 |
| φωτο Kremlin ru |
Δεν υπάρχουν
ενδείξεις σοβαρής κρίσης μεταξύ Τουρκίας
και ΝΑΤΟ
Στρατηγικό
Ίδρυμα ΠολιτισμούAndrey Areshev
Στις 8 Ιανουαρίου Οι Πρόεδροι της Τουρκίας και της Ρωσίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Βλαντιμίρ Πούτιν παρέστησαν στην τελετή έναρξης του αγωγού αερίου δύο αγωγών στην Κωνσταντινούπολη του "Τουρκικού ρεύματος" (η χωρητικότητα κάθε γραμμής είναι 15,75 δισ. Κυβικά μέτρα ετησίως). Η νέα αρτηρία μεταφοράς φυσικού αερίου έχει σχεδιαστεί για να παραδώσει Ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία και, στο εγγύς μέλλον, σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η Βουλγαρία και εν μέρει η Ρουμανία έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνουν αέριο, ενώ το ποσοστό πληρότητας του Τουρκικού αγωγού θα καθοριστεί από πολλούς παράγοντες.
Μειώνοντας την εξάρτηση από το αέριο του αγωγού, το 2018 η Τουρκία εισήγαγε 11,3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG (22,5% των συνολικών αγορών). Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2019, οι εισαγωγές ΥΦΑ έφτασαν τα 7,7 δισ. Κυβικά μέτρα.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο David Hale, αναπληρωτής για πολιτικές υποθέσεις, του Mike Pompeo έχει ήδη εκφράσει την αρνητική του στάση απέναντι στον "σκληρό, μερικές φορές εφευρετικό" ανταγωνισμό της Ρωσίας.
Είναι πιθανό η Nότια διαδρομή φυσικού αερίου να παρακάμψει την Ουκρανία και μπορεί να επαναλάβει τη μοίρα του Nord Stream 2, του οποίου η θέση σε λειτουργία καθυστερεί για τουλάχιστον ένα χρόνο. Προβλήματα περιγράφονται στη Βουλγαρία, όπου πρέπει να ολοκληρώσουν την κατασκευή του (διαβαλκανικού) αγωγού τον Μάιο του 2020. Ο Πρέσβης της Ρωσίας στη Σόφια, Ανατόλι Μακάροφ, ανέφερε την υπόσχεση του Πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ σε αυτόν ότι το ρωσικό φυσικό αέριο θα αρχίσει να διέρχεται από τη Βουλγαρία στη Σερβία μέσω της Τουρκικής ροής στις 31 Μαΐου 2020. Ωστόσο, μετά τις συνομιλίες του Δεκεμβρίου με τον Πρόεδρο της Σερβίας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανέφερε ότι η Βουλγαρία καθυστέρησε σκόπιμα την εφαρμογή του Τουρκικού ρεύματος στην επικράτειά της, προφανώς υπό την πίεση εξωτερικού. Ο Πούτιν τόνισε ότι εάν οι Βούλγαροι δεν θέλουν να υλοποιήσουν ένα έργο μεταφοράς φυσικού αερίου στην επικράτειά τους, η Μόσχα θα βρει άλλες δυνατότητες για τη διέλευση φυσικού αερίου μέσω της νότιας Ευρώπης. Κοιτάζοντας τον χάρτη είναι αρκετό για να βεβαιωθούμε ότι μιλάμε για την Ελλάδα...
 |
| Infographics: vestifinance.ru |
Η έναρξη λειτουργίας του Τουρκικού Ρεύματος, που χτίστηκε από τις δυνάμεις της Gazprom, ευθυγραμμίζεται πλήρως με τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Τουρκίας, επιδιώκοντας να γίνει περιφερειακός κόμβος διανομής φυσικού αερίου, ο οποίος θα διορθώσει την ασταθή οικονομική δυναμική και θα παράσχει πρόσθετα επιχειρήματα για συναλλαγές με εταίρους του ΝΑΤΟ. Όπως γνωρίζετε, ο Πρόεδρος Ερντογάν και οι άνθρωποι γύρω του κατηγορούν συχνά τη Δύση για διάφορα εχθρικά βήματα, όπως η πρόσφατη υιοθέτηση από τους δυο οίκους της Αμερικανικής Βουλής ενός «αρμενικού» ψηφίσματος. Την παραμονή της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ που διεξήχθη το Δεκέμβριο στο Λονδίνο, ο Ερντογάν αρνήθηκε να συμφωνήσει σε ένα «σχέδιο για την προστασία της Βαλτικής και της Πολωνίας», ορίζοντας ότι η συμμαχία αναγνωρίζει τρομοκρατικές ομάδες Κούρδων στη Συρία, αλλά στη συνέχεια άλλαξε γνώμη.
