Μιλώντας στη συζήτηση για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, που παρουσιάζεται ως ο νέος δυναμικός άντρας της «δεύτερη φορά Αριστεράς», ανακοίνωσε ότι θα παραταθεί κατά ένα χρόνο η προθεσμία παραγραφής των υποθέσεων της περιβόητης «λίστας Λαγκάρντ», ώστε να μην ξεφύγει κανένας από τους μεγαλοφοροφυγάδες, αλλά να ελεγχθούν εξονυχιστικά όλοι. Μια βδομάδα μετά, το οικονομικό επιτελείο διέρρευσε ότι βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών για το ενδεχόμενο παράτασης της παραγραφής!
Ακόμα και γι' αυτό το θέμα πρέπει να πάρουν την έγκριση του κουαρτέτου! Για ένα θέμα που είναι εσωτερικού δικαίου και μάλιστα (υποτίθεται ότι) αφορά τη σύλληψη φορολογητέας ύλης και την αύξηση των δημοσίων εσόδων, που (υποτίθεται ότι) επιδιώκουν και οι δανειστές. Βάζοντας εμπόδια σ' αυτό το μέτρο, το κουαρτέτο έρχεται να δείξει με τον πιο ωμό τρόπο ότι προστατεύει τα συμφέροντα των καπιταλιστών. Ας κρατήσουμε, όμως, το γεγονός ότι το κουαρτέτο κάνει κουμάντο στα πάντα και η κυβέρνηση είναι απλώς εντολοδόχος.
Μετά απ' αυτή την εισαγωγή ας μεταφερθούμε σε μια αναφορά που υπάρχει στο Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2016: «Κατά τους πρώτους μήνες του 2015 η εφαρμογή νέου πολιτικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και η αναζήτηση νέου πλαισίου συμφωνίας με τους διεθνείς εταίρους και τους πιστωτές στάθηκε αφορμή για την αύξηση της οικονομικής αβεβαιότητας».
Σε απλά ελληνικά, ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης, που υπογράφουν το προσχέδιο, ομολογούν ότι η πολιτική της πρώτης συγκυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου τίναξε στον αέρα τον ελληνικό καπιταλισμό.
Εχει κι άλλα ενδιαφέροντα το προσχέδιο: «Κατά την περίοδο κατάρτισης του Κρατικού Προϋπολογισμού 2015 (Νοέμβριος 2014), ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ είχε εκτιμηθεί σε 2,9% το 2015, με πρόβλεψη για περαιτέρω επιτάχυνσή του μεσοπρόθεσμα. Ωστόσο, η διαμορφούμενη οικονομική συγκυρία, που παρατάθηκε πέραν του πρώτου εξαμήνου του έτους, εν μέσω συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για την οριστικοποίηση του νέου χρηματοδοτικού προγράμματος της χώρας και των σχετικών δημοσιονομικών μέτρων που απαιτούνται, σε συνδυασμό με τα διοικητικά μέτρα ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, που εφαρμόστηκαν στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα στις αρχές Ιουλίου 2015, επιδείνωσε το έλλειμμα ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, οδηγώντας σε εκτίμηση αρνητικού ρυθμού ανάπτυξης».
Τι λένε εδώ οι Τσακαλώτος-Χουλιαράκης; Οτι μια χαρά πήγαινε η οικονομία το 2014 («οι εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας εντός του 2014 εν γένει επιβεβαιώθηκαν» και «η ελληνική οικονομία σημείωσε θετικό ρυθμό ανάπτυξης 0,8% έναντι της παρατεταμένης 'υφεσης κατά την περίοδο 2008-2013» γράφουν σε άλλο σημείο), ότι σωστά προβλέφτηκε ρυθμός ανάπτυξης για το 2015 2,9%, ήρθε όμως η «οικονομική αβεβαιότητα» και στο καπάκι ήρθαν τα capital controls και εκτροχίασαν εντελώς τον ελληνικό καπιταλισμό, με αποτέλεσμα να περάσει ξανά σε ύφεση. Ομολογούν, δηλαδή, ότι το σημερινό χάλι του ελληνικού καπιταλισμού οφείλεται στην πολιτική που ακολούθησε η πρώτη συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου, επιβεβαιώνοντας έτσι τις κατηγορίες που εκτοξεύουν εναντίον τους οι εκπρόσωποι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ!
