NIKOLAY BOBKIN
Η Τεχεράνη δεν συμπαθεί τις ενέργειες των κορυφαίων ευρωπαϊκών χωρών για την υποστήριξη των εμπορικών σχέσεων της ΕΕ με το Ιράν, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις των ΗΠΑ
Η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία δημοσίευσαν στις 31 Ιανουαρίου κοινή δήλωση σχετικά με την έναρξη ενός άμεσου μηχανισμού πληρωμών μη δολαρίων για τη διευκόλυνση του εμπορίου με το Ιράν. Ο μηχανισμός ονομάζεται INSTEX (Μέσο στήριξης των εμπορικών ανταλλαγών).
Την 1η Φεβρουαρίου το Ιρανικό ΥΠΕΞ ενέκρινε αυτή την απόφαση και σημείωσε ότι το θεωρεί ως το πρώτο βήμα της Ευρώπης για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της έναντι του Ιράν. Οι Ιρανοί χαιρετίζουν την πολιτική γραμμή για να υπερασπιστούν την πυρηνική συμφωνία με την Τεχεράνη ενάντια στην πίεση της Κυβέρνησης του Trump, αλλά δεν είναι ικανοποιημένοι από την έλλειψη απτών αποτελεσμάτων στην παρεμπόδιση των κυρώσεων των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τους Ιρανούς, η ΕΕ έχει μελετήσει για πάρα πολύ καιρό τους τρόπους δημιουργίας ενός ειδικού χρηματοδοτικού μηχανισμού, η απόφαση για την Instex καθυστέρησε και έχει περιορισμένο χαρακτήρα.
Επιπλέον, όπως επισημάνθηκε στη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, η Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία δεν παρέχουν στην ιρανική πλευρά εγγυήσεις για την εφαρμογή της απόφασης Instex.
Οι Ιρανικές επιχειρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να γίνουν οι τελικοί δικαιούχοι της Instex, εξέφρασαν επίσης αμφιβολίες ότι ο μηχανισμός θα λειτουργήσει. Οι τοπικοί έμποροι προβληματίζονται με το ότι το Ευρωπαϊκό κανάλι καταστρατήγησης των Αμερικανικών κυρώσεων προορίζεται μόνο για το εμπόριο ορισμένων ειδών προϊόντων και φαρμάκων που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις των ΗΠΑ. Γενικά, η Instex δεν θα απελευθερώσει την Ιρανική οικονομία από ένα ευρύ φάσμα αμερικανικών κυρώσεων.
Η Instex δεν δημιουργήθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά μόνο από τα συμβαλλόμενα κράτη της συμφωνίας της πυρηνικής ενέργειας με το Ιράν: Την Μεγάλη Βρετανία, την Γερμανία και την Γαλλία. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι άλλες ευρωπαϊκές χώρες θα επωφεληθούν από αυτόν τον μηχανισμό. Εξάλλου, οι Ευρωπαίοι σταμάτησαν να εισάγουν πετρέλαιο από το Ιράν, οι εταιρείες τους έφυγαν από την Ιρανική αγορά και αρνήθηκαν να επενδύσουν, πολλά έργα συνεργασίας με το Ιράν πάγωσαν.
Η Ευρώπη φοβάται ότι η αλληλεπίδραση με το Ιράν θα οδηγήσει σε απώλεια πρόσβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ και ευκαιρίες για την συνεργασία με τις Αμερικανικές εταιρείες. Η πρωτοβουλία με την Instex είναι περισσότερο σαν μια αλλοιωμένη επίθεση, και επιτρέπει στην κυβέρνηση του Trump να συνεχίσει να πιέzει το Ιράν. Οι Foreign Affairs (εξωτερικές υποθέσεις) γράφουν ότι η μοίρα της Instex θα εξαρτηθεί από το μερίδιο του Ευρωπαϊκού-ιρανικού εμπορίου που μπορεί να βοηθήσει αυτός ο μηχανισμός να διατηρηθεί, και για το αν η Ευρώπη θα μπορέσει να περάσει ένα στενό μονοπάτι ανάμεσα στο τι αναμένει το Ιράν και τι θα ανεχθούν οι Hνωμένες Πολιτείες.
Στις 4 Φεβρουαρίου, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε δήλωση υποστήριξης προς την Instex με μια σειρά κατηγοριών κατά της Τεχεράνης, που δεν σχετίζονται με τη συμμόρφωση του Ιράν με τις πυρηνικές του υποχρεώσεις. Όπως είναι γνωστό, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) δεν έχει αξιώσεις εναντίον των Ιρανών. Η δήλωση του Συμβουλίου της ΕΕ αναγνωρίζει ότι η άρση των κυρώσεων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πυρηνικής συμφωνίας με την Τεχεράνη, αλλά το έγγραφο επισυνάπτει τις κατηγορίες κατά του Ιράν.