Όπως γνωρίζετε, μετά την έναρξη της επιχείρησης της Άγκυρας «Πηγή της Ειρήνης» στη Συρία τον Οκτώβριο του 2019, το Βερολίνο ανέστειλε την προμήθεια όπλων στην Τουρκία, αλλά στις αρχές Δεκεμβρίου επαναλήφθηκαν. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής του Πενταγώνου Μ. Έσπερ, «ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης της Ρωσίας σύμφωνα με την εθνική αμυντική μας στρατηγική είναι μέσω των συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ». Σύμφωνα με τον Τούρκο εμπειρογνώμονα M. Hakky Jashin, «αφενός, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump; δεν θέλει να χάσει την Τουρκία από την άποψη των συμφερόντων των ΗΠΑ, αφετέρου δε δεν θέλει να γραφτεί στην Aμερικανική ιστορία ως πρόεδρος που έχασε την Τουρκία στην εξωτερική πολιτική».
Το έτος 2019 χαρακτηρίστηκε με ένα πάγωμα των σχέσεων για την απόκτηση από τους Τούρκους των ρωσικών συστημάτων αντιαεροπορικών πυραύλων S-400, που εξασθένησαν σημαντικά μετά τη συνάντηση των Αμερικανών και Τούρκων Προέδρων τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του γραμματέα Τύπου και του πλησιέστερου συμβούλου του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν, τα τακτικά και τεχνικά χαρακτηριστικά των ρωσικών πυραύλων μπορεί να γίνουν ιδιοκτησία των Αμερικανών εταίρων της Άγκυρας με αντάλλαγμα την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα κοινής παραγωγής των μαχητικών F-35. Οι διαφωνίες με την Άγκυρα δεν περιόρισαν τις Αμερικανικές επιχειρήσεις από τη στρατιωτική βάση Incirlik, λέει ο διοικητής Πολεμικής Αεροπορίας της Ευρώπης και Αφρικής Jeffrey Harrigian: «... στο επίπεδο μας, σε στρατιωτικό επίπεδο, παραμένουμε πολύ κοντά με τους Τούρκους εταίρους μας, και δεν προβλέπω μελλοντικές αλλαγές σε αυτό. " Παρά τις πρόσφατες απειλές της Άγκυρας να εκδιώξουν τους ξένους κατοίκους του Incirlik, εκ των οποίων υπάρχουν σήμερα περίπου 2.000, το Πεντάγωνο διέθεσε συνολικά 95 εκατομμύρια δολάρια σε οκτώ Τουρκικές εταιρείες για κατασκευαστικά έργα και άλλα έργα για τις βάσεις. η εργασία των οποίων θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024. Αυτό αποδεικνύει τα "μακροπρόθεσμα σχέδια του Πενταγώνου να παραμείνουν στην Τουρκία". Είναι γνωστό ότι τουλάχιστον 50 Αμερικανικές πυρηνικές κεφαλές αποθηκεύονται σε αμερικανική βάση στα Αδάνα. Επιπλέον, στον Αμερικανικό στρατό παρέχεται ένα ραντάρ πρόωρης προειδοποίησης για την επίθεση πυραύλων στο Kureggik (νοτιοανατολική επαρχία Malatya) στο πλαίσιο του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.
Τους τελευταίους μήνες, τα Τουρκικά και ορισμένα ρωσικά μέσα ενημέρωσης συζητούν ενεργά ορισμένες πτυχές της αυξανόμενης τουρκικής περιφερειακής δύναμης, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης με προτεραιότητα του στρατιωτικο-βιομηχανικού συγκροτήματος και ακόμη και των πιθανών πυρηνικών φιλοδοξιών της Τουρκίας. Δεν είναι λιγότερο σημαντικά τα σχέδια για την μετατροπή της Τουρκίας σε αυτάρκη ιδιοκτήτη ενεργειακών πόρων. Ιδιαίτερη σημασία έχει εδώ η κυριαρχία στη Μεσόγειο και τις γύρω θάλασσες, σύμφωνα με το δηλωμένο δόγμα του Mavi Vatan ("Blue Motherland"), συμπεριλαμβανομένης της κυρίαρχης επιρροής στη Λιβύη στο πλαίσιο του αγώνα για ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου. Τον Δεκέμβριο του 2019, το μη πυρηνικό υποβρύχιο ξεκίνησε στην Τουρκία και το 2020 στο ναυτικό της χώρας θα προστεθεί με το TCG Anadolu, το μεγαλύτερο πλοίο προορισμού γενικής χρήσης εξοπλισμένο με το σύστημα ελέγχου μάχης της επόμενης γενιάς στην Τουρκία.
