© RIA Novosti/Natalia Seliverstova |
Ιβάν Ντανίλοφ, συγγραφέας του blog Grimson Alter
Την περασμένη εβδομάδα στα Δυτικά χρηματοοικονομικά μέσα άρχισαν να εμφανίζονται εκθέσεις που δείχνουν ότι η Ρωσία ασχολήθηκε σοβαρά με τα θέματα της αποδολαριοποίησης, και ακόμη περισσότερο: σε αυτή τη διαδικασία δεν συμμετείχαν μόνο οι χώρες και οι εταιρείες που είναι οικειοθελώς έτοιμες να συμμετέχουν σε αυτό, αλλά και οι εταίροι της Ρωσίας που θα προτιμούσαν να σταθούν έξω από τους νομισματικούς πολέμους.
Ως αποτέλεσμα, τα θύματα της Ρωσικής αδήλωτης εκστρατείας κατά του Αμερικανικού νομίσματος αναγκάζονται να διαμαρτύρονται στα Βρετανικά μέσα ενημέρωσης σε συνθήκες ανωνυμίας και να κάνουν μια κλασική ερώτηση στο ύφος του "και εμείς για τι;" Εάν αυτό συνεχιστεί περαιτέρω, θα είναι δυνατό να δηλωθεί ότι η Ρωσική εκστρατεία για την αποδολαριοποίηση του παγκόσμιου εμπορίου έχει ακόμη και ένα ανεπίσημο σύνθημα: δεν μπορείτε- θα βοηθήσετε, δεν θέλετε- θα σας αναγκάσουμε.
Το σημαντικό σημείο: αυτή τη φορά η διαδικασία αποφάσισε να "προωθήσει" τα δύο πιο ευαίσθητα τμήματα του παγκόσμιου εμπορίου-δηλαδή, τον τομέα της ενέργειας και των όπλων.
© RIA Novosti / Evgeny Biyatov |
Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει επανειλημμένως εκφράσει την υποστήριξή του για αυτή τη διαδικασία και ακόμη και σημείωσε ότι όταν το δολάριο εγκαταλείπεται ως κύριο νόμισμα στο εμπόριο πετρελαίου, "το δολάριο θα έχει δύσκολες στιγμές σαν μια παγκόσμια λογιστική μονάδα." Αρκεί να υπενθυμίσουμε τα πολλά δημόσια και μη δημόσια προγράμματα αποδολαριοποίησης που εμφανίστηκαν στον τομέα των πληροφοριών τους τελευταίους μήνες για να δηλώσουν ότι η διαδικασία απαλλαγής από το δολάριο είναι καθήκον εθνικής σημασίας και ότι οι προσπάθειες για την επίλυσή του υποστηρίζονται σε κρατικό επίπεδο[1]. Τώρα μπορείτε να δείτε τα πρώτα σαφή σημάδια των εργασιών σχετικά με αυτό το καθήκον, το οποίο εκτελείται από κρατικές εταιρείες ή εταιρείες με σημαντική κρατική επιρροή.
Το Reuters, με ελάχιστα συγκεκαλυμμένη έκπληξη, αναφέρει[2]: "Οι μεγάλες Ρωσικές εταιρείες ενέργειας ασκούν πίεση στους δυτικούς αγοραστές πετρελαίου, απαιτώντας να χρησιμοποιούν το Ευρώ αντί για το δολάριο για πληρωμές και επιβάλλουν κυρώσεις στις συμβάσεις (για τους αγοραστές. ed.), επειδή η Μόσχα επιδιώκει προστασία από πιθανές νέες Αμερικανικές κυρώσεις. "
© RIA Novosti/Αλέξανδρος Yuriev |
Η ουσία των δράσεων των Ρωσικών εταιρειών: Εάν οι συμβάσεις καταβάλλονται σε ευρώ, ακόμη και μια πλήρης αποσύνδεση από το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ δεν θα επηρεάσει τις οικονομικές δραστηριότητες των Ρώσων εξαγωγέων πετρελαίου, και οι οι ποινικές κυρώσεις απαιτούνται για εκείνους τους αγοραστές που, φοβισμένοι από τους πιθανούς περιορισμούς των ΗΠΑ, αποφασίζουν να μην πληρώσουν για το πετρέλαιο ή να μην δεχτούν εκείνους τους όγκους στους οποίους οι συμβάσεις με τους Ρώσους εξαγωγείς υπογράφονται. Στην πραγματικότητα, οι Ευρωπαίοι αναγκάζονται στο γνωστό πλαίσιο των συμβάσεων εξαγωγής της "Gazprom" στην αρχή του να λάβει ή να πληρώσει-"ή το παίρνει ή το πληρώνει (take or pay) ", σύμφωνα με την οποία ο αγοραστής είναι υποχρεωμένος υπό οποιεσδήποτε προϋποθέσεις ή να αγοράζει και να πληρώνει για τα εμπορεύματα, ή να καταβάλει πρόστιμο για τους μη παραδομένους όγκους των προμηθειών .
