακή σπέκουλα να δημιουργήσει. Αυτοί στους οποίους φορέθηκε «καπέλο» πλέον τον αντιμετώπιζαν ως βάρος. Κάηκε... πριν ζεσταθεί.
Θα μείνουν, αλλιώς καταστρέφονται
Μετά τις εκλογές του Ιουνίου δημιουργήθηκε η συγκυβέρνηση Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ υπό τον νικητή των εκλογών Σαμαρά. Πολύ σύντομα οι υποσχέσεις για επαναδιαπραγμάτευση, ανάπτυξη κ.λπ. έγιναν σκόνη. Οι υποχρεώσεις του μεσοπρόθεσμου πλαισίου βάρυναν αφόρητα και ήλθε η ώρα του πιο επώδυνου από όλα τα μέχρι τώρα πακέτα μέτρων και ξεπουλήματος.
ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ πάλεψαν με νύχια και με δόντια για να πείσουν πως διαπραγματεύονται, αλλά μάταια: οι δανειστές έδειξαν παντοιοτρόπως ότι θέλουν αίμα «εδώ και τώρα».
Οι κραδασμοί στο εσωτερικό της κυβέρνησης, αλλά και των κομμάτων του Βενιζέλου και του Κουβέλη είναι ισχυρότατοι, αλλά οι δύο αρχηγοί είναι καταδικασμένοι να συνεχίσουν τον δρόμο που χάραξαν στηρίζοντας την κυβέρνηση με κάθε κόστος.
Από τη μια έχουν την προοπτική της ψήφισης των μέτρων με κόστος ακόμη και τη διάλυση των κομμάτων τους. Και από την άλλη την πτώση της κυβέρνησης με συνέπεια τις εκλογές και την ολοκληρωτική κατάρρευση στην κάλπη.
Προς το παρόν, παρ’ όσα βλέπουμε, το κόστος της παραμονής στο κυβερνητικό σχήμα είναι και για τους δύο μικρότερο από αυτό που θα υποστούν οδηγώντας σε εκλογές. Είναι, λοιπόν, και αυτοί παγιδευμένοι στη μνημονιακή διακυβέρνηση και, ως εκ τούτου, ευάλωτοι σε όλων των ειδών τους πολιτικούς εκβιασμούς του Σαμαρά.
Δεδομένης της σύνθεσης του εκλογικού τους κοινού, γνωρίζουν άριστα πως, εάν γίνουν η αιτία πτώσης της κυβέρνησης, θα έχουν υπογράψει το πολιτικό τους κηδειόχαρτο.
Προφανώς, λοιπόν, η επιλογή τους να παραμείνουν στην κυβέρνηση Σαμαρά δεν χωράει αμφισβήτηση. Και θα επιβεβαιωθεί πλήρως, κάθε φορά που αυτό θα απαιτηθεί. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι οι κοινοβουλευτικές τους ομάδες θα καταφέρουν να παραμείνουν συμπαγείς παρά τις αναταράξεις.
Θα παραμείνουν όμως; Άγνωστο. Σε κάθε περίπτωση πάντως η φθορά τους θα επιταχυνθεί όχι με την ψήφιση των μέτρων, αλλά κατά την εφαρμογή τους, όταν δηλαδή θα φτάνει ο πανάκριβος λογαριασμός στα νοικοκυριά. Η λιγοστή άμμος στην κλεψύδρα τους θα εξαφανιστεί μέχρι τον τελευταίο κόκκο. Και αυτό δεν αφορά μόνο τους συνεταίρους του Σαμαρά, αλλά επίσης τον ίδιο και το κόμμα του...
Σταύρος Χριστακόπουλος
Πολλοί διαπιστώνουν ότι η κυβερνητική συνοχή... τρίζει και θεωρούν ότι υπάρχει ενδεχόμενο κυβερνητικής κατάρρευσης. Είναι όμως τόσο απλό και εύκολο να συμβεί ένα παταγώδες «ατύχημα»; Προφανώς όχι. Εξ άλλου η πορεία και η τύχη των τελευταίων τριών «κυβερνήσεων της κρίσης» είναι απολύτως ενδεικτική.
