Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019

Το δόγμα Μονρόε 2,0

 Οι δηλώσεις του Μπόλτον ότι η τρέχουσα κυβέρνηση των Η.Π.Α. καθοδηγείται από τις αρχές του δόγματος Μονρόε, στην τρέχουσα κατάσταση στη Λατινική Αμερική, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να αλλάξουν κυβερνήσεις στη Βενεζουέλα, τη Νικαράγουα και την Κούβα αποδείχθηκαν αξιοσημείωτες. 

Από ιδεολογική άποψη, αυτές οι δηλώσεις οδηγούν σε κάποια θεωρητική βάση στη γραμμή της "δεξιάς στροφής" της κυβέρνησης Ομπάμα σχετικά με την αλλαγή των κυβερνήσεων στη Νότια Αμερική, όταν οι αριστερές κυβερνήσεις προσπάθησαν να παίξουν τον ρόλο της υποκειμενικότητας και της αυτονομίας, άρχισαν να τις  αλλάζουν με  δεξιές κυβερνήσεις που εξαρτώνται από τις ΗΠΑ. Οι λόγοι για αυτές τις  ενέργειες αποδίδονται συνήθως στο γεγονός ότι η  "αριστερή στροφή" δημιούργησε απειλή για τις θέσεις των Η.Π.Α. στην περιοχή, και δημιούργησε επίσης μια εξαιρετική πλατφόρμα για να επεκτείνει η Κίνα την επιρροή της στην "αυλή" της Αμερικής (χρηματοοικονομικές επενδύσεις και επενδύσεις σε υποδομές, στρατιωτική-τεχνική συνεργασία, την μη αρεστή εικόνα  στην Αργεντινή, το σχέδιο για το κανάλι της Νικαράγουα, κλπ.). Οι αλλαγές των καθεστώτων θεωρούνται τρόπος για να αντιστραφεί η δυσμενής τάση για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά οι σχέσεις με το δόγμα του Μονρόε υπό τον Ομπάμα αποφεύχθηκαν, επειδή η ατζέντα ήταν ακόμα νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποιημένη, όταν είχε να κάνει με τον έλεγχο ολόκληρου του πλανήτη, και όχι μόνο μιας ηπείρου.   Υπό τον Trump η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά-η Αφρική έγινε ένα πεδίο ανακατανομής των σφαιρών επιρροής, όπου η Κίνα και η Ρωσία συμμετέχουν ενεργά. Στη Μέση Ανατολή, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέφεραν από μια οδυνηρή ήττα, πράγμα που σημαίνει  ότι ο πλήρης έλεγχος της Μέσης Ανατολής χάθηκε. Στην Άπω Ανατολή, η ΛΔΚ απέκτησε πυρηνικά όπλα, και η Κίνα επιδεικνύει όλο και περισσότερο την επιθυμία της να αλλάξει το status quo εκεί. Ακόμα και η εξαρτημένη και υποτελής Ευρώπη δείχνει σημάδια ανυπακοής  
  
