"Οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σημαίνουν ποτέ την ισότητα": Αν η Τουρκία και η ΕΕ ξεπεράσουν τις πολιτικές διαφορές

 Reuters © Fatih Saribas

 Nadezhda Alekseeva, Alena Medvedeva

Η εγγύηση της σταθερότητας στην Ευρωπαϊκή ήπειρο έγκειται στην ισορροπία των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία και τη Ρωσία. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Josep Borrell, έγραψε για αυτό σε ένα άρθρο σχετικά με τους μελλοντικούς δεσμούς μεταξύ της Άγκυρας και των Βρυξελλών.

Ο Borrell πιστεύει ότι οι Ευρωπαίοι έχουν το δικαίωμα να κάνουν ερωτήσεις για τους συνεργάτες τους, καθώς η χώρα φιλοδοξεί να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Τουρκία έχει αποκτήσει δύναμη και πρέπει να υπολογίζεται ενώ, ταυτόχρονα, η ΕΕ και η Άγκυρα έχουν πολλές διαφορές, δήλωσε ο πολιτικός. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι τα μέρη μπορούν να αλλάξουν τις σχέσεις τους προς το καλύτερο στο μέλλον. Ωστόσο, οι ειδικοί αμφιβάλλουν ότι οι Τουρκικές αρχές θα κάνουν παραχωρήσεις χάριν της ένταξης της δημοκρατίας στην ΕΕ.

Η σταθερότητα στην Ευρώπη είναι αδύνατη χωρίς ισορροπία στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, δήλωσε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, Josep Borrell. Το έγραψε στο blog του.

Σύμφωνα με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, οι εντάσεις με την Τουρκία έχουν γίνει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ΕΕ το 2020 και είναι πιθανό ότι η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί το επόμενο έτος. Ο Borrell υπενθύμισε ότι η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση συνδέεται με την ανάγκη εξάλειψης των συγκρούσεων μεταξύ των χωρών.

«Σήμερα είναι ακόμη σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα μπορέσει να επιτύχει σταθερότητα στην ήπειρο έως ότου βρει τη σωστή ισορροπία στις σχέσεις με την Τουρκία και τη Ρωσική Ομοσπονδία», έγραψε ο Μπόρελ.

Πριν από ένα χρόνο, όταν ο Μπόρελ ανέλαβε τη σημερινή του θέση, οι σχέσεις μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας είχαν ήδη αναπτυχθεί κατά μήκος μιας πτωτικής πορείας, σημείωσε ο διπλωμάτης. Οι αμοιβαίες προσδοκίες από τη συμφωνία που υπέγραψε η Τουρκία και η ΕΕ το 2016 μετά την κρίση της μετανάστευσης του 2015 δεν πραγματοποιήθηκαν, αν και αυτή η συμφωνία συνέβαλε στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.

Ο Josep Borrell Reuters © Olivier Matthys

«Η Τουρκία έχει γίνει μια σημαντική περιφερειακή δύναμη και πρέπει να ληφθεί υπόψη. Ωστόσο, η διεθνής ατζέντα της είναι κάπως αντίθετη με εκείνη της ΕΕ, και οι μέθοδοι της Τουρκίας διαφέρουν από αυτές της ΕΕ », λέει το άρθρο του Μπόρελ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, "αυτό εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τους στόχους της Τουρκίας".

«Το γεγονός ότι η Τουρκία είναι υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει στην ΕΕ κάθε δικαίωμα να θέτει τέτοιες ερωτήσεις», τόνισε ο Μπόρελ.

Εξήγησε ότι χαιρετίζει τις δηλώσεις της Τουρκικής πλευράς ενδιαφέροντος για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά αυτές οι δηλώσεις πρέπει να επιβεβαιωθούν με ενέργειες.

«Έχουμε ακόμη την ευκαιρία να δημιουργήσουμε έναν νέο φορέα των σχέσεών μας. Η ΕΕ κάνει μια γενναιόδωρη προσφορά στην Τουρκία με την ελπίδα ότι δεν θα αποτύχει να την αποδεχθεί », πρόσθεσε ο Μπόρελ.

Ταυτόχρονα, οι ειδικοί δυσκολεύονται να πουν τι ακριβώς σημαίνει ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας με μια «γενναιόδωρη προσφορά».

Όπως σημείωσε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Διαδικασίας Ολοκλήρωσης στο MGIMO Alexander Tevdoy-Burmuli στα σχόλια του RT, είναι πιθανό να μιλάμε για επέκταση της συμφωνίας του 2016.

«Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να προσφέρει στην Άγκυρα πιο σημαντικά ποσά για τη διατήρηση των μεταναστών στην Τουρκική επικράτεια. Επίσης, μπορεί να είναι θέμα πρόσθετου συντονισμού των θέσεων των ευρωπαϊκών χωρών και της Τουρκίας στη Λιβύη. Ωστόσο, τέτοιες προτάσεις μπορεί να φαίνονται ανεπαρκείς για την Άγκυρα, καθώς πρόσφατα οι Τουρκικές φιλοδοξίες έχουν ξεπεράσει αυτό που μπορεί να προσφέρει η ΕΕ », δήλωσε ο ειδικός.

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Κέντρου Μελέτης μιας Νέας Τουρκίας, Γιούρι Μαβάσεφ, εάν με πρόταση της Τουρκίας η ηγεσία της ΕΕ σημαίνει πρόσκληση στην Άγκυρα για διάλογο, τότε αυτό δεν αρκεί.

"Στο επίκεντρο των αντιθέσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας βρίσκεται το ζήτημα της διαφοράς στην αντίληψη για αυτό που κοινώς ονομάζεται ευρωπαϊκές αξίες", εξήγησε ο Μαβάσεφ σε μια συνομιλία με το RT.

Βαθιές αντιφάσεις

 Θα υπενθυμίσουμε, στις 11 Δεκεμβρίου, έγινε γνωστό για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επεκτείνει τις προσωπικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Η απόφαση ελήφθη κατά τη σύνοδο κορυφής των αρχηγών των χωρών της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

 Ο λόγος για τους νέους περιορισμούς ήταν οι εργασίες γεωλογικής εξερεύνησης στην ΑΟΖ της Κύπρου, το οποίο διεξάγεται από την Τουρκία, σε αντίθεση με τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ευρώπης.

 Οι αρχηγοί κρατών της ΕΕ κατηγόρησαν την Άγκυρα ότι "έλαβε μονομερή μέτρα και οργάνωσε προκλήσεις", και "σκλήρυνε τη ρητορική της έναντι της ΕΕ".

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν έκθεση σχετικά με την κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας πριν από τη συνεδρίαση των αρχηγών των χωρών της ΕΕ τον Μάρτιο του 2021. Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει πληροφορίες για πιθανές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των κυρώσεων.

Το Τουρκικό γεωτρητικό πλοίο Yavuz συνοδεύεται από τη φρεγάτα του Τουρκικού Ναυτικού TCG Gemlik Reuters © Murad Sezer

Υπενθυμίζεται η τρέχουσα αντιπαράθεση στην Ανατολική Μεσόγειο συνδέεται με την ανακάλυψη κατά το 2010 μεγάλων πεδίων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κύπρου. Από την άποψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η μόνη χώρα που δικαιούται αυτούς τους πόρους είναι η διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία. Ωστόσο, η Τουρκία το αμφισβητεί και πιστεύει ότι τα δικαιώματα ανάπτυξης του υπεδάφους ανήκουν επίσης στην Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, η οποία αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.

Η Τουρκία ξεκίνησε γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα γεωτρητικά πλοία Fatih και Yavuz στάλθηκαν στην περιοχή το 2019. Το 2020, η Τουρκία έστειλε ένα άλλο ερευνητικό σκάφος, το Oruc Reis, στην αμφισβητούμενη περιοχή.

Ταυτόχρονα, οι αρχές της δημοκρατίας θεωρούν άδικες τις κυρώσεις της ΕΕ. Όπως είπε ο Τούρκος ηγέτης Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ, η Άγκυρα απαιτεί από τις Βρυξέλλες να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους.

Στη συνέχεια, τόνισε επίσης ότι η Τουρκία δεν θα επιτρέψει παραβίαση των δικαιωμάτων και της κυριαρχίας της.

"Η Τουρκία αναμένει από την ΕΕ να μην κυρώσει, αλλά να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της για πλήρη ένταξη στον οργανισμό", δήλωσε ο Ερντογάν.

Όπως εξήγησε ο Alexander Tevdoy-Burmuli, το βασικό πρόβλημα στις σχέσεις μεταξύ των μερών είναι ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας, αντιτίθενται στην ένταξη της Τουρκίας στην ένωση και εμποδίζουν τη διαδικασία ολοκλήρωσής της για γεωπολιτικούς λόγους.

«Από κάποιο σημείο και μετά, οι διαφορές αξίας προστέθηκαν στη γεωπολιτική. Η Τουρκία χτίζει ένα αυταρχικό καθεστώς, επιπλέον, η Άγκυρα τοποθετείται ως υπερασπιστής του Ισλάμ σε όλο τον κόσμο. Για την ΕΕ, κουρασμένη από την πολυπολιτισμικότητα, αυτό είναι απαράδεκτο », εξήγησε ο ειδικός.

Μια  Σύρια πρόσφυγας στην Τουρκική επαρχία Sanliurfa Reuters © Yannis Behrakis

Η διαμάχη για το υπέδαφος της κυπριακής υφαλοκρηπίδας δεν είναι η μόνη αιτία διαφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια.