Κατ’ αρχάς ας δούμε την κυβέρνηση Καραμανλή. Από την επομένη της εκλογικής νίκης του 2007 η Ν.Δ. ήδη παρέπαιε και η κυβέρνηση – τα γράφαμε από τότε στο «Ποντίκι» – ήταν προφανές ότι θα βυθιστεί στα σκάνδαλα. Η επιβεβαίωση ήταν πλήρης: έτσι ακριβώς έγινε, αλλά η αντίστροφη μέτρηση, που άρχισε από την τραγική για τον Καραμανλή συνέντευξη στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2008, ήταν πολύ αργή και πολύ βασανιστική.
Στην πραγματικότητα ο Καραμανλής έψαχνε ημερομηνία εκλογών επί σχεδόν οκτώ - εννέα μήνες, από όταν δηλαδή αντιμετώπισε, σιωπηρώς είναι η αλήθεια, το πρώτο ενδεχόμενο χρεοκοπίας, τον Ιανουάριο του 2009, όταν ακόμη το προβάδισμα φαινόταν να «παίζεται». Τελικά οι εκλογές έγιναν τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, με τη Ν.Δ. να κατρακυλάει μέρα με τη μέρα χωρίς να μπορεί να βρει την έξοδο κινδύνου.
Το τέλος του ΠΑΣΟΚ
Οι εκλογές του 2009 σηματοδότησαν τη μεγαλύτερη έως τότε – συντριπτική, για την ακρίβεια – ήττα της Ν.Δ., η οποία υποχρεώθηκε να αναζητήσει νέο πρόεδρο, θέση την οποία, ύστερα από μερικούς ταραγμένους μήνες, κατέλαβε ο Αντώνης Σαμαράς.
Ταυτοχρόνως ανέδειξαν θριαμβευτή το ΠΑΣΟΚ και αδιαμφισβήτητο πρωταγωνιστή τον Γιώργο Παπανδρέου. Όμως σύντομα ήλθαν το ΔΝΤ, η τρόικα και το Μνημόνιο, με συνέπεια ο χθεσινός θριαμβευτής να γίνει, σε χρόνο ρεκόρ, ίσως το πιο αντιπαθές πολιτικό πρόσωπο στη χώρα.
Οι πιο τολμηροί εξ ημών σύντομα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το ΠΑΣΟΚ γράφει την τελευταία του πράξη και ότι η συρρίκνωσή του θα είναι δραματική: στα όρια της εξαφάνισης – κάτι που επίσης έχει επιβεβαιωθεί, αν δούμε τόσο τα δύο εκλογικά αποτελέσματα του 2012 όσο και τη συνεχιζόμενη δημοσκοπική του κατάρρευση.
Όμως η κυβέρνηση Παπανδρέου, παρότι είχε ξοφλήσει πολιτικά αμέσως μετά την άνευ όρων παράδοση της Ελλάδας στους δανειστές της, σύρθηκε επί ενάμιση ακόμη χρόνο.
Εκείνη η δραματική συνάντηση στις Κάννες, στις 3 Νοεμβρίου 2011, όταν ο τότε πρωθυπουργός, υπό το βάρος των διαδηλώσεων και των επεισοδίων στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, αναζητώντας εύσχημο τρόπο εξόδου, έθετε ζήτημα δημοψηφίσματος στην Ελλάδα για την παραμονή στο ευρώ ή την έξοδο από αυτό, υπέγραφε το τέλος της κυβέρνησης και, ίσως, το πολιτικό τέλος του ιδίου.
Ήδη όμως από τον Ιούνιο του 2011 είχε... παραιτηθεί τηλεφωνικά στον Σαμαρά. Ήταν προφανές ότι επί μήνες αναζητούσε τρόπο διαφυγής, αλλά παρέμενε εγκλωβισμένος στη διακυβέρνηση.
Ο «σωτήρας» που έμεινε στα αζήτητα
Ύστερα προέκυψε – κατά τρόπο που ακόμη δεν έχει δημοσίως διασαφηνιστεί – η κυβέρνηση Παπαδήμου, δηλαδή η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. ΛΑΟΣ υπό τον πρώην κεντρικό τραπεζίτη.
Αρχικά αποδεκτός από τους δανειστές, ήρθε στην Ελλάδα... ξαφνικά – ή κάποιοι τον έφεραν – με σκοπό όχι μόνο να δώσει κυβερνητική διέξοδο, αλλά να γίνει πρωθυπουργός... τετραετίας!
Η αρχικώς προσδιορισθείσα ως βραχύτατη θητεία Παπαδήμου άρχισε να παρατείνεται μάλλον... αδικαιολόγητα, με πρόσχημα τις εκκρεμείς μνημονιακές υποχρεώσεις της Ελλάδας.
