Δευτέρα 9 Μαρτίου 2020

"Σήμερα είναι η πρώτη μέρα πανικού": δισεκατομμύρια έμμεσα θύματα του κοροναϊού

© REUTERS / Aly Song
 Ένας νοσοκόμος μέτρα την θερμοκρασία ενός ανθρώπου στο κτίριο του χρηματιστηρίου της Σαγκάης.


 
Tο Αμερικανικό πρακτορείο χρηματοοικονομικών πληροφοριών Bloomberg αναφέρει για το κύριο θύμα του Covid-19: «Ο κοροναϊός μπορεί να αποτελέσει μοιραίο πλήγμα για μακροβιότερη οικονομική διάρκεια στην ιστορία», διευκρινίζοντας ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να βρίσκονται ήδη σε ύφεση».
Οι επίσημες στατιστικές δεν αντικατοπτρίζουν τις επιπτώσεις της επιδημίας (ακόμα), αλλά στην περίπτωση αυτή η αλήθεια είναι με το μέρος των οικονομικών δημοσιογράφων και όχι των ανώτερων Αμερικανών αξιωματούχων.



Από την τυπική άποψη, η ύφεση θεωρείται ότι επιβεβαιώνεται επίσημα μόνο αφού η οικονομία μιας συγκεκριμένης χώρας καταγράφει δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ, αλλά είναι εύκολο να παρατηρήσουμε ότι ο ορισμός αυτός υστερεί και, στην πραγματικότητα, είναι χρήσιμος μόνο εάν η κατάσταση είναι "οριακή", δηλαδή όταν οι προοπτικές δεν είναι πολύ σαφείς και οι λόγοι για την αλλαγή της οικονομικής κατάστασης είναι ίδιοι - επίσης, πράγμα που σημαίνει ότι οι στατιστικές θα πρέπει να θεωρούνται κυριολεκτικά κάτω από μικροσκόπιο. Στην περίπτωση του κοροναϊού, όλα είναι πιο πεζά και πολύ πιο τραχιά: ο λόγος για τη μείωση του ΑΕγχΠ είναι προφανής και ξεκάθαρος, και φαίνεται μάλλον δύσκολο, σχεδόν απροσπέλαστο , να ξεπεραστούν οι συνέπειές του από ορισμένες δημοσιονομικές ή πιστωτικές επιπτώσεις. Το ζήτημα του πόσο ισχυρή και διαρκής θα είναι η συρρίκνωση των Αμερικανικών και Ευρωπαϊκών οικονομιών (ενώ η Κίνα έχει πιθανώς ξεφύγει από την ύφεση) απέχοντας πολύ από το να είναι αδρανής, διότι σε μια παγκόσμια οικονομία που είναι διασυνδεδεμένη, μια κρίση στις ΗΠΑ ή την Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να προκαλέσει (όπως έδειξε το 2008) μια κρίση σε παγκόσμια κλίμακα.



Αλλά υπάρχουν επίσης καλά νέα για την Aμερικανική οικονομία. Αναφέρονται από τους Βρετανικούς Financial Times, επισημαίνοντας έναν γνωστό εμπειρικό κανόνα για τον ορισμό της ύφεσης, ο οποίος αναπτύχθηκε από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ: «Οι συντάκτες του κανόνα από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης, οι οποίοι ανέπτυξαν αυτή τη μέθοδο, δείχνουν ότι ιστορικά, όταν το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται κατά 0,35-0,50% του χαμηλότερου επιπέδου που καταγράφηκε τους τελευταίους 12 μήνες, η οικονομία και για την περίπτωση η οικονομία των ΗΠΑ έχει σχεδόν εισέλθει σε ύφεση. Τα καλά νέα είναι ότι μπορούμε επομένως να καταλήξουμε σε ένα πολύ σαφές συμπέρασμα: η οικονομία των ΗΠΑ δεν ήταν σε ύφεση ή ακόμη πλησίαζε την ύφεση, όταν ο coronavirus έφτασε το Φεβρουάριο. Αυτό είναι μια χαρά , αλλά υπάρχει ένα σημαντικό ελάττωμα σε αυτήν την δήλωση: «Οι κακές ειδήσεις είναι ότι ο ιός που έχει παρουσιαστεί στην Κίνα, τη Νότια Κορέα, την Ιταλία και αλλού μπορεί να προκαλέσει τις εξαιρετικά καταστρεπτικές δυνάμεις ύφεσης σε οποιαδήποτε οικονομία όπου εξαπλώνεται.



