Η οικονομία της Κίνας ανακάμπτει: Οι ΗΠΑ θα αυξήσουν την πίεση

© EPA-EFE/ROMAN PILIPEY

Γνώμη

Mikhail Khanov - για τις θετικές οικονομικές ειδήσεις από την Κίνα, οι οποίες ευχαριστούν μετά βίας την Ουάσιγκτον.

Στα μέσα Μαΐου, η Σλοβενική κυβέρνηση κήρυξε επίσημα το τέλος της επιδημίας του κορωναϊού στη χώρα. Στη Γερμανία, αναφέρθηκε ότι ο αριθμός των νέων κρουσμάτων  που μολύνθηκαν με COVID-19 αυξήθηκε μόνο κατά δύο σε μια  ημέρα. Και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump είπε ότι ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί με coronavirus μειώνεται σημαντικά σε όλη τη χώρα, με λίγες εξαιρέσεις. Παράλληλα με τη ροή ενθαρρυντικών ειδήσεων αυτού του είδους, ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας αρχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο.

Δεν υπάρχει ακόμη συναίνεση σχετικά με το πόσο θα πληγεί η παγκόσμια οικονομία το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Μέχρι στιγμής, βλέπουμε μόνο αρκετά μετριοπαθείς εκτιμήσεις μείωσης του ΑΕγχΠ σε διάφορες χώρες και περιφέρειες για μια τέτοια κατάσταση στο τέλος του πρώτου τριμήνου. Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, η τριμηνιαία μείωση του ΑΕΠ στην Κίνα ήταν 6,8% από έτος σε έτος, στις ΗΠΑ - 4,8% από έτος σε έτος, στην Ευρωζώνη - 3,2% από έτος σε έτος.

Προφανώς, οι εκτιμήσεις αυτές λαμβάνουν μόνο εν μέρει υπόψη τις ζημίες από τα μέτρα καραντίνας στις ΗΠΑ και την ΕΕ, τα οποία θεσπίστηκαν στο τέλος του πρώτου τριμήνου και εξακολουθούν να ισχύουν στο έδαφός τους. Σύμφωνα με την πρόβλεψη του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ, το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το ΑΕΠ των ΗΠΑ θα μπορούσε να μειωθεί κατά 20-30% και το ποσοστό ανεργίας θα μπορούσε να αυξηθεί στο 25%. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε νωρίτερα ότι η φετινή μείωση του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ λόγω της πανδημίας του κορωναϊού μπορεί να φτάσει το 5% έως 12%. Ακόμη και μια τόσο μετριοπαθής εκτίμηση υπό κανονικές συνθήκες θα γινόταν αντιληπτή ως σοκ για μια ενωμένη Ευρώπη.

"Το Παγκόσμιο Εργοστάσιο".

Οι άμεσες οικονομικές προοπτικές άλλων χωρών και περιοχών του κόσμου δεν φαίνονται καλές. Υπό αυτές τις συνθήκες, δύο αιώνιες ερωτήσεις θέτουν στον εαυτό τους - ποιος φταίει και τι πρέπει να γίνει. Είναι ήδη σαφές ότι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την Κίνα.

Προφανώς, ο παγκόσμιος ρόλος αυτής της χώρας ως "παγκόσμιου εργοστασίου" θα υποστεί σημαντικές αλλαγές μετά τα αποτελέσματα της τρέχουσας κυκλικής οικονομικής κρίσης, η αρχή της οποίας συνέπεσε με την επιδημία της προηγουμένως άγνωστης ασθένειας. Ο "επιβαρυντικός παράγοντας" από αυτή την άποψη θα είναι το γεγονός ότι η πρώτη εστία της έλαβε χώρα στην Κίνα. Ας εξετάσουμε τους κύριους παράγοντες και τις τάσεις που θα επηρεάσουν την οικονομία της χώρας τα επόμενα τρίμηνα.

