Το ΙΚΑ καταρρέει ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ, όχι μόνο λόγω της μεγάλης ανεργίας, όχι μόνο γιατί καταληστεύτηκαν και εξακολουθούν να καταληστεύονται τα αποθεματικά του (όπως και των άλλων ασφαλιστικών ταμείων), όχι μόνο γιατί η κρατική συμμετοχή στα ασφαλιστικά ταμεία ήταν μικρής διάρκειας και ισχνή, όχι μόνο γιατί διαχρονικά γίνεται πάρτι με την εισφοροδιαφυγή. Καταρρέει και γιατί την περίοδο της κρίσης και των Μνημονίων (2010-2015), οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές (για τα δεδομένα του ελληνικού καπιταλισμού), σε μαζική κλίμακα δεν καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές (εργατικές και εργοδοτικές, που στην ουσία είναι στο σύνολό τους εργατικές), με το πρόσχημα ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν και αν το κάνουν θα καταρρεύσουν, θα κλείσουν και θα απολυθούν και άλλοι εργαζόμενοι.
Αναφερόμαστε στις ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται με βάση τις ΑΠΔ (Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις), που τις υποβάλλουν μεν στο ΙΚΑ, χωρίς όμως να καταβάλλουν και τα αναγραφόμενα ποσά. Αυτό δεν είναι εισφοροδιαφυγή, αλλά εισφοροκλοπή. Διπλού χαρακτήρα, μάλιστα, αφού κλέβουν και το ΙΚΑ και τους εργαζόμενους, από τους οποίους έχουν παρακρατήσει τις εργατικές ασφαλιστικές εισφορές.
Κατά καιρούς, η διοίκηση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ βγάζει ανακοινώσεις με τις οποίες παρατείνει τους χρόνους υποβολής των ΑΠΔ. Επίσης, συστηματικά κάνει ρυθμίσεις για την καταβολή των μη καταβληθεισών εισφορών, στις οποίες δεν ανταποκρίνονται οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις. Επίμονα, όμως, αποφεύγει να μιλήσει δημόσια για τη μη πληρωμή των εισφορών, μολονότι γνωρίζει το ακριβές ποσό που οφείλουν οι επιχειρήσεις. Το γνωρίζει γιατί το ΙΚΑ διαθέτει τη Διεύθυνση Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής (ΔΑΜΣ), η οποία από το 2004 συγκεντρώνει όλες τις ΑΠΔ, τις επεξεργάζεται και παρουσιάζει ανά μήνα τα ευρήματα και τα συμπεράσματά της απ’ αυτή την επεξεργασία.
Η υποβολή των ΑΠΔ ξεκίνησε το Γενάρη του 2002 και η στατιστική επεξεργασία άρχισε το 2004. Στην αρχή, μελετούσαν έναν όγκο που ξεπερνούσε τα 2 εκατομμύρια ΑΠΔ, ενώ το 2014, λόγω της εκτίναξης της ανεργίας κατά την περίοδο της μνημονιακής κρίσης, ο αριθμός των ΑΠΔ κινήθηκε μεταξύ 1.650.000 και 1.850.000. Το πρώτο διάστημα παρατηρούνταν μια καθυστέρηση περίπου εννιά μηνών στη δημοσιοποίηση των στοιχείων, η οποία πλέον έχει κατέβει στους έξι μήνες. Η συντόμευση του χρόνου δημοσιοποίησης των στοιχείων από τις ΑΠΔ οφείλεται στην πείρα που απέκτησαν οι εργαζόμενοι και τα στελέχη της ΔΑΜΣ.
Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες καπιταλιστικών επιχειρήσεων: οι Κοινές Επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις Οικοδομοτεχνικών Εργων, στις οποίες καταγράφονται από τη μια οι οικοδόμοι και από την άλλη οι εργαζόμενοι όλων των άλλων επιχειρήσεων. Με την καταγραφή των στοιχείων από τις ΑΠΔ γνωρίζουμε όχι μόνο τον αριθμό των εργαζόμενων στις Κοινές Επιχειρήσεις, αλλά και πόσοι έχουν πλήρες ωράριο, πόσοι εργάζονται με μερική απασχόληση, όπως επίσης γνωρίζουμε τους μισθούς με τους οποίους ασφαλίζονται οι εργαζόμενοι στην πλήρη και τη μερική απασχόληση. Και βέβαια, γνωρίζουμε πώς κινήθηκε η πλήρης και πώς η μερική απασχόληση από το 2004 μέχρι σήμερα και πολλά ακόμα ενδιαφέροντα στοιχεία, τα οποία είναι στη διάθεσή μας σε μηνιαία και όχι σε ετήσια βάση.
Για παράδειγμα, στις Κοινές Επιχειρήσεις ο αριθμός των μερικώς απασχολούμενων κινήθηκε από 297.335 το Γενάρη του 2007, σε 303.733 το Δεκέμβρη του 2007 για να φτάσει τους 424.651 το Γενάρη του 2014 και τους 477.267 το Δεκέμβρη του ίδιου έτους. Το μέσο μεροκάματο των μερικώς απασχολούμενων ήταν 26,40 ευρώ το Γενάρη του 2007, ενώ το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς ήταν 27,95 ευρώ. Το Γενάρη του 2014 έπεσε στα 24,72 ευρώ και το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς στα 24,19 ευρώ. Εννοείται πως αυτά είναι τα μεροκάματα με τα οποία ασφαλίζει το ΙΚΑ. Θυμίζουμε, ότι το Φλεβάρη του 2012, με την 6η Πράξη του υπουργικού συμβουλίου, το κατώτατο μεροκάματο μειώθηκε από 33,56 ευρώ σε 26,18 ευρώ για τους εργαζόμενους άνω των 25 χρόνων και σε 22,83 ευρώ για τους εργαζόμενους κάτω των 25 χρόνων (για πλήρη απασχόληση, οχτώ ωρών ημερησίως).
Το ΙΚΑ, εφαρμόζοντας τη νομοθεσία, ασφαλίζει τους εργαζόμενους με τις ισχύουσες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και όχι με τις ατομικές συμβάσεις που επέβαλαν και εξακολουθούν να επιβάλλουν στους εργαζόμενους οι καπιταλιστές, με την απειλή της απόλυσης. Παρατηρείται έτσι το φαινόμενο, την περίοδο μετά το 2012 και την 6η Πράξη του υπουργικού συμβουλίου, να πληρώνονται όλοι οι εργαζόμενοι, ακόμη και αυτοί που θα έπρεπε να πληρώνονται με τα προβλεπόμενα στις Κλαδικές Συμβάσεις Εργασίας, με το κατώτατο ημερομίθιο των 26,18 ευρώ για πλήρη απασχόληση, όταν το ΙΚΑ ασφαλίζει εργαζόμενους για μερική απασχόληση μεταξύ 24,19 και 24,72 ευρώ! Η πλήρης απασχόληση, όπως θα δούμε παρακάτω, ασφαλίζεται από το ΙΚΑ με σημαντικά μεγαλύτερα μεροκάματα. Δηλαδή, οι καπιταλιστές εργοδότες κλέβουν τους εργαζόμενους στο μεροκάματο (τους πληρώνουν όλους σαν να είναι ανειδίκευτοι εργάτες) και την ίδια στιγμή δεν πληρώνουν στο ΙΚΑ τις ασφαλιστικές εισφορές.
