 |
| Frozen picture from youtube video |
Luis Gonzalo Segura
Η Αμερική φωνάζει για πόλεμο. Η στρατιωτική βιομηχανία της το λαχταρά, ο οικονομικός ιστός της το χρειάζεται και η εύφλεκτη εσωτερική κατάστασή της το ικετεύει. Μπροστά στην απελπιστική κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί μετά από σχεδόν ένα χρόνο πανδημίας, σε αντίθεση με την επίλυση του προβλήματος από την Κίνα, οι γεωπολιτικές κινήσεις σε διάφορα μέρη του πλανήτη έχουν αρχίσει με στόχο την αύξηση των περιφερειακών εντάσεων για να αυξήσουν τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη για να ξεπεραστεί η κρίση.
Οι πολίτες πρέπει να είναι πεπεισμένοι για την ανάγκη αγοράς των όπλων και αν δεν συνοδεύει τη χαρά του πολέμου, τουλάχιστον η ένταση θα αυξηθεί αρκετά ώστε να δικαιολογούνται ανοησίες. Για το σκοπό αυτό, έχει ξεκινήσει η αναπαράσταση ενός Ελληνικού έργου που θα χλομιάζουν μπροστά του αυτά του Αισχύλου, του Σοφοκλή ή του Αριστοφάνη.Δεν
είναι τυχαίο, επομένως, ότι μόλις τώρα πολλές Μεσογειακές χώρες ξεκίνησαν μια κούρσα
εξοπλισμών εν μέσω της αύξησης των ενδιαφερόμενων περιφερειακών εντάσεων. Σε
αυτή την εκπροσώπηση, οι πολίτες εκπλήσσονται να συγκρούονται μεταξύ εχθρών που
είναι, συμπτωματικά, εταίροι του ΝΑΤΟ και σύμμαχοι, όλοι τους με τις Ηνωμένες
Πολιτείες ο, συγγραφέας του σεναρίου της τραγικοκωμοδίας που απεικονίζεται.
Αυτή είναι η κατάσταση που δύο από τις συγκρούσεις που συμβαίνουν στη Μεσόγειο
– μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας· και μεταξύ της Ισπανίας και του Μαρόκου -
ρίχνουν περίεργους παραλληλισμούς, σαν να ήταν έργα του ίδιου συγγραφέα.
Αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες
Ο
Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε στις 12 Νοεμβρίου, σε πλήρη
ένταση με την Τουρκία, ότι «ήρθε η ώρα να ενισχυθούν οι ένοπλες δυνάμεις. Η
πρωτοβουλία αυτή είναι ένα ισχυρό πρόγραμμα που θα αποτελέσει εθνική
ασπίδα". Δεν αστειευόταν, αν και τα δεδομένα αγοράς, ειδικά σχετικά με την
προέλευση των εξοπλισμών , το να μοιράζονται αγοραστές και υλικό με την
Τουρκία, τον εχθρό, παίρνουν σουρεαλιστικούς τόνους: αρχικά η απόκτηση 18
Γάλλων μαχητών Rafale, τεσσάρων φρεγατών - Γαλλικών ή Γερμανικών -, τεσσάρων Γερμανικών
υποβρυχίων - για να ταιριάξουν με τα τέσσερα υποβρύχια που πωλήθηκαν επίσης
στην Τουρκία - και επτά ελικόπτερα - με ικανότητα αντι-υποβρυχίων, επίσης για
να αντισταθμίσουν τα τέσσερα Γερμανικά υποβρύχια -, καθώς και την αύξηση σε
15.000 στρατεύματα των ενόπλων δυνάμεών τους. Τις τελευταίες ημέρες είναι
επίσης γνωστό ότι οι Έλληνες θα αποκτήσουν μεταξύ 18 και 24 Αμερικανικά
μαχητικά F-35 – ακριβά και προβληματικά.
Σύμφωνα
με τα επιχειρήματα της Ελλάδας, η οποία αναφέρει ότι η Τουρκία απειλεί τα
ανατολικά σύνορα της Ευρώπης και υπονομεύει την περιφερειακή ασφάλεια -ενώ η
Γερμανία της πουλά όπλα- βρίσκεται μια περίπλοκη περιφερειακή και αιωνόβια
σύγκρουση η οποία, όποτε έχει ενδιαφέρον, προκαλεί την επίτευξη κερδών. Ως εκ
τούτου, κανείς δεν έχει καμία πραγματική πρόθεση να επιλύσει την προσοδοφόρα
σύγκρουση –για Αμερικανούς, Γερμανούς ή Γάλλους– μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων.
Οι
τέσσερις επίμαχες χώρες είναι συμμαχικές χώρες των Ηνωμένων Πολιτειών,
αγοραστές Αμερικανικών όπλων και περιλαμβάνονται στη σφαίρα του ΝΑΤΟ: η
Ισπανία, η Ελλάδα και η Τουρκία είναι πλήρη μέλη, ενώ το Μαρόκο είναι ένας
σημαντικός επιπλέον σύμμαχος του ΝΑΤΟ.
