 |
| © AP Photo / Richard Drew |
Την Παρασκευή,
οι αγορές συγκλονίστηκαν από την είδηση
ότι ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Warren Buffet αποφάσισε να πουλήσει το 84%
των μετοχών του στην ισχυρή τράπεζα Goldman Sachs.
Παρά το
γεγονός ότι ο Buffett δεν πούλησε όλες τις εκτεταμένες επενδύσεις του σε αμερικανικές
εταιρείες, η χειρονομία αποδείχθηκε ακόμη να είναι ορόσημο: το 2009, εν μέσω
της οικονομικής κρίσης και του πλήρους πανικού στις αγορές, ο
δισεκατομμυριούχος αγόρασε ένα βαρύ μερίδιο από την Goldman Sachs, το οποίο ελήφθη τότε ως απόδειξη της ισχυρής
πεποίθησης του διάσημου επενδυτή στις προοπτικές της οικονομίας των ΗΠΑ και του
τραπεζικού τομέα. Τώρα, υπό τις συνθήκες της οικονομικής παρακμής coronavirus, ο
Buffet αποφάσισε
να ρίξει αυτές τις μετοχές στην κλίβανο της αγοράς, και πριν από αυτό εξάλειψε εντελώς τις μειοψηφικές συμμετοχές του σε όλες
τις αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες, το οποίο εν κατακλείδι δείχνει μια μάλλον απαισιόδοξη άποψη του
"προφήτη από την Ομάχα" για το τι περιμένει τις ΗΠΑ στο μέλλον. Παρά
τις διαβεβαιώσεις του δισεκατομμυριούχου ότι όλα θα πάνε καλά, οι πράξεις του
δείχνουν το αντίθετο.
Ένας άλλος
δισεκατομμυριούχος, ο δημιουργός του ταμείου επενδύσεων Appaloosa Management,
David Tepper, δήλωσε σε συνέντευξή του στο CNBC ότι μόνο μία φορά στην ιστορία
ήταν οι τιμές των μετοχών των ΗΠΑ υψηλότερες από την εύλογη αξία τους όπως τώρα
- και αυτό ήταν το μακρινό 1999, λίγο πριν από την περίφημη "κρίση
dotcom", η οποία κατέρρευσε τις αμερικανικές αγορές. Όπως σημειώνεται από
τους δημοσιογράφους του CNBC, οι
εκτιμήσεις του Tepper κινούν συχνά την
ολόκληρη αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά: «Συνέβη πάλι την ημέρα που έκανε
μια άλλη προειδοποίηση. Και λίγο μετά τη συνέντευξή του, ο δείκτης Dow Jones
έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδό του εκείνη την ημέρα διαπραγμάτευσης».
Ο πρώην
συνεργάτης του George Soros και ιδιαίτερα σεβαστός στους διεθνείς οικονομικούς
κύκλους δισεκατομμυριούχος χρηματοδότης Stanley Drakenmiller μίλησε ακόμα
σκληρότερα, σηματοδοτώντας ένα αρνητικό σενάριο τόσο για τις χρηματοπιστωτικές
αγορές και την αμερικανική οικονομία στο σύνολό της. Μιλώντας σε μια συνεδρίαση
της Οικονομικής Λέσχης της Νέας Υόρκης, Druckenmiller είπε ότι η αναλογία των
πιθανών κινδύνων και των πιθανών αποδόσεων στις ΗΠΑ είναι τώρα "η
χειρότερη στην καριέρα" του
θρυλικού χρηματοδότη. Επιπλέον, δεν απήλλαξε καν την κύρια "ιερή
αγελάδα" του χρηματοπιστωτικού κόσμου – την πίστη στην παντοδυναμία της Ομοσπονδιακής
Τράπεζας των ΗΠΑ με το τυπογραφείο του δολαρίου, το οποίο ο οργανισμός δεν ντρέπεται
να χρησιμοποιήσει για να στηρίξει τις αγορές. "Υπάρχει συναίνεση: Μην ανησυχείτε,
η Fed σας καλύπτει ", δήλωσε ο Drakenmiller. Και πρόσθεσε: «Υπάρχει μόνο
ένα πρόβλημα: η ανάλυσή μας λέει ότι δεν είναι αλήθεια» (απόσπασμα από το Bloomberg).
"Προσεύχομαι
να κάνω λάθος σχετικά με αυτό, αλλά νομίζω ότι το σχήμα V (δηλαδή πολύ γρήγορα)
η οικονομική ανάκαμψη (στο σημείο πριν την
κρίση) είναι μια φαντασίωση», δήλωσε ο πρώην συνεργάτης του Σόρος.