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε αυτή την ιστορία είναι ότι κυριολεκτικά διαλύει τα επιχειρήματα πολλών Ρώσων εμπειρογνωμόνων και οικονομολόγων οι οποίοι, από τηλεοπτικές οθόνες και οικονομικές σελίδες του Τύπου, δήλωσαν ότι οι προσπάθειες αποδολαριοποίησης θα οδηγούσαν σε μια καταστροφή, στην οικονομική απομόνωση της Ρωσίας και επίσης στο γεγονός ότι η χώρα θα μετατραπεί σε μια Βενεζουέλα και το πετρέλαιο μας θα πάψει να το αγοράζουν και ταυτόχρονα θα παραμείνουμε χωρίς τις εισαγωγές υψηλής τεχνολογίας που χρειαζόμαστε και τα ξένα φάρμακα.
© RIA Novosti/Ναταλία Selverstova |
Σε γενικές γραμμές, ακούγοντας τις γνώμες για την αποδολαριοποίηση που εκφράστηκαν από πανικοβλημένους εμπόρους που προέβλεψαν έναν πεινασμένο θάνατο χωρίς τα Πολωνικά μήλα, το Λετονικό τυρί και το Ισπανικό ζαμπόν- ήταν σε κάθε περίπτωση μια κακή ιδέα. Αλλά εξακολουθεί να είναι χρήσιμο να εξετάσουμε την κατάσταση με τα μάτια των Δυτικών επιχειρηματιών και των δημοσιογράφων. Κρίνοντας από το κείμενο του Reuters, οι Ρώσοι εξαγωγείς ενέργειας πιέζουν τους δυτικούς ομολόγους τους, και εκείνοι, αντί να αυξήσουν το σύνθημα της σημαίας "δολάριο ή θάνατος!", αναγκάζονται να "λυγίσουν" για έναν απλό λόγο. Η Ρωσία, αν και δεν είναι μονοπώλιο στην αγορά πετρελαίου, αλλά το να αντικαταστήσουν τον Ρωσικό όγκο των παραδόσεων συχνά ή πολύ ακριβό, ή πάρα πολύ δύσκολο (αυτό είναι πιο δύσκολο, από το να συμφωνήσουν για τις ρωσικές συνθήκες), ή σε όλα είναι αδύνατο σε γενικές γραμμές. Ειδικά στις συνθήκες, όταν ένα σημαντικό τμήμα της Ευρωπαϊκής διύλισης είναι "υποβαθμισμένο" κάτω από το ρωσικό πετρέλαιο.
Οι Βρετανοί δημοσιογράφοι περιγράφουν την κατάσταση με όρους που δεν αφήνουν πολλές ελπίδες ότι όλα θα παραμείνουν όπως πριν: "Όλες οι μεγάλες παγκόσμιες πετρελαϊκές εταιρείες στηρίζονται στη Ρωσία για προμήθειες στα διυλιστήριά τους, ειδικά στην Ευρώπη και την Ασία. Εξαιτίας αυτού, απλά δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τη σύμβαση εάν δεν είναι ικανοποιημένοι με τους νέους όρους που προωθούνται στις ετήσιες αναθεωρήσεις των όρων της σύμβασης. Σύμφωνα με πηγές από τη βιομηχανία εμπορίας πετρελαίου, οι διαπραγματεύσεις με την Gazprom Neft και Surgutneftegaz προχωρούν αργά και οδυνηρά. Αρκετοί Δυτικοί αγοραστές ήταν σε θέση να συμφωνήσουν σε έναν συμβιβασμό, αλλά άλλοι συνεχίζουν ακόμα να διαπραγματεύονται με τους παραγωγούς πετρελαίου δυσκολότερα.» Η διαδικασία αποδολαριοποίησης σαφώς ξεκίνησε-και, σύμφωνα με τις πηγές του Reuters, η Rosneft λαμβάνει παρόμοια μέτρα όσον αφορά την αντιστάθμιση του νομίσματος και των κινδύνων για τις κυρώσεις. Αυτό δείχνει σαφώς ότι δεν υπάρχουν μεμονωμένες πρωτοβουλίες, αλλά μια γενική τάση αλλαγής της νομισματικής διαμόρφωσης των ρωσικών εξαγωγών.
© RIA Novosti / Μιχαήλ Κουτούζοφ |
Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα θα είναι εύκολα και απλά, αλλά αξίζει να θυμόμαστε ότι ακόμη και ο μακρυνός δρόμος αρχίζει με ένα βήμα.
