Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015

Πράσινη ανάπτυξη: Οι φτωχοί δεν μπορούν και οι πλούσιοι δεν θέλουν


Igor Gorshkov
Μια εβδομάδα μετά το άνοιγμα στο Παρίσι  της 21ης  παγκόσμιας συνόδου  κορυφής του κλίματος (COP 21), οι διοργανωτές ανακοίνωσαν  το τέλος του το πρώτο ενδιάμεσου  βήματος. Στις  5 Δεκεμβρίου εισήχθη το αποτέλεσμα του σχεδίου της Συνθήκης, ο στόχος της οποίας είναι να αποτρέψει την αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης πάνω από 2 βαθμούς μέχρι το  2100. Το προσχέδιο της συμφωνίας, αποτελείται από  36 σελίδες και  αφήνει ανοιχτά τα κύρια θέματα του φόρουμ:  αν τα κράτη θα πραγματοποιήσουν  τις αποφάσεις της και ποιο είναι το κόστος τους.


Θέμα χρημάτων

"Είμαι τρομερά απογοητευμένος - συνόψισε τη στάση του στις διαπραγματεύσεις της COP 21, ο εκπρόσωπος της Βολιβίας Χουάν Hoffayster. -
 Ζητήσαμε από τις ανεπτυγμένες χώρες  το θέμα της χρηματοδότησης και λάβαμε  το  μήνυμα ότι δεν υπάρχουν χρήματα  ". Το ίδιο ισχυρίστηκε ένας  από τους εκπροσώπους της Νοτίου Αφρικής, που απείλησε   ότι αν τα χρήματα δεν διατίθενται, η τελική συμφωνία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί.
 Η δυσαρέσκεια με τον κόσμο της περιφέρειας  χωρίζει τους αξιωματούχους του ΟΗΕ, και δίνει να καταλάβουμε ότι οι μεγάλες δυνάμεις παραπλανούν τη  κοινή γνώμη: για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμφώνησαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 26%,
 αλλά επέλεξαν  ως σημείο εκκίνησης, όχι σήμερα, αλλά την στιγμή μιας πρωτοφανούς  ρύπανσης του περιβάλλοντος από τους Αμερικανούς κατασκευαστές. Στο ίδιο τέχνασμα κατέφυγαν  και άλλες ανεπτυγμένες χώρες

Οι κύριοι αντίπαλοι της συμφωνίας.

Η  Μείωση των επιβλαβών εκπομπών στο περιβάλλον, όπως οι περιβαλλοντολόγοι συμβουλεύουν στην  COP21, συνδέεταο  στενά με τη σταδιακή κατάργηση των υδρογονανθράκων, η οποία σε πολλές χώρες είναι θεμελιωδώς ανεφάρμοστη. Στον αναπροσανατολισμό της οικονομίας με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας  δεν θέλουν να ακούσουν στη Σαουδική Αραβία, στα κράτη του Κόλπου και  στη Βενεζουέλα. Ενάντια στην αγορά του  μαύρου   χρυσού  - είναι η Ινδία, η οποία πιστεύει στη διατήρηση του σημερινού  μοντέλο της,  για την εγγύηση της οικονομικής ανάπτυξης. Πριν από τη σύνοδο κορυφής, έγινε γνωστό ότι το Νέο Δελχί αρνήθηκε μια συμβολική δήλωση  που να δεσμεύει τα κράτη ώστε  να στραφούν προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το έτος 2100, παρά το γεγονός ότι για να πείσει τους Ινδούς παρενέβη  προσωπικά ο Υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Laurent Fabius. " Το λέω ευθέως ότι δεν θα υποκύψουμε  στην πίεση των ανεπτυγμένων χωρών, » απάντησε ο υπουργός των φυσικών πόρων της Ινδίας Prakash Javadekar, που ονόμασε την επερχόμενη ομιλία του  " μάχη στο Παρίσι”


Αντιμέτωποι με  την αντίδραση ορισμένων χωρών , τα Ηνωμένα Έθνη δεν  μπορούν να υπολογίζουν στην υποστήριξη του πιο ισχυρού  κράτους του κόσμου   - στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής
 Η ρεπουμπλικανική αντιπολίτευση στη χώρα αυτή αρνείται να αναγνωρίσει την πραγματικότητα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, και ακόμα και η διοίκηση του δημοκράτη Obama αφήνει να διαρρεύσει  ότι η νομική  δεσμευτική σύμβαση όσον αφορά το κλίμα δεν είναι απαραίτητο να υφίσταται.  Η "Ουάσιγκτον τορπιλίζει τις  διαπραγματεύσεις για το κλίμα ήδη εδώ και πολύ καιρό, - ως γνωστόν ο Λευκός Οίκος επικρίνει την  Γαλλίδα  οικολόγο  Amy Daan -. Οι ΗΠΑ – είναι  η μόνη ανεπτυγμένη χώρα που δεν έχει υπογράψει το Πρωτόκολλο του Κιότο".
Η  Επιβεβαίωση της ορθότητας των  εμπειρογνωμόνων  ήρθε ήδη κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής. Ενώ ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν στο Παρίσι, η Γερουσία των ΗΠΑ ψήφισε κατά του σχεδίου για τον περιορισμό των επιβλαβών εκπομπών στην ατμόσφαιρα.

 Λίγο πριν στην κριτική των μέτρων  για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στη Γη ήταν σαφώς όλοι οι  υποψήφιοι για το Λευκό Οίκο, του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος – αρχίζοντας από  τον Ντόναλντ Τραμπ και τελειώνοντας με τον  Τζεμπ Μπους.

