Παρασκευή 22 Μαΐου 2020

Το Ιράν και η έλλειψη, η ακτινογραφία της κρίσης της βενζίνης στη Βενεζουέλα

© REUTERS / Manaure Quintero
Πρατήριο καυσίμων στο Καράκας

Marco Teruggi
Πέντε ιρανικά πετρελαιοφόρα βρίσκονται καθ' οδόν προς τη Βενεζουέλα για να βοηθήσουν στην έλλειψη βενζίνης στη χώρα της Νότιας Αμερικής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι θα αξιολογήσουν τα μέτρα για να τα σταματήσουν, και το Ιράν προειδοποίησε ότι θα ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε ενέργεια. Αλλά γιατί η κρίση βενζίνης στη χώρα;

Το βενζινάδικο μπροστά από το σπίτι μου ήταν άδειο λίγες μέρες μετά την έναρξη της καραντίνας. Οι υπεύθυνοι έφυγαν, έβαλαν ένα σχοινί  γύρω της για να αποτρέψουν την πρόσβαση με μια ένδειξη: είναι  κλειστό. Οι άνθρωποι άρχισαν να συνομιλούν για το πού θα  φορτώσουν  βενζίνη, και ένας χάρτης των ενεργών πρατηρίων καυσίμων συντάχθηκε εκείνη την στιγμή.

Στη συνέχεια, καθώς υπήρχε έλλειψη βενζίνης, άρχισε η μεταπώληση. Οι τιμές αυξήθηκαν καθώς η κατάσταση έγινε πιο κρίσιμη: 1; 1.5; 2, μέχρι 3 δολάρια ανά λίτρο, σε μια χώρα όπου η πλήρωση μιας δεξαμενής είναι σχεδόν δωρεάν για τους καταναλωτές για τα τελευταία χρόνια. Οι ουρές έγιναν μεγάλες, πιο μεγάλες, περισσότερο από μια ημέρα, μερικές φορές δύο, και η έλλειψη βενζίνης έγινε φυσιολογική.

Αυτή η καινοτομία στο Καράκας - που είχε προηγουμένως βιώσει στην πετρελαϊκή επίθεση για την ανατροπή του Hugo Chávez μεταξύ 2002 και 2003 - δεν ήταν, ωστόσο, για πολλά κράτη της χώρας, ιδίως εκείνα που συνορεύουν με την Κολομβία. Εκεί, όπως και στο Apure, την Táchira, ή στην Zulia, οι γραμμές για τη φόρτωση βενζίνης υπάρχουν εδώ και  σχεδόν τρία χρόνια, αυτό γίνεται προϊόν λαθρεμπορίου από την  Κολομβία.
Τους τελευταίους μήνες η έλλειψη βενζίνης είχε προχωρήσει σε πόλεις κοντά στο Καράκας. Από το Μάρτιο, όταν υπήρχε έλλειψη στην πρωτεύουσα, άρχισαν οι συζητήσεις για την κρίση της βενζίνης. Στη Βενεζουέλα, όπως και σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, η πρωτεύουσα διαδραματίζει αποφασιστικό και υπερβολικά μεγάλο ρόλο στην πολιτική δυναμική. Αυτό που συμβαίνει στο Καράκας έχει το χαρακτηριστικό του εθνικού , το οποίο μπορεί να επηρεάσει την κεντρική πολιτική εξουσία.

Πώς φτάσαμε σε αυτήν την κατάσταση; Για τι συμβαίνει  αυτό; Ένα χρονοδιάγραμμα των διαφόρων διακυβευόμενων παραγόντων μπορεί να σχεδιαστεί, σε πολιτικό πλαίσιο πολιορκιών, χαρακωμάτων, αρνήσεων, σε μια από τις πιο περίπλοκες στιγμές των τελευταίων ετών, η οποία έχει στον άμεσο ορίζοντα την άφιξη πέντε ιρανικών πετρελαιοφόρων στις ακτές της Βενεζουέλας.