Η Gazprom βρίσκεται στον δρόμο για τη αποδολαριοποίηση, αλλά μέχρι στιγμής τα νέα δεν αφορούν τις πωλήσεις όσο η χρηματοδότηση.
Τους τελευταίους μήνες, ο γίγαντας του πετρελαίου, χωρίς να προσελκύσει μεγάλη προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης, μπόρεσε να τοποθετήσει ένα εντυπωσιακό ποσό ευρωομολόγων και, σύμφωνα με τις δυτικές πηγές, οι όροι των νέων ομολογιακών εκδόσεων διευκρίνισαν τη δυνατότητα πληρωμής τους σε ευρώ, ρούβλια ή άλλο νόμισμα. Αυτό είναι σημαντικό, διότι το 2014 οι Αμερικανοί υπολόγιζαν , μεταξύ άλλων, στον «στραγγαλισμό του χρέους» των ρωσικών εταιρειών, αν δεν είχαν πρόσβαση σε δολάρια για να πληρώσουν τα χρέη τους. Τώρα, ακόμη και αν αποσυνδεθεί ξαφνικά η Gazprom από την πρόσβαση στο σύστημα δολαρίων, θα είναι σε θέση να πληρώσει ομόλογα σε ευρώ, ρούβλια ή σε άλλα νομίσματα. Κρίνοντας από το γεγονός ότι τα ομόλογα της αγοράστηκαν με επιτυχία από δυτικές τράπεζες, συμφωνούν σε τέτοιους όρους. Όπως λέει και η παροιμία, η απόδοση δεν έχει εθνικότητα.
© AFP 2018/Haider Mohammed |
Φαίνεται ότι οι παραπάνω ειδήσεις θα έπρεπε να έχουν προκαλέσει την πιο οδυνηρή αντίδραση των δυτικών μας εταίρων, αλλά αποδείχτηκε ότι ανησυχούν ακόμη περισσότερο εκείνοι που η Ρωσική πλευρά, με τη μία ή την άλλη μορφή, δεν εργάζεται σε εναλλακτικά νομίσματα στην ενεργειακή αγορά, οι οποίοι στρέφονται προς τη Ρωσία, παρά την απειλή κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όταν η Ινδία υπέγραψε μια σύμβαση για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων S-400 σε ρούβλια, προκειμένου να παρακάμψει το Aμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, θεωρήθηκε ως μια διπλή ήττα της αμερικανικής διπλωματίας, διότι αφενός η απειλή των Αμερικανικών κυρώσεων για την αγορά ρωσικών όπλων δεν λειτούργησε[3] και, αφετέρου, οι Ινδοί[4] εξακολουθούν να πασπαλίζουν αλάτι στην πληγή, πληρώνοντας με ένα άλλο νόμισμα.
Αλλά αυτό ήταν μόνο η αρχή: πηγές στο Αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι CNBC [5]λένε ότι δεκατρία ακόμη κράτη ενδιαφέρονται να αγοράσουν ρωσικά συστήματα άμυνας, παρά την απειλή των Αμερικανικών κυρώσεων. Ένα πρόσθετο πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ότι δεν μπορούν ούτε να "απενεργοποιήσουν λογαριασμούς" για τους αγοραστές ρωσικών όπλων, γιατί τότε μπορούν να ακολουθήσουν το ινδικό παράδειγμα και να πληρώσουν σε ρούβλια, γεγονός που θα κάνει τις συναλλαγές αδιαφανείς για την πανταχού παρούσα αμερικανική χρηματοπιστωτική υπηρεσία πληροφοριών. Η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ, το Βιετνάμ και το Μαρόκο είναι μεταξύ των χωρών αγοραστών και ακόμη και αν είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο και την οργή της Ουάσινγκτον προκειμένου να αγοράσουν τα Ρωσικά όπλα (πιθανώς σε ρούβλια), τότε οι ΗΠΑ έχουν πραγματικά μεγάλα προβλήματα στη διατήρηση της οικονομικής και στρατιωτικής ηγεμονίας στον πλανήτη.
Η διαδικασία μόλις αρχίζει, αλλά τώρα είναι απίθανο να σταματήσει.
© Βιτάλι Movtsky |
Βιβλιογραφικές αναφορές
- https://www.vesti.ru/doc.html?id=3073260
- https://uk.reuters.com/article/uk-usa-russia-oil-sanctions-exclusive/exclusive-russia-clashes-with-western-oil-buyers-over-new-deals-as-sanctions-loom-idUKKCN1NE0FH
- https://edition.cnn.com/2018/10/05/asia/india-s400-deal-intl/index.html
- https://www.tribuneindia.com/news/comment/the-big-russia-picture/679680.html
- https://www.cnbc.com/2018/11/14/countries-interested-in-buying-russian-missile-system-despite-us-sanction-threats.html