 |
| © RIA Novosti / Alexey Sukhorukov |
Δολάρια ΗΠΑ
ΜΟΣΧΑ, 26
Μαΐου - RIA Novosti, Natalya Dembinskaya. Ο κύριος κίνδυνος για το διεθνές
καθεστώς του αμερικανικού νομίσματος είναι η κατάσταση στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Όπως προειδοποίησε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Χένρι Πόλσον, η Ουάσινγκτον θα
πρέπει να κάνει κάτι για την ανεξέλεγκτη αύξηση του εθνικού χρέους και του
δημοσιονομικού ελλείμματος, διαφορετικά το δολάριο θα χάσει την προνομιακή του
θέση.
Μελλοντικός
ανταγωνιστής
Λόγω του
γεγονότος ότι η νομισματική μονάδα των ΗΠΑ παίζει το ρόλο του κύριου αποθεματικού
νομίσματος στον κόσμο, τα επιτόκια του
δολαρίου είναι χαμηλά. Αυτό επιτρέπει στη χώρα να διατηρήσει ένα μεγάλο
εμπορικό έλλειμμα, μειώνει τους οικονομικούς κινδύνους, αυξάνει τη ρευστότητα
της χρηματοπιστωτικής αγοράς και παρέχει στις αμερικανικές τράπεζες διευρυμένη
και κατά προτεραιότητα πρόσβαση σε κεφάλαια.
Ωστόσο, ο
πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Henry Paulson αποκαλεί μια «ιστορική
ανωμαλία» ότι το δολάριο έχει διατηρήσει αυτό το καθεστώς για τόσο πολύ καιρό.
"Τώρα
το κινεζικό γουάν έχει τις μεγαλύτερες δυνατότητες. Το μέγεθος της οικονομίας
της Κίνας, οι προοπτικές ανάπτυξής της, η ενσωμάτωσή της στην παγκόσμια
οικονομία και οι ενεργές προσπάθειές της στη διεθνοποίηση όλα συμβάλλουν στο
ρόλο του κινεζικού νομίσματος,» δήλωσε ο Paulson σε ένα άρθρο που δημοσιεύεται στο περιοδικό foreign affairs εξωτερικές υποθέσεις.
"Η
ανωτερότητα του δολαρίου προέκυψε μόνο λόγω ενός συνδυασμού ιστορικών
γεγονότων, γεωπολιτικών συνθηκών μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, των
πολιτικών της Fed και του τεράστιου μεγέθους και δυναμικής της αμερικανικής
οικονομίας", έγραψε ο Paulson. Υπενθυμίζει ότι κατά το πρώτο μισό του ΧΧ αιώνα, το
δολάριο και η βρετανική λίρα ήταν, στην πραγματικότητα, το ισοδύναμο των
αποθεματικών νομισμάτων.
Σήμερα, το
«φυσικό μονοπώλιο» του δολαρίου φαίνεται αναπόσπαστο μέρος του διεθνούς
νομισματικού συστήματος, αλλά με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με τον πρώην
επικεφαλής του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, η ισορροπία δύο ή περισσότερων νομισμάτων παγκόσμιου
αποθεματικού θα διαμορφωθεί και πάλι. Το κινεζικό γουάν είναι ο κύριος
υποψήφιος, καθώς κατατάσσεται ήδη παράλληλα
με το γιεν, το Ευρώ και την λίρα.
Από την άλλη
πλευρά, ο Paulson είναι πεπεισμένος ότι η Κίνα δεν μπορεί ακόμη να
χαρακτηριστεί απειλή για τη σταθερότητα του αμερικανικού νομίσματος. Όσο η Κίνα
δεν μεταπηδά οριστικά σε μια οικονομία της αγοράς, το γιουάν δεν θα είναι σε
θέση να γίνει ένα πραγματικά παγκόσμιο νόμισμα.
Το
πρόβλημα δεν είναι στην Κίνα.
"Η κυριαρχία του δολαρίου είναι όλο και πιο αμφισβητήσιμη
για τον πρώην υπουργό Οικονομικών, ιδίως δεδομένου του αυξανόμενου μεριδίου των
αναπτυσσόμενων χωρών στο παγκόσμιο ΑΕΠ και της μείωσης των Ηνωμένων Πολιτειών
από σχεδόν 40% το 1960 σε 25% σήμερα. Αλλά αυτό δεν είναι καν το πρόβλημα.
Το μέλλον
του δολαρίου, τονίζει ο Paulson, εξαρτάται από την ικανότητα της Ουάσινγκτον να
οικοδομήσει μια στρατηγική που θα αντιμετωπίσει το εθνικό χρέος και τα
διαρθρωτικά δημοσιονομικά ελλείμματα με την πάροδο του χρόνου. Δεν χρειάζεται
να συζητήσουμε ακόμη για αυτά.