Το Bloomberg επισημαίνει ότι ο κοροναϊός έπληξε ένα σύστημα που ήταν ήδη σε ευάλωτη κατάσταση: «Το Covid-19 έπληξε μια οικονομία που ήταν λιγότερο ανθεκτική από ό,τι φαινόταν. Η γεωργία αυξήθηκε κατά 1,4% τον Ιανουάριο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, το οποίο είναι φυσιολογικό. Ωστόσο, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 0,8% τον Ιανουάριο σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. Και η καμπύλη αποδόσεων των κρατικών ομολόγων (ΗΠΑ) ήταν σε επικίνδυνα στενή γειτνίαση με την αντιστροφή (αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων, στην οποία τα μακροπρόθεσμα επιτόκια είναι χαμηλότερα από τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, είναι ένας ισχυρός δείκτης ύφεσης). Ο μόνος ισχυρός δείκτης τον Ιανουάριο ήταν η χρηματιστηριακή αγορά, και τώρα λόγω του coronavirus αυτός ο δείκτης αναβοσβήνει επίσης κόκκινο.

Οι ΗΠΑ είναι μία από τις χώρες, η οποία χαρακτηρίζεται από τη λεγόμενη χρηματοοικονομικοποίηση της οικονομίας. Και στην Αμερικανική περίπτωση (όπως στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά όχι της Κίνας ή της Ρωσίας), η χρηματιστηριακή αγορά δεν είναι απλώς ένας δείκτης της κατάστασης της οικονομίας. Αντιθέτως, αν υπερβάλλουμε λίγο, για τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, το χρηματιστήριο είναι η οικονομία.



Τα αμερικανικά και ευρωπαϊκά ομόλογα φέρνουν τώρα άθλιες ή ακόμα και αρνητικές αποδόσεις, γεγονός που αναγκάζει τους επενδυτές να κρατήσουν τις αποταμιεύσεις τους (στις οποίες βασίζονται στο μέλλον ως σύνταξη) που είχαν σε μετοχές, και μιλάμε για μη ασήμαντα ποσά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Investment Institute Company, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη μόνο το πιο κοινό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα (το λεγόμενο 501K), μιλάμε για αρκετά τρισεκατομμύρια δολάρια, και αυτά τα δολάρια εξατμίζονται ακριβώς μπροστά από τους αποταμιευτές, κάτι που είναι απίθανο να συμβάλλουν στην επιθυμία τους να καταναλώνουν πρόσθετα αγαθά ή υπηρεσίες. Αφ' ενός, αυτά είναι όλα τα προβλήματα των σχετικά πλούσιων Αμερικανών που έχουν οποιαδήποτε αποταμίευση , ενώ το 74% των εργαζόμενων Αμερικανών ( στοιχεία από την Αμερικανική ένωσης μισθοδοσίας) ζουν από paycheck σε paycheck, και για τους οποίους η εισαγωγή ακόμη και ενός μηνός ή δύο μηνών καραντίνα, η οποία θα συνεπαγόταν προσωρινό κλείσιμο επιχειρήσεων ή υπηρεσιών, θα ήταν απλώς μια οικονομική καταστροφή.



