 |
| © AP Φωτογραφία / Mark Schiefelbein |
Ivan Danilov για το RIA Novosti
Για ένα ορισμένο μέρος της εγχώριας Κοινότητας εμπειρογνωμόνων, καθώς και για τους ένθερμους πατριώτες των ΗΠΑ, οι οποίοι για κάποιο λόγο ζουν στη Ρωσία και γράφουν στα ρωσικά κοινωνικά δίκτυα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, υπήρξε μια γιορτή : Ο Donald Trump εισήγαγε τους «δολοφονικούς » δασμούς για τα κινεζικά αγαθά, υποσχόμενος να αυξήσει το μέγεθος των τελωνειακών δασμών κατά δυόμισι φορές μέχρι το τέλος του έτους και προειδοποίησε το Πεκίνο ότι αν η Κίνα τολμά να ανταποκριθεί σε αυτές τις εχθρικές ενέργειες, τότε ως τιμωρία θα επιβάλει επιπλέον δασμούς που θα πέσουν στα προϊόντα της ουράνιας αυτοκρατορίας, αξίας 267.000.000.000 Δολαρίων.
Σύμφωνα με μια σειρά αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, καθώς και για ορισμένους Ρώσους οικονομολόγους, με μια μονοκονδυλιά, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ σκότωσε το «κινεζικό οικονομικό θαύμα», πράγμα που σημαίνει ότι τώρα όλος ο κόσμος θα δει ότι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί τουλάχιστον κάποιο αποδεκτό επίπεδο διαβίωσης είναι να γλείφει πιστά και ταπεινά τις μπότες της Ουάσινγκτον και να "κρατήσει ένα χαμηλό προφίλ".
Με αυτή την έννοια, την Κίνα προσπαθούν να την «ταιριάξουν » στο ρόλο της υποδειγματική τιμωρίας του αυθάδη, ο οποίος τόλμησε να αμφισβητήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πληρώσει , αν και ο ρόλος αυτός προοριζόταν αρχικά για την μετά την Κριμαία Ρωσία, η οποία, ωστόσο, αρνείται πεισματικά να καταρρεύσει λόγω των Αμερικανικών κυρώσεων.
Ωστόσο, το σενάριο στο οποίο οι πολιτικές δυνάμεις από τη Λίμα μέχρι την Μόσχα θα είναι σε θέση να δηλώσουν ότι ο Trump έχει θέσει στα γόνατά την Κίνα, και ως εκ τούτου, η αντίσταση στις ΗΠΑ σε γενικές γραμμές είναι άχρηστη και επίσης είναι αρκετά ικανοποιητική για τους υπερπόντιους αντιπάλους μας. Το πρόβλημα είναι ότι ένα τέτοιο σχέδιο για την ανάπτυξη των γεγονότων δεν ταιριάζει με την πραγματικότητα, έτσι τα νικηφόρα ανακοινωθέντα για τα κατορθώματα του Αμερικανού Προέδρου στο δρόμο του εμπορικού πολέμου πρέπει να θεωρηθούν κάπως πρόωρα.
Αν ξεχωρίσουμε τα ορθολογικά επιχειρήματα από τη θέση των πιστών στην αναπόφευκτη (ή ήδη καταφθάνουσα ) νίκη των Ηνωμένων Πολιτειών, τότε καταλήγουμε σε διάφορες θέσεις, οι κυριότερες των οποίων είναι: οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να ζήσουν χωρίς την Κίνα, και γενικά στον κόσμο μας μόνο η Αμερικανική οικονομία "είναι μεγάλη και ποικιλόμορφη, για να ζήσει και χωρίς καθόλου εμπόριο". Αλλά στην Κίνα χωρίς τις ΗΠΑ θα είναι πολύ άσχημα. Επιπλέον: προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η ανάπτυξη της Αμερικανικής οικονομίας είναι τόσο υψηλή και σταθερή ώστε ο Trump μπορεί απλά να αγνοήσει τις απώλειες από τον εμπορικό πόλεμο με τη Ουράνια αυτοκρατορία.
Με την ευκαιρία, με την υποστήριξη αυτής της διατριβής φαίνεται να είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός: Οι αμερικανικές χρηματιστηριακές αγορές αυξάνονται , παρά τον εμπορικό πόλεμο, και οι Κινέζικες - είναι σε ενεργή πτώση.
