 |
| © RIA Novosti / Sergey Guneyev |
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
ΜΟΣΧΑ, 11 Μαρτίου - RIA Novosti, Galiya Ibragimova. Μετά από διαπραγματεύσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετέβη στα κεντρικά γραφεία του ΝΑΤΟ για πρόσθετη βοήθεια στην προστασία των τουρκοσυριακών συνόρων. Εάν δεν ακουστεί στις Βρυξέλλες, θα αντιμετωπίσουν σοβαρές συνέπειες, επισημαίνοντας κατηγορηματικά το πρόβλημα των μεταναστών. Το RIA Novosti εξετάζει ποια απόφαση θα ληφθεί στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και εάν θα επηρεάσει τις σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας.
Σχετικά με την προστασία των νότιων συνόρων της Ευρώπης
"Είμαστε προπύργιο της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ ενάντια στις απειλές από τη Συρία για εννέα χρόνια συγκρούσεων σε αυτή τη χώρα. Η Τουρκία είναι το μόνο μέλος του ΝΑΤΟ που πολέμησε εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Έχουμε δεχθεί 3,7 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες και τώρα βασιζόμαστε στη στήριξη των συμμάχων μας", υπενθύμισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Γενς Στόλτενμπεργκ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, συμφωνώντας με την αξιολόγηση της δύσκολης κατάστασης στην Ιντλίμπ, δήλωσε ότι η συμμαχία είναι έτοιμη να βοηθήσει την Άγκυρα "με διάφορους τρόπους. Ωστόσο, η αόριστη γλώσσα του Στόλτενμπεργκ δεν ικανοποίησε τον Ερντογάν και απαίτησε συγκεκριμένη στήριξη από μέλη της συμμαχίας για την υπεράσπιση των νότιων συνόρων της χώρας.
"Τα σύνορα μεταξύ Συρίας και Τουρκίας είναι τα νοτιοανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ. "Η κρίση στη Συρία αποτελεί απειλή για την περιοχή μας και για ολόκληρη την Ευρώπη, τόσο στον τομέα της ασφάλειας όσο και στον ανθρωπιστικό τομέα. Καμία Ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορη για την τραγωδία στη Συρία", επέμεινε ο Ερντογάν.
Επέκρινε ο Τούρκος ηγέτη τις χώρες που κατηγορούν την Άγκυρα για τεχνητή κλιμάκωση της μεταναστευτικής κρίσης. Εξάλλου, τα ίδια τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρησιμοποιούν συχνά επιδέξια αυτό το θέμα «για να αποκτήσουν αβάσιμες προτιμήσεις για τον εαυτό τους. Ωστόσο, ο Ερντογάν δεν εξήγησε ποιες χώρες εννοούσε.
Για να μειωθεί ο βαθμός συζήτησης, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ άρχισε επιτέλους να μιλά πιο συγκεκριμένα. "Το ΝΑΤΟ θα στηρίξει την Άγκυρα με πυραυλικά συστήματα τα οποία θα προστατεύουν τη χώρα από τις Συριακές απειλές", υποσχέθηκε ο Στόλτενμπεργκ.
 |
| © REUTERS / Τουρκικό Προεδρικό Γραφείο Τύπου |
Επικαιροποίηση της συμφωνίας για τους μετανάστες
Με την υποστήριξη της συμμαχίας, ο Ερντογάν πήγε να συναντηθεί με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Charles Michel, και την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ursula von der Leyen. Ο Τούρκος ηγέτης εξήγησε ότι δεν ήταν σε θέση να περιορίσει τη ροή των προσφύγων από την Idlib και ως εκ τούτου αποφάσισε να ανοίξει σύνορα με την ΕΕ.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παραδέχθηκε ότι η Άγκυρα και οι Βρυξέλλες έχουν συχνά διαφορετικές προσεγγίσεις για την επίλυση του προβλήματος, ωστόσο ο διάλογος πρέπει να συνεχιστεί. "Οι μετανάστες χρειάζονται στήριξη, η Ελλάδα χρειάζεται στήριξη, αλλά το ίδιο και η Τουρκία", δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.
Οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν περισσότερο από δύο ώρες. Ως αποτέλεσμα, τα μέρη συμφώνησαν να επικαιροποιήσουν τη συμφωνία για τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης. Τις προσεχείς ημέρες θα συσταθεί ομάδα εργασίας. Ο Josep Borrell, επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, και ο Mevlüt Çavuşoğlu, υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας θα συμπροεδρεύουν στην ομάδα εργασίας.
Ο Ερντογάν χαρακτήρισε τις συμφωνίες που επετεύχθησαν "παραγωγικές", ωστόσο αρνήθηκε κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.
 |
| © REUTERS /John Thys/Pool |
Σχέδια, αληθινά και φανταστικά.
Πριν επιδεινωθεί η κατάσταση στην Idlib, η οποία κορυφώθηκε το Φεβρουάριο, ο Ερντογάν σχεδίαζε να φιλοξενήσει όλους τους Σύριους πρόσφυγες εκεί. Τα κονδύλια για τη διατήρησή τους διατέθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το ποσό καθορίστηκε στο κοινό σχέδιο για την καταπολέμηση της μεταναστευτικής κρίσης, το οποίο συμφώνησαν Άγκυρα και Βρυξέλλες το 2016.
Εκτός από τους πρόσφυγες, ο Ερντογάν σχεδίαζε να αναπτύξει μονάδες της Συριακής αντιπολίτευσης στην Ιντλίμπ. Υποστηρίζοντας τους αντιπάλους του Προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, ήθελε να επηρεάσει μια διευθέτηση στην περιοχή. Για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν ένοιωθε αμηχανία από το γεγονός ότι στις μονάδες κατά του Άσαντ υπήρχαν πολλοί υποστηρικτές της τρομοκρατικής οργάνωσης Hayat Tahrir al-Sham*.
Η Μόσχα έχει επανειλημμένως επισημάνει ότι είναι απαράδεκτο οι τρομοκράτες να παραμείνουν στη ζώνη αποκλιμάκωσης. Ο Ερντογάν υποσχέθηκε να το τακτοποιήσει, αλλά δεν κατάφερε να ξεχωρίσει την αντιπολίτευση από τους τρομοκράτες.. Ως αποτέλεσμα, η επίθεση των κυβερνητικών δυνάμεων σε αυτά τα εδάφη που ξεκίνησε το χειμώνα αναστάτωσε όλα τα σχέδια του Τούρκου ηγέτη.
 |
| © REUTERS / Johana Garon |
Για να διατηρήσουν τον έλεγχο της Ιντλίμπ, οι φιλοτούρκοι μαχητές αντιτάχθηκαν στο στρατό του Ασάντ. Οι μάχες διήρκεσαν περίπου δύο εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Ερντογάν έχει ζητήσει επανειλημμένα βοήθεια και στήριξη από το ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τόσο τα μέλη της συμμαχίας όσο και η ηγεσία της ΕΕ κάλεσαν τις τουρκικές αρχές, μαζί με τη Ρωσία, να υπερνικήσουν την κρίση στην Ιντλίμπ.
Η κατάπαυση του πυρός και η σταθεροποίηση επιτεύχθηκαν μόνο μετά τις διμερείς συνομιλίες μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν στις 5 Μαρτίου. Πρόσφατα, τα υπουργεία Άμυνας των δυο χωρών θα πρέπει να δημιουργήσουν διάδρομο ασφαλείας στον αυτοκινητόδρομο Μ4 που θα συνδέει τους Συριακούς θαλάσσιους λιμένες με επαρχίες εντός της χώρας. Ο ρωσικός και ο τουρκικός στρατός θα αρχίσουν να περιπολούν αυτή την αρτηρία στις 15 Μαρτίου.
Οι συμφωνίες στις οποίες κατέληξαν οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Τουρκίας δεν περιλαμβάνουν ρήτρα που θα ορίζει το πρόβλημα των προσφύγων. Ωστόσο, ειδικοί που ρωτήθηκαν από το RIA Novosti πιστεύουν ότι αργά ή γρήγορα η Μόσχα, η Άγκυρα και οι Βρυξέλλες θα πρέπει να συντονίσουν αυτό το ζήτημα.
 |
| © REUTERS / Χουσεΐν Αλντεμίρ |
"Η βελούδινη εποχή τελείωσε”
Ο ειδικός του Ρωσικού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων για την Μέση Ανατολή Αλεξέι Κλεμπνίκοφ πιστεύει ότι η επιρροή της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην κατάσταση στη Συρία παραμένει ελάχιστη. Ακόμη και όσον αφορά τη μεταναστευτική κρίση που επηρεάζει άμεσα τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, τα μέρη δυσκολεύονται να καταλήξουν σε συμφωνία, υπενθυμίζει.
"Οι εκκλήσεις του Ερντογάν προς το ΝΑΤΟ για στήριξη αποτελούν ρητορική. Από τη μία πλευρά, απευθύνεται σε εσωτερικό ακροατήριο αφοσιωμένο στη φιλοδυτική πορεία της Τουρκίας. Από την άλλη πλευρά, απευθύνει έκκληση στη Ρωσία να δείξει ότι η συμμαχία εξακολουθεί να είναι στο πλευρό της Άγκυρας. Ωστόσο, ως μέλος του ΝΑΤΟ, η χώρα είναι ελεύθερη να επικοινωνεί με τους συμμάχους της", αναφέρει ο πολιτικός επιστήμονας.
Η κατάσταση στην οποία η Τουρκία προσπαθεί να διατηρήσει μια ισορροπία στις σχέσεις με το Ιράν και τη Ρωσία, διατηρώντας παράλληλα ένα αντίβαρο με το ΝΑΤΟ, θα συνεχιστεί, πιστεύει ο Κλεμπνίκοφ. Αμφιβάλλει ότι οι δυτικοί εταίροι της Άγκυρας θα θελήσουν να εμβαθύνουν στις υποθέσεις της Συρίας.
"Όταν η Τουρκία διεξήγαγε επιχείρηση εναντίον των Κούρδων στη Συρία, οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ υποσχέθηκαν να τους προστατεύσουν. Αλλά η υποστήριξη περιορίστηκε στα λόγια. Είναι το ίδιο τώρα. Είναι απίθανο η συμμαχία να ενδιαφερόταν για τα συμφέροντα του Ερντογάν στη Συρία. Το μόνο πράγμα στο οποίο μπορούν να συμβάλουν οι δυτικές χώρες είναι η ενίσχυση των συρο-τουρκικών συνόρων προκειμένου να επιλυθεί η κατάσταση με τους πρόσφυγες", υποστηρίζει ο Κλεμπνίκοφ.
Ο πολιτικός επιστήμονας Ικμπάλ Ντουρρέ, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Περιφερειακών Σπουδών του Κρατικού Γλωσσικού Πανεπιστημίου της Μόσχας, πιστεύει ότι η κρίση γύρω από την Ιντλίμπ δεν πρόκειται να περάσει χωρίς ίχνος για τις ρωσοτουρκικές σχέσεις.
Η “Βελούδινη εποχή” στις σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας πλησιάζει στο τέλος. Αργά ή γρήγορα θα συναίβαινε, αλλά τα πρόσφατα γεγονότα επιτάχυναν την διαδικασία. Εν τούτοις στην φιλοδυτική τάση, η οποία μετά την Idlib θα ενισχυθεί δεν υπάρχει τίποτα που να ανησυχεί. Σε κάθε περίπτωση, είναι απίθανο να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις Ρωσοτουρκικές σχέσεις. Μόσχα και Άγκυρα συνδέονται με πολλά οικονομικά προγράμματα, οπότε θα λάβουν οποιαδήποτε γεωπολιτική απόφαση με μια λοξή ματιά η ο ένας στον άλλο", τονίζει ο ειδικός.
* Τρομοκρατική οργάνωση απαγορευμένη στην Ρωσία
