 |
| Την παραμονή του Συνόδου κορυφής της G20. Τουρκία, 14 Νοεμβρίου, 2015. Πηγή: Reuters |
Όλγα Σαμοφάλοβα, Vzglyad
Μέχρι το 3% του ΑΕΠ της κινδυνεύει να χάσει η Τουρκία από τις ρωσικές κυρώσεις.
Οι απώλειες της χώρας του λόγω των τεταμένων σχέσεων με τη Ρωσία, μετά την κατάρριψη ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τουρκικό, σε 9 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο. Ο Τούρκος αξιωματούχος, πιστεύει ότι οι ρωσικές κυρώσεις θα κοστίσουν μέχρι και το 0,4% του ΑΕΠ της χώρας στη χειρότερη δυνατή εξέλιξη των γεγονότων και επισημαίνει ότι ήδη για φέτος υπήρξε μια μείωση των τουρκικών εξαγωγών προς τη Ρωσία της τάξης του 30-40%.
Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο, μειώθηκε και ο αριθμός των Ρώσων τουριστών που επισκέπτονται την Τουρκία (κατά 600 χιλιάδες), ενώ μειώθηκε και ο όγκος των κατασκευαστικών συμβολαίων των τουρκικών επιχειρήσεων στη Ρωσία. «Η Ρωσία για εμάς ήταν πάντα ένας σημαντικός εταίρος, δεν θέλουμε να έχουμε συγκρούσεις μαζί της. Από τις πρώτες μέρες της κρίσης έχουμε επεξεργαστεί μέτρα για να την αντιμετωπίσουμε και όλοι οι κλάδοι (της οικονομίας) είναι προετοιμασμένοι γι’ αυτήν», δήλωσε ο Σιμσέκ σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι NTV.
Ωστόσο, αυτή η εκτίμηση των απωλειών στη τουρκική οικονομία φαίνεται υπερβολικά χαμηλή. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), υπολόγισε ότι οι ρωσικές κυρώσεις μπορεί να μειώσουν την ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας το 2016 από 0,3-0,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Απώλειες στα έσοδα - αύξηση του πληθωρισμού
Άλλοι ειδικοί εκτιμούν τις απώλειες περισσότερο από δύο φορές υψηλότερες. Έτσι, βουλευτές από το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (ΛΡΚ) υπολόγισαν ότι η Τουρκία συνολικά θα χάσει από τις οικονομικές κυρώσεις περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια, ή σχεδόν το 3% του τουρκικού ΑΕΠ. Στην εκτίμηση συμπεριλαμβάνονται 6 δις δολάρια απώλειες εσόδων που αφορούν στις τουρκικές εξαγωγές προς τη Ρωσία, 7 δις δολάρια από τα χρήματα που έφερναν στη χώρα οι Ρώσοι τουρίστες και άλλα 6 δις δολάρια, απώλειες εσόδων από το διασυνοριακό εμπόριο μικρής κλίμακας (shuttle trade), δήλωσε ο βουλευτής και επικεφαλής του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Αττάλειας, Τσετίν Οσμάν Μπουντάκ, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της τοπικής έκδοσης Hurriyet Daily News.Ο αριθμός αυτός φαίνεται πιο κοντά στην πραγματικότητα. Διότι, μόνο από την απώλεια Ρώσων τουριστών, η Τουρκία χάνει αμέσως 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτά είναι τα ετήσια έσοδα του εισερχόμενου τουρισμού από τη Ρωσία που υπολογίζουν οι ίδιοι οι Τούρκοι. Η Αττάλεια μόνο, θα χάσει κοντά στα 6 δισεκατομμύρια από τον τουρισμό, ενώ η ομώνυμη επαρχία χάνει ακόμα 500 εκατομμύρια δολάρια στον αγροτικό τομέα, υπολογίζει ο πρώην δήμαρχος της πόλης της Αττάλειας και βουλευτής του τουρκικού Κοινοβουλίου, Μουσταφά Ακαϊντίν. Βέβαια, οι επίσημες Αρχές της Τουρκίας ανάφεραν ότι το σύνολο των απωλειών της τουρκικής τουριστικής αγοράς θα είναι μόνο 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο χειρότερος συνδυασμός καταστάσεων