Υπάρχει ένα άλλο επιχείρημα υπέρ των Ηνωμένων Πολιτειών: δεδομένου ότι οι Αμερικανικές εξαγωγές προς την Κίνα είναι πολύ λιγότερες από τον όγκο των κινεζικών εξαγωγών προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα απλά δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί συμμετρικά στα τιμολόγια με τον ίδιο όγκο των εμπορευμάτων. Έτσι, σε κάθε περίπτωση, η ζημία που μπορούν να επιβάλουν οι ΗΠΑ στην Κίνα είναι μεγαλύτερη από τη ζημία από τα πιθανά αντίποινα της. Και το τελευταίο το πιο λαμπρό επιχείρημα είναι ότι στην Κίνα παρατηρείται ελίτ της αντιπολίτευσης και η μαζική δυσαρέσκεια της κινεζικής ελίτ με την αντιαμερικανική πολιτική του προέδρου Xi. Έτσι ο Xi θα πρέπει φύγει από την εξουσία[1] ή θα αναγκαστούν να παραδοθούν στο έλεος της Ουάσιγκτον.
Με την πρώτη ματιά, μια πολύ πειστική εικόνα του αναπόφευκτου της Αμερικανικής νίκης είναι διαφαινόμενη, αλλά υπάρχει μια απόχρωση: κατά τη δεύτερη ματιά αποδεικνύεται ότι πολλοί Αμερικανοί εμπειρογνώμονες έντονα αμφιβάλουν σε τέτοιες ροζ προοπτικές της οικονομικής κυριαρχίας των ΗΠΑ.
Ας αρχίσουμε με το ερώτημα ποιος χρειάζεται κάποιον. Σύμφωνα με το BBC[2], οι Αμερικανικές επιχειρήσεις πωλούν 300.000.000.000 δολάρια το χρόνο στην κινεζική αγορά αγαθά και υπηρεσίες. "Το πνίξιμο" των αμερικανικών εταιρειών στην κινεζική αγορά με διοικητικές μεθόδους είναι, φυσικά, ένα ακραίο μέτρο, αλλά αν είναι απαραίτητο, το Πεκίνο θα το κάνει. Επιπλέον, την ελεύθερη θέση στην κινεζική αγορά θα πρέπει να απολαμβάνουν οι ευρωπαϊκές και ιαπωνικές εταιρείες-σε περίπτωση που δεν υπάρχουν κινεζικά "υποκατάστατα" για τα αμερικανικά αγαθά και υπηρεσίες. Επιπλέον: τις τελευταίες ώρες πριν από την εισαγωγή των δασμών ο Trump αποφάσισε να διαγράψει από τον κατάλογο των εμπορευμάτων που εμπίπτουν στα τιμολόγια, τα προϊόντα της Apple, είναι λογικό να ληφθεί υπόψη ότι οι ψηφοφόροι μπορεί να είναι πολύ θυμωμένοι με τον Πρόεδρο, λόγω του οποίου αυξήθηκαν οι τιμές των iPhones.
Αν ο εμπορικός πόλεμος θα προχωρήσει, και ο κατάλογος των «δασμολογικών» αγαθών-επεκταθεί , τότε σύντομα ο Trump δεν θα είναι σε θέση να αγνοήσει τις πολιτικές συνέπειες των πράξεών του: η οικονομική ανάπτυξη, για την οποία συνηθίζουν να λένε οι Ρώσοι οπαδοί της Αμερικανικής οικονομικής πολιτικής- είναι (όπως αναγνωρίζεται[3] ακόμη και από τους Moody’s) μια προσωρινή αύξηση λόγω των χαμηλότερων φόρων για πλούσιους, ενώ οι αυξανόμενες τιμές για τις κινεζικές εισαγωγές θα νικήσουν όλους τους άλλους ψηφοφόρους. Επιπλέον, λόγω των φόρων που έχουν ήδη εισαχθεί για τον ξένο χάλυβα και αλουμινίο, τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών αυτοκινήτων όπως η Ford και GM επηρεάστηκαν[4], και η διοίκηση του Trump αναγκάστηκε να χαλαρώσει[5] ριζικά τις κυρώσεις κατά της "RUSAL" δομές για να μην επιτραπεί η εκρηκτική ανάπτυξη των τιμών αλουμινίου στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Με βάση τα παραπάνω, η ιδέα ότι η οικονομία των ΗΠΑ είναι εντελώς αυτόνομη και μπορούν να αντέξουν οικονομικά να προβούν σε εμπορικό πόλεμο με ολόκληρο τον κόσμο, είναι αρκετά αμφιλεγόμενο. Με την έννοια ότι μπορούν να διεξάγουν εμπορικό πόλεμο με όλους, αυτό γίνεται αλλά δεν μπορούν να διατηρήσουν το τρέχον επίπεδο κατανάλωσης υπό αυτές τις συνθήκες.