Με τη βοήθεια μιας συμφωνίας που υπεγράφη το 2016 μεταξύ της Άγκυρας και των Βρυξελλών, η ηγεσία της ΕΕ ήλπιζε να σταματήσει την εισροή μεταναστών από τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής υπηρεσίας Frontex, το 2015 περίπου 885 χιλιάδες άτομα παράνομοι μετανάστες μετακόμισαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά μήκος αυτής της διαδρομής. -

Σας υπενθυμίζουμε ότι η Τουρκία συμφώνησε στη συνέχεια να δεχτεί και να τοποθετήσει παράνομους μετανάστες που απελάθηκαν από την ΕΕ στην επικράτειά της.

Με τη σειρά τους, οι Βρυξέλλες δεσμεύτηκαν να παίρνουν έναν νόμιμο Σύριο πρόσφυγα από την Τουρκική επικράτεια σε αντάλλαγμα για έναν παράνομο. Επιπλέον, η Τουρκία θα ελάμβανε χρηματοδότηση από την ΕΕ ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2019.

Η επανάληψη των διαπραγματεύσεων για την πιθανή ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ήταν ένας άλλος όρος της συμφωνίας.

Αν και οι συμφωνίες εφαρμόστηκαν γενικά, στις αρχές του 2020, η Τουρκία άνοιξε τα σύνορα με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τους Σύρους πρόσφυγες. Όπως είπε τότε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι Βρυξέλλες δεν έκαναν τίποτα για να βοηθήσουν την Άγκυρα στο θέμα των προσφύγων από την Αραβικη Δημοκρατία της Συρίας.

"Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη συζήτηση"

Αξίζει να θυμηθούμε ότι η Τουρκία έκανε τις πρώτες προσπάθειες για ένταξη στην ευρωπαϊκή κοινότητα το 1959. Στη συνέχεια, η δημοκρατία υπέβαλε αίτηση συμμετοχής στη νεοϊδρυθείσα Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). Το 1963 τα συμβαλλόμενα μέρη υπέγραψαν συμφωνία που παραχωρεί στην Τουρκία το καθεστώς συνδεδεμένου μέλους της ΕΟΚ.

Ωστόσο, στο μέλλον, η διαδικασία ολοκλήρωσης σταμάτησε λόγω εσωτερικής πολιτικής αστάθειας στην Τουρκία.

Το 1987, η Τουρκία υπέβαλε αίτηση προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, αλλά απορρίφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο αποκλεισμός της Άγκυρας από τον κατάλογο των υποψηφίων στην Ευρώπη οφείλεται στο γεγονός ότι τα βασανιστήρια ασκούνται στη χώρα, καθώς και από το γεγονός ότι τα Τουρκικά στρατεύματα παραμένουν στην Κύπρο.

Ο Recep Tayyip Erdogan Reuters © Προεδρικό Γραφείο Τύπου

Ωστόσο, το 1999, οι ηγέτες της ΕΕ παραχώρησαν ωστόσο στην Τουρκία το καθεστώς υποψηφίου για ένταξη στην Ένωση.

Παρ 'όλα αυτά, καθώς και οι δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, οι ειδικοί αμφιβάλλουν ότι η χώρα θα μπορέσει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Το κύριο ερώτημα είναι ποια θα είναι η περαιτέρω συνεργασία. Οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σημαίνουν ποτέ ισότητα για την Τουρκία. Και οι Τούρκοι το καταλαβαίνουν αυτό και δεν θέλουν να χάσουν την πολιτική υποκειμενικότητά τους. Επομένως, μακροπρόθεσμα, ο διάλογος μπορεί να αφορά μόνο τις προϋποθέσεις παράτασης του καθεστώτος της Τουρκίας ως υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ. Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη συζήτηση », είναι σίγουρος ο Γιούρι Μαβάσεφ.

Ο Alexander Tevdoy-Burmuli ακολουθεί μια παρόμοια άποψη. Ταυτόχρονα, κατά τη γνώμη του, σήμερα η δημοκρατία δεν ενδιαφέρεται πλέον για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση όπως  πριν.

«Η δυναμική της πολιτικής ανάπτυξης τα τελευταία δέκα χρόνια έχει απομακρύνει την Τουρκία από την προσέγγιση με την ΕΕ, αν και επίσημα παραμένει υποψήφια για ένταξη. Η Άγκυρα διατηρεί αυτήν την κατάσταση για να τη χρησιμοποιήσει και να λάβει μερικά μπόνους. Αλλά είναι προφανές ότι η ένταξη στην ΕΕ θα εξαλείψει την ανεξαρτησία της Τουρκικής διπλωματίας. Είναι απίθανο τα μέρη να μπορέσουν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να επιστρέψουν σε διάλογο για την ολοκλήρωση »,  προβλέπει ο ειδικός.

https://russian.rt.com/world/article/814646-turciya-evrosoyuz-otnosheniya-borrel