Φωτογραφία: Yves Herman/Reuters
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε για πρώτη φορά έκθεση σχετικά με τις πρακτικές χορήγησης υπηκοότητας ή παραμονής των αλλοδαπών στην Ευρωπαϊκή Ένωση με αντάλλαγμα επενδύσεις. Τα καθεστώτα αυτά δημιουργούν κινδύνους για την ασφάλεια της ΕΕ,
Τρία κράτη της ΕΕ προσφέρουν στους ξένους υπηκοότητα σε αντάλλαγμα τις επενδύσεις («χρυσά διαβατήρια») και 20 χώρες της ΕΕ – άδειες παραμονής σε αντάλλαγμα τις επενδύσεις («χρυσές θεωρήσεις»). Τα προγράμματα αυτά εγκυμονούν κινδύνους από την άποψη της πιθανής νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εκτελεστικό όργανο της ΕΕ) για τα καθεστώτα «ιθαγένειας/κατοικίας σε αντάλλαγμα τις επενδύσεις» που δημοσιεύεται στις 23 Ιανουαρίου
pdf.
Στη Βουλγαρία είναι απαραίτητο να επενδύσει κάποιος €1 εκατ.
Στην Κύπρο-από €2.000.000 Plus αγορά ακινήτου στο νησί.
Η Μάλτα υποχρεούται να συνεισφέρει €650.000 στο εθνικό ταμείο επενδύσεων, να επενδύσει επιπλέον €150.000 στην οικονομία και να αγοράσει ή να νοικιάσει ακίνητη περιουσία.
Ιθαγένεια στην ΕΕ χωρίς φυσική κατοικία
Στις τρεις αυτές χώρες, ο αιτών δεν χρειάζεται καν να έχει πραγματική διαμονή στο έδαφος, εκτός από την επίσκεψη υποβολής βιομετρικών δεδομένων, υποβολής αίτησης και προσωπικής συνέντευξης. Επομένως, είναι σχετικά εύκολο να αποκτήσουν την ιθαγένεια της ΕΕ και όλα τα δικαιώματα και τα προνόμια που συνδέονται με αυτήν, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ.
Επιπλέον, 20 χώρες της ΕΕ έχουν προγράμματα για τη χορήγηση αδειών παραμονής σε αντάλλαγμα για επενδύσεις. Το κατώτατο όριο για τις επενδύσεις ποικίλλει από πολύ χαμηλό (περίπου €13500 για την Κροατία) σε πολύ υψηλό (περισσότερο από €5.000.000 στη Σλοβακία και το Λουξεμβούργο). Η άδεια παραμονής στις περισσότερες χώρες της ΕΕ επιτρέπει να ταξιδεύουν ελεύθερα εντός του χώρου Σένγκεν για 90 ημέρες κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε περιόδου 180 ημερών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστεύει ότι τα καθεστώτα αυτά δημιουργούν κινδύνους για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας διείσδυσης οργανωμένων εγκληματικών ομάδων στο έδαφος της ΕΕ. Αν και η Κύπρος, η Μάλτα και η Βουλγαρία απαιτούν από τον αιτούντα να ενημερωθούν για την "καθαρότητα" του από την άποψη των ποινικών δεσμών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντόπισε "γκρίζες περιοχές" όπου ο αιτών μπορεί να παρακάμψει τα φίλτρα ασφαλείας. Υπάρχουν επίσης κίνδυνοι από την άποψη του ξεπλύματος χρήματος και της φοροδιαφυγής. Επιπλέον, η διαφάνεια των καθεστώτων χορήγησης ιθαγένειας παραμένει πολύ επιθυμητή. Για παράδειγμα, ούτε η Μάλτα ούτε η Κύπρος ούτε η Βουλγαρία παρέχουν πλήρεις πληροφορίες σχετικά με τις προσωπικότητες των επενδυτών που αποκτούν υπηκοότητα. Εάν η Μάλτα δημοσιεύει, τουλάχιστον κάθε χρόνο, τα ονόματα όσων έχουν λάβει υπηκοότητα, η Βουλγαρία και η Κύπρος δεν παρέχουν τέτοιες πληροφορίες.
Η Κύπρος, από το 2008 έως τις αρχές 2018, χορήγησε την υπηκοότητα 1685 σε ξένους επενδυτές και 1651 σε ένα μέλος των οικογενειών τους, έγραψε το κέντρο για τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα (OCCRP). Συγκεκριμένα, το 2017, η υπηκοότητα της Κύπρου παραλήφθηκε από τον Όλεγκ Deripaska, έγραψε την εφημερίδα Guardian και επιβεβαίωσε τον εκπρόσωπο της RBC. Εκτός από την Deripaska, η Κυπριακή υπηκοότητα προσφέρθηκε στον αρχηγό της ομάδας "Renova" Βίκτορ Vekselberg, αλλά αρνήθηκε.
Δεκάδες Ρώσοι επιχειρηματίες και τα μέλη της οικογένειάς τους πήραν τη Μαλτέζικη υπηκοότητα το 2014-2016, έγραψε η RBC. Ειδικότερα, στον κατάλογο των επενδυτών που έλαβαν μαλτέζικη υπηκοότητα περιλαμβάνονται ο ιδρυτής και συνιδιοκτήτης του "Yandex" Αρκάντι Volloz και τα μέλη της οικογένειάς του, o ιδιοκτήτης της επενδυτικής και αναπτυξιακής εταιρείας O1 Properties, Boris Mintz και τα μελών της οικογένειάς του, πλήρη ονόματα των μελών της οικογένειας του συνιδιοκτήτη ICT Holding Alexander Nesis και για τον ίδιο.