Το επιχείρημα για την αναπόφευκτη κινεζική δυσφήμιση και την αντιπολιτευτική ελίτ, για την οποία τόσα πολλά γράφουν τα δυτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, θυμίζει εντυπωσιακά τις εκθέσεις σχετικά με την επικείμενη «εξέγερση των ελίτ», η οποία θα πρέπει, σύμφωνα με την έκδοση αυτών των ίδιων μέσων και των εμπειρογνωμόνων, να συμβεί στη Ρωσία μετά την εισαγωγή των "Κυρώσεων της Κριμαίας" . Φυσικά, στην Κίνα, καθώς και στη Ρωσία, υπάρχουν ορισμένα τμήματα της πολιτικής τάξης και οικονομικές ελίτ, για τις οποίες τα "εθνικά συμφέροντα" και ο "πατριωτισμός" είναι ένας κενός λόγος και οι οποίοι θα ήθελαν πάρα πολύ να επιστρέψουν πάση θυσία σε μια εποχή όπου οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις δεν ήταν πηγή των προσωπικών τους προβλημάτων.
Επιπλέον, παρά τον μάλλον αυστηρό έλεγχο του δημόσιου λόγου στην Κίνα, οι απαιτήσεις για παράδοση στο έλεος των Ηνωμένων Πολιτειών λόγω της αδυναμίας της κινεζικής οικονομίας και του πολιτικού συστήματος προσελκύουν σοβαρά την προσοχή του κοινού, ιδίως στα κοινωνικά δίκτυα, και πάνω απ ' όλα σε αυτές τις περιπτώσεις όπου οι απαιτήσεις αυτές γίνονται από γνωστούς επιστήμονες, όπως ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πεκίνου Tsinghua, ο οποίος έγραψε ένα ιογενές δοκίμιο[6] με τη διατριβή αναφοράς του "Σινο-Αμερικανικού εμπορικού πολέμου αποκαλύπτοντας την αδυναμία και το μαλακό υπογάστριο του κινεζικού συστήματος."
Ωστόσο, παρά την παρουσία ορισμένων αντιπολιτευτικών αισθημάτων, ο Πρόεδρος XI κατέχει την εξουσία στα χέρια του, και η εμπειρία της κινεζικής ιστορίας θυμίζει στην τοπική ελίτ ότι οι Αμερικανοί είναι απίθανο να θέλουν να επιστρέψουν την Κίνα στο 2008. Μάλλον, υπάρχει η επιθυμία να επιστρέψουν στο έτος 1860, όταν η ουράνια Αυτοκρατορία τέθηκε στα γόνατά τους από τους πολέμους του οπίου. Φυσικά, τα γεγονότα του XIX αιώνα δεν είναι τόσο φωτεινά στην κινεζική μνήμη, όπως αυτό που συνέβη στη δεκαετία του ' 90 του ΧΧ αιώνα στη μνήμη των Ρώσων, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να πούμε ότι η κινεζική ελίτ αυτή τη στιγμή πραγματικά θέλει να παραδοθεί. Είναι πολύ πιθανό ότι υπάρχει μια επιλογή μεταξύ των σκληρών επιλογών αντιπαράθεσης και την επιθυμία να "υπερβούν " την Προεδρία του Trump.
Το πιο ενδιαφέρον πράγμα θα ξεκινήσει όταν το Πεκίνο καταλήξει τελικά στο ότι ο Trump δεν είναι μια πηγή προβλημάτων στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, αλλά μόνο ένα σύμπτωμα της αναπόφευκτης σύγκρουσης μεταξύ της αύξουσας εξουσίας και της τρέχουσας παγκόσμιας ηγεμονίας. Ωστόσο, η Ρωσία λαμβάνει πλέον αρκετά προφανή οφέλη αυτής της αντιπαράθεσης: Μεταξύ της παγκόσμιας αναδιανομής των σφαιρών επιρροής η εταιρική σχέση της Μόσχας απότομα αυξάνει τα ποσοστά της.
Βιβλιογραφικές αναφορές
- https://www.theglobeandmail.com/world/article-in-china-trade-war-fears-stoke-new-criticism-over-the-countrys/
- https://www.bbc.com/news/business-44763110
- https://www.cnbc.com/2018/09/05/midterm-elections-are-referendum-on-trump-economy.html
- https://www.usatoday.com/story/money/cars/2018/07/25/gm-ford-fiat-chrysler-trump-tariffs/827983002/
- https://www.ft.com/content/4058829e-ba51-11e8-94b2-17176fbf93f5
- https://www.nytimes.com/2018/08/14/world/asia/china-trade-war-trump-xi-jinping-.htm