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να ελέγξουν αντικειμενικά όλα αυτά, εξ ου και η συστηματική εξασθένιση της επιρροής τους σε παγκόσμια κλίμακα. Η ιδέα της εξασφάλισης θέσεων στο Δυτικό Ημισφαίριο, με αναφορές στο Δόγμα του Monroe, είναι ένα βήμα προς την αναγνώριση νέων πραγματικοτήτων, όπου οι ισχυρισμοί για απόλυτη ηγεμονία φαίνονται να έχουν ξεπεραστεί, ενώ προσπαθώντας να εδραιώσουν τη "φυσική σφαίρα επιρροής" οδηγούν στην επιστροφή στον «παλιό καλό ιμπεριαλισμό» Όχι πολύ καιρό πριν, η νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα θεωρήθηκε ως ένα ξεπερασμένο φαινόμενο που σε αυτήν αναφέρθηκαν ο Μαρξ και ο Λένιν. Αλλά τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ντρέπονται πλέον για αυτή την «επιστροφή στο παρελθόν», όταν η νέα διοίκηση του Λευκού Οίκου ανοικτά δηλώνει την ανάγκη να εφαρμόσει αυτές τις προσεγγίσεις στη διαχείριση της Νότιας Αμερικής που χρησιμοποιήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες τον 19ο και τον 20ό αιώνα. 
 Τα κύρια σημεία αυτού του "προγράμματος" θα είναι:   1. Η εκρίζωση της οικονομικής και πολιτικής επιρροής των αντιμαχομένων των Ηνωμένων Πολιτειών-κυρίως της Κίνας και της Ρωσίας.  2. Η αντικατάσταση μη ελεγχόμενων και ανεξάρτητων κυβερνήσεων από την Ουάσιγκτον-Βενεζουέλα, Κούβα, Νικαράγουα, Βολιβία.  3. Ο τορπιλισμός του έργου της Νικαραγουανής διώρυγας - το κανάλι του Παναμά θα πρέπει να διατηρήσει για τις ΗΠΑ ένα μονοπώλιο άμεσης μεταφοράς από την Καραϊβική στον Ειρηνικό Ωκεανό.  4. Η εξάλειψη των συνεπειών της «αριστερής στροφής» και της διατήρησης της κατάστασης στις βασικές χώρες της Νότιας Αμερικής, προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη συνέχεια της τρέχουσας μετακίνησης προς τα δεξιά, η οποία θεωρείται απαραίτητη για την αύξηση των συμφερόντων των ΗΠΑ.  5. Η Καταστολή της κινεζικής στρατιωτικής παρουσίας από την Αργεντινή και η παρεμπόδιση της στρατιωτικο-τεχνικής συνεργασίας της Κίνας και της Ρωσίας με τις χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης των συμφερόντων του Αμερικανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συγκροτήματος - η Αργεντινή θα πρέπει επίσης να αγοράζει Αμερικανικά όπλα, όχι κινέζικα.  6. Η αποφυγή της κατάστασης όπου το έδαφος της Βενεζουέλας και της Κούβας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη Ρωσικών στρατηγικών βομβαρδιστικών και πυρηνικών κεφαλών, ειδικά εάν ληφθεί απόφαση για την ανάπτυξη νέων πυραύλων στην Ανατολική Ευρώπη. 7. Η καθιέρωση του ελέγχου του πετρελαίου της Βενεζουέλας θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να επηρεάσουν αποτελεσματικότερα την τιμολόγηση της αγοράς πετρελαίου, ασκώντας πρόσθετη πίεση στους αντιπάλους της-Κίνα, Ρωσία και Ιράν.  8. Η διασφάλιση των συμφερόντων των αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών , οι οποίες θα πρέπει να αντισταθμίσουν πλήρως τις επιπτώσεις των εθνικοποιήσεων στις χώρες της «αριστερής στροφής» και να ενισχύσουν την κυριαρχία τους στη Λατινική Αμερική.   Η επιτυχής επίτευξη αυτών των στόχων από την άποψη του "δόγματος Μονρόε 2,0" θα επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά από μια σειρά αποτυχιών στην Ευρασία να επιδείξουν μια σοβαρή στρατηγική επιτυχία και να αποδείξουν με ενεργό τρόπο ότι αν και ο ηγεμόνας είναι εξασθενημένος, αλλά για να τον ξεγράψουν είναι ακόμα νωρίς .  Εξ ου και η σημασία του τι συμβαίνει στη Βενεζουέλα. Αυτό δεν είναι μόνο θέμα αλλαγής της εξουσίας σε μία μόνο χώρα-είναι επίσης μια δοκιμασία για την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να αλλάξουν αυθαίρετα το καθεστώς στην αυλή τους απέναντι στην παγκόσμια αποδυνάμωση της Αμερικανικής επιρροής.    
Κι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες πετύχουν τότε μπορεί να αναμένεται να αυξήσουν την πίεση στην Κούβα και τη Νικαράγουα, και στη συνέχεια να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν το σύστημα της "Βενεζουέλας" σε άλλες περιοχές όπου οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να ξεκινήσουν αντεπίθεση στις θέσεις της Κίνας και της Ρωσίας (στην Ευρασία και την Αφρική).  Ως εκ τούτου, η επιμονή της Κίνας και της Ρωσίας στο ζήτημα της Βενεζουέλας δεν απορρέει μόνο από τη μεγάλη αγάπη στον Maduro και για την Βενεζουέλα, αλλά από το γεγονός ότι οι εκδηλώσεις της Βενεζουέλας θα έχουν παγκόσμιες επιπτώσεις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στη Λατινική Αμερική και στην παγκόσμια ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών ως σύνολο.