Καταρχάς, ας μην ξεχνάμε ότι οι κινεζικές στατιστικές, και όχι μόνο οι κινεζικές στατιστικές, πρέπει να αντιμετωπίζονται με κάποιο σκεπτικισμό. Στη σημερινή παγκόσμια επίσημη στατιστικές είναι ένα από τα εργαλεία του διεθνούς πολέμου πληροφοριών. Ως εκ τούτου, υπάρχει πάντα ο πειρασμός να τους διαστρεβλώσουμε για χάρη των στιγμιαίου συμφέροντος. Είναι λογικό να καθοδηγούνται όχι από συγκεκριμένα αριθμητικά στοιχεία, αλλά από τη φύση της αλλαγής τους. Άλλα λίγο πολύ αντικειμενικά έμμεσα μηνύματα αποτελούν επίσης σοβαρή βοήθεια για την κατανόηση της κατάστασης. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα διαφορετικά νέα στοιχεία και η δυναμική των χρηματιστηριακών δεικτών.

Από εννοιολογική άποψη, από την αρχή της τρέχουσας κρίσης, η Κίνα είχε ήδη περάσει μεγάλο μέρος της επιταχυνόμενης πορείας της βιομηχανικής ανάπτυξης που είχε προηγουμένως περάσει από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Μέχρι τότε, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Κίνας επιβραδύνθηκε πολύ καιρό και πολύ ομαλά. Στην πραγματικότητα, η τάση αυτή αναπτύσσεται κατά την τελευταία δεκαετία. Ταυτόχρονα, η ποιότητα και το κόστος παραγωγής κινεζικών αγαθών έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Με άλλα λόγια, ο ρόλος ενός "παγκόσμιου εργοστασίου" που παράγει τα φθηνότερα δυνατά προϊόντα θα έπρεπε να έχει μεταφερθεί σταδιακά στις φτωχότερες χώρες. Ωστόσο, ο πραγματικός τομέας της οικονομίας, για προφανείς λόγους, δεν είναι σε θέση να αλλάξει τη χώρα υποδοχής τόσο γρήγορα όσο το κερδοσκοπικό κεφάλαιο  περιπλανιέται στον κόσμο. Ως εκ τούτου, η τρέχουσα κατάσταση στην κινεζική οικονομία στο σύνολό της παρέμεινε άθικτη μέχρι να ξεκινήσει ένας μάλλον μακρύς εμπορικός πόλεμος με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης

Καθώς η εμπορική διαμάχη με τις Ηνωμένες Πολιτείες εξελισσόταν αργά, η οποία ξεκίνησε ήδη από το 2018, κατέστη σαφές ότι η Κίνα έπρεπε να βρει και να εφαρμόσει ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης. Στις αρχές της δεκαετίας του 2010 προτάθηκε ένα εννοιολογικό πλαίσιο για ένα τέτοιο μοντέλο υπό τον τίτλο «Μία ζώνη, ένα μονοπάτι». Περιλαμβάνει τη δημιουργία ορισμένων διαδρόμων μεταφορών από το έδαφος της Κίνας προς την Ευρώπη. Ενδιάμεσα σημεία κατά μήκος αυτής της διαδρομής θα πρέπει να είναι τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, του Πακιστάν, καθώς και ορισμένες χώρες της Βορειοανατολικής Αφρικής. Αρχικά, υποτίθεται ότι 67 χώρες, ο πληθυσμός των οποίων υπερβαίνει το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, θα μπορούσαν να ενταχθούν σε αυτή τη διαδρομή. Ωστόσο, ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2019 περισσότερες από 120 χώρες, συμπεριλαμβανομένων αρκετών εκπροσώπων της Νότιας Αμερικής, εντάχθηκαν στην πρωτοβουλία.

Είναι σαφές ότι η κατασκευή ενός τέτοιου διαδρόμου μεταφορών θα αποτελέσει αναπόφευκτα έναν μεγάλο βιώσιμο εμπορικό και οικονομικό χώρο. Η Κίνα, με τη σειρά της, θα δημιουργήσει έναν ισχυρό δίαυλο για την προμήθεια αγαθών στην ευρωπαϊκή αγορά υψηλής ποιότητας και στις αγορές των χωρών διαμετακόμισης. Ένα σημαντικό παρεπόμενο επίδομα  θα είναι η πρόσβαση στους πόρους πρώτων υλών των διερχόμενων αναπτυσσόμενων χωρών και η δυνατότητα οικονομικής συνεργασίας μαζί τους σε νεοαποικιακό ύφος. Δεν είναι μυστικό ότι οι εταιρείες από την Ουράνια Αυτοκρατορία τείνουν να επενδύσουν σε στρατηγικά σημαντικούς τομείς των οικονομιών άλλων χωρών και να επεκτείνουν τον έλεγχό τους.