Στις 12 Ιανουαρίου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση ενέκρινε την πιθανή αποστολή Τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη. Όπως σημειώνουν ορισμένοι εμπειρογνώμονες, στη Ρωσία και την Τουρκία αντιμετωπίζονταν άμεσος κίνδυνος να βρεθούν σε αντίθετες πλευρές της σύγκρουσης, σε σχέση με την οποία είναι έτοιμοι να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξομαλύνουν τις διαφωνίες. Εδώ δεν μπορούμε να παραλείψουμε να σημειώσουμε τη διακηρυγμένη εκεχειρία μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, την πρόθεση να την τηρήσουν και την οποία έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση της εθνικής συμφωνίας Fayez Sarraj, με την υποστήριξη της Άγκυρας, της Ντόχα, και του Εθνικού Στρατού της Λιβύης του Khalifa Haftar, πίσω από τον οποίο είναι η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Είναι δύσκολο να πούμε πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτή η εκεχειρία, διότι οι αμοιβαίες κατηγορίες για παραβίαση από τον εχθρό έχουν ήδη πλημμυρίσει. Μεταξύ των συμμετεχόντων στην αντιπαράθεση, που υποστηρίζονται από διάφορες εξωτερικές δυνάμεις, υπάρχουν πολλοί ζεστοί στόχοι, μεταξύ των οποίων οι μαχητές από την Idlib που μεταφέρονται στα βόρεια της Αφρικής από τις τουρκικές ειδικές υπηρεσίες (σε αντάλλαγμα την ιθαγένεια και άλλες προτιμήσεις).
Στις 13 Ιανουαρίου, η Μόσχα φιλοξένησε τις ρωσοτουρκικές διαβουλεύσεις σε επίπεδο Άμυνας και Υπουργών Εξωτερικών με τη συμμετοχή των αρχηγών των κυριότερων συγκρουόμενων πλευρών στη Λιβύη - του F. Sarraj και του Khalifa Haftar (οι πρώτοι από τους οποίους αρνήθηκαν να συναντηθούν με τους δεύτερους). Πολλές ώρες διαπραγματεύσεων έληξαν την παραμονή χωρίς να υπογράψουν την συμφωνία που τουλάχιστον θα μπορούσε να περιορίσει ρητώς τη διείσδυση της Τουρκίας στην Τριπολιτάνια (βορειοδυτική Λιβύη), την οποία είχε κερδίσει ο Σουλεϊμάν ο μεγαλοπρεπής και έχασαν μόνο στις αρχές του 20ού αιώνα. Ίσως, ωστόσο, να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.
Παρά την τρέχουσα μάλλον αντιπολιτευτική φύση των δραστηριοτήτων του πρώην Τούρκου πρωθυπουργού και συγγραφέα του δόγματος του νεο-Οθωμανισμού Αχμέτ Νταβούτογλου, οι επεκτατικές φιλοδοξίες που βασίζονται στη "Οθωμανική" μεγάλη δύναμη αποτελούν τη βάση της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας στην Ευρασία και την Αφρική. Συχνά λησμονείται ότι από το 2018 ο βασικός εταίρος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν στο πλαίσιο της "Λαϊκής Συμμαχίας" είναι το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος που ιδρύθηκε από τον Alparslan Turkesh. Σύμφωνα με τον οριενταλιστή Τουρκολόγο Γιούρι Μαβάσεφ, "οι δημόσιοι οργανισμοί της Τουρκίας είναι πολύ δραστήριοι στη Ρωσία, μελετώντας την κοινή γνώμη των Ρώσων και δημιουργώντας επαφές όχι μόνο με όσους είναι ευχάριστοι στο Κρεμλίνο. Αναφέρει επίσης την άποψη ενός εκ των γνωστών Τούρκων συνομιλητών ότι το πιο αδύναμο μέρος στις επαφές μεταξύ των δύο χωρών τα τελευταία χρόνια είναι ο μονόπλευρος προσανατολισμός τους στη σχέση μεταξύ των ηγετών: "Ναι, υπάρχουν πολλές συναντήσεις μεταξύ [των προέδρων].Αλλά... σε δύο, τρία χρόνια, η εσωτερική δημόσια δυναμική στην Τουρκία μπορεί να αλλάξει δραστικά. Τι θα κάνει τότε η Ρωσία εάν δεν δημιουργήσει στην πραγματικότητα άλλες επαφές με οποιονδήποτε εκτός από τον Ερντογάν";
