Οι
ΗΠΑ δημιουργούν ένα σύστημα για την
αντιμετώπιση των κινεζικών επενδύσεων,
αλλά δεν μπορούν να ανταγωνιστούν την
Κίνα
Στρατηγικό Ίδρυμα Πολιτισμού
Владимир Прохватилов
Στην
35 η σύνοδο κορυφής του ASEAN στην Ταϊλάνδη,
το επιχειρηματικό φόρουμ ΙνδοΕιρηνικού
ανακοίνωσε την έναρξη του παγκόσμιου
έργου υποδομής Blue Dot Network ("δίκτυο
γαλάζιας κουκίδας"), σύμφωνα με την
ιστοσελίδα του Αυστραλιανού αναλυτικού
κέντρου Lowy Institute. Οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και
η Ιαπωνία συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Ο
επίσημος στόχος του έργου είναι η
"προώθηση υψηλής ποιότητας και
αξιόπιστα πρότυπα για την ανάπτυξη
παγκόσμιας υποδομής στην περιοχή
Ινδο-Ειρηνικού και σε όλο τον κόσμο".
[Η "Περιφέρεια Ινδο-Ειρηνικού"
είναι μια σχετικά νέα κατασκευή
αμερικανικής γεωπολιτικής σκέψης, που
έχει αντικαταστήσει την έννοια της
περιοχής Ασίας-Ειρηνικού].
Το
έργο θα προωθηθεί από την αμερικανική
εταιρεία για υπερπόντιες ιδιωτικές
επενδύσεις (OPIC), το Αυστραλιανό τμήμα
Εξωτερικών Υποθέσεων και Εμπορίου
(DFAT) και την ιαπωνική τράπεζα διεθνούς
συνεργασίας (JBIC).
Η
OPIC ιδρύθηκε το 1971 και είναι μια αμερικανική
κυβερνητική υπηρεσία που «βοηθά τις
αμερικανικές εταιρείες να επενδύουν
στις αναδυόμενες αγορές και προωθεί
τις προτεραιότητες της εξωτερικής
πολιτικής και της εθνικής ασφάλειας
των ΗΠΑ», ανέφερε η ιστοσελίδα του
οργανισμού.
H
OPIC διευθύνεται από έναν από τους
κορυφαίους επενδυτές παγκοσμίως, τον
David Bohigian. Το διοικητικό συμβούλιο
περιλαμβάνει τον αμερικανικό Υπουργό
Εμπορίου Wilbur Ross, τον επικεφαλής της
USAID Mark Green και τον Υφυπουργό Εξωτερικών
των ΗΠΑ κ. John Sullivan.
Ο Wilbur
Ross
Σε
μια ενημέρωση στην Μπανγκόκ, παρουσιάζοντας
τη νέα πρωτοβουλία των ΗΠΑ, ο Wilbur Ross είπε
ότι "η περιοχή του Ινδοειρηνικού
είναι η σημαντικότερη περιοχή για το
μέλλον της Αμερικής, η διοίκηση του
Trump ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την
περιοχή και είναι πλήρως προσηλωμένη
σε αυτήν ».
Όπως
έχει σχεδιαστεί από αξιωματούχους των
ΗΠΑ, το δίκτυο Blue Dot θα πρέπει να γίνει
ένα παγκοσμίως αναγνωρισμένο σύστημα
για την αξιολόγηση και την πιστοποίηση
δρόμων, λιμένων και γεφυρών κυρίως στην
περιοχή Ινδο-Ειρηνικού. Δηλαδή, το
Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ θα βάλει
μια "σφραγίδα έγκρισης" μόνο σε
εκείνα τα έργα υποδομής που ταιριάζουν
με την Αμερικανική πλευρά, λέει ειρωνικά,
ο αρθρογράφος της αυστραλιανής ιστοσελίδας
του ABC, Μαξ Γουόλντεν.