Ο αποκλεισμός

Τον Αύγουστο του 2017 ο Λευκός Οίκος εξέδωσε την πρώτη κύρωση κατά της πετρελαϊκής βιομηχανίας της Βενεζουέλας, της  PDVSA, μέσω του Εκτελεστικού Διατάγματος 13808. Εκείνος ο μήνας συνέπεσε με την  ήττα της αντιπολίτευσης, που υλοποιήθηκε στην εκλογή της Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης που σήμαινε νίκη για τον Τσαβισμό.

Η πρώτη εκτελεστική εντολή άρχισε να διαμορφώνει ένα μηχανισμό αποκλεισμού στην  PDVSA με κεντρικό στόχο: να χτυπήσει τον κύριο κορμό της οικονομίας της Βενεζουέλας. Αυτό το μέτρο ήταν να κλείσει τις πηγές ξένου κεφαλαίου που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία της βιομηχανίας πετρελαίου.

Κατά τη διάρκεια του 2018, εκδόθηκαν τρεις εκτελεστικές εντολές κατά της Βενεζουέλας, επηρεάζοντας διάφορους τομείς της οικονομίας. Στις 28 Ιανουαρίου 2019, πέντε ημέρες μετά την αυτοανακήρυξη του Juan Guaidó  και την άμεση αναγνώρισή του από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Λευκός Οίκος εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα 13850 με επίκεντρο την PDVSA και την Κεντρική Τράπεζα της Βενεζουέλας.

"Ως αποτέλεσμα της σημερινής δράσης, αποκλείονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα συμφέροντα που ανήκουν στην PDVSA που υπάγονται στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ και τα πρόσωπα των ΗΠΑ απαγορεύεται γενικά από τη διεξαγωγή συναλλαγών μαζί τους", δήλωσε το Υπουργείο Οικονομικών.

Το μέτρο αυτό περιελάμβανε το κλείδωμα 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε περιουσιακά στοιχεία της  PDVSA στις ΗΠΑ, την de facto ιδιοκτησία  της CITGO, ένα συνεργαζόμενο διυλιστήριο της πετρελαϊκής εταιρείας στην επικράτεια των ΗΠΑ. Η PDVSA μπλοκαρίστηκε από την αγορά ενέργειας των ΗΠΑ, επηρεάζοντας  τους αγοραστές σε διεθνές επίπεδο.

Οι κυρώσεις συνέχισαν να πολλαπλασιάζονται: περισσότερα από 30 πλοία και δεξαμενόπλοια της PDVSA συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο του Υπουργείου Οικονομικών και στις 5 Αυγούστου 2019 ο Λευκός Οίκος εξέδωσε την εκτελεστική εντολή 13884 που κατάσχεσε όλα τα περιουσιακά στοιχεία της Βενεζουέλας στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του CITGO.
Στη συνέχεια, η εφαρμογή μέτρων για το κλείσιμο των καναλιών της  PDVSA απευθυνόταν σε ξένες εταιρείες πετρελαίου, ιδίως στις αρχές του 2020, σε ρωσικές εταιρείες  Rosneft Trading και TNK Trading International.

Η αμερικανική αρχιτεκτονική ασφυξίας λειτούργησε έτσι και στις δύο πλευρές. Ο αποκλεισμός της PDVSA ως η κύρια πηγή εισοδήματος για το κράτος και την οικονομία στο σύνολό της και η αδυναμία απόκτησης προμηθειών βενζίνης. Το τελευταίο αναφέρθηκε από το  πρακτορείο Reuters:

"Η έλλειψη βενζίνης στη Βενεζουέλα επιδεινώθηκε όταν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν σε ξένες εταιρείες να απέχουν από την παροχή καυσίμων". Το μέτρο αυτό, ανέφεραν, ξεκίνησε στα τέλη του 2019 και επικυρώθηκε το 2020.

Τα τελευταία νέα δόθηκαν τη Δευτέρα από τον Mauricio Claver-Carone, τον αξιωματούχο εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου για τη Λατινική Αμερική, ο οποίος απείλησε τις υπόλοιπες ξένες εταιρείες στη Βενεζουέλα:
"Δεν υπάρχει καμία εξαίρεση για την παραγωγή της  Chevron, δεν υπάρχει καμία εξαίρεση για οποιαδήποτε εταιρεία στον κόσμο, έχουμε μιλήσει με Repsol, Reliance, Eni, και τους έχουμε δείξει τι συνέβη με Rosneft Trading (...) τους έχουμε πει ότι αν συνεχίσουν σε αυτές τις δραστηριότητες το κάνουν υπό τον κίνδυνο κυρώσεων που θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές γι' αυτούς».