Ο σημερινός ιδιοκτήτης
του Λευκού Οίκου έχει την ταχύτερη ανάπτυξη του χρέους. Τα 19,9 τρισεκατομμύρια
που κληρονόμησε ο Ομπάμα, ο Τραμπ κατάφερε να προσθέσει άλλα πέντε. Και αυτό
παρά τις υποσχέσεις για ρευστοποίηση των χρεών μέσα σε οκτώ χρόνια.
Το έλλειμμα
του προϋπολογισμού των ΗΠΑ είναι 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, και οι
μεγαλύτερες τράπεζες εκτιμούν ότι το 2020 η διαφορά μεταξύ των κρατικών δαπανών
και των εσόδων θα τριπλασιαστεί σε τέσσερα τρισεκατομμύρια, το υψηλότερο από
τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και το εθνικό χρέος έχει υπερβεί το ρεκόρ των 25
τρισεκατομμυρίων. Τα δάνεια αυξάνονται ταχύτερα από την οικονομία. Το 2019, το
ΑΕΠ πρόσθεσε 2,3% - περίπου 850 δισεκατομμύρια δολάρια, και το χρέος - πάνω από
1,2 τρισεκατομμύρια.
Αναλυτές
αναφέρουν ότι η κατάσταση είναι σχεδόν εκτός ελέγχου. Ο λόγος του συνολικού
δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ αυξήθηκε στο 108%, ενώ το 2006, την παραμονή της
χρηματοπιστωτικής κρίσης, δεν ξεπερνούσε το 63%. Όπως επισημαίνει το Ινστιτούτο Διεθνών
Οικονομικών, αν προσθέσουμε εταιρικά, ενυπόθηκα και άλλα χρέη, το ποσό θα ξεπεράσει
στο σύνολο του 330% του ΑΕΠ.
Πώληση
δημόσιου χρέους
Υπάρχουν όλο
και λιγότεροι άνθρωποι πρόθυμοι να δανείσουν σε μια οικονομία που έχει πληγεί
από το χρέος. Όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία του αμερικανικού
Υπουργείου Οικονομικών, τον Μάρτιο, η φυγή των ξένων επενδυτών από το
αμερικανικό χρέος - τόσο ιδιωτικό όσο και δημόσιο - ήταν άνευ προηγουμένου.
Κατά τη διάρκεια του μήνα, οι ξένοι κάτοχοι ομολόγων τα μείωσαν κατά
$256 δισεκατομμύρια, μειώνοντας το συνολικό τους χαρτοφυλάκιο σε 6,81
τρισεκατομμύρια.
Από τις 33
χώρες – που είναι οι μεγαλύτεροι πιστωτές της αμερικανικής οικονομίας, μόνο η
Ιαπωνία (κατά 3,4 δισεκατομμύρια), η Ελβετία (1,3), η Ταϊβάν (4,1), οι
Φιλιππίνες (1,3) και η Αυστραλία (1,8) αύξησαν τις επενδύσεις τους. Οι κεντρικές
τράπεζες των αναπτυσσομένων χωρών πωλούσαν ενεργά ομόλογα του υπουργείου Οικονομικών
των ΗΠΑ: χρειάζονταν δολάρια για να υποστηρίξουν την πτώση των εθνικών
νομισμάτων εν μέσω της κρίσης του κορωναϊού. Η Ρωσία μείωσε επίσης το
χαρτοφυλάκιο του δημοσίου από 12,58 δισεκατομμύρια σε 3,8 δισεκατομμύρια.
Ο
μεγαλύτερος πωλητής ήταν η Σαουδική Αραβία - το βασίλειο ξεφορτώθηκε τους
αμερικανικούς τίτλους κατά 25,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Στη Βραζιλία και την
Ινδία οι αριθμοί είναι ελαφρώς χαμηλότεροι - 21,5 και 21 δισεκατομμύρια,
αντίστοιχα.
Μια τέτοια
πώληση δεν αποτελεί καλό οιωνό για την Ουάσιγκτον, καθώς το δημοσιονομικό
έλλειμμα του 1,5 τρισεκατομμυρίου καλύπτεται κυρίως από την πώληση κρατικών
ομολόγων.
Όπως
σημειώνεται από τους αναλυτές, το απίθανο αλλά πιθανό σενάριο του παγώματος των
επενδύσεων σε αμερικανικά ομόλογα από διάφορες χώρες θα χτυπήσει το σκληρότερο
χτύπημα στην κατάσταση του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα.