Όμως, υπό το βάρος των συνεπειών του «κουρέματος» του χρέους, ήτοι της βίαιης εσωτερικής πτώχευσης που υπέστη η Ελλάδα επί των ημερών του και του δεύτερου μνημονίου, η άτσαλα και ερασιτεχνικά στιλβωμένη εικόνα του Παπαδήμου άρχισε να ξεθωριάζει.
Ο ίδιος παρέμενε παγιδευμένος στη μνημονιακή διακυβέρνηση σπαταλώντας περισσότερο πολιτικό κεφάλαιο από όσο κατάφερνε με πολύ κόπο και ακόμη μεγαλύτερη μιντιακή σπέκουλα να δημιουργήσει. Αυτοί στους οποίους φορέθηκε «καπέλο» πλέον τον αντιμετώπιζαν ως βάρος. Κάηκε... πριν ζεσταθεί.
Θα μείνουν, αλλιώς καταστρέφονται
Μετά τις εκλογές του Ιουνίου δημιουργήθηκε η συγκυβέρνηση Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ υπό τον νικητή των εκλογών Σαμαρά. Πολύ σύντομα οι υποσχέσεις για επαναδιαπραγμάτευση, ανάπτυξη κ.λπ. έγιναν σκόνη. Οι υποχρεώσεις του μεσοπρόθεσμου πλαισίου βάρυναν αφόρητα και ήλθε η ώρα του πιο επώδυνου από όλα τα μέχρι τώρα πακέτα μέτρων και ξεπουλήματος.
ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ πάλεψαν με νύχια και με δόντια για να πείσουν πως διαπραγματεύονται, αλλά μάταια: οι δανειστές έδειξαν παντοιοτρόπως ότι θέλουν αίμα «εδώ και τώρα».
Οι κραδασμοί στο εσωτερικό της κυβέρνησης, αλλά και των κομμάτων του Βενιζέλου και του Κουβέλη είναι ισχυρότατοι, αλλά οι δύο αρχηγοί είναι καταδικασμένοι να συνεχίσουν τον δρόμο που χάραξαν στηρίζοντας την κυβέρνηση με κάθε κόστος.
Από τη μια έχουν την προοπτική της ψήφισης των μέτρων με κόστος ακόμη και τη διάλυση των κομμάτων τους. Και από την άλλη την πτώση της κυβέρνησης με συνέπεια τις εκλογές και την ολοκληρωτική κατάρρευση στην κάλπη.
Προς το παρόν, παρ’ όσα βλέπουμε, το κόστος της παραμονής στο κυβερνητικό σχήμα είναι και για τους δύο μικρότερο από αυτό που θα υποστούν οδηγώντας σε εκλογές. Είναι, λοιπόν, και αυτοί παγιδευμένοι στη μνημονιακή διακυβέρνηση και, ως εκ τούτου, ευάλωτοι σε όλων των ειδών τους πολιτικούς εκβιασμούς του Σαμαρά.
Δεδομένης της σύνθεσης του εκλογικού τους κοινού, γνωρίζουν άριστα πως, εάν γίνουν η αιτία πτώσης της κυβέρνησης, θα έχουν υπογράψει το πολιτικό τους κηδειόχαρτο.
Προφανώς, λοιπόν, η επιλογή τους να παραμείνουν στην κυβέρνηση Σαμαρά δεν χωράει αμφισβήτηση. Και θα επιβεβαιωθεί πλήρως, κάθε φορά που αυτό θα απαιτηθεί. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι οι κοινοβουλευτικές τους ομάδες θα καταφέρουν να παραμείνουν συμπαγείς παρά τις αναταράξεις.
Θα παραμείνουν όμως; Άγνωστο. Σε κάθε περίπτωση πάντως η φθορά τους θα επιταχυνθεί όχι με την ψήφιση των μέτρων, αλλά κατά την εφαρμογή τους, όταν δηλαδή θα φτάνει ο πανάκριβος λογαριασμός στα νοικοκυριά. Η λιγοστή άμμος στην κλεψύδρα τους θα εξαφανιστεί μέχρι τον τελευταίο κόκκο. Και αυτό δεν αφορά μόνο τους συνεταίρους του Σαμαρά, αλλά επίσης τον ίδιο και το κόμμα του...