Ο Robert O'Brien συνέκρινε
αυτό το έργο με τα εστιατόρια του Michelin
Guide Restaurant, στο οποίο
τα καλύτερα εστιατόρια είναι σημειωμένα
με τον αριθμό των αστεριών τους. Ο O'Brien
παρουσιάζει το δίκτυο Blue Dot ως απάντηση
στην "διπλωματία παγίδων χρέους"
της Κίνας
Ο
Wilbur Ross εντόπισε τον κύριο στόχο της
δρομολόγησης του δικτύου Blue Dot ως
"υποστήριξη εναλλακτικών λύσεων
απέναντι στο αρπακτικό [κινέζικο]
δανεισμό με την προώθηση ξένων επενδύσεων
σε σχέδια που έχουν εγκριθεί από την
κοινοπραξία "(στην πραγματικότητα -
του αμερικανικού υπουργείο Εξωτερικών).
Παρά
τις καλές ευχές των Αμερικανών
αξιωματούχων, οι αναλυτές στην Ασία και
την Αυστραλία είτε αμφισβητούν τη
σκοπιμότητα αυτού του προγράμματος
είτε αποδίδουν τελείως διαφορετικούς
στόχους στους Αμερικανούς.
Οι
αναλυτές της Αυστραλίας αντιμετωπίζουν
το έργο με απροκάλυπτη ειρωνεία. "Αν
δεν διαθέτετε ένα τρισεκατομμύριο
δολάρια που μπορεί να επενδυθούν σε
συγκεκριμένα έργα, υπάρχει μόνο ο τρόπος
της συμμετοχής", δήλωσε ο Jeffrey Wilson,
διευθυντής του αναλυτικού κέντρου στο
Perth USAsia Center (Αυστραλία), στο δίκτυο Blue
Dot.
Και
πράγματι, το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο
της OPIC ύψους 23 δισ. Δολαρίων σε όλες τις
χώρες του κόσμου δεν είναι συγκρίσιμο
με την επένδυση της Κίνας στην "One
Belt - One Way", που ανήλθε στα 90 δισεκατομμύρια
δολάρια τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι
Ιάπωνες δεν είναι πολύ ικανοποιημένοι
από την έναρξη του Blue Dot Network από τους
Αμερικανούς, παρά το γεγονός ότι η
Ιαπωνική Τράπεζα Διεθνούς Συνεργασίας
(JBIC) συμμετέχει σε αυτό το έργο. Η Ιαπωνία
συμμετέχει ήδη στο έργο της περιφερειακής
ολοκληρωμένης οικονομικής εταιρικής
σχέσης (RCEP), το οποίο περιλαμβάνει 10
κράτη μέλη του ASEAN (Μπρουνέι, Βιετνάμ,
Ινδονησία, Καμπότζη, Λάος, Μαλαισία,
Μυανμάρ, Σιγκαπούρη Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες)
και τις έξι χώρες με τις οποίες η ASEAN
υπέγραψε συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών
(Αυστραλία, Ινδία, Κίνα, Νέα Ζηλανδία,
Δημοκρατία της Κορέας και Ιαπωνία).
O Καθηγητής Nishimura
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών του ASEAN και της Ανατολικής Ασίας, καθηγητής Hidetoshi Nishimura, προετοίμασε την έκθεση "ASEAN Vision 2040: Προς μια πιο επίπονη και ισχυρότερη ASEAN" Παρουσίασε την έκθεση την παραμονή της 35ης Συνόδου Κορυφής ASEAN κατόπιν αιτήματος των διοργανωτών της. Περιγράφει τις προοπτικές μιας περιφερειακής συμμαχίας και καλεί το RCEP το "σύμβολο ελεύθερου εμπορίου". Ο Nishimura σημειώνει ότι η Ιαπωνία και η Κίνα, ως εμπορικοί εταίροι, «αλληλοσυμπληρώνονται άψογα» και ότι το ASEAN εξυπηρετείται καλύτερα στο ινδονησιακό πρόγραμμα «ASEAN Outlook στον Ινδο-Ειρηνικό», χωρίς να αναφέρει το αμερικανικό Blue Dot Network.