Έτσι, η πρωτοβουλία "One Belt, One Way" είναι μια κινεζική εκδοχή της παγκοσμιοποίησης, παίζοντας ταυτόχρονα το ρόλο ενός σχεδίου ασφάλειας σε περίπτωση διακοπής των εμπορικών και οικονομικών δεσμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το παγκόσμιο ξέσπασμα του COVID-19 έχει σταματήσει τόσο την παγκόσμια οικονομία όσο και την τάση προς την παγκοσμιοποίηση. Πολλές χώρες έχουν συνειδητοποιήσει την ανάγκη αποκατάστασης και διατήρησης της βιομηχανικής κυριαρχίας σε ζωτικές βιομηχανίες. Αυτό σημαίνει ότι η Κίνα δεν θα είναι σε θέση να αποφύγει σημαντικές αλλαγές στην τρέχουσα δομή της οικονομίας της.

Ταυτόχρονα, η έννοια της «ζώνης και του ενός δρόμου» συνεπάγεται μια αρκετά οργανική επέκταση του σχεδίου περιφερειακής συνεργασίας. Υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι ένα πιο βιώσιμο μοντέλο από το Pax Americana (Αμερικανικός Κόσμος), το οποίο ιδρύθηκε στις 20 του αιώνα. Ωστόσο, η σοβαρή αντιπαλότητα μεταξύ αυτών των δύο μορφών παγκοσμιοποίησης βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη.

Καλά οικονομικά νέα από την Κίνα

Η Κίνα ανακοίνωσε επίσημα τη νίκη της επί του κορωναϊού στα τέλη Μαρτίου του 2020. Χρειάστηκαν τρεις μήνες για να γίνει αυτό. Στις ΗΠΑ, το καθεστώς έκτακτης ανάγκης κηρύχθηκε από τις 13 Μαρτίου και στη Νέα Υόρκη από τις 7 Μαρτίου. Περίπου την ίδια εποχή, θεσπίστηκαν μέτρα καραντίνας στις ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, οι δυτικές χώρες θα πρέπει να επανεκκινήσουν πλήρως την οικονομία τους μόνο μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Εν τω μεταξύ, η ενθάρρυνση των οικονομικών ειδήσεων έχει ήδη αρχίσει να έρχεται από την Κίνα. Εδώ είναι μόνο μερικά από αυτά.

Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές, τον Απρίλιο ο όγκος της βιομηχανικής παραγωγής στην Κίνα αυξήθηκε κατά 3,9% από έτος σε έτος. Οι εξαγωγές της Κίνας τον ίδιο μήνα αυξήθηκαν απροσδόκητα κατά 8,2% από έτος σε έτος. Ο όγκος των άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα αυξήθηκε κατά 11,8% τον Απρίλιο. Και ο δείκτης τιμών κατοικιών αυξήθηκε κατά 5,1% την ίδια περίοδο. Η Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της Κίνας δήλωσε ότι η κινεζική οικονομία συνέχισε να ανακάμπτει τον Απρίλιο, αλλά η δραστηριότητα δεν έχει επιστρέψει ακόμη στα φυσιολογικά επίπεδα μετά την ύφεση. Η τρέχουσα ανάκαμψη συνδέεται με την επίδραση της αναβαλλόμενης ζήτησης. Ως προσωρινό μέτρο, η Κίνα πρέπει να πωλήσει μέρος των εξαγωγών της στην εγχώρια αγορά.