Από
την άλλη πλευρά της Μεσογείου, η Ισπανία ανακοίνωσε τον περασμένο Φεβρουάριο
την αύξηση περισσότερων από 7.000 στρατευμάτων στις Ένοπλες Δυνάμεις της και
επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, παρά την κρίσιμη κατάσταση στη
χώρα, μια από τις πιο πληγείσες από την κρίση σε υγειονομικό και οικονομικό
επίπεδο, η απόκτηση 8x8 τεθωρακισμένων οχημάτων – από Αμερικανική θυγατρική
εταιρεία – αξίας 2,1 δισεκατομμυρίων ευρώ σε ένα πρόγραμμα που θα φτάσει τα 4
δισεκατομμύρια ευρώ και με την έναρξη νέων προγραμμάτων όπλων, τα οποία
περιλαμβάνουν επίσης φρεγάτες και διάφορα στρατιωτικά μηχανήματα – που
κοστίζουν περισσότερα από 14 δισεκατομμύρια ευρώ· και την πρόταση μετά από
αίτημα των τριών Ισπανικών στρατών για την απόκτηση ακριβών όπλων, από τα
μαχητικά Eurofighter για την Πολεμική Αεροπορία μέχρι τα αεροσκάφη F-35 για το
Πολεμικό Ναυτικό.
Αναλύοντας
αυτά τα δεδομένα, είναι προφανές ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Ισπανία θα
αυξήσουν το στρατιωτικό τους προσωπικό και θα αποκτήσουν Ευρωπαϊκό και Αμερικανικό
πολεμικό υλικό. Αυτό είναι μια καλή συμφωνία για τις Ηνωμένες Πολιτείες και
επίσης, όπως μπορούμε να δούμε, για την Ευρώπη.
Αμέτρητες ομοιότητες
Μια
ανάλυση και στις δύο πλευρές της Μεσογείου έχει περισσότερες ομοιότητες. Τόσο η
Ελλάδα όσο και η Τουρκία, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, όπως η Ισπανία και το Μαρόκο,
διατηρούν εδαφικές συγκρούσεις στις οποίες αμφισβητούνται στην περίπτωση του
Μαρόκου οι πόλεις, τα νησιά και οι ηπειρωτικοί θύλακες – η Σέουτα και η
Μελίλια. Πρόκειται για μακροχρόνιες διαφωνίες που περιέχουν επίσης μια άλλη
εντυπωσιακή ομοιότητα: το 1996, η Τουρκία και η Ελλάδα βρίσκονταν στο χείλος
της ένοπλης σύγκρουσης σχετικά με τη διαμάχη για τα Ίμια/Κάρτακ, μια νησίδα
ελαφρώς μεγαλύτερη από ένα γήπεδο ποδοσφαίρου· και μόλις λίγα χρόνια αργότερα,
το 2002, η Ισπανία και το Μαρόκο διατήρησαν μια παρόμοια σύγκρουση για μια όχι
πολύ μεγαλύτερη νησίδα, το Perejil. Και στις δύο περιπτώσεις, συνορεύει με το
περίεργο - και εμπόλεμο - γεγονός ότι η Τουρκία και το Μαρόκο ήταν οι πρώτοι
που μπήκαν στα νησάκια. Ωστόσο, και οι δύο χώρες που συνορεύουν με την Ευρώπη
απαιτούν δικαιοσύνη όσον αφορά τη διαίρεση των εδαφών με τους Ευρωπαίους.
Μια
άλλη ομοιότητα που άφησαν και οι δύο συγκρούσεις, και οι δύο αιωνόβιες,
βρίσκεται στις ευρωπαϊκές καταστροφές στην ηπειρωτική χώρα στη δεκαετία του
1920 και στις αυτοκρατορικές ιδέες δύο αρχαίων δυνάμεων που για αιώνες
κατοικούν στην παρακμή των στεναγμών. Από την Ετήσια Καταστροφή του 1921 μέχρι
τη Μεγάλη Καταστροφή της Ελληνικής ήττας το 1922 και από την Αυτοκρατορική
Ισπανία στην Ελληνική Μεγάλη Ιδέα.