Πρέπει να απορρίψουμε προκαταβολικά κάθε σκέψη ότι οι Τσακαλώτος-Χουλιαράκης τα ρίχνουν στον Βαρουφάκη. Και να ήθελαν να το κάνουν (ο Χουλιαράκης, ως άνθρωπος του Δραγασάκη, που ο Βαρουφάκης προσπάθησε να παραγκωνίσει, βάζοντας στη θέση του τον Θεοχαράκη, θα το ήθελε) δεν μπορούν, γιατί όλους αυτούς τους μήνες πολιτική δεν ασκούσε μόνος του ο Βαρουφάκης, αλλά συνυπεύθυνοι ήταν ο Τσίπρας και όλο το οικονομικό επιτελείο. Μέχρι τώρα οι συριζαίοι έχουν μιλήσει για λάθη, ποτέ όμως δεν παραδέχτηκαν ότι η πολιτική τους εκτροχίασε τον ελληνικό καπιταλισμό και ότι ευθύνονται εξ ολοκλήρου για το σημερινό χάλι του.
Η μοναδική εξήγηση γι' αυτές τις (από πρώτη άποψη απρόσμενες) ομολογίες είναι πως το κείμενο του Προσχεδίου υπαγορεύτηκε από το κουαρτέτο. Οι ιμπεριαλιστές δανειστές δεν αρκούνται στην υπογραφή της συμφωνίας στο Eurosummit στις 12-13 Iούλη και στη συνέχεια της τρίτης δανειακής σύμβασης και του τρίτου Μνημόνιου, αλλά θέλουν να έχουν γραπτά, αποτυπωμένη στο πιο επίσημο οικονομικό κείμενο του ελληνικού κράτους την αυτοκριτική της «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνησης. Απαίτησαν να αναλάβει η κυβέρνηση όλη την ευθύνη για την οικονομική κατρακύλα του ελληνικού καπιταλισμού το 2015, χωρίς καμιά αναφορά στο «μαρτύριο της σταγόνας» στο οποίο οι ίδιοι (μέσω ΕΚΤ) υπέβαλαν το ελληνικό κράτος, κλείνοντας στο τέλος εντελώς τη στρόφιγγα, όταν ο Τσίπρας προκήρυξε το δημοψήφισμα. Δεν υπάρχει λέξη γι' αυτό στην ανασκόπηση των οικονομικών εξελίξεων του 2015 στο Προσχέδιο. Αντίθετα, αναφέρονται τα εξής: «η καθυστέρηση σε σχέση με την επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους, συνετέλεσε και στη συρρίκνωση της εισροής ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και κατ' επέκταση στην ελληνική οικονομία, τόσο μέσω του Ευρωσυστήματος όσο και μέσω του Εκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας. Η πρόσφατη εφαρμογή των μέτρων ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων προκειμένου να προστατευτεί η συστημική ευστάθεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος εκτιμάται ότι θα φέρει περαιτέρω απώλειες σε όρους τραπεζικής πίστης, χορηγήσεων και ρευστότητας, οι οποίες θα επιδράσουν αρνητικά στις επενδύσεις, την κατανάλωση και τον εσωτερικό τουρισμό στο δεύτερο εξάμηνο του έτους». Δέχονται, δηλαδή, ότι τα capital controls έχουν καταστροφική επίδραση στην ανάπτυξη του ελληνικού καπιταλισμού και ότι η θέσπισή τους δεν ήταν αποτέλεσμα του εκβιασμού των δανειστών, αλλά αποτέλεσμα της καθυστέρησης στην επίτευξη συμφωνίας!
Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν βρίσκεται απλώς υπό ένα καθεστώς οικονομικού ελέγχου και υπαγόρευσης, αλλά έχει χάσει ακόμη και τη δυνατότητα της διατύπωσης πολιτικών συμπερασμάτων. Απαγορεύεται να καταγράψει ακόμα και τις απόψεις της σ' ένα επίσημο κείμενο. Μιλάμε για μια κυβέρνηση που οι αρμοδιότητές της δεν είναι περισσότερες από τις αρμοδιότητες που είχε ένας ύπατος αρμοστής σε αποικία κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας. Οπως αυτός έπρεπε να ρωτάει το «κέντρο» για το καθετί, έτσι και η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να ρωτάει το κουαρτέτο, όχι μόνο για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που θα πάρει, αλλά ακόμα και για τις απόψεις που θα εκφράσει.
Ομως, δεν πρέπει να μείνουμε μόνο στην αποικιοκρατικού τύπου λειτουργία της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία έγινε πιο σφιχτή μετά την υπογραφή του τρίτου Μνημόνιου. Πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτού του είδους η προσέγγιση των οικονομικών εξελίξεων του πρώτου μισού του 2015, με την επίρριψη της ευθύνης αποκλειστικά στην πολιτική της διαπραγμάτευσης που ακολούθησε η πρώτη συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου, βοηθά τη δεύτερη συγκυβέρνηση του ίδιου δίδυμου να υιοθετήσει (ή ενστερνιστεί, όπως γράφει το επίσημο κείμενο) το Μνημόνιο και την οικονομική πολιτική που αυτό υιοθετεί. Μπορεί διάφοροι συριζαίοι, όταν στριμώχνονται στα μίντια και θέλουν να πουλήσουν μούρη, να επαναλαμβάνουν το προεκλογικό παραμύθι του «εκβιασμού με το πιστόλι στον κρόταφο» και του Μνημόνιου που «δεν το πιστεύουμε, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να το εφαρμόσουμε», όμως και ο Τσίπρας στις προγραμματικές δηλώσεις (υπήρξε εκτεταμένη ανάλυση στο προηγούμενο φύλλο της «Κόντρας») υιοθέτησε πλήρως το Μνημόνιο («αναγκαία συνθήκη» το χαρακτήρισε) και το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2016 προχωρά ένα βήμα παραπέρα σ' αυτό.
Θεωρεί ότι «στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία είναι σημαντικό να διαμορφωθεί ένα νέο πρόγραμμα δράσης για την ανάπτυξη και τις διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζεται η οικονομία, σε συνδυασμό με τους βασικούς κοινωνικούς στόχους, ώστε να αρχίσει η σταδιακή αποκατάσταση των κοινωνικών κυρίως ανισορροπιών» και ότι «τα χαρακτηριστικά του νέου προγράμματος είναι προς την κατεύθυνση αυτή».
Μας λένε ορθά κοφτά, ότι το πρόγραμμα του τρίτου Μνημόνιου είναι αυτό που θα οδηγήσει στη σταδιακή αποκατάσταση των κοινωνικών ανισορροπιών! Ακόμα και ο Τόμσεν θα δίσταζε να γράψει αυτά τα πράγματα. Το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2016, από την άποψη των αριθμών είναι ένα κωλόχαρτο, όπως όλα τα Προσχέδια εδώ και αρκετά χρόνια. Από την άποψη της «θεωρίας», όμως, είναι ένα χρήσιμο κείμενο. Μέσω αυτού, ο ΣΥΡΙΖΑ επισημοποιεί την προσχώρησή του στο νεοφιλελευθερισμό. Οι κοινωνικές αναφορές είναι γραμμένες έτσι που να υποστηρίζουν την άποψη ότι τα νεοφιλελεύθερα μέτρα μπορεί να οδηγήσουν στην… κοινωνική δικαιοσύνη!
Πέτρος Γιώτης
ΚΟΝΤΡΑ: ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ (ΣΑΒΒΑΤΟ, 17.10.2015)
http://www.eksegersi.g