«Οι συνολικές απώλειες της τουρκικής οικονομίας θα είναι πιο κοντά στα 20 δισεκατομμύρια», συμφωνεί ο Γκεόργκι Βάστσενκο της Freedom Finance. «Για αρκετά χρόνια θα υπάρχει στέρηση εσόδων που θα οφείλεται στη μείωση της τουριστικής κίνησης (της τάξης των 6-8 δις. δολαρίων ετησίως), καθώς και στη μείωση των εξαγωγών. Συνολικά πάνω από 10 δισεκατομμύρια, συμπεριλαμβανομένων των απωλειών από το μικρής κλίμακας διασυνοριακό ιδιωτικό εμπόριο, το οποίο θα μειωθεί επίσης λόγω του αυξημένου κόστους μεταφοράς».Επιπλέον, δεν αποκλείει ότι οι απώλειες της Τουρκίας μπορεί να αυξηθούν σε περίπτωση επιδείνωσης της τουρκικής οικονομίας. «Προς το παρόν η ισοτιμία της τουρκικής λίρας αντιδρά ελάχιστα στα πολιτικά γεγονότα, ενώ το τουρκικό νόμισμα έχει ήδη υποτιμηθεί κατά 30% το τελευταίο χρόνο. Όμως, με την έναρξη του εμπάργκο, η διαδικασία μπορεί να ενισχυθεί και στην εκτιμώμενη μείωση του ΑΕΠ κατά 3% λόγω των απωλειών από τις εξαγωγές, να προστεθεί ένα τουλάχιστον 2% στον πληθωρισμό», υπολόγισε ο Βάστσενκο.
Εμπόριο δεν είναι μόνο οι τομάτες
Εν τω μεταξύ, είναι πιθανό ότι η Ρωσία θα επιβάλει κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας και σε άλλους τομείς. Η Ρωσία έχει τη δυνατότητα για περαιτέρω περιορισμούς που μπορούν να ασκήσουν τη μέγιστη αρνητική επίδραση στην τουρκική οικονομία, χωρίς να προκαλούν σημαντικές βλάβες στη ρωσική οικονομία. Έτσι, δεν είναι λιγότερο σημαντικές από άλλες κατηγορίες προϊόντων που εισάγονται από την Τουρκία, τα είδη ένδυσης και υπόδησης (1 δις δολάρια το 2014, που αποτελούν το 15,1% των εισαγωγών από την Τουρκία, ή περίπου το 7% του συνόλου των εισαγωγών ειδών ένδυσης και υπόδησης στη Ρωσική Ομοσπονδία), τα οχήματα επίγειας μεταφοράς (το 11,5% των εισαγωγών από την Τουρκία), ο μηχανολογικός εξοπλισμός και οι οικιακές συσκευές (το 11,2% των εισαγωγών από την Τουρκία), σημειώνουν οι αναλυτές της Raiffeisenbank. Έτσι, οι νέες οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας ή/και η επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας, μπορεί να οδηγήσουν σε απώλειες του τουρκικού ΑΕΠ, πάνω από 3%.Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η αναφορά γίνεται μόνο στις άμεσες απώλειες. Δεν λαμβάνονται υπόψη στο εμπορικό «έλλειμμα», οι απώλειες από τα μη εκτελεσθέντα έργα, όπως είναι ειδικότερα, η υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου «Τουρκικό Ρεύμα», η κατασκευή του Πυρηνικού Σταθμού στο Ακούγιου και τα projects των τουρκικών κατασκευαστικών εταιρειών στη Ρωσία.