Η PDVSA

Το 2017, έτος της πρώτης εκτελεστικής εντολής κατά της PDVSA, συμπίπτει με τη σύλληψη των δύο τελευταίων προέδρων της πετρελαϊκής βιομηχανίας και των υπουργών πετρελαίου, Eulogio Del Pino και Nelson Martinez, οι οποίοι συμμετείχαν σε σχέδιο διαφθοράς στο CITGO και ήταν υπεύθυνοι από το 2014 έως το 2017.

Στο τέλος του έτους αυτού, η Εισαγγελία κατηγόρησε επίσης τον Rafael Ramírez, πρώην πρόεδρο της PDVSA και υπουργό Πετρελαίου, ότι είναι υπεύθυνος για την υπεξαίρεση της εταιρείας, για γεγονότα όπως η σύνθεση των αριθμών, η δολιοφθορά και η υπερτίμηση  των συμβάσεων. Τα γεγονότα για τα οποία κατηγορήθηκε ο Ραμίρεζ ξεκίνησαν το 2009 και συνεχίστηκαν μέχρι το 2014, όταν αντικαταστάθηκε από τον Ντελ Πίνο.

Ως εκ τούτου, όπως διερευνήθηκε από το Δημόσιο Υπουργείο από τον διορισμό του νέου εισαγγελέα το 2017, υπήρξε ένα σχέδιο διαφθοράς στην προεδρία της PDVSA, στο οποίο συμμετείχαν δεκάδες διευθυντές και το Υπουργείο Πετρελαίου μεταξύ 2009 και 2017. Εκείνο το έτος, ο Manuel Quevedo ανέλαβε τη διαχείριση της επιχείρησης και αντικαταστάθηκε τον περασμένο Απρίλιο από τον  Asdrubal Chavez.
Πόσο επηρέασε η διαφθορά στη διαχείριση των επενδύσεων σε πηγάδια, διυλιστήρια, παραγωγή, επαρκείς αποφάσεις για μια σύνθετη εταιρεία όπως η PDVSA;

Το 2017 ήταν τότε ένα σημαντικό  έτος: η αρχή του άμεσου αποκλεισμού της πετρελαϊκής βιομηχανίας και η αλλαγή της προεδρίας της μετά από οκτώ χρόνια ηγεσιών που εμπλέκονται στη διαφθορά. Ήταν ταυτόχρονα ένα έργο εσωτερικής αναθεώρησης, και ο σχεδιασμός μιας αρχιτεκτονικής για την αποφυγή των κυρώσεων σε μέτρα που πολλαπλασιάστηκαν καλύπτοντας περισσότερες διαδρομές και περιοχές.

Έτσι, για παράδειγμα, ο αποκλεισμός επηρέασε την εισαγωγή πρόσθετων και χημικών ουσιών για τον εξευγενισμό της βενζίνης και η κλοπή της CITGO συνεπάγεται τη διακοπή μιας κεντρικής οδού για την προμήθεια βενζίνης, ανταλλακτικών και προμηθειών για διύλιση.

Σχεδόν τρία χρόνια μετά τη σύλληψη του Ντελ Πίνο και του Μαρτίνεζ, η παραγωγή πετρελαίου και ο αριθμός διύλισης βενζίνης συνέχισαν να μειώνονται.
Η PDVSA έχει επίσης μια ιδιαιτερότητα: ήταν δομημένη από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, σύμφωνα με τις ανάγκες των διακρατικών εταιρειών των ΗΠΑ, ανάλογα με τα μηχανήματα, τις εισροές, τις τεχνολογίες, και τη διαχείριση. Κατά συνέπεια, χωρίς να έχουν τροποποιήσει τους πυλώνες της εξάρτησης, η PDVSA ήταν ένας στόχος επί του οποίου οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν υψηλό επίπεδο γνώσεων και τρόπους μείωσης των προμηθειών βασικών εισροών και μηχανημάτων.