Το Βουλγαρικό διαβατήριο παραλήφθηκε το 2008 από έναν Ρώσο επιχειρηματία, τον ιδρυτή της Yota Sergey Adonyev, αλλά η ιθαγένειά του ανακλήθηκε τον Μάιο του 2018 λόγω ποινικού μητρώου στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανέφερε το Reuters στις 23 Ιανουαρίου 2019.
Τα μέτρα είναι ανεπαρκή
Η Βουλγαρία έχει ήδη δηλώσει ότι προτίθεται να περιορίσει το πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας σε αντάλλαγμα τις επενδύσεις. Στις 22 Ιανουαρίου, μια ημέρα πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης της ΕΕ, το Βουλγαρικό Υπουργείο Δικαιοσύνης πρότεινε την κατάργηση αυτού του καθεστώτος, επειδή δεν είναι σε ζήτηση και δεν συμβάλλει στην πραγματική έλξη των ξένων επενδύσεων στην οικονομία. Σύμφωνα με τον οργανισμό, από 2013 μόνο 50 αλλοδαποί από τη Ρωσία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και το Πακιστάν έχουν αποκτήσει υπηκοότητα για επενδύσεις.
Η έκθεση δεν παρέχει ειδικά μέτρα για να κλείσει ή να περιορίσει αυτά τα προγράμματα-η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα "παρακολουθεί μόνο τα μέτρα των κρατών της ΕΕ για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης κατά την εφαρμογή αυτών των καθεστώτων." Εάν είναι απαραίτητο, η Επιτροπή υπόσχεται να αναλάβει δράση.
Οι οργανώσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως η International Transparency και η Global Witness, επέστησαν την προσοχή σε αυτό: σύμφωνα με αυτά, η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής "δεν μας λέει τίποτα για το τι πρέπει να κάνουν τώρα τα κράτη της ΕΕ". Η έκθεση αναφέρει ότι η επιτροπή θα συγκεντρώσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από όλες τις χώρες της ΕΕ για την εξάλειψη των κινδύνων των καθεστώτων "υπηκοότητας για επενδύσεις". Όμως, η Global Witness και η Internationa Transparency πιστεύουν ότι τα μέτρα αυτά είναι σαφώς ανεπαρκή - χρειαζόμαστε αυστηρότερες διαδικασίες υπηκοότητας και πανευρωπαϊκή εφαρμογή αυτών των προτύπων.
Ωστόσο, ο Μιχαήλ Ζιμιάνιν, διευθύνων σύμβουλος της Amond & Smith, πιστεύει ότι, υπό την πίεση της ΕΕ, οι χώρες μπορούν πλέον να ενισχύσουν τις απαιτήσεις για την απόκτηση χρυσών διαβατηρίων. "Η ΕΕ θα παρουσιάσει προφανώς στην Κύπρο, στη Μάλτα, στη Βουλγαρία, στην Κροατία και άλλες χώρες με μια τέτοια πρακτική για να αυξήσει τη διαφάνεια των προγραμμάτων και να ενισχύσει τους όρους για τους παραλήπτες διαβατηρίων", δήλωσε ο Zimyanin.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Κύπρος παραμένει η κύρια δικαιοδοσία με τις πιο ελκυστικές συνθήκες για την απόκτηση ιθαγένειας σε αντάλλαγμα τις επενδύσεις, η Μάλτα βρίσκεται στη δεύτερη θέση με σημαντική υστέρηση. "Για τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια, σημειώθηκε έκρηξη της ιθαγένειας μέσω επενδύσεων στην Κύπρο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επανειλημμένα εκφράσει την ανησυχία της και η έκθεση ήταν το αποτέλεσμα της εργασίας που πραγματοποιήθηκε ", πρόσθεσε ο εμπειρογνώμονας.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εγείρει φόβους για υπερβολές, αδικαιολόγητες αρνήσεις με τη μορφή κατοικίας, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της δεύτερης εταιρίας RBC, ο οποίος βοηθά στην απόκτηση άδειας διαμονής ή ιθαγένειας στο εξωτερικό, Yevgeny Tsikunov. "Οι Χρυσές βίζες" δεν είναι η ανεξέλεγκτη παραλαβή αδειών διαμονής για βρώμικα χρήματα. Είναι μύθος ότι τώρα, έχοντας ένα εγκληματικό παρελθόν και χρήματα κερδισμένα ανέντιμα, μπορείτε εύκολα να πάρετε άδεια παραμονής ή υπηκοότητα », δήλωσε ο Τσικούνουφ.
Τα τελευταία χρόνια, οι τράπεζες μελετούν όλο και περισσότερο την προέλευση των κεφαλαίων των Ρώσων επενδυτών και αγοραστών ακινήτων. "Οι έλεγχοι διαρκούν από πέντε μήνες και ο επενδυτής υποχρεούται να αποκαλύψει όλες τις πληροφορίες - από τα περιουσιακά στοιχεία και τις πηγές εισοδήματος προτού κερδίσει το κεφάλαιό του ξεκινώντας από το πρώτο ευρώ. Οι απαιτήσεις είναι αρκετά δύσκολες, υπάρχουν αποτυχίες. Σε κάθε δέκατο και σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, σε κάθε πέμπτο αρνείται τη χορήγηση άδειας διαμονής στη Μάλτα ", σημειώνει ο εμπειρογνώμονας. Ταυτόχρονα, υπάρχει ανάγκη ενοποίησης των κανόνων για τη χορήγηση θεωρήσεων και διαβατηρίων "χρυσού" εντός της ΕΕ, ανέφερε ο Τσικούνουφ.
https://www.rbc.ru