Ένας άλλος
διάσημος δισεκατομμυριούχος, ο Mark Cuban, διατύπωσε το πρόβλημα με πιο
δύσκολους όρους. "Πιστεύω ότι είναι σχεδόν μη ρεαλιστικό να προβλέψουμε
από πού θα προέλθει η καταναλωτική και εταιρική ζήτηση", ανέφερε σε
συνέντευξη στο CNBC, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατόν να
αξιολογηθούν οι προοπτικές οποιασδήποτε επιχείρησης αυτή τη στιγμή.
Σε γενικές
γραμμές, το σοκ coronavirus αποκάλυψε τα υπάρχοντα προβλήματα, κάνοντας
ταυτόχρονα κλικ σε πολλά σημεία πόνου στην παγκόσμια οικονομία γενικά και στις
οικονομίες συγκεκριμένων χωρών ειδικότερα. Παραδόξως, αυτή η πολύ θλιβερή
κατάσταση μπορεί να γίνει ένας σημαντικός παράγοντας για τη διατήρηση της
ειρήνης στον πλανήτη: αν η οικονομία των ΗΠΑ ήταν σε καλύτερη κατάσταση, η
Ουάσιγκτον θα μπορούσε κάλλιστα να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία να εφαρμόσει
κάποια περιπετειώδη γεωπολιτικά σχέδια για την Κίνα ή τη Ρωσία. Ακόμη και τώρα,
πολλοί στην Ουάσιγκτον είναι υπέρ της πιο επιθετικής αντι-κινεζικής πολιτικής,
συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής απαλλοτρίωσης ενός χαρτοφυλακίου κινεζικών
κρατικών ομολόγων τρισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς και δυναμικές προκλήσεις στη
Θάλασσα της Νότιας Κίνας, για να μην αναφέρουμε τις κυρώσεις. Αλλά όλα αυτά τα
ναπολεόντεια σχέδια έχουν μέχρι στιγμής παρεμποδιστεί από την οικονομική κρίση
και την επιδημία. Και ακόμη και το πατριωτικό πρακτορείο Bloomberg θέτει μια
άβολη ερώτηση: "Μπορεί μια κατεστραμμένη Αμερική να διεξάγει ψυχρό πόλεμο με την Κίνα; Ο κορωναϊός
ένωσε τους Αμερικανούς ενάντια στην επιθετικότητα του Πεκίνου, αλλά θα
καταστρέψει επίσης τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου.
Η
απογοητευτική για τις ΗΠΑ και αρκετά ευχάριστη για τον υπόλοιπο κόσμο απάντηση
είναι ότι είναι πιθανό ότι μια πραγματικά μεγάλης κλίμακας σύγκρουση για την
Ουάσιγκτον θα είναι τώρα πολύ ακριβή, το οποίο, ωστόσο, δεν εγγυάται ότι η
κυβέρνηση Trump (ή Μπάιντεν) δεν θα προσπαθήσει να πάει για μια τέτοια
σύγκρουση ούτως ή άλλως, ανεξάρτητα από τις συνέπειες. Μπορούμε να υποθέσουμε
ότι οι γεωπολιτικές περιπέτειες θα χρηματοδοτηθούν, καθώς και η οικονομική
ανάκαμψη, από ένα τυπογραφείο δολαρίου, αλλά φαίνεται ότι ακόμη και ένα
σημαντικό μέρος των Αμερικανών δισεκατομμυριούχων δεν πιστεύουν στην
παντοδυναμία του - διαφορετικά θα αγόραζαν όλα τα αποθέματα και άλλα
αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία σε μαζική κλίμακα που θα μπορούσαν να αγοράσουν.
Είναι άχαρο καθήκον να προβλέψουμε την πορεία της οικονομικής ανάκαμψης
συγκεκριμένων χωρών και του κόσμου στο σύνολό του, ιδίως υπό συνθήκες της
υψηλότερης επιδημιολογικής αβεβαιότητας. Αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο: αν οι
Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι φοβούνται (και οι δηλώσεις τους εκδηλώνουν το φόβο), αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια
ορισμένη πιθανότητα ότι η παγκόσμια οικονομία θα αλλάξει σημαντικά όταν βγουν
από την επιδημία - και αυτές οι ριζικές αλλαγές δεν θα είναι υπέρ εκείνων που
εξακολουθούν να θεωρούν τις Ηνωμένες Πολιτείες τον αδιαμφισβήτητο ηγεμόνα στον κόσμο.
