Ίδρυμα Στρατηγικού Πολιτισμού
Vladimir Prohvatilov
Στις
3 Νοεμβρίου, ο James Dorsey, ανώτερος ερευνητής
στο Ινστιτούτο Μελετών της Μέσης Ανατολής
στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης,
δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο Παγκόσμιες
διαμαρτυρίες: η Ρωσία και η Κίνα
κινδυνεύουν να καταλήξουν σε λάθος
πλευρά της ιστορίας.
Ο Dorsey αναφέρεται
στη χιονοστιβάδα των «παγκόσμιων
διαμαρτυριών» που έπληξε τρεις δεκάδες χώρες
το έτος αυτό. Το CNN αναφέρει τον χάρτη
τους, στον οποίο είναι 24 ροζ: Γαλλία,
Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία, Ουκρανία,
Σερβία, Αλβανία, Μαυροβούνιο, Ρωσία,
Ιράκ, Λίβανος, Χονγκ Κονγκ, Ινδονησία,
Αίγυπτος, Αλγερία, Σουδάν, Βενεζουέλα,
Βραζιλία, Βολιβία, Εκουαδόρ, Χιλή, Περού.
Το Bloomberg προσθέτει σε αυτή τη λίστα τις
Κάτω Χώρες, την Ινδονησία, την Κολομβία,
την Αιθιοπία, την Ουγκάντα και το Μαλάουι.
Ο
Χάρτης μαζικών διαδηλώσεων στον κόσμο
το 2019
Ο
Dorsey διαφημίζει αυτές τις μαζικές
διαδηλώσεις ως εξέγερση ενάντια στη
διαφθορά, τον αυταρχισμό και την κοινωνική
ανισότητα. Οι διαμαρτυρίες οργανώνονται
στο Διαδίκτυο και στα κοινωνικά μέσα
ενημέρωσης και υποστηρίζονται από
μεγάλες δυτικές εκδόσεις. Το CNN, το BBC, η
Deutsche Welle και πολλοί άλλοι δημοσιογράφοι
επιβλέπουν κάθε διαμαρτυρία στο Χονγκ
Κονγκ, στη Χιλή, στο Λίβανο, στη Βολιβία, στον Ισημερινό, στο Ιράκ και άλλες χώρες
και αναλυτές όπως ο James Dorsey δημιουργούν
έναν μύθο για αυτές τις διαμαρτυρίες.
Ένα
κοινό χαρακτηριστικό των «παγκόσμιων
διαμαρτυριών» είναι η εστίασή τους ενάντια στον
«αντιδραστικό εθνικισμό» και σε ηγέτες
όπως ο Donald Trump στις ΗΠΑ,
ο Βίκτορ Ορμπάν στην Ουγγαρία, ο Ναρέντρα
Μόντι στην Ινδία, ο Jair Balsonaru στη Βραζιλία
και ο Rodrigo Duterte στις Φιλιππίνες, γράφει
o Ντόρσι.
Ο
Ρώσος κοινωνιολόγος Boris Kagarlitsky υπογράμμισε
τα χαρακτηριστικά των μαζικών διαμαρτυριών
του 2019. Πρώτον, όλοι ακολουθούν το μοντέλο
μετάβασης από οικονομικά σε πολιτικά
αιτήματα.
Δεύτερον, δεν έχουν ηγέτες
(τουλάχιστον στην επιφάνεια). Χάρη στα
κοινωνικά δίκτυα, οι άνθρωποι
διαπραγματεύονται και βγαίνουν στους
δρόμους. Οι νέοι άνθρωποι είναι οι
δράστες των διαμαρτυριών.
"Η
ασφυκτική σιωπή στο βόρειο κορεατικό
Γκούλαγκ, οι περιοχές του Xinjiang και του
Θιβέτ της Κίνας και τα σκοτεινά, κρυμμένα
μέρη της Συρίας, της Ερυθραίας, του Ιράν
και του Αζερμπαϊτζάν μπορούν να συμβούν
σε όλους μας", προσθέτει η Βρετανική
εφήμερίδα The Guardian στην
ατμόσφαιρα και προσφέρει αμέσως μια
συνταγή: "Αυτό που μας βοηθά να
υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας είναι
η θορυβώδης, διαβεβαιωμένη στη ζωή
διαφωνία των νέων. Πρέπει να σημειωθεί
ότι αυτή η «διαφωνία που επιβεβαιώνει
τη ζωή» προετοιμάζεται στα δυτικά
κέντρα, ιδίως στο Κέντρο για τη Νέα
Αμερικανική Δημοκρατία (CNAS), όπου η
Βικτώρια Nuland εργάστηκε κάποτε με ζήλο.
