Ντάρια Κέζινα, RBTH
Τον περασμένο Οκτώβριο άρχισε να λειτουργεί στη Σαμάρα διεθνές βιοτεχνολογικό εργαστήριο κατασκευής καρδιακών βαλβίδων. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα ξεκινήσει η εξαγωγή τους στην Ευρώπη.
Στη Σαμάρα, στη νοτιοανατολική Ρωσία, θα δημιουργήσουν καρδιακές βαλβίδες. Στο πρόγραμμα θα μετάσχουν το Κρατικό Πανεπιστήμιο Ιατρικής της Σαμάρα, το Πανεπιστήμιο Heinrich Heine του Ντίσελντορφ και το Κρατικό Πανεπιστήμιο Αεροδιαστημικής της Σαμάρα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Επιστημονικού Κέντρου Καρδιοαγγειακής Χειρουργικής Μπάκουλεφ, σήμερα στη Ρωσία περιμένουν μεταμόσχευση καρδιάς περίπου 60 χιλιάδες άνθρωποι. Όπως πληροφόρησε την RBTH ο οργανωτής του προγράμματος, διευθυντής του Ινστιτούτου καινοτόμου ανάπτυξης του Κρατικού Πανεπιστημίου Ιατρικής της Σαμάρα, Αλεξάντρ Κολσάνοφ, στις περισσότερες περιπτώσεις βάζουν στον ασθενή μηχανικές βαλβίδες. Ύστερα από μια τέτοια εγχείρηση οι ασθενείς είναι υποχρεωμένοι να λαμβάνουν ισοβίως αντιπηκτική αγωγή. Επίσης, αν η εγχείρηση γίνεται σε παιδιά, η βαλβίδα πρέπει ν’ αλλάζει καθώς η καρδιά μεγαλώνει, ενώ η μηχανική βαλβίδα όχι.
Οι βιολογικές βαλβίδες, έχουν και αυτές τα μειονεκτήματά τους. Πρόκειται για την κακή συμβατότητα που οδηγεί στην ασβεστοποίηση, μια βαριά μορφή παθολογίας των μεταβολικών διεργασιών, καθώς και τη μικρή διάρκεια ζωής τους. Τέτοιες βαλβίδες δεν εποικούνται από τα κύτταρα του οργανισμού, δεν ανανεώνονται, και φθείρονται γρήγορα. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται επαναληπτική μεταμόσχευση. Οι εργασίες του νέου εργαστηρίου θα επιτρέψουν να εξασφαλιστούν για τους καρδιολόγους διαθέσιμες βιοσυμβατές βαλβίδες, λέει ο Κολσάνοφ.
Όπως αναφέρει ο ίδιος, η τράπεζα ιστών του Κρατικού Πανεπιστημίου Ιατρικής της Σαμάρα υφίσταται περισσότερα από 25 χρόνια και τα προϊόντα της χρησιμοποιούνται σε περίπου 60 περιοχές της Ρωσίας. «Το θέμα της ανάπτυξης οργάνων και ιστών μας ενδιέφερε πάντα», εξηγεί. Και προσθέτει: «Εχουμε πλούσια εμπειρία εργασίας με βιολογικά υλικά, έχουμε αναπτύξει διάφορα υλικά για μεταμόσχευση, αλλά με βαλβίδες δεν είχαμε ασχοληθεί μέχρι τώρα».
Πώς φτιάχνονται;
Σε πρώτη φάση, οι ρώσοι επιστήμονες σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν τη γερμανική εμπειρία. Έπειτα, κατά το διάστημα 2016-2017 προτίθενται να τελειοποιήσουν τη γερμανική τεχνολογία και στη βάση της να δημιουργήσουν τη δική τους. Οι βαλβίδες θα δημιουργούνται στη Σαμάρα με τη μέθοδο της μηχανικής των ιστών. Γι’ αυτό, η βαλβίδα πρέπει να αφαιρείται από καρδιά δότη. Ύστερα, σε ιδιαίτερα «καθαρές» συνθήκες, από τη βαλβίδα της καρδιάς θα αφαιρείται το κυτταρικό υλικό προκειμένου να εξασφαλιστεί η ανοσοποιητική συμβατότητά της με τον άνθρωπο. Το προϊόν που θα προκύψει θα ετοιμαστεί για αποθήκευση και παράδοση για μεταμόσχευση.