Ο
Πέπε Εσκομπάρ, ένας γνωστός αναλυτής
και αρθρογράφος της Ασίας Τάιμς, ο οποίος
παρευρέθηκε στην 35 η σύνοδο κορυφής του
ASEAN, σημείωσε ότι "στο περιθώριο της
συνόδου κορυφής, οι διπλωμάτες του
παγκόσμιου Νότου κατέστησαν σαφές σε
άτυπες επαφές" ότι δεν εντυπωσιάστηκαν
από το δίκτυο Blue Dot.
Οι
συμμετέχοντες της συνόδου κορυφής
συνειδητοποιούν ότι το δίκτυο Blue Dot
είναι ένα είδος «de facto επέκτασης της
επιχειρηματικής δραστηριότητας» για
τον «τετράπλευρο διάλογο ασφάλειας»
των Ινδοειρηνικών» μεταξύ των Ηνωμένων
Πολιτειών, Ιαπωνίας, Αυστραλίας και
Ινδίας. Επιπλέον, όχι με βάση ένα ισχυρό
επενδυτικό πρόγραμμα, αλλά με τη βοήθεια
ενός αμφισβητήσιμου μηχανισμού
αξιολόγησης, δηλαδή "πιστοποίησης"
που θέτει "διεθνή πρότυπα". Επιπλέον,
από προεπιλογή, θεωρείται ότι "μία
ζώνη - ένας δρόμος " δεν πληροί αυτά
τα πρότυπα. «Το αν οι χώρες του Παγκόσμιου
Νότου θα δώσουν προσοχή σε αυτές τις
νέες αξιολογήσεις είναι μια ανοιχτή
ερώτηση», λέει ειρωνικά ο Pepe Escobar. Ο
Jeffrey Wilson συμφωνεί μαζί του: "Τα πρότυπα
που τίθενται μόνο από τρεις χώρες δύσκολα
μπορούν να θεωρηθούν παγκόσμια".
Η
Ινδία δεν έχει ενταχθεί στο "dots",
και από αυτήν την άποψη, η περιοχή
Ινδο-Ειρηνικού φαίνεται κολοβωμένη.
"Το
έργο Blue Dot Network έχει σχεδιαστεί για να
αντιμετωπίσει το Πεκίνο και να εκτρέψει
την προσοχή από την αποτυχία του εμπορικού
πολέμου", των Ηνωμένων Πολιτειών και
της Κίνας, γράφει η ιαπωνική επιχειρηματική
ιστοσελίδα Nikkei Asia Review. Εάν ο οδηγός
εστιατορίων Michelin Guide σημειώνει τα
καλύτερα εστιατόρια στον κόσμο, τότε η
αμερικανική πρωτοβουλία στοχεύει στην
προώθηση των συμφερόντων των ΗΠΑ.
Σε
κάθε περίπτωση, ένας από τους στόχους
της δημιουργίας του Δικτύου Blue Dot είναι
να αντισταθμιστεί το κινεζικό έργο "One
Belt - One Way" (για την έναρξη στην Ασία
και την Αφρική). Στο πλαίσιο του
προγράμματός της, η Κίνα προσφέρει
δάνεια ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων
σε αναπτυσσόμενες χώρες για έργα
υποδομής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν
μπορούν να ανταγωνιστούν τα κινεζικά
επενδυτικά σχέδια. Και αντί να προσπαθούν
να προσεγγίσουν την κλίμακα των επενδύσεων
σε κινεζικά προγράμματα, οι ΗΠΑ
ισχυρίζονται ότι η ποιότητα των επενδύσεων
σε υποδομές είναι εξίσου σημαντική με
την ποσότητα.
Σε
γενικές γραμμές, μια τέτοια ασύμμετρη
αντίδραση από τις Ηνωμένες Πολιτείες
μπορεί να επηρεάσει τη συμμετοχή του
Global South σε κινεζικά επενδυτικά σχέδια,
αλλά πιθανότατα αυτή
η επιρροή θα είναι περιορισμένη. Εδώ
είναι η περίπτωση όταν το "μέγεθος
έχει σημασία". Μπορείτε να καλέσετε
τα κινεζικά δάνεια υποδομής "παγίδα
χρέους" όσο θέλετε, αλλά αυτό είναι
πραγματικό χρήμα, δεν είναι ένα σοκ
βαθμολόγησης για το επενδυτικό κλίμα.
