Οι εξωτερικές παρεμβάσεις της Ρωσίας έχουν στεφθεί με επιτυχία εδώ και πολλά χρόνια. Ο Laurent Shalar εξηγεί αυτές τις γεωπολιτικές επιτυχίες στην εφημερίδα Figaro λόγω της βαθιάς γνώσης της γεωγραφίας του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αντίθετα, υπάρχουν δυτικοί πολιτικοί που δεν έχουν καμία κατανόηση της γεωγραφίας. Η αδύναμη γνώση της Δυτικής ηγεσίας στη γεωγραφία οδηγεί σε μια πλήρη παρεξήγηση των βασικών διεθνών γεωστρατηγικών ζητημάτων
Όποια και αν είναι η γνώμη μας για τη Ρωσική ηγεσία, μετά την εισβολή στην Γεωργία το 2008, η Ρωσία είναι ο νικητής των περισσότερων από τις διεθνείς γεωπολιτικές συγκρούσεις στις οποίες συμμετέχει (Ουκρανία, Συρία, Brexit, Αμερικανικές εκλογές). Θεωρητικά, δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο εύκολο να επιτευχθούν οι στόχοι του παρά τα αδιαμφισβήτητα ατού του (έδαφος, φυσικοί πόροι, πυρηνικά όπλα). Ποιος είναι ο λόγος για μια τέτοια ανωμαλία; Ορισμένοι εμπειρογνώμονες (ή, πιο συγκεκριμένα, Ρωσόφοβοι και όχι ) προσπαθούν να μειώσουν τη σημασία της επιτυχίας της Ρωσίας, ενώ άλλοι (τόσο Ρωσόφιλοι και μη ρωσόφιλοι ) συχνά αναφέρουν επιχειρήματα όπως η σταθερότητα της κυβέρνησης, η οποία δεν αλλάζει κάθε τέσσερα έως πέντε χρόνια λόγω της αυταρχικής φύσης του καθεστώτος του Βλαντιμίρ Πούτιν, ή την απουσία δημόσιων διαμαρτυριών κατά της εξωτερικής πολιτικής της ηγεσίας σε μια ατμόσφαιρα γενικής νοσταλγίας για το παρελθόν μεγαλείο της ΕΣΣΔ (αυτό χρησιμεύει ως δικαιολογία για την επεκτατικότητα, αφού δεν γίνεται αντιληπτή ως τέτοια αλλά η αντίστροφη κίνηση του του εκκρεμούς)
Ωστόσο, υπάρχει ένας σπάνια αναφερόμενος παράγοντας που διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διεθνή γεωπολιτική. Είναι θέμα της ποιότητας του ηγέτη και, ιδίως, οι γνώσεις του για μια τέτοια σημαντική πειθαρχία στην Γεωγραφία (όπως είπε ο Yves Lacost κάποτε, είναι αυτή η πειθαρχία που είναι η πρώτη ευκαιρία για τον πόλεμο). Στην πραγματικότητα, η επιτυχία της διεθνούς στρατηγικής της Ρωσίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην εξαιρετική κατανόηση της γεωγραφίας του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος γνωρίζει καλά τον πολιτικό χάρτη του πλανήτη και τα κύρια χαρακτηριστικά της κάθε χώρας. Είδαμε ένα εντυπωσιακό παράδειγμα αυτού τον Οκτώβριο του 2017, όταν ο Πρόεδρος έπαψε τον Υπουργό Γεωργίας Αλεξάντερ Tkachev, ο οποίος μίλησε για την προμήθεια χοιρινού κρέατος στην Ινδονησία. Ο Πούτιν εξήγησε με ένα χαμόγελο ότι ήταν λάθος, δεδομένου ότι ήταν μια κυρίως μουσουλμανική χώρα (87% του πληθυσμού φανερά Ισλάμιστές). Λόγω του υψηλού επιπέδου της Σοβιετικής Παιδείας και του σχολείου της KGB, καθώς και το αδιαμφισβήτητο προσωπικό ενδιαφέρον για τα γεωγραφικά θέματα (είναι μέλος του Συμβουλίου της Ρωσικής γεωγραφικής εταιρείας και συμμετέχει περιοδικά στις συνεδριάσεις της), ο Πούτιν έχει ένα σαφές όραμα του κόσμου και της νοοτροπίας των κύριων κρατών του πλανήτη μας.
Σε αντίθεση με τους δυτικούς συναδέλφους του, ποτέ δεν ξεκινά από την αρχή ότι άλλοι ηγέτες σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο όπως και αυτός: έχει επίγνωση της διαφοράς στην εκπαίδευση και πνεύμα που σχετίζονται με τον πολιτισμό. Χάρη σε ένα δίκτυο κατασκόπων σε όλο τον κόσμο (ίσως το μεγαλύτερο στον κόσμο), κερδίζει συνεχώς ένα πλεονέκτημα στο διεθνές πολιτικό παιχνίδι.
