Από τον Γιούρι Ζινίν [1]
Στις 17 Φεβρουαρίου είναι 7 χρόνια από την έναρξη των γεγονότων στη Λιβύη που οδήγησαν στην ανατροπή του αρχηγού της – του Μουαμάρ Καντάφι. Αυτά τα χρόνια ήταν γεμάτα δραματικά και συχνά αιματηρά γεγονότα, τα οποία, σύμφωνα με διάφορους δείκτες (αποτελεσματική κυριαρχία, σταθερότητα, εμπορική δραστηριότητα κλπ.), έχουν αφήσει τη χώρα σε πολύ χειρότερη κατάσταση.
Από το 2014, η χώρα βρίσκεται σε χαοτική κατάσταση - χωρίζεται σε δύο τομείς, με αντιτιθέμενες πρωτεύουσες στην Τρίπολη και το Tobruk, καθεμιά από τις οποίες έχει τη δική της κυβέρνηση, το κοινοβούλιο και τις υπηρεσίες ασφαλείας. Η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ τους αλλάζει.
Τον τελευταίο χρόνο διευρύνθηκε η περιοχή που ελέγχεται από τον Εθνικό Στρατό, υπό την ηγεσία του στρατάρχη Khalifa Haftar (δηλ. του ανατολικού ή του τομέα του Tobruk). Ο τομέας αυτός περιλαμβάνει την «πελατεία του πετρελαίου» (τις πετρελαιοπηγές και τους κύριους λιμένες εξαγωγής πετρελαίου). Η κυβέρνηση της εθνικής συμφωνίας, με επικεφαλής τον Fayez al-Sarraj, έχει μια αστάθεια στη χώρα.
Επί τρία χρόνια, τα Ηνωμένα Έθνη και ορισμένες γειτονικές Αραβικές χώρες προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να πείσουν τα δύο αντιμαχόμενα μέρη να συμμορφωθούν με την ειρηνευτική συμφωνία που υπέγραψαν στο Μαρόκο (η οποία ζήτησε τη δημιουργία ενιαίων εθνικών μεταβατικών κρατικών δομών, εκλογές στο νέο κοινοβούλιο κλπ.) Η συμφωνία Shkirat έληξε στο τέλος του 2017.
Πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι η συνάντηση των διαπραγματευτών για τη συζήτηση θεμάτων που προκύπτουν από τη συνθήκη δεν είχε την εξουσία να λαμβάνει αποφάσεις και οι στρατιωτικές ομάδες που αντιπροσωπεύουν είναι ετερογενείς, χωρισμένες σε διάφορα στρατόπεδα, που χωρίζονται σε περιφερειακές και φυλετικές γραμμές.
Για να σώσει τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, ο ειδικός εκπρόσωπος του ΟΗΕ στη Λιβύη, ο Hasan Salam παρουσίασε ένα σχέδιο τριών σταδίων για το επόμενο έτος. Πρότεινε να τροποποιηθεί η Συμφωνία του Shkirat, να αναδιαρθρωθεί η κυβέρνηση με βάση την Τρίπολη, να συνταχθεί ένα Σύνταγμα και να διεξαχθούν εκλογές για το νέο κοινοβούλιο.
Το ερώτημα είναι πώς μπορούν να διεξαχθούν δίκαιες, αμερόληπτες και δημοκρατικές εκλογές, όταν υπάρχουν δύο κυβερνήσεις; Και πόσο σημαντικές είναι οι εκλογές για το μέσο Λίβυο, που ζει σε μια λεπτή κατάσταση ασφάλειας και πάσχει από ταραχές και κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα;
Η πτώση του δηνάρου της Λιβύης και ο ετήσιος πληθωρισμός του 30% προκαλούν πτώση του βιοτικού επιπέδου. Πριν από την επανάσταση, ένα δηνάριο θα μπορούσε να ανταλλαγεί για τρία δολάρια και στο ανώτατο επίπεδό του οι Λίβυοι κοίταζαν το «πράσινο δολάριο» με περιφρόνηση. Τώρα ένα δολάριο μπορεί να ανταλλαγεί στην αγορά για 9 λιβυκά dinars.
Αυτό οδηγεί πράγματι σε αύξηση των τιμών, καθώς η πλειονότητα των αγαθών, ιδίως των τροφίμων, εισάγονται. Οι Λιβύοι αντιμετωπίζουν την κατάρα των ελλείψεων σε μετρητά, τις ουρές στις τράπεζες, τις διακοπές του ρεύματος, τις επιδεινούμενες υπηρεσίες κλπ.
Όλα αυτά τα προβλήματα είναι αποτέλεσμα της κατάρρευσης της οικονομίας της Λιβύης και του τομέα της μεταποίησης. Σύμφωνα με τον Mustafa Sanalla, Προέδρου της National Oil Corporation, η Λιβύη έχει χάσει 180 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2011 λόγω των ενεργειών διαφόρων πολιτοφυλακών στις περιοχές όπου εξάγεται, καθαρίζεται και μεταφέρεται το πετρέλαιο [2].