Πέρα
από το εδαφικό ζήτημα, βρίσκουμε μια άλλη ομοιότητα: το ζήτημα της
μετανάστευσης. Τόσο η Τουρκία όσο και το Μαρόκο, λόγω της συνοριακής τους θέσης
στη Νότια Ευρώπη, έχουν μετατραπεί σε αποθήκες όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει
να αποθηκεύσει μετανάστες, σαν να ήταν άχρηστα αγαθά. Και κατά κάποιον τρόπο
είναι – για τα συμφέροντα της Ένωσης, φυσικά. Αυτό έχει οδηγήσει σε αδυναμία
των Ευρωπαϊκών χωρών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία, καθώς οι αποθήκες
μεταναστών, η Τουρκία και το Μαρόκο, λειτουργούν επίσης ως συνοριακός έλεγχος
της μεταναστευτικής ροής. Έτσι, κάθε Τουρκική ή Μαροκινή σύγκρουση ή επιθυμία
έχει μια εύκολη λύση: να ανοίξει το κλειδί της διέλευσης των μεταναστών και να
τους ρίξει κατά της Ευρώπης. Εάν η Ευρώπη ήταν πιο υποστηρικτική, δεν θα ήταν πλέον
θύμα του μεταναστευτικού εκβιασμού, αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο η
Ελλάδα όσο και η Ισπανία έχουν προχωρήσει πολύ πέρα από το έδαφος της ολίσθησης,
καθώς υπάρχουν πολλαπλές καταγγελίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
που βαραίνουν τις αρχές και των δύο χωρών.
Σε
αυτή την τρελή κούρσα εξοπλισμών που ξεκίνησαν Έλληνες και Ισπανοί μαζί με
Τούρκους και Μαροκινούς εν μέσω περιφερειακών συγκρούσεων, υπάρχει μόνο ένα
όφελος: το βιομηχανικό στρατιωτικό συγκρότημα που έχουν στην κατοχή τους κυρίως
οι Ηνωμένες Πολιτείες και, σε μικρότερο βαθμό, η Ευρώπη.
Αν
και θα μπορούσαμε να επισημάνουμε πολύ περισσότερες αναλογίες σε αυτά τα δύο
μεγάλα έργα, όπως αυτό των ανιθαγενών λαών τόσο στην Τουρκία –τους Κούρδους–
όσο και στο Μαρόκο – τους Σαχαουί – η αλήθεια είναι ότι θα πρέπει να σημειωθεί
μερικές ακόμη συμπτώσεις: 1) τόσο η Τουρκία όσο και το Μαρόκο είναι δύο
δικτατορίες χάρη στην υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης, οι
οποίοι πάντα προτιμούσαν έναν δικτάτορα στην υπηρεσία τους από μια δημοκρατία
που θα μπορούσε να είναι αντίθετη με τα συμφέροντά τους· και 2) τόσο η Ελλάδα
όσο και η Ισπανία είναι δύο από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανισότητας
και φτώχειας στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων εκατομμυρίων παιδιών σε αυτήν,
και στις δύο επενέβησαν μετά την οικονομική κρίση του 2008 – η Ελλάδα ήταν
ακόμη κοντά στην έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το γεγονός αυτό καθιστά ακόμη
πιο ακατανόητη την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών και στις δύο χώρες, ιδίως
όταν η Ισπανία υποβάλλει αίτηση για βοήθεια από την Ευρώπη για να ξεπεράσει την
υγειονομική και οικονομική κρίση που προκλήθηκε από το covid-19.
Αλλά
είναι επίσης ότι οι τέσσερις χώρες που βρίσκονται σε σύγκρουση είναι συμμαχικές
χώρες των Ηνωμένων Πολιτειών, Αμερικανοί αγοραστές όπλων και περιλαμβάνονται
στη σφαίρα του ΝΑΤΟ: η Ισπανία, η Ελλάδα και η Τουρκία είναι πλήρη μέλη, ενώ το
Μαρόκο είναι ένας σημαντικός επιπλέον σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Τελικά, τέσσερις
σύμμαχοι των ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλο, αυξάνοντας την περιφερειακή
ένταση και ξεκινώντας μια κούρσα εξοπλισμών, ο μεγαλύτερος δικαιούχος των
οποίων θα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες – και σε μικρότερο βαθμό η Ευρώπη –
ωστόσο τα όπλα του Μαρόκου και της Τουρκίας προέρχονται κυρίως επίσης από τις
Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.
Αμερική, ο μεγάλος δικαιούχος
Επομένως,
αποδεικνύεται ότι σε αυτή την τρελή κούρσα εξοπλισμών που ξεκίνησαν Έλληνες και
Ισπανοί μαζί με Τούρκους και Μαροκινούς εν μέσω περιφερειακών συγκρούσεων
υπάρχει μόνο ένα όφελος: το βιομηχανικό στρατιωτικό συγκρότημα που έχει στην
κατοχή του κυρίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και, σε μικρότερο βαθμό, την Ευρώπη.
Οι πολίτες των εμπλεκόμενων χωρών θα χάσουν, γεγονός που θα τους κάνει
φτωχότερους ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, και οι απώλειές τους θα βοηθήσουν τις
Ηνωμένες Πολιτείες να ξεπεράσουν την κρίση. Δύο μεγάλα έργα τα οποία, ακόμη και
αν δεν καταλήξουν σε έναν τραγικό πόλεμο, αποτελούν ήδη μέρος μιας κωμικής
κούρσας εξοπλισμών που θα αποδειχθεί θανατηφόρα για τη φτώχεια και την
ανισότητα της Μεσογείου.