Η Τουρκία χρειάζεται το φυσικό αέριο
Η Τουρκία, βέβαια, είναι αυτή που καθυστερούσε την υπογραφή των απαραίτητων εγγράφων για το «Τουρκικό Ρεύμα», προσπαθώντας να πετύχει στη Συμφωνία τους βέλτιστους όρους για την ίδια. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία έχει ήδη περικόψει στο σχεδιασμό του έργου τους δύο από τους τέσσερεις κλάδους του αγωγού, που σημαίνει απώλειες για την Τουρκία από μελλοντικά έσοδα για τη διέλευση του «γαλάζιου χρυσού» μέσω του εδάφους της στα Βαλκάνια. Ωστόσο, η πλήρης απόρριψη του «Turkish Stream», μπορεί στο μέλλον να επιφέρει πιο σοβαρές συνέπειες στην Άγκυρα.Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο πρώτος κλάδος του αγωγού είναι άκρως απαραίτητος για τις ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας. Ο κίνδυνος στην περίπτωση αυτή έγκειται στη διαδρομή του δικτύου αγωγών που προμηθεύουν με «γαλάζιο χρυσό» την Τουρκία. Σήμερα, περίπου 14 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (ΦΑ) έρχονται στην Τουρκία από τη Ρωσία μέσω του «Διαβαλκανικού αγωγού» που διέρχεται από την Ουκρανία και τη Ρουμανία. Αλλά το 2019, λήγει η συμφωνία για το τράνζιτ φυσικού αερίου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Αυτή η εξέλιξη θα σταματήσει την παροχή μέρους του ρωσικού αερίου προς την Τουρκία.
Ο πρώτος κλάδος του «Τουρκικού Ρεύματος» θα αντικαθιστούσε τον παράγοντα «διέλευση από την Ουκρανία» στη μεταφορά των παραπάνω ποσοτήτων. Σαν αποτέλεσμα, η Τουρκία όχι μόνο στερεί από την οικονομία της τη δυνατότητα να αποκτήσει έσοδα από τη διαμετακόμιση του πολύτιμου «γαλάζιου χρυσού» στην Ευρώπη, αλλά επίσης, δεν θα μπορεί να αυξήσει την κατανάλωση φυσικού αερίου με καλούς όρους και να προστατεύσει την οικονομία της από τυχόν κινδύνους που συνεπάγεται η διακοπή προμηθειών ΦΑ μέσω της Ουκρανίας.
Ματαίωση του πυρηνικού σταθμού
Όσον αφορά στον Πυρηνικό Σταθμό του Ακούγιου, το έργο θα απέβαινε επωφελές αποκλειστικά για την Τουρκία, τη στιγμή που η Ρωσία, η οποία είχε αναλάβει όλες τις δαπάνες κατασκευής και συντήρησης, ρίσκαρε πάνω από 20 χρόνια για να αποσβέσει την επένδυση της. Για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι στην περίπτωση που ολοκληρώνονταν το σχέδιο, η Ρωσική Ομοσπονδία δημιουργούσε έναν ανταγωνιστή στο δικό της φυσικό αέριο που διοχέτευε προς την τουρκική αγορά.Την ίδια στιγμή, η Τουρκία στερεί από τον εαυτό της την ευκαιρία να έχει φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια από εκείνη που παράγεται στους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΦΑ. Οι τουρκικές Αρχές έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι θα έπρεπε να έχουν κατασκευάσει ένα πυρηνικό σταθμό για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από καιρό. Αν η ατομική ενέργεια είχε εμφανιστεί στη χώρα πριν από 10 χρόνια, θα είχαν εξοικονομήσει 14 δισεκατομμύρια δολάρια από την αγορά φυσικού αερίου.
Η απόρριψη των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από την Τουρκία, θα σημάνει την ανάγκη αύξησης της δαπάνης για φυσικό αέριο, που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, από τα πιο ακριβά στην Ευρώπη.
http://gr.rbth.com