Το 2017 η Λιβύη έλαβε 14 δισεκατομμύρια δολάρια από τις πωλήσεις πετρελαίου, τρεις φορές περισσότερο από ό, τι το προηγούμενο έτος. Αλλά το 2010, το έτος πριν από την επανάσταση, οι εξαγωγές πετρελαίου έφεραν περίπου 47 δισεκατομμύρια δολάρια στον εθνικό προϋπολογισμό. Είναι αλήθεια ότι πρόσφατα το ποσό του εκχυλίσματος «μαύρου χρυσού» έχει αυξηθεί σε 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως, αλλά αυτό είναι ακόμα χαμηλότερο από το επίπεδο πριν από την επανάσταση των 1,6 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως.
Από τις 150 χώρες που αναφέρονται στη βαθμολογία της Forbes Magazine για τις «καλύτερες χώρες για ξένες επιχειρήσεις», η Λιβύη κατέχει την τελευταία θέση [3].
Ως αποτέλεσμα της παραπάνω κατάστασης, η στάση των ανθρώπων απέναντι στα ιδανικά της επανάστασης του Φεβρουαρίου αλλάζει. Σήμερα, στους πολιτικούς κύκλους και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Λιβύης, παρατηρείται ένα σαφές χάσμα μεταξύ των λεγόμενων «Φεβρουαριστώνν» και «Σεπτεμβριστών». Οι «Φεβρουαριστές» είναι αυτοί που υποστηρίζουν πλήρως την επανάσταση της 17ης Φεβρουαρίου και είναι πεπεισμένοι ότι οι «επαναστάτες εναντίον ενός δεσποτικού καθεστώτος» κέρδισαν μια δίκαιη νίκη.
Αυτοί που υποστηρίζουν το καθεστώς του πρώην Καντάφι είναι γνωστοί ως «Σεπτεμβριστές», που είναι πιστοί στην Επανάσταση του Σεπτεμβρίου που έφερε τον Καντάφι στην εξουσία. Το δεύτερο στρατόπεδο, κουνώντας το κεφάλι τους με απορία, αναρωτιόνται αν άξιζε να χυθεί τόσο αίμα, να χάσουν τις ζωές τους και να υποστούν τεράστια υλική ζημιά, απλώς για να καταλήξουν στην σημερινή κατακερματισμένη κατάσταση της Λιβύης.
Και οι δύο αυτές σχολές σκέψης έχουν τις δικές τους φιλελεύθερες, ισλαμικές και κοσμικές παρατάξεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί τοπικοί πολιτικοί αναλυτές τους παροτρύνουν να βρουν κοινά σημεία συμφωνίας, να αποφύγουν τις ακραίες θέσεις και να θέσουν τα συμφέροντα της χώρας τους πάνω από τους εγωιστικούς πολιτικούς υπολογισμούς και τις ανησυχίες τους.
Για παράδειγμα, η Φατίμα Hamroush, πρώην υπουργός στην πρώτη μετά την επανάσταση κυβέρνηση της Λιβύης, ζήτησε τη δημιουργία ενός Υπουργικού Συμβουλίου έκτακτης ανάγκης αποτελούμενου από πολιτικούς με ευρύ φάσμα πεποιθήσεων , μεταξύ των οποίων πρώην συνεργάτες του Καντάφι [4]. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η Δρ Hamroush υπήρξε κάποτε έντονος επικριτής του προηγούμενου καθεστώτος.
Φαίνεται πιθανό ότι μια πολιτική συναίνεση, που θα επιτευχθεί σύμφωνα με το νόμο, θα μπορούσε να καλύψει το σημερινό θεσμικό κενό. Αλλά η Λιβυκή κοινωνία εξακολουθεί να διαιρείται από τα ισχυρά πλήγματα που υπέφερε σε έναν πόλεμο που αφορούσε το ΝΑΤΟ και άλλες ξένες δυνάμεις και κατά τη διάρκεια της σεκταριστικής σύγκρουσης που ακολούθησε.
Οι πολιτικοί κύκλοι χωρίζονται από τη διαφωνία και κρατούνται όμηροι με αμοιβαία δυσαρέσκεια, υποψίες και εχθροπραξίες που έχουν δημιουργηθεί εδώ και μερικά χρόνια.
Ετικέτες: κρίση [5]; Λιβύη [6]
- ↑ Yury Zinin
( https://journal-neo.org%20/ ) - ↑ transported
( https://www.jeuneafrique.com/482553/economie/petrole-libyen-depuis-2011-la-libye-a-perdu-180-millions-de-dollars-a-cause-des-milices-accuse-mustafa-sanalla/ ) - ↑ position
( https://www.libyaherald.com/2017/12/20/libya-second-worst-in-world-for-doing-business-forbes-magazine/ ) - ↑ Gaddafi
( https://www.alquds.co.uk/ ) - ↑ crisis
( https://en.news-front.info/tag/crisis/ ) - ↑ Libya
( https://en.news-front.info/tag/libya/ )