Αντιθέτως,δεν αξίζει τίποτα για τους δυτικούς ηγέτες που δεν καταλαβαίνουν τη γεωγραφία
αυτός ο επιδέξιος στρατηγός, ο οποίος, άσχετα με το τι λένε μερικοί, δυστυχώς δεν είναι φίλος μας για τουλάχιστον δέκα χρόνια τώρα. Η ανικανότητά τους έχει δύο βασικούς λόγους. Πρώτον , η κακή εκπαίδευση. Για παράδειγμα, αυτή η πειθαρχία δεν αποτελεί μέρος του υποχρεωτικού σχολικού προγράμματος στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Γαλλία επισκιάζεται από ελίτ θεσμούς. Ο δεύτερος και ίσως πιο ανησυχητικός λόγος (η ποιότητα της εκπαίδευσης του μπορεί ακόμα να αυξηθεί) είναι η πλήρης έλλειψη ενδιαφέροντος μεταξύ πολλών δυτικών ηγετών. Ασχολούνται μόνο με οικονομικά και μακροοικονομικά θέματα ή ακόμα πιο άχρηστα θέματα. Υπενθυμίζω ότι ο Νικολά Σαρκοζί και ο George W. Bush δεν γνώριζαν τη διαφορά μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών στην αρχή της προεδρικής θητείας τους, το οποίο , λόγω των παρεμβάσεών τους στη Μέση Ανατολή, οδήγησε σε καταστροφικές συνέπειες της περιφερειακής πολιτικής τους. Το ίδιο ισχύει και για την τρέχουσα ηγεσία: ο Donald Trump συγχέει τις χώρες (Αυστρία και Αυστραλία), ενώ ο "γοητευτικός"μας Εμμανουήλ Macron καλεί τη Γουιάνα ένα νησί και Villebrant ένα προάστιο της Λιλ. Δεν μπορούν να ανταγωνιστούν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα διασκεδάζει με την ανοησία των ανταγωνιστών του...
Η φτωχή γνώση της γεωγραφίας της Δυτικής ηγεσίας την οδηγεί σε μια πλήρη παρεξήγηση των βασικών διεθνών γεωστρατηγικών ζητημάτων και στην αδυναμία των πολιτικών της να αντιμετωπίσουν τα οικονομικά λόμπι (πετρέλαιο, πυρηνικά, μεταλλεία, κ. λπ.) που υπάρχουν σε κάθε υπουργείο που υπερασπίζεται τα δικά του βραχυπρόθεσμα συμφέροντα και όχι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα του έθνους.
Συχνά, τα συμφέροντα του πρώτου και του δεύτερου να είναι σε αντίθεση μεταξύ τους, ιδίως καθώς ποικίλλουν από τη μία περιφέρεια στην άλλη. Στο Μάλι, για παράδειγμα, οι ισλαμιστές θεωρήθηκαν πολέμιοι των Γαλλικών συμφερόντων, αλλά στη Συρία θεωρήθηκαν ως σύμμαχοι κατά του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Ασάντ, ο οποίος θεωρήθηκε (για ποιο αντικειμενικό λόγο;) να εκκαθαριστεί με οποιοδήποτε κόστος από τον εχθρό. Έτσι, η Δύση δεν έχει μια σαφή μακροπρόθεσμη στρατηγική για να πει ποιοι είναι οι εχθροί και οι φίλοι της, ποιες χώρες δεν μπορούν να είναι ανισόρροπες για να κρατήσουν τον κόσμο σε ειρήνη, και ποια είναι η πραγματική (και όχι φανταστική) ισορροπία εξουσίας μεταξύ των κρατών. Όλα αυτά οδηγούν σε πολλά γεωπολιτικά λάθη που πρέπει να πληρώσουμε.
Η τρομοκρατική οργάνωση ISIS (απαγορευμένη στη Ρωσία-Σημείωση του συντάκτη) είναι ταυτόχρονα συνέπεια της καταστροφής του Ιράκ από τους Αμερικανούς το 2003 και η υποστήριξη των Γάλλων και Αγγλο - Σαξώνων για τους ένοπλους αντάρτες στη Συρία το 2011. Αυτή η άγνοια της εδαφικής πραγματικότητας εξηγεί γιατί παραδίνουμε στη Ρωσία με τη σαφή στρατηγική της πολλές περιοχές του κόσμου, αν και είμαστε σίγουρα ισχυρότεροι πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά. Η μόνη μας αδυναμία είναι η δημογραφία, αλλά και στη Ρωσία στις υποθέσεις αυτές δεν τα πάμε καλύτερα.
Laurent Chalard, Λε Figaro, Γαλλία