Το Γενάρη του 2007, με πλήρη απασχόληση στις Κοινές Επιχειρήσεις εργάζονταν 1.464.200 εργαζόμενοι, τον Ιούνη αυξήθηκαν σε 1.608.666 και το Δεκέμβρη έπεσαν στους 1.495.893. Το 2014, τελευταία χρονιά της κρίσης για την οποία έχουμε στοιχεία, με πλήρη απασχόληση εργάζονταν το Γενάρη 1.197.848 εργαζόμενοι, αυξήθηκαν σε 1.372.178 τον Ιούλη και έπεσαν στους 1.251.751 το Δεκέμβρη. Το μέσο μεροκάματο το 2007 κινήθηκε από 50,87 το Γενάρη μέχρι 52,18 το Δεκέμβρη. Το 2014, το μέσο μεροκάματο κινήθηκε από 54,18 ευρώ το Γενάρη μέχρι 53,12 ευρώ το Δεκέμβρη. Οσο δε αφορά την πλήρη απασχόληση, το 2014 αυτή ήταν γύρω στις 24 μέρες το μήνα.
Οι Τσιπροκαμμένοι, που θέλουν να βαθύνουν την αντιασφαλιστική επίθεση που ξεκίνησε επί ΠΑΣΟΚ, με υπουργό Εργασίας τον Α. Λοβέρδο, επιδιώκουν να μετατρέψουν το ΙΚΑ σε μια μεγάλη ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία. Για να το πετύχουν αυτό, ισχυρίζονται ότι το ΙΚΑ κατέρρευσε κατά τη μηνημονιακή περίοδο τόσο σε επίπεδο απασχόλησης όσο και σε επίπεδο αμοιβών. Από τα στοιχεία που παραθέσαμε, όμως, αποδεικνύεται ότι ο ισχυρισμός τους είναι ψεύτικος. Προσπαθούν να κρύψουν το γεγονός ότι η μη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών από τους καπιταλιστές προς το ΙΚΑ, βάσει των ΑΠΔ, έγινε μάστιγα, και αυτός είναι ένας επιπλέον σοβαρός λόγος για τον οποίο κινδυνεύει να καταρρεύσει άμεσα το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Σε ό,τι αφορά τα Οικοδομοτεχνικά Εργα και τους οικοδόμους, πρέπει να παρατηρήσουμε, με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζει η Διεύθυνση Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής του ΙΚΑ, ότι καθ’ όλη την περίοδο 2004-2014 δεν ξεπέρασαν τα 15,5 μεροκάματα το μήνα κατά μέσο όρο, ότι έφτασαν τους 208.508 εργαζόμενους το Μάη του 2006 και κατέληξαν σε μόλις 29.653 εργαζόμενους το Γενάρη του 2014, με 12,24 ημέρες εργασίας το μήνα κατά μέσο όρο.
Το μέσο μεροκάματο το 2007 κινήθηκε μεταξύ 56,82 και 61,47 ευρώ, το 2008 μεταξύ 61,34 και 66,78 ευρώ, ενώ το 2014 κινήθηκε μεταξύ 44,31 και 40,86 ευρώ. Στο συγκεκριμένο κλάδο πραγματικά μειώθηκε δραματικά την περίοδο 2010-2014 τόσο η απασχόληση των οικοδόμων όσο και το μεροκάματο. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι το ΙΚΑ είχε μεγάλες απώλειες από τη δραματική μείωση στην απασχόληση των οικοδόμων και στο μεροκάματο πάνω στο οποίο υπολογίζονταν οι ασφαλιστικές εισφορές.
H Διεύθυνση Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής του IKA, στην κατηγορία Κοινές Επιχειρήσεις έφτιαξε πίνακες, αθροίζοντας τους εργαζόμενους με πλήρη και μερική απασχόληση, ενώ υπολόγισε μέσο μεροκάματο, μέση απασχόληση ανά μήνα και μέσο μισθό. Στην κατηγορία Οικοδομοτεχνικά Εργα υπολόγισε μέσο ημερομίσθιο και μέση απασχόληση. Με βάση αυτά τα στοιχεία φτιάξαμε τους πίνακες που δημοσιεύουμε. Σ’ αυτούς περιλάβαμε τα στοιχεία των ετών 2007 και 2008 (ήταν οι δύο καλύτερες χρονιές της περιόδου 2004-2009, πριν το ξέσπασμα της κρίσης δηλαδή), τα οποία συγκρίνουμε με τα στοιχεία των ετών από το 2010 μέχρι το 2014, που είναι η περίοδος της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και της μνημονιακής λαίλαπας.