Για τη δημιουργία της κάθε βαλβίδας απαιτείται ένα όργανο, ωστόσο το «βιολογικό προϊόν» σε αυτή την περίπτωση είναι ευκολότερο να παραχθεί, ενώ οι απαιτήσεις από τον δότη είναι πολύ λιγότερες, απ’ ό,τι στη συνηθισμένη μεταμόσχευση. Το επόμενο στάδιο ανάπτυξης είναι η φυσική, κυτταρική και βιομοριακή τροποποίηση των βαλβίδων. Οι τροποποιημένες βαλβίδες, σε αντίθεση με τις υφιστάμενες τεχνολογίες, εξοικειώνονται ταχύτερα, αναπτύσσονται μαζί με τον ασθενή και δεν απαιτούν φαρμακευτική υποστήριξη.
Πνευμόνια, νεφρά …
Σύμφωνα με τον Κολσάνοφ, οι βαλβίδες είναι το πρώτο βήμα. Το εργαστήριο πρέπει να αξιοποιήσει την παγκόσμια εμπειρία αφαίρεσης κυττάρων, δηλαδή τη διαδικασία κατά την οποία τα κύτταρα κάποιου οργάνου καταστρέφονται και στη θέση τους παραμένει ένας πυρήνας από συνδετικό ιστό. Όπως ανέφερε ο Κολσάνοφ στην RBTH, ήδη από τον επόμενο χρόνο σχεδιάζεται από το εργαστήριο η ανάπτυξη αγγείων και ουρητήρων. Ακολούθως, σειρά θα έχουν τα όργανα, δηλαδή καρδιά, πνευμόνια, νεφρά, και αργότερα θα αναπτυχθούν οι μέθοδοι τροποποίησής τους για την επιτάχυνση της αφομοίωσής τους.
Οι βαλβίδες θα εμφυτεύονται σε καρδιολογικά κέντρα. Αρχικά στην πόλη της Σαμάρα και στην περιφέρεια Σαμάρα, ύστερα σε μεγάλα ομοσπονδιακά κέντρα της Ρωσίας και αργότερα στις χώρες της Τελωνειακής Ένωσης. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια οι επιστήμονες ν’ αρχίσουν να προμηθεύουν με βαλβίδες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δημιουργοί του εργαστηρίου υποθέτουν ότι το κόστος των βαλβίδων που θα αναπτύσσονται στη Ρωσία θα είναι χαμηλότερο από εκείνο που ισχύει στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ η ποιότητά τους θα αντιστοιχεί στα υφιστάμενα ανάλογά τους.
Τα εμπόδια
Ο Κιρίλ Καέμ, εκτελεστικός διευθυντής του συμπλέγματος βιοϊατρικών τεχνολογιών του Σκόλκοβο, θεωρεί ότι το πρόγραμμα των επιστημόνων της Σαμάρα έχει προοπτικές στη διεθνή αγορά. Ωστόσο, μπορούν να το εμποδίσουν οι περιορισμοί στην εξαγωγή βιολογικών υλικών στο εξωτερικό. «Στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια –εξηγεί- οι τεχνολογίες αναγεννητικής ιατρικής θα μειώσουν την ανάγκη για τεχνητά όργανα. Πιστεύω ότι η αναγεννητική ιατρική είναι το μέλλον. Η εξαγωγή όμως βιολογικών παρασκευασμάτων από τη χώρα απαιτεί ειδικές άδειες, επομένως οι επιστήμονες καλούνται να ξεπεράσουν ορισμένα εμπόδια. Στο πλαίσιο της Τελωνειακής επιτροπής της Ρωσίας λειτουργεί μια ειδική επιτροπή, η οποία κάθε φορά εξετάζει το εκάστοτε θέμα μεμονωμένα και δεν λαμβάνει πάντα απόφαση υπέρ των δημιουργών. Δυστυχώς τέτοιες αρνήσεις έχουν ήδη υπάρξει, όσον αφορά τις εταιρίες που εδρεύουν στο Σκόλκοβο».
http://gr.rbth.com/