"Μετά
από όλα, ένας δρόμος είναι ένας δρόμος,
είτε χτίστηκε με αμερικανικά είτε
κινεζικά χρήματα. Ωστόσο, φαίνεται ότι
οι Κινέζοι είναι έτοιμοι να χρηματοδοτήσουν
την κατασκευή υποδομών στην Ασία, και
οι ΗΠΑ δεν είναι, "συνοψίζει τη συζήτηση
γύρω από την νέα Αμερικανική πρωτοβουλία,
ο καθηγητής Peter McCawley του Αυστραλιανού
Πανεπιστημίου. Και, κατά πάσα πιθανότητα,
έχει δίκιο. Η παρουσία στην Μπανγκόκ
μικρών αξιωματούχων του Υπουργείου
Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν κατάφερε να
αντισταθμίσει την απουσία του Donald Trump,
του οποίου η άρνηση να παρευρεθεί στη
σύνοδο κορυφής του ASEAN θεωρήθηκε ένδειξη
της απώλειας ενδιαφέροντος για την
περιοχή.
Ωστόσο,
η USAID έχει αυξημένο ενδιαφέρον για τη
Νοτιοανατολική Ασία, μια οργάνωση που
χρησιμοποιεί η CIA ως «εργαλειοθήκη» για
την υλοποίηση των έργων της. Σύμφωνα με
τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης, η CIA
χρησιμοποιεί την USAID για να παρέχει
κεφάλαια και συμβόλαια σε τρίτους που
υποστηρίζουν τις δραστηριότητες της
Η
OPIC συνεργάζεται με την USAID ως μέρος της
διεθνούς εταιρείας χρηματοοικονομικής
ανάπτυξης (DFC), μια νέα υπηρεσία
χρηματοδότησης της ανάπτυξης που θα
συνδυάζει την οικονομική διαχείριση
της OPIC και της USAID για την ανάπτυξη
καινοτόμων χρηματοπιστωτικών προϊόντων
για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων
στις αναπτυσσόμενες χώρες.» Η προσοχή
αυτής της νέας εργαλειοθήκης της CIA θα
επικεντρωθεί όχι τόσο στα δικά της
επενδυτικά σχέδια όσο στην αντιμετώπιση
των κινεζικών επενδύσεων στην περιοχή
του ASEAN.
Στο
πλαίσιο της συρρίκνωσης των ξένων
επενδυτικών ευκαιριών των ΗΠΑ, η σειρά
τους να αντιμετωπίσουν την οικονομική
επέκταση της Κίνας μέσω μιας στρατηγικής
έμμεσης δράσης είναι αρκετά φυσική. Οι
αμερικανικοί πόροι έχουν ήδη εμφανιστεί
στο διαδίκτυο και στα κοινωνικά δίκτυα,
ασκώντας έντονη κριτική στα κινεζικά
προγράμματα πίστωσης και, γενικά, στο
σχέδιο "One Belt, One Way". Ωστόσο, στην
αντιπαράθεση με την οικονομικά πλουσιότερη
Κίνα, οι μέθοδοι του πολέμου πληροφοριών
είναι απίθανο να βοηθήσουν την Αμερική.
Το
όνομα του έργου-μπλε dot-επιστρέφει στη
διάσημη φράση του αστροφυσικού Καρλ
Σαγάν, ο οποίος όταν ρωτήθηκε πώς είναι
η γη σε μια φωτογραφία που τραβήχτηκε
από το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ 1,
απάντησε: " ένα χλωμό μπλε σημείο".
Η σημερινή αμερικανική "μπλε dot"
είναι απίθανο να είναι εμφανής στον
"Νέο δρόμο του μεταξιού" της Κίνας.
Φωτογραφία
Μπακόγκ post