Όσον αφορά τις "διαμαρτυρίες χωρίς
ηγέτες", πρόκειται για μια εξέλιξη
του Πενταγώνου, γνωστή ως "δικτυωτό
σμήνος".
Στην
πρώην Σοβιετική Ένωση χρησιμοποιήθηκε "το δικτυωτό σμήνος" για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της
επανάστασης του Velvet Revolution στην Αρμενία
το 2018 (μια τακτική που χρησιμοποίησε
προηγουμένως ο Lawrence της Αραβίας, ο οποίος
παρέλυσε τις επικοινωνίες της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας κατά τη Μεγάλη Αραβική
Επανάσταση του 1916-1918). Στην Αρμενία, οι
διαδηλωτές περιστοιχίστηκαν και
συγκεντρώθηκαν το πρωί, επέστρεψαν
σπίτι στις 10 μ.μ., και το επόμενο πρωί
ξεκίνησαν ξανά. Και το καθεστώς κατά
του οποίου κατευθύνθηκαν ανατράπηκε.
Το ίδιο μοτίβο ακολουθήθηκε φέτος από
διαμαρτυρίες στο Βελιγράδι και τη Μόσχα.
Η τακτική του δικτυωτού δικτύου βασίζεται στο
αποκαλούμενο στίγμα, λέει ο εμπειρογνώμονας CNAS Lauren Fish, μια μορφή βιολογικής
αυτο-οργάνωσης στην οποία δημιουργούνται
πολύπλοκες δομές χωρίς κανέναν
προγραμματισμό, έλεγχο ή ακόμα και άμεση
σύνδεση μεταξύ των ατόμων.
Το στίγμα του σμήνους είναι ένα χαρακτηριστικό της
συλλογικής αλληλεπίδρασης μεταξύ
τερμιτών, και τώρα μεταξύ των συμμετεχόντων
σε μαζικές διαμαρτυρίες. Το στίγμα του σμήνους επιτρέπει τη δημιουργία
αυτορρυθμιζόμενου σμήνους που λειτουργεί
με βάση σαφώς καθορισμένους κανόνες
(εύρεση στόχου, συγκέντρωση, επίθεση,
διάχυση). Η ικανότητα των "κατώτερων
ηγετών" να εφαρμόζουν γρήγορα αυτούς
τους κανόνες χωρίς να στηρίζονται στις
εντολές κορυφής αυξάνει σημαντικά την
κινητικότητα τέτοιων ομάδων.
Οι μαζικές διαμαρτυρίες στη Χιλή
Tους
τελευταίους δύο μήνες, οι «παγκόσμιες
διαμαρτυρίες» έχουν φθάσει σε ένα νέο
επίπεδο, που χαρακτηρίζεται από το
συγχρονισμό των ενεργειών των διαδηλωτών
σε διάφορες χώρες και ηπείρους. Στη
Βαρκελώνη, για παράδειγμα, οι υποστηρικτές
της ανεξαρτησίας της Καταλονίας
χρησιμοποίησαν κρυπτογραφημένα μηνύματα
για να επικοινωνήσουν με διαδηλωτές
στο Χονγκ Κονγκ, επαναλαμβάνοντας την
τακτική τους. Η αποκέντρωση καθιστά
δύσκολη την καταστολή των διαμαρτυριών
με τη σύλληψη των ηγετών τους, οι οποίοι
παραμένουν στα παρασκήνια και δεν
συμμετέχουν σε διαδηλώσεις. Από τον
Οκτώβριο του 2019, μαζικές διαμαρτυρίες
σε χώρες από τη Λατινική Αμερική μέχρι
την Κίνα έχουν γίνει ευρέως διαδεδομένες.
Την
1η Οκτωβρίου, την ημέρα της 70ης επετείου
της Κίνας, αυξήθηκε ένα νέο κύμα
διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ. Ταυτόχρονα,
άρχισαν αντιδημοκρατικές διαμαρτυρίες
στο Ιράκ. Στις 3 Οκτωβρίου, ξεκίνησαν
διαδηλώσεις στον Ισημερινό. Στις 4
Οκτωβρίου, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές
βγήκαν στους δρόμους της Αλγερίας. Στις
14 Οκτωβρίου ξεκίνησαν διαδηλώσεις στη
Χιλή, καλύπτοντας ολόκληρη τη χώρα. Την
ίδια μέρα, οι μαζικές διαδηλώσεις άρχισαν
να απαιτούν την παραίτηση του Προέδρου
Jovenel Moisse στην Αϊτή. Στις 17 Οκτωβρίου
ξέσπασαν μαζικές διαμαρτυρίες στον
Λίβανο.
Συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών
και δυνάμεων ασφαλείας στη Βολιβία
ξεκίνησαν στις 22 Οκτωβρίου. Η ανεξάρτητη
πύλη ZeroHedge ταξινομεί όλες αυτές τις
χώρες ως "ομάδα κινδύνου διαμαρτυρίας",
όπου ο αποκαλούμενος δείκτης κοινωνικής
αναταραχής, λαμβάνει υπόψη τον βαθμό
αστικοποίησης της χώρας, τον συντελεστή
Gini (εισοδηματική ανισότητα) και η μέση
ηλικία του πληθυσμού, υπερβαίνει τον
μέσο όρο. Με άλλα λόγια, η κοινωνική
κατάσταση στις χώρες αυτές βρίσκεται
στα πρόθυρα του χάους και ένας σπινθήρας
είναι αρκετός για να ανάψει μια φωτιά.
Η ομάδα που θα παράγει τους σπινθήρες
έρχεται συνήθως μέσω των κοινωνικών
μέσων ενημέρωσης. Και οι διαμαρτυρίες
διαμορφώνονται σε κορυφαία Αμερικανικά
επιστημονικά κέντρα, όπως το Εθνικό
Κέντρο Βιοτεχνολογικών Πληροφοριών
(ΗΠΑ), το οποίο έχει αναπτύξει αποτελεσματικά
μοντέλα κοινωνικών προβλέψεων.
Ένα
μόνο μνημόσυνο για διαδηλωτές είναι η
μάσκα του σούπερ κακοποιού Τζόκερ από
μια αμερικανική ταινία θρίλερ. "Σε
πόλεις ανά τον κόσμο, ανάμεσα στη θάλασσα
των διαδηλωτών που έβγαλαν στους δρόμους,
μια εικόνα ξεχώρισε: ένα σκληρό λευκό
πρόσωπο και ένα τρομερό κόκκινο χαμόγελο
του Τζόκερ", γράφει το CNN με χαρά.
Είμαστε ο Τζόκερ ", δήλωσε ο Λιβανέζος
καλλιτέχνης δρόμου Μοχάμεντ Καμπάνι.
- Και η Βηρυτός είναι η νέα πόλη του
Γκόθαμ. Το γεγονός ότι οι διαδηλωτές
στους δρόμους διαφόρων πόλεων σε όλο
τον κόσμο επιλέγουν έναν μανιακό
δολοφόνο, καθώς το είδωλό τους δεν
φαίνεται να ανησυχεί τη Δύση. "Η εικόνα
του Τζόκερ αντηχεί τη μορφή διαμαρτυρίας
ενάντια στο πολιτικό σύστημα", λέει
η Γαλλία24.
Το
μέτωπο των διαδηλώσεων “ από τον Τζόκερ”
("ενάντια στη διαφθορά, τον αυταρχισμό
και την κοινωνική ανισότητα") ενώνεται
το μέτωπο περιβαλλοντικών διαμαρτυριών,
το οποίο άνοιξε με τη βοήθεια μιας
ανθυγιεινής Σουηδέζας της Greta Tunberg. Στις
23 Σεπτεμβρίου, έδωσε μια συναισθηματική
ομιλία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων
Εθνών όπου κατηγόρησε τις κυβερνήσεις
σε όλο τον κόσμο ότι αγνοούν τα ζητήματα
του κλίματος και προδίδουν τους νέους
και τις μελλοντικές γενιές. Τον ίδιο
μήνα πραγματοποιήθηκαν περιβαλλοντικές
διαμαρτυρίες στη Νέα Υόρκη, το Τόκιο,
το Βερολίνο, το Μόναχο, το Εδιμβούργο,
τη Μελβούρνη, το Άμστερνταμ, το
Γιοχάνεσμπουργκ, την Καλκούτα, το Νέο
Δελχί, τη Στοκχόλμη, το Λοτζ, την
Κωνσταντινούπολη, τη Βιέννη, τις
Βρυξέλλες, Στο Λονδίνο, η περιβαλλοντική
ομάδα Extinction Rebellion έγινε πιο ενεργή, με
τις επιθέσεις της στα αστικά ιδρύματα.
Στις
αρχές Οκτωβρίου, η ομάδα αυτή εμπόδισε
τους δρόμους γύρω από το Westminster. Η ομάδα
σχεδιάζει να συνεχίσει τις δραστηριότητές
της σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης
της Ρωσίας. Η χιονοστιβάδα των κοινωνικών
αναταραχών εξαπλώνεται πολύ γρήγορα.
Ποιος μπορεί να αντισταθεί;