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανησυχεί για τον ρόλο του Ιράν στην αυξανόμενη ένταση στη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της παροχής στρατιωτικής, χρηματοδοτικής και πολιτικής στήριξης σε μη κρατικούς φορείς στη Συρία και τον Λίβανο. Η ΕΕ ανησυχεί σοβαρά για τη στρατιωτική συμμετοχή του Ιράν και τη συνεχιζόμενη παρουσία των Ιρανικών δυνάμεων στη Συρία. Το θέμα των δοκιμών βαλλιστικών πυραύλων τέθηκε και πάλι σε έκκληση προς την Τεχεράνη να σταματήσει τις προσπάθειές της για τον εκσυγχρονισμό των πυραυλικών της δυνατοτήτων. Το Ιράν κατηγορείται για εχθρικές δραστηριότητες στο έδαφος αρκετών κρατών μελών της ΕΕ · Ανακοίνωσαν τη συμπερίληψη δύο ατόμων και ενός οργανισμού στον κατάλογο των κυρώσεων κατά του Ιράν. Και όλα αυτά σε μια δήλωση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποστήριξη της Instex.
Το Ιράν δήλωσε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να συνδέσει τον μηχανισμό πληρωμών για την προστασία του εμπορίου με την Ισλαμική Δημοκρατία με άλλα ζητήματα. Σε ειδική δήλωση που εκδόθηκε από το Ιρανικό ΥΠΕΞ στις 5 Φεβρουαρίου, τονίζεται ότι οι οικονομικές πτυχές του SVPD (συμφωνία) και τα πλεονεκτήματά της για το Ιράν έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Τεχεράνη. Συνεπώς, η εκπλήρωση των υποχρεώσεων των Ευρωπαϊκών χωρών που έχουν υπογράψει τη συμφωνία για την πυρηνική συναλλαγή αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τον καθορισμό των μελλοντικών σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Ευρώπης. Είναι απαράδεκτο να συνδέεται η εφαρμογή ενός μηχανισμού που αποτελεί μέρος των υποχρεώσεων που απορρέουν από την πυρηνική συμφωνία με άλλα θέματα. Όσον αφορά τα περιφερειακά ζητήματα, συνιστάται η Ευρώπη να αξιολογεί πιο ρεαλιστικά τις αιτίες της αστάθειας και της ανασφάλειας, καθώς και τη σχέση των IRI με άλλα κράτη.
Πράγματι, εάν η ΕΕ θέσει την τύχη της Instex σε εξάρτηση από το πυραυλικό πρόγραμμα και την περιφερειακή πολιτική της Τεχεράνης, κανείς στο Ιράν δεν θα στηρίξει αυτόν τον μηχανισμό, η αποτελεσματικότητα του οποίου ήταν αμφίβολη ακόμη και πριν να λειτουργήσει. Για παράδειγμα, ο πρώην Ιρανός πρεσβευτής στην Κίνα και την Ελβετία, Χουσειν Μαλάκ, πιστεύει ότι οι διαφωνίες ΕΕ και ΗΠΑ για το Ιράν δεν είναι θεμελιώδεις · "Η Ευρωπαϊκή προσέγγιση στις σχέσεις με το Ιράν δεν διαφέρει πολύ από τα τελεσίγραφα της Ουάσινγκτον. "Μόνη διαφορά είναι ότι" η ΕΕ πιστεύει ότι είναι απαραίτητο να συνεργαστούμε με το Ιράν για να κάνουμε μεταρρυθμίσεις στο πολιτικό του σύστημα, και στην Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι αυτό το σύστημα είναι τόσο κατεστραμμένο που διαλύεται με την παραμικρή πίεση ".
Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να εργάζονται με το Ιράν για να διατηρήσουν το τμήμα της SVPD μέχρι να εκλεγεί ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Αλλά το Ιράν θα περιμένει τον Trump να αλλάξει ή θα συνεχίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, αυξάνοντας τα επίπεδα εμπλουτισμού ουρανίου και την απόδοση φυγόκεντρων πέρα από όσα παρέχει η συμφωνία; Η πυρηνική συμφωνία δεν έφερε οικονομικά οφέλη στο Ιράν, το οποίο ήταν το κύριο πράγμα που υπολόγισαν οι Ιρανοί όταν υπέγραψαν το SVPD.
Φωτογραφία: FT
https://www.fondsk.ru