Τέτοιες ανησυχίες έχουν εκφραστεί στο παρελθόν. Υπάρχει πράγματι πρόβλημα εδώ, που προσδίδει τον εύθραυστο χαρακτήρα στις διμερείς σχέσεις, καθιστώντας τις ευάλωτες στις εξωτερικές και εσωτερικές προκλήσεις. Μπορεί κανείς να θυμηθεί τη δυναμική των γεγονότων μετά την καταστροφή του ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου στον ουρανό πάνω από τη Συρία στις 24 Νοεμβρίου 2015. Την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016, σύμφωνα με τη λαϊκή πεποίθηση στην Τουρκία, ο αρχηγός της κατάφερε να ξεφύγει χάρη στις έγκαιρες πληροφορίες που έλαβε από τη Μόσχα, οι οποίες κατέστησαν δυνατή τη μερική εξομάλυνση του διμερούς διαλόγου, οδηγώντας το στο επίπεδο της "επιλεκτικής συνεργασίας" παρά τη δολοφονία του Ρώσου πρεσβευτή στην Άγκυρα Α. Κάρλοφ. Ωστόσο, η επικέντρωση στο εμπόριο, τα ενεργειακά έργα, τον τουρισμό και την απόκτηση ακίνητης περιουσίας από Ρώσους στην Αντάλια δεν καθιστά τις διμερείς σχέσεις αποκλειστικές για την Άγκυρα, η αποχώρηση της οποίας από το ΝΑΤΟ, ακόμα και μεσοπρόθεσμα, μπορεί να κριθεί μόνο από αφελείς ανθρώπους.
Κατανομή των δυνάμεων μετά τις τοπικές εκλογές - 2019
Το έτος 2019 σημαδεύτηκε για το κυβερνών κόμμα στην Τουρκία και τον ηγέτη του όχι μόνο λόγω οικονομικών δυσκολιών, αλλά και λόγω της απώλειας των μεγαλύτερων μητροπολιτικών περιοχών, ειδικά της Κωνσταντινούπολης, στις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου (η προσπάθεια να κλαπεί η νίκη από τον Εκλεγμένο Δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου κατέληξε στην ακόμη πιο πειστική νίκη του). Στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές Σεπτεμβρίου, ισχυροί πολιτικοί, μεταξύ των οποίων και ο συνιδρυτής, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Αλί Μπαμπαϊάν και Αχμέτ Νταβούτογλου, αποχώρησαν ή απελάθηκαν από το ΑΚΡ. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, ο αριθμός των μελών του ΑΚΡ μειώθηκε κατά 10 τοις εκατό το 2019· λόγων των διώξεων των Κούρδων πολιτικών από το "Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα" και οι στρατιωτικές ενέργειες που συνεχίζονται στη Συρία και το Τουρκικό Κουρδιστάν.
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία πρέπει να πραγματοποιηθούν στα τέλη του 2023, αλλά υπάρχει η δυνατότητα να τις διεξάγουν μπροστά από το χρονοδιάγραμμα σε περίπτωση περαιτέρω απώλειας δημοτικότητας του ΑΚΡ και του ηγέτη του. Μιλώντας στην τελετή έναρξης της Τουρκικής ροής, ο Βλαντιμίρ Πούτιν σημείωσε «τις προσπάθειες ορισμένων διεθνών παραγόντων να αποτρέψουν την επέκταση της αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας μεταξύ των δυοχωρών». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι προσπάθειες αυτές όχι μόνο δεν θα σταματήσουν, αλλά θα ενταθούν - στηριζόμενοι στην αντίθεση με τον Ερντογάν (με τον οποίο η Ρωσία δεν έχει σοβαρές επαφές), την «ευρωατλαντική» πτέρυγα των Τουρκικών ανώτερων τάξεων, καθώς και με ορισμένα χαρακτηριστικά του τουρκικού πολιτικού πολιτισμού
Εμπειρογνώμονας του Στρατηγικού Ιδρύματος Πολιτισμού
https://www.fondsk.ru/news/2020/01/14/rossia-turcia-ustojchivo-li-zybkoe-partnerstvo-49888.html
