Δευτέρα 2 Μαρτίου 2020

Οι αντιθέσεις με το Idlib δεν θα αλλάξουν τίποτα για την Τουρκία και τη Ρωσία

© AP Φωτογραφία / Baderkhan Ahmad
Ο Τουρκικός και  οΡωσικός στρατός κατά τη διάρκεια μιας κοινής περιπολίας στη βορειοανατολική Συρία
   
 Η Συρία έχει κλείσει τον εναέριο χώρο πάνω από την Idlib, και η Μόσχα και η Άγκυρα διαπραγματεύονται τη διοργάνωση επίσκεψης στη Ρωσία τις επόμενες ημέρες από τον Τούρκο ηγέτη. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Mevlut Çavuşoğlu δήλωσε ρητά ότι η κρίση "μπορεί να επιλυθεί μόνο σε μια συνάντηση μεταξύ των προέδρων Πούτιν και Ερντογάν".


Σύμφωνα με έναν άγραφο κανόνα διπλωματίας, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης τέτοιου είδους σε υψηλό επίπεδο, εκείνος που την χρειάζεται περισσότερο έρχεται. Αυτό αντικατοπτρίζει με ακρίβεια την πραγματικότητα της κατάστασης του Idlib, διότι παρά όλη τη συνηθισμένη δυναμική και πολεμική ρητορική του Ερντογάν, τα γεγονότα δείχνουν σαφώς ότι η Άγκυρα βρίσκεται πλέον σε δυσκολότερη κατάσταση.

Μεταξύ των δυτικών εμπειρογνωμόνων, η ιδέα της εκπληκτικής τύχης της Ρωσίας είναι αρκετά δημοφιλής, με αποτέλεσμα η Μόσχα να έχει επανειλημμένα αναδειχθεί ως ο νικητής πολλών καταιγίδων των τελευταίων ετών. Εδώ, βέβαια, θα μπορούσε κανείς να επισημάνει ότι "η τύχη πάει με τους τολμηρούς" - και αυτό είναι απολύτως δίκαιο. Εντούτοις, υπάρχει μια λεπτομέρεια στην παρατήρηση, και η Τουρκία μπορεί να χρησιμεύσει ως ένα σχεδόν τέλειο παράδειγμα.

Η αιώνια ιστορία των ρωσοτουρκικών σχέσεων έχει, με μια λέξη , ακόμα και δώδεκα πολέμους. Οι χώρες μας είναι πράγματι "φυσικοί" γεωπολιτικοί αντίπαλοι στην περιοχή - πάρα πολλά σημεία και μέρη όπου τα συμφέροντα των δύο δυνάμεων συγκρούονται τακτικά. Η διαφωνία σχετικά με τη Συρία αποτελεί οργανική συνέχεια.

Το πιο εντυπωσιακό είναι η πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών, οι οποίες μετατρέπονται σε μια ισχυρή στρατηγική εταιρική σχέση, ξεπερνώντας πολλές δυσκολίες.

Η Μόσχα χωρίς δισταγμό μπορεί να το καταγράψει με τα δικά της πλεονεκτήματα: η Ρωσία έχει κάνει πολλά για να ξεκινήσει αυτή τη μορφή αλληλεπίδρασης με την Άγκυρα. Ορισμένες αντικειμενικές περιστάσεις, όχι μόνο τα προσωπικά χαρακτηριστικά του Τούρκου ηγέτη, έχουν εργαστεί για την Ρωσία και εξακολουθούν να εργάζονται για την Ρωσία.

Για παράδειγμα, η αίσθηση εθνικής αξιοπρέπειας, η οποία έχει διακυβευτεί εδώ και πολλά χρόνια - και ακόμη και δεκαετίες - όταν δόθηκε έμφαση στην Τουρκία στον δεύτερο ρόλο της στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, μετατράπηκε σε απότομη αύξηση της ανεξαρτησίας της πολιτικής της χώρας και της ανάπτυξης των φιλοδοξιών της για την εξουσία. Και τόσο με λόγια όσο και με πράξεις. Από τη μία πλευρά, η Τουρκική ηγεσία δεν είναι διατεθειμένη να επιλέξει εκφράσεις, έτσι τα τελευταία χρόνια έχουν ακουστεί πολλά "ευχάριστα" πράγματα τόσο από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ. Από την άλλη μεριά, η Μόσχα έπαιξε δεξιοτεχνικά μαζί με αυτό που συνέβαινε, με αποτέλεσμα την απρόσκοπτη προσφορά των S-400 στους Τούρκους μόλις πρόσφατα.

Παρ'όλα αυτά, η πρώτη θέση στη σημασία των ευνοϊκών συνθηκών για τη Ρωσία πρέπει να δοθεί στην επιτυχία της Τουρκίας στην οικονομική ανάπτυξη. Μπορεί να φαίνεται ειρωνικό, αλλά όσο περισσότερα είναι τα Τουρκικά επιτεύγματα στην οικονομία, τόσο πιο προσεκτικά θεωρούν τις πιθανές απώλειες από τις συγκρούσεις με τη Μόσχα - απλώς και μόνο επειδή η Ρωσία έχει καταστεί πάρα πολύ σημαντικός εταίρος


Το 2015, υπήρξαν πολλά ανέκδοτα σχετικά με την ανταπόκριση της Μόσχας για κατεστραμμένο βομβαρδιστικό από το Τουρκικό πολεμικό αεροσκάφος μόνο με οικονομικούς περιορισμούς. Λίγους μήνες αργότερα, όμως, κατέστη σαφές ότι τόσο η απαγόρευση των Τούρκων εργαζομένων στη Ρωσία όσο και το εμπάργκο στις περίφημες ντομάτες και η αναστολή των τουριστικών ταξιδιών ήταν εξαιρετικά επώδυνα μέτρα.