Για το λόγο αυτό, μέρος των τρεχουσών συμφωνιών της PDVSA με διεθνείς συμμάχους είναι, εκτός από την εξαγωγή αργού πετρελαίου και την εισαγωγή βενζίνης, η αγορά ανταλλακτικών που μπορούν να αντικατασταθούν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να λειτουργήσουν τα διυλιστήρια.

Θα φτάσουν τα ιρανικά πλοία;

Τα πέντε ιρανικά δεξαμενόπλοια (Clavel, Fortune, Forest, Petunia  και Faxon) βρίσκονται ήδη στον Ατλαντικό Ωκεανό. Έχουν χωρητικότητα 1.487.500 βαρελιών πετρελαίου, σύμφωνα με την πύλη ερευνών la Tabla της Βενεζουέλας.







Τα 5 δεξαμενόπλοια έχουν χωρητικότητα 175.000 μετρικών τόνων, τα οποία μετατράπηκαν σε βαρέλια (1 τόνο βενζίνης=8,5 βαρέλια) είναι 1 εκατομμύριο 487.500. Πρόκειται για στοιχεία από οργανισμούς χρηματοοικονομικής πληροφόρησης που βασίζονται σε προβλέψεις ανάλογα με τις διαστάσεις των πλοίων. 


Οι πληροφορίες σχετικά με την αποστολή των πετρελαιοφόρων προκάλεσαν μια απάντηση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία δήλωσε ότι αξιολογούσε τη λήψη μέτρων και, ταυτόχρονα, ανακοίνωσε την αποστολή τεσσάρων πολεμικών πλοίων στην Καραϊβική Θάλασσα στο πλαίσιο της επιχείρησης καταπολέμησης των ναρκωτικών που πραγματοποιήθηκε από τη Νότια Διοίκηση και ανακοινώθηκε τον περασμένο Μάρτιο.

Η ιρανική κυβέρνηση, από την πλευρά της, προειδοποίησε ότι «δεν θα ανεχθεί τα εμπόδια, τόσο οι  Ηνωμένες Πολιτείες όσο και άλλες χώρες γνωρίζουν ότι δεν θα διστάσουμε. Εάν τα εμπόδια συνεχιστούν ή αυξηθούν, η απάντηση του Ιράν θα είναι δυναμική».

Ο υπουργός Άμυνας της Βενεζουέλας Βλαντιμίρ Padrino López δήλωσε ότι όταν τα δεξαμενόπλοια «εισέλθουν στην αποκλειστική οικονομική ζώνη μας θα συνοδεύονται από πλοία, πλοία και αεροπλάνα των Μπολιβαριανών Εθνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Δεν είναι ακόμη γνωστό εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να σταματήσουν την είσοδο των πετρελαιοφόρων, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για μια επικίνδυνη κλιμάκωση μεταξύ αρκετών χωρών. "Η  άφιξη των δεξαμενόπλοιων θα ήταν, με τη σειρά της, μια στιγμιαία απάντηση όσον αφορά την εσωτερική κατάσταση, καθώς, υπό τη διαχείριση με ακρίβεια, θα διαρκέσει περίπου 15 ημέρες.

Το στοίχημα της κυβέρνησης της Βενεζουέλας είναι να ενεργοποιήσει εκ νέου τα διυλιστήρια για να εφοδιάσει την εγχώρια ζήτηση. Το στοίχημα των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ότι όχι μόνο αυτό δεν θα συμβεί, αλλά ότι ολόκληρη η οικονομία θα καταρρεύσει για να δημιουργήσει μια διακοπή στη διαχείριση και την κοινωνία. Εργάζονται πάνω σε αυτό εδώ και χρόνια, κάτι που υποστηρίζει η αντιπολίτευση με τον Guaidó, παρά την έλλειψη νομιμότητας και θεμιτότητας στο εσωτερικό της χώρας.



https://mundo.sputniknews.com/america-latina/202005211091498584-iran-y-desabastecimiento-radiografia-de-la-crisis-de-la-gasolina-en-venezuela/?utm_source=push&utm_medium=browser_notification&utm_campaign=sputnik_inter_es

Αναρτήθηκε από στις