Φαίνεται ότι η οικονομία της Κίνας επανεκκινεί επιτυχώς τις προσδοκίες για ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης για κινεζικά αγαθά. Οι σημερινές χαμηλές τιμές για την ενέργεια και τις βιομηχανικές πρώτες ύλες φαίνεται να είναι μια ισχυρή στήριξη. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι μια τέτοια ταχεία ανάκαμψη της παραγωγής και του εμπορίου ήταν δυνατή μόνο χάρη στις μαζικές ενέσεις ρευστότητας στην οικονομία από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας. Μετά από λίγο, το NBK θα αντιμετωπίσει μια μάλλον επείγουσα ανάγκη να εμποδίσει την κατάρρευση του τραπεζικού τομέα της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του σκιώδους μέρους της. Ωστόσο, το πρόβλημα αυτό θα είναι σύντομα σχετικό για όλες τις παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες.

Με την ευκαιρία, ο βασικός κινεζικός δείκτης μετοχών Shanghai Composite αυξήθηκε από το χαμηλό του Μαρτίου κατά 8,6% στα μέσα Μαΐου. Βλέπουμε ένα δεύτερο κύμα ανάκαμψης μετά την ανάκαμψη του Φεβρουαρίου και μια δεύτερη πτώση του  δείκτη τον Μάρτιο. Σύμφωνα με ένα γνωστό μοτίβο, η χρηματιστηριακή αγορά κινείται κάπως μπροστά από την πραγματική οικονομία. Προφανώς, οι απότομες διακυμάνσεις της αγοράς που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί αντικατοπτρίζουν τη μελλοντική κυματιστή ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας υπό την επίδραση διφορούμενων παγκόσμιων τάσεων.

Οι Απειλές εξωτερικής πολιτικής

Εν τω μεταξύ, η πραγματική ζωή και η οικονομία δεν μπορούν να απομονωθούν από την επιρροή των παραγόντων εξωτερικής πολιτικής. Η κύρια απειλή για την οικονομία της Κίνας δεν είναι πλέον ο κορωναϊός, αλλά μάλλον οι πιθανές οικονομικές αξιώσεις αρκετών χωρών με επικεφαλής τις ΗΠΑ.

Περισσότερες από 120 χώρες υποστήριξαν την έκκληση της Αυστραλίας για ανεξάρτητη έρευνα σχετικά με τα αίτια της διάδοσης των κορωναϊών. Η λογική της αύξησης του ζητήματος υποδηλώνει πιθανές αξιώσεις κατά της Κίνας ως αποτέλεσμα τέτοιων διαδικασιών. Σε απάντηση, η Κίνα έχει ήδη αναστείλει τις εισαγωγές αυστραλιανού βοείου κρέατος και εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής υψηλών εισαγωγικών δασμών στην αυστραλιανή κριθή. Ωστόσο, μια τέτοια τακτική κυρώσεων κατά πολλών χωρών απλά δεν είναι δυνατή. Θα σήμαινε μια εξαιρετικά ανεπιθύμητη διακοπή των εμπορικών σχέσεων μαζί τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη προχωρήσει πολύ περισσότερο σε αυτό το θέμα. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι σχεδιάζει να πείσει την Κίνα να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Επιπλέον, έχουν ξεκινήσει συνομιλίες στις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με το ενδεχόμενο επιλεκτικής αθέτησης των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ που ανήκουν στην Κίνα αξίας έως και 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Την ίδια στιγμή, ένα χαλάζι μικρότερων ενέσεων έπεσε στην Κίνα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, τέθηκε σε ισχύ η απαγόρευση των παγκόσμιων αποστολών τσιπ για τη Huawei Technologies, οι κινεζικές εταιρείες άρχισαν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προετοιμασία για μια IPO στις αμερικανικές ανταλλαγές, και ένας από τους Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές, ο Marsh Blackburn, προέτρεψε τους συναδέλφους του να μην πραγματοποιούν συναντήσεις με εκπροσώπους κινεζικών εταιρειών και "να είναι προσεκτικοί" κατά την επικοινωνία με κινέζους κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Φαίνεται πολύ πιθανό ότι ένα από τα κεντρικά θέματα της νέας προεκλογικής εκστρατείας του προέδρου Τραμπ θα είναι η δεύτερη πράξη εμπορικού πολέμου με την Κίνα. Αυτή τη φορά, μπορεί να έχει μια πολύ πιο "δίκαιη" συναισθηματική χροιά, η οποία είναι αρκετά καλή για την κλίση του εκλογικού σώματος στο πλευρό του.


https://tass.ru/opinions/8507035