Από τότε η κατάσταση έχει αλλάξει. Το Τουρκικό Ρεύμα, το οποίο δεν είναι μόνο ένα οικονομικό αλλά και σημαντικότατο γεωπολιτικό σχέδιο για την Άγκυρα, έχει ξεκινήσει, καθιστώντας τη χώρα βασικό κόβμο αερίου για τη Νότια Ευρώπη. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν έλαβε αμέσως την ευκαιρία να δείξει στους γείτονές του "ποιος είναι ο προϊστάμενος στο σπίτι".

Η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού "Akkuyu"βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη: το Φεβρουάριο η"Rosatom" ολοκλήρωσε τη συγκόλληση του δοχείου του αντιδραστήρα. Παρεμπιπτόντως, οι Τούρκοι δεν ενδιαφέρονται λιγότερο για τον πυρηνικό σταθμό από τον αγωγό φυσικού αερίου επειδή η οικονομία τους απαιτεί όλο και περισσότερους ενεργειακούς πόρους και η Τουρκία έχει δικό της έλλειμμα, με αποτέλεσμα να εισάγει αρκετό πετρέλαιο και φυσικό αέριο από την ίδια Ρωσία.

Τα έργα αυτά αποτελούν μόνο ένα μικρό κομμάτι της ρωσοτουρκικής συνεργασίας, η οποία κερδίζει χρόνο με το χρόνο κάθε χρόνο και κάνει τους εθνικούς ηγέτες να σκέφτονται δέκα φορές για οποιοδήποτε βήμα αντιμετώπισης. Στην περίπτωση του Τάγιϊπ Ερντογάν, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε σχέση με την εκρηκτική ιδιοσυγκρασία του και την τάση του για τουρνουά.

Αλλά δεν πρόκειται μόνο για οικονομικά θέματα. Όχι λιγότερο περίπλοκες - και ωφέλιμες για τη Ρωσία – διεξάγονται οι διαδικασίες στην κοινωνική και πολιτική ζωή της Τουρκίας.

Η τουρκική κοινωνία είναι σχεδόν χωρισμένη στο μισό. Η διάσπαση αυτή είναι τόσο κοινωνικοπολιτιστική όσο και πολιτική. Πηγαίνει κατευθείαν σε πολλά σημεία, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών όπως το κοσμικό - την θρησκευτικότητα, τον εξευρωπαϊσμό -την παράδοση , τον κεμαλισμό- τον οθωμανισμό.
Δεν είναι μυστικό ότι ο πρόεδρος της χώρας είναι οπαδός του παντουρκισμού και η αποκατάσταση της εξουσίας της Τουρκίας ως κληρονόμος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μόνο που ο Ερντογάν αναγκάζεται να ενεργεί σε μια εποχή όπου σχεδόν το ήμισυ της Τουρκικής κοινωνίας δεν είναι ικανοποιημένη από αυτόν και τις πολιτικές του.

Η επιτυχής καταστολή της προσπάθειας στρατιωτικού πραξικοπήματος το 2016, ο μεγάλος καθαρισμός του στρατού, των δομών επιβολής του νόμου και των κρατικών υπηρεσιών σίγουρα ενίσχυσαν τη θέση του Τούρκου ηγέτη, αλλά το πρόβλημα δεν επιλύθηκε. Πριν από ένα χρόνο, οι αρχές υπέστησαν μια οδυνηρή πολιτική ήττα όταν εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης εξελέγησαν ως δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας.


Τέτοιες μεγάλης κλίμακας δημόσια χωρισμένες και αντιμαχόμενες πλευρές είναι πάντα μια σοβαρή πρόκληση για τις αρχές, των οποίων η ελευθερία δράσης περιορίζεται αυστηρά από αυτό. Την Κυριακή, ένα από τα τουρκικά κόμματα της αντιπολίτευσης έχει ήδη δηλώσει ότι ο πόλεμος με τη Συρία θα είναι μια «παγίδα» για τη χώρα και τον πρόεδρο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εσωτερικοί πολιτικοί αντίπαλοι του Ερντογάν θα λάβουν ευχάριστα κάθε ευκαιρία εναντίον του - από στρατιωτικές απώλειες έως και την επιδείνωση των οικονομικών επιδόσεων, οι οποίες σε περίπτωση κλιμάκωσης στο Idlib είναι αναπόφευκτες.



Ως αποτέλεσμα, ο Τούρκος πρόεδρος έχει μείνει μόνος του με τη Ρωσία στη διαμάχη για το Idlib, λόγω της δύσκολης εσωτερικής κατάστασης και της έλλειψης πραγματικής υποστήριξης από τους δυτικούς συμμάχους. Οι τελευταίοι παρεμπιπτόντως, μάλλον θα ένιωθαν ικανοποίηση για τα επιδεινούμενα προβλήματα του Ερντογάν παρά να του δώσουν ένα χέρι βοήθειας.

Έτσι, κατά τη συνάντηση με τον Πούτιν, ο Τούρκος ηγέτης θα πρέπει να καθοδηγείται από αντικειμενική πραγματικότητα και κοινή λογική, καθώς και πολύ προσεκτικά να επιλέγει λέξεις. Αυτό δίνει σοβαρούς λόγους να πιστεύουμε ότι οι ρωσοτουρκικές σχέσεις θα επιζήσουν από μια ακόμη τριβή και θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται με τον οικείο τρόπο

https://ria.ru/20200302/1566092076.html