Στον πρώτο Πίνακα (Κοινές Επιχειρήσεις) περιλάβαμε μόνο τον αριθμό των ασφαλισμένων και το Μέσο Μισθό, για-τί αρκούν για να κάνουμε συγκρίσεις και να βγάλουμε συμπεράσματα. Οπως μπορούμε να δούμε, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, δεδομένου ότι τα στοιχεία προέρχονται από τις ΑΠΔ που κατατίθενται από τους καπιταλιστές εργοδότες στο ΙΚΑ, παραμένει ακόμα σχετικά μεγάλος ο αριθμός των ασφαλισμένων και σχετικά ψηλός ο Μέσος Μισθός με τον οποίο το ΙΚΑ ασφαλίζει τους εργαζόμενους σ’ αυτές τις επιχειρήσεις.
Λένε ψέματα, λοιπόν, οι Τσιπροκαμμένοι, όταν ισχυρίζονται ότι το ΙΚΑ κατέρρευσε λόγω της αύξησης της ανεργίας. Το ΙΚΑ καταρρέει χρηματοδοτικά, επειδή οι καπιταλιστές δεν καταβάλλουν τις εισφορές που έχουν υποχρέωση να καταβάλλουν (αφού υπέβαλαν ΑΠΔ), ενώ οι μνημονιακές κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων κάνουν τα στραβά μάτια και δεν τους αναγκάζουν να καταβάλουν τις εισφορές που ήδη εισέπραξαν από τους εργαζόμενους.
Αν το ΙΚΑ έβγαζε έγκαιρα και κάθε χρόνο τους ισολογισμούς του, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με συγκεκριμένους αριθμούς για τα ποσά που δεν κατέβαλαν οι καπιταλιστές, μολονότι έχουν υποβάλει τις περιοδικές τους δηλώσεις. Δυστυχώς, το ΙΚΑ έχει δημοσιεύσει τους τελευταίους ισολογισμούς του για χρονιές πριν από τη μνημονιακή περίοδο και έτσι δεν μπορούμε να κάνουμε συγκρίσεις με ακριβείς αριθμούς.
Από το δεύτερο πίνακα που αφορά τους οικοδόμους φαίνεται ότι υπήρξε δραματική μείωση της απασχόλησης των οικοδόμων.
Οι εργαζόμενοι και τα ασφαλιστικά τους ταμεία δεν είναι μόνο θύματα εισφοροδιαφυγής, με τη μαύρη (αδήλωτη) εργασία, με την ασφάλισή τους για μερική απασχόληση ή εκ περιτροπής εργασία, ενώ εργάζονται με πλήρη απασχόληση κτλ. Είναι και θύματα εισφοροκλοπής, γιατί οι καπιταλιστές προτιμούν να μην καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές που προκύπτουν από τις ΑΠΔ, αλλά να τις μετατρέψουν σε κεφάλαιο κίνησης για τις επιχειρήσεις ή σε κέρδος για την ατομική τους κατανάλωση.
Επαναλαμβάνουμε ότι το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών ανήκει στους εργάτες, γιατί αυτοί παράγουν νέα αξία και όχι το κεφάλαιο. Γι' αυτό και πρέπει να απαιτήσουν την άμεση καταβολή τους, στο πλαίσιο ενός ταξικού διεκδικητικού προγράμματος, που θα απαιτεί πλήρη ασφάλιση για όλη την εργατική τάξη και χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους.
Γεράσιμος Λιόντος
ΚΟΝΤΡΑ: ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 24 ΟΚΤΩΒΡΗ
http://www.eksegersi.gr