Αν κοιτάξετε την κατάσταση από το εσωτερικό της χρηματοπιστωτικής αγοράς, είναι δύσκολο να βρεθούν λόγοι αισιοδοξίας: "Αντιθέτως, γίνεται λόγος για ύφεση στις χρηματοπιστωτικές αγορές." Αυτό είναι αυτό που αισθάνεται όπως για να αρχίσει μια υποχώρηση μετά από μια μακροχρόνια διογκωμένη αγορά,» λέει ο John McClane, διευθυντής χαρτοφυλακίου στη διαχείριση κεφαλαίου της Hill Capital στις ειδήσεις του Bloomberg. "(Σήμερα) είναι η πρώτη ημέρα για να συναντήσετε κάποιο πανικό στην αγορά", πρόσθεσε.
Κατά μία έννοια, η σημερινή παγκόσμια οικονομία μοιάζει με ένα ποδήλατο, δηλαδή μπορεί να βρίσκεται σε δυναμική ισορροπία μόνο σε μια κατάσταση ταχείας κίνησης: εάν σταματήσει η ανάπτυξη, δεν πρόκειται απλώς για μια στάση, αλλά για ένα σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να οδηγήσει σε συστημική κρίση.



Σε αυτό το πλαίσιο, είναι λογικό οι εμπειρογνώμονες και οι επενδυτές να απαιτούν από τις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις να αρχίσουν να "κάνουν ενεργά πετάλι" στην οικονομία. Και τα πρώτα βήματα υπό αυτή την έννοια φαίνεται να έχουν γίνει: η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε επειγόντως το επιτόκιο του δολαρίου, και παρόμοια μέτρα είναι πιθανό να ληφθούν και σε άλλες χώρες. Το πρόβλημα είναι ότι οι δυνατότητες αυτού του είδους τόνωσης είναι μικρές από την εποχή της καταπολέμησης της κρίσης το 2008: η μείωση των επιτοκίων, τα οποία βρίσκονται ήδη σε αρνητικό επίπεδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις ΗΠΑ μόλις και μετά βίας υπερβαίνουν το ένα τοις εκατό , δεν είναι ένα πολύ αποτελεσματικό μέτρο, και η ικανότητα των κρατών να τονώσουν την οικονομία με τη βοήθεια των δημοσιονομικών κονδυλίων περιορίζεται επίσης κατά κάποιο τρόπο από σοβαρή πιστοληπτική ικανότητα των χωρών της "συλλογικής Δύσης".



Έτσι αποδεικνύεται ότι η κυρίαρχη ελπίδα για την παγκόσμια οικονομία να μην βυθιστεί στην ύφεση για να συγκρατήσει και να σώσει τις οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης, να γίνει η Κίνα η οποία είναι ήδη ( όπως φαίνεται) σχεδόν συγκλονισμένη με τον coronavirus. Όπως λέει η ναυαρχίδα του Αμερικανικού επιχειρηματικού τύπου The wall Street Journal. "Τα καλά νέα είναι ότι οι ενέργειες της Κίνας φαίνεται να έχουν λειτουργήσει, ή τουλάχιστον επιβραδύνουν το ρυθμό εξάπλωσης (μόλυνσης), θέτοντας τα θεμέλια για μια πιθανή ανάκαμψη (οικονομική) δραστηριότητα. Ένα βασικό ερώτημα προκύπτει: θα οδηγήσει η άρση της καραντίνας και άλλων περιορισμών σε νέες εστίες στην Κίνα; Αυτό μπορεί να καταστήσει την επανάληψη της κινεζικής παραγωγής άνιση.



Πρέπει να είναι δύσκολο για τον Donald Trump να διαβάσει ότι η αμερικανική οικονομία, παρ' όλες τις προσπάθειές του, εξαρτάται από την Κίνα τόσο από την άποψη της ζήτησης αμερικανικών αγαθών όσο και από την άποψη της προσφοράς για τους Αμερικανούς παραγωγούς, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και των βασικών φαρμάκων.



Επιπλέον, ο Trump έχει μια προεδρική εκλογή μπροστά του , πράγμα που σημαίνει ότι η ταχεία και αποφασιστική ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας είναι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να συμβεί στην προεκλογική του εκστρατεία.

https://ria.ru/20200309/1568321070.html