Τετάρτη 25 Μαρτίου 2020

Η Ευρώπη θα επιβιώσει από την επιδημία. Αλλά θα μπορέσει η ΕΕ;

© AP Photo/ Virginia Mayo

Ένας άνδρας περνάει από τα κεντρικά γραφεία της ΕΕ στις Βρυξέλλες


Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέστειλε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Πρόκειται για ένα βασικό έγγραφο για τη ζώνη του Ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει δύο βασικές οικονομικές απαιτήσεις για τα μέλη της ΕΕ: δημόσιο έλλειμμα που δεν υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος μικρότερο του 60 τοις εκατό του ΑΕΠ.


Το Συμβούλιο Οικονομίας και Οικονομικών της ΕΕ έλαβε ένα τόσο δραστικό μέτρο υπό το πρίσμα των ολέθριων συνεπειών για την οικονομία της ΕΕ λόγω της πανδημίας του κοροναϊού. Επί του παρόντος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει μείωση κατά ένα τοις εκατό το 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσωπα που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες, οι Βρυξέλλες εξετάζουν επίσης ένα πολύ πιο σκοτεινό σενάριο, το οποίο περιλαμβάνει πτώση 2,5 τοις εκατό, καθώς επίσης απότομη αύξηση της ανεργίας. Επιπλέον, σύμφωνα με τις πηγές, η εκτίμηση αυτή μπορεί να είναι υπερβολικά αισιόδοξη, καθώς δεν υπάρχει σαφήνεια ως προς το χρονικό διάστημα παράτασης της καραντίνας και άλλων περιοριστικών μέτρων.


Εν πάση περιπτώσει, είναι προφανές ότι, προκειμένου να στηρίξουν την οικονομία και τον κοινωνικό τομέα, τα κράτη θα πρέπει να λάβουν νέα πολύ σοβαρά χρέη και γι’ αυτό έχουν αναστείλει τις οικονομικές απαιτήσεις που είναι κοινές στην Ευρώπη.


Πρέπει να σημειωθεί ότι τα εν λόγω πλαίσια δεν έχουν τηρήσει πολλά κράτη μέλη της ΕΕ εδώ και πολύ καιρό, ειδικά όσον αφορά το δημόσιο χρέος. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας κρίσης του 2008-2009, αρκετά κράτη (κυρίως από τη Νότια Ευρώπη) επέβαλαν δημοσιονομική πειθαρχία και δαπάνησαν τρισεκατομμύρια ευρώ για να σώσουν τον τραπεζικό τους τομέα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη αύξηση του δανεισμού και έθεσε την Ιταλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία και άλλες χώρες στα όρια της αδυναμίας πληρωμής. Το πιο δύσκολο κομμάτι, όπως γνωρίζουμε, ήταν στην Ελλάδα.
Ωστόσο, ποτέ στο παρελθόν η ΕΕ δεν έχει υποχωρήσει επίσημα από τους δικούς της κανόνες. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει πόσο ζοφερές είναι, σύμφωνα με τους Ευρωπαίους Γραφειοκράτες, οι τρέχουσες προοπτικές.


Ωστόσο, οι καιροί είναι τέτοιοι που η απόφαση των Βρυξελλών δεν μοιάζει τόσο με εκδήλωση της βούλησης να ξεπεραστεί μια δύσκολη περίοδος, όσο η επίσημη αναγνώριση της δικής τους ανικανότητας και μια άλλη απόδειξη της σοβαρής κρίσης της Ευρωπαϊκής ενότητας.


Η επιδημία αποκάλυψε την απόλυτη αδυναμία της ευρωγραφειοκρατίας να δράσει σε κρίσιμες περιστάσεις. Όλη η ευθύνη ήταν εξ ολοκλήρου στους ώμους των Εθνικών αρχών. Και η αρχική ελπίδα ορισμένων κυβερνήσεων, ιδίως της Ιταλικής, να υποστηριχθεί από την ΕΕ επιβράδυνε την έγκριση των απαραίτητων μέτρων και επιδείνωσε την κατάσταση.


Ακόμη χειρότερα, τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη έχουν προκαλέσει πολυάριθμες συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένων των πιο σκανδαλωδών. Ο δυτικός Τύπος είναι γεμάτος αντεγκλήσεις και ανοιχτά εκφρασμένες καταγγελίες, οι οποίες θα θυμόμαστε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εξάλλου, η οικονομική κρίση πλήττει μόνο το πορτοφόλι, και υπάρχουν πιθανές διαφορετικές προσεγγίσεις στην ιδεολογία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, η οποία συζητιόταν τόσο πολύ εδώ και δεκαετίες. Αλλά η αστραπιαία απόρριψη των υψηλών ανθρωπιστικών ιδεών κατά τη διάρκεια της θαλασσοταραχής πολύ γρήγορα βάζει ένα μεγάλο ερωτηματικό για την ειλικρίνεια τους.