Η Θέση της Ρωσίας
Μεταξύ των ενεργών υποστηρικτών  της συνθήκης για το κλίμα δεν μπορεί να αποδοθεί στο Κρεμλίνο. Στη Ρωσία το έργο της χώρας   σκοπεύει να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 25-30 %, αλλά όχι από το 2015, αλλά  από το 1990 Στην πραγματικότητα, η Μόσχα έχει καταφύγει στο ίδιο τέχνασμα με  την Ουάσιγκτον, επιλέγοντας ως σημείο εκκίνησης  αυτό που  την ευνοεί  μέχρι σήμερα.  Οι οικολόγοι του  ΟΗΕ εκτιμούν  ότι, λόγω της αποβιομηχάνισης της στα τέλη του εικοστού αιώνα, η Ρωσία  2 φορές ξεπέρασε το δικό της  σχέδιο.
 Είναι ακόμη πιθανό ότι το Κρεμλίνο δεν πρόκειται να μειώσει αλλά θα αυξήσει τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου - οι ρωσικές υποσχέσεις και σε αυτή την περίπτωση δεν θα πρέπει να παραβιάζονται.

Και πάλι τα χρήματα

 Ενώ οι μεγάλες δυνάμεις υποστηρίζουν, την συμβολή που θα πρέπει να κάνουν για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι φτωχοί δεν παύουν να ζητάνε  χρήματα. Τα Αφρικανικά κράτη, τα οποία αντιπροσωπεύουν συνολικά περίπου το 4% των εκπομπών, περιμένουν  ότι οι δυτικές χώρες θα τους αποζημιώσουν για να επιτευχθεί η  «ποσόστωση». Σύμφωνα με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε το 2009, αρχής γενομένης από τις ανεπτυγμένες οικονομίες για  το 2020 έχουν δεσμευτεί να αναπτύξουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για περιβαλλοντικά έργα, αλλά θα αρχίσουν  να δίνουν  τα κεφάλαια αυτά  όταν αποφασιστεί με σαφήνεια την επόμενη εβδομάδα.
 Μέχρι στιγμής, 11 κράτη έχουν αρνηθεί να πληρώσουν - ωστόσο, μιλάμε για αμφίβολους "δωρητές", όπως η Νικαράγουα.

Στις μεγάλες χώρες σε αυτό το πλαίσιο, βλέπει κανείς την επιθυμία να μειώσουν το  σχέδιο για τη μείωση των εκπομπών (έτσι ώστε το κρίσιμο όριο θα μπορούσε να θεωρηθεί μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 3 ή 4 βαθμούς μέχρι το 2100, αντί του 2, όπως οι οικολόγοι θέλουν) σε αντάλλαγμα  τα χρήματα που διατίθενται.
Κατά της πρότασης είναι όλα τα  μικρά κράτη του Ειρηνικού Ωκεανού, που φοβούνται ότι αν η κόκκινη γραμμή – το περιοριστικό όριο- αναθεωρηθεί, το κόστος θα είναι η δική τους εξαφάνιση από τον χάρτη. Υποστήριξη έχουν τους γείτονες τους δηλαδή  την κυβέρνηση της Αυστραλίας που προτείνει αντίθετα να μειώσει το όριο στον 1,5 βαθμό και την Γαλλία γιατί ένα από τα τμήματα της βρίσκεται στην Πολυνησία.


Τι να περιμένουμε από την τελευταία εβδομάδα της συνόδου κορυφής

Παρά το γεγονός ότι τα επίσημα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής δεν έχουν αποφασιστεί ακόμη (η υπογραφή της συμφωνίας αναμένεται στις 11 Δεκεμβρίου), στα σχόλια των παρατηρητών προδίδουν την  απογοήτευση που  επιδεινώνεται από το υπερβολικό πάθος  των διοργανωτών της COP.
 Στις 5 Δεκεμβρίου η διαπραγματεύτρια  από τη Γαλλία Lorans Tobyana συγκρίνει  την επικείμενη συμφωνία με την παγκόσμια  Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία υπεγράφη το 1948,  «το κείμενο δεν αλλάζει σε ένα θεμελιώδες επίπεδο, σε σύγκριση με τις 20 δηλώσεις των προηγούμενων συνόδων κορυφής  για το κλίμα.
Ο οικολόγος Maxim Kombes αντιδρά με αυτή τη δήλωση. Ο αναπληρωτής του Σοσιαλιστικού κυβερνώντος κόμματος  της Γαλλίας Jean Paul Chantegue  έχει την ίδια γνώμη και προβλέπει ότι θα  υπογραφεί "η ελάχιστη συμφωνία με ένα κατώτατο όριο σε 3-4 βαθμούς, αντί των αναγκαίων 2» . Σε αυτό το πλαίσιο ο οικολόγος από το αυστραλιανό πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας - σχετικά με την Πράσινη ήπειρο που σοβαρά φοβάται για τον  πλανήτη - Tom Uigli  μαζί με 3 συναδέλφους πήρε μια ασυνήθιστη  πράσινη πρωτοβουλία. Ο επιστήμονας θεωρεί  την απαλλαγή των υδρογονανθράκων είναι  μη ρεαλιστική και, συνεπώς, καλεί τις χώρες που συμμετέχουν στο COP να αναγνωρίσουν  την ανάγκη για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας - και να είναι για αυτούς  ο λόγος  να αναζητήσουν την  σωτηρία από την υπερθέρμανση του πλανήτη