Γιάννης Πουρσανίδης
Στο παρόν άρθρο θα αναπτυχθούν ορισμένες σκέψεις σχετικά με την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη[1]. Θα γίνει προσπάθεια να καταδειχθεί (για μια ακόμα φορά) πως ο όρος «αναιμική ανάπτυξη»[2] είναι αντιεπιστημονικός και αντιορθολογικός.
Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα γραφήματα με παρατηρήσεις σχετικά με το κάθε γράφημα καθώς επίσης και παρατηρήσεις γενικής πολιτικής φύσεως.
Παρατήρηση 1.
Στο Γράφημα 1 δίνεται η τάση (trend) του παγκόσμιου AEΠ από το 1995 έως σήμερα. Με εξαίρεση το 2008 έχουμε έναν σχετικά ομαλό ρυθμό ανάπτυξης με μείωση του ρυθμού αυτού από το έτος 2010 κι έπειτα. Να σημειωθεί πως παρότι ο ρυθμός ανάπτυξης έπεσε, δηλαδή μίκρυνε η κλίση της ευθείας, ο ρυθμός συνεχίζει να παραμένει θετικός. Το 2008 το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι της τάξης των 60 τρις δολάρια ΗΠΑ και το 2013 γίνεται λόγος τάξη μεγέθους 75 τρις δολάρια ΗΠΑ. Επομένως η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ μεταξύ των ετών 2008 και 2013 είναι της τάξης των 25%. Αν κανείς συγκρίνει με το έτος 1995 τότε (χωρίς υπερβολή) παρατηρείται μια αύξηση της τάξης του 150%. Τα δεδομένα στα γραφήματα δίνονται σε τρέχουσες τιμές. Το γράφημα αυτό αποδεικνύει πως οι αιτιάσεις περί «αναιμικής ανάπτυξης» εάν κανείς δει την μεγάλη εικόνα (big picture όπως θα έλεγαν και οι αγγλοσάξονες «εταίροι» μας) στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης και ουσίας. «Πομφόλυγες και φληναφήματα» όπως θα έλεγε κι ένας μαθηματικός που είχα το λύκειο. Μάλιστα, μια τέτοια θεωρητική προσέγγιση οδηγεί και σε σειρά λανθασμένων συμπερασμάτων όσον αφορά την δράση ενός επαναστατικού κόμματος σε μεγάλης και μικρής κλίμακας ζητήματα. Αναφέρομαι στο ΚΚΕ και τον τρόπο θεωρητικής επεξεργασίας και πρακτικής δράσης στα χρόνια της «θύελλας» (καπιταλιστική κρίση και αντίκτυπος αυτής στις ζωές των καθημερινών ανθρώπων της εργατικής τάξης).
Παρατήρηση 2
Στο Γράφημα 2 παρουσιάζεται η κατανομή του ΑΕΠ κατά γεωγραφικές περιοχές. Παρατηρείται ότι η Ευρώπη και η Κεντρική Ασία (Eurasia όπως θα έλεγε κι ο Μπρεζίνσκι) έχουν το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον πλανήτη (τάξη μεγέθους 23 δις δολάρια ΗΠΑ). Επίσης παρατηρείται και το γεγονός πως στη περιοχή αυτή υπάρχει έντονη αστάθεια (απότομη αλλαγής στην κλίση της ευθείας που παριστά την ανάπτυξη) του δείκτη GDP (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) τα χρόνια της παγκοσμίας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης με όποια μορφή κι αν αυτή μπορεί κατά καιρούς να εκδηλώνεται (κρίση χρέους, χρηματοπιστωτική κρίση κ.λπ.). Η αστάθεια εν μέρει σχετίζεται με τον κορεσμό όσον αφορά τις υποδομές (τουλάχιστον στην ευρωπαϊκή ήπειρο) και εν μέρει έχει να κάνει με την αναβίωση ενός ιδιότυπου νέο – ρωσικού μεγαλοϊδεατισμού της πολιτικής ελίτ της Ρωσίας με στοιχεία από διάφορες ιστορικές περιόδους (ρωσική αυτοκρατορία, σοβιετικός συγκεντρωτισμός[3] κ.λπ.) ο οποίος μοιραία έρχεται σε σύγκρουση με τις επιδιώξεις της ευρωατλαντικής πολιτικής και οικονομικής ελίτ (ΕΕ – ΗΠΑ). Στο σημείο αυτο θα ήθελα να διαφωνήσω με όλους όσοι ερμηνεύουν τις σχέσεις ΗΠΑ – Γερμανίας με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή ως κλασσικές ενδοιμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Το τονίζω αυτό διότι όταν οι θεωρητικοί του σύγχρονου ολοκληρωτικού ιμπεριαλισμού δεν έχουν αυτή την άποψη τότε μάλλον καλό είναι να μην υπερ-απλουστεύουμε το πλέγμα σχέσεων Γερμανίας – ΗΠΑ. Το γεγονός ότι η Siemensμετέφερε τα κεντρικά της γραφεία στις ΗΠΑ μάλλον δείχνει πως το σχήμα των ενδοιμπεριαλιστικών αντιθέσεων δεν είναι επαρκές για να ερμηνεύσει τις πολύπλοκες σχέσεις ΗΠΑ – Γερμανίας (ιστορικά και στο σήμερα). Παρατηρούμε επίσης τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2001 και μέχρι σήμερα στην περιοχη της Ανατολικής Ασίας (κατά κύριο λόγο Κίνα) και Ειρηνικού μετά από μια περίοδο (1995 - 2001) μικρής κλίμακας ασταθειών. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τα έτη 2009-2010 το ΑΕΠ της προαναφερθείσας περιοχής ξεπερνάει αυτό της Βόρειας Αμερικής (ΗΠΑ κ.λπ). Στη συνέχεια ακολουθεί το ΑΕΠ των χωρών της βόρειας Αμερικής. Σε γενικές γραμμές παρατηρούμε έναν θετικό ρυθμό ανάπτυξης εκτός από τα έτη 2007-2008 όπου και παρατηρείται μια μικρή σμίκρυνση του ΑΕΠ της περιοχές (φούσκα ακινήτων κ.λπ.) για να ξαναπάρει τον δρόμο της ανόδου στη συνέχεια. Ένας από τους παράγοντες που δεν είναι πολύ γνωστός και δεν συζητιέται ευρέως και έχουν επιδράσει καταλυτικά στην σχετικά σταθερή οικονομική ανάπτυξη και ενεργειακή ανεξαρτησία των ΗΠΑ είναι το λεγόμενοfrackingboom και η εξόρυξη του σχιστολιθικού αερίου με αποτέλεσμα την κάλυψη μεγάλου μέρους των ενεργειακών αναγκών με εγχώριους πόρους και την μείωση του κόστους ενέργειας για τις βιομηχανίες. Ίσως γι’ αυτό η Siemens να μετέφερε τα κεντρικά της γραφεία στις ΗΠΑ. Τέλος, ακολουθούν οι υπόλοιπες γεωγραφικές περιοχές με σαφώς μικρότερο ΑΕΠ.
Παρατήρηση 4
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξάνεται σταθερά από το 1995 έως σήμερα. Έχει σχεδόν διπλασιαστεί (από 8 τρις σε 16 τρις δολάρια ΗΠΑ). Παρατηρούμε μια μικρή