Τις τελευταίες εβδομάδες, ο κόσμος έχει δει πολλά. Και αγνοώντας το αίτημα της Ιταλίας να ενεργοποιήσει τον ευρωπαϊκό μηχανισμό πολιτικής άμυνας για την προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού και εξοπλισμού ατομικής προστασίας. Και η άρνηση των Ευρωπαίων να μοιραστούν δωρεάν ιατρικές εγκαταστάσεις με τους γείτονές τους. Και η αυστηρότερη απαγόρευση εξαγωγής ιατρικού προστατευτικού εξοπλισμού, αναλώσιμων. Ακόμη και η κράτηση των εμπορευμάτων που προορίζονται για άλλα κράτη.


Το πιο έντονο από όλα εδώ, φυσικά, δυσφήμισε τους Τσέχους, οι οποίοι αναχαίτισαν το ανθρωπιστικό φορτίο με 680.000 μάσκες και 28.000 αναπνευστικές συσκευές από την Κίνα στην Ιταλία και το διένειμαν αμέσως σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες. Ο θόρυβος αυξήθηκε τόσο δυνατά που οι Τσεχικές αρχές έπρεπε να απολογηθούν και να αποζημιώσουν τους Ιταλούς για την απώλεια.


Και σχεδόν όλοι, συμπεριλαμβανομένης της μη μέλους της Ε.Ε. της Ελβετίας, διαμαρτύρονται για την εξωφρενική συμπεριφορά των γειτόνων τους στην Ευρώπη.


Τις τελευταίες ημέρες, η κατάσταση έχει αρχίσει να μετατοπίζεται τουλάχιστον λίγο προς το καλύτερο, ιδίως, η Γερμανία φιλοξενεί τώρα ασθενείς από την Ιταλία και τη Γαλλική Αλσατία. Προφανώς, η ηγεσία των ευρωπαϊκών κρατών άρχισε να καταλαβαίνει στο τέλος ότι όλα αυτά φαίνονται αρκετά πρόστυχα - ειδικά στο πλαίσιο της βοήθειας που παρέχεται από τις “βάρβαρες” χώρες στην ταλαιπωρημένη Ιταλία.


Ένα βίντεο του Υπουργού Εξωτερικών της χώρας Luigi Di Mayo από το αεροδρόμιο όπου εκφορτώνονται Ρωσικά αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας, παραδίδοντας στρατιωτικούς γιατρούς και εξοπλισμό που απαιτούνται για την καταπολέμηση της επιδημίας, συγκέντρωσε τέσσερα εκατομμύρια προβολές στο Facebook (κατά τη στιγμή της γραφής) και περισσότερες από 50.000 αναδημοσιεύσεις. Και από τα 100.000 σχόλια που γράφτηκαν, ένα μεγάλο μέρος είναι τα πολύ άσχημα λόγια των Ιταλών προς τους γείτονές τους, την ΕΕ και την ίδια την ευρωπαϊκή "αλληλεγγύη".


Συνεπώς, η ουσία των νέων μέτρων και αποφάσεων δεν αλλάζει. Τις τελευταίες εβδομάδες προέκυψε ότι απλώς δεν υπάρχει ενωμένη Ευρώπη, ούτε συναισθηματικά είτε θεσμικά.


Όπως ήταν αναμενόμενο, οι Ευρωπαίοι διερωτώνται: ποιο είναι το νόημα ενός συστήματος που θέτει κοινούς όρους και κανόνες για πολλές χώρες, τους διαχειρίζεται, απαιτεί πολλά κονδύλια για την συντήρηση του, αλλά ταυτόχρονα είναι άχρηστο και μένουν αβοήθητοι  σε μια σοβαρή κρίση;


Η επιδημία του κοροναϊού ήταν η δεύτερη, μετά το Brexit, που αποτελεί ισχυρό πλήγμα στις έννοιες της μη εναλλακτικής και αναντικατάστατης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και, όπως σημειώνεται και στις Βρυξέλλες, δεν είναι γνωστό πότε η κατάσταση θα επανέλθει στο φυσιολογικό.


Τίθεται το ερώτημα εάν η επιδημία θα διαρκέσει αρκετά ώστε η Ευρώπη να ανακαλύψει ότι δεν χρειάζεται καθόλου την ΕΕ.

https://ria.ru/20200325/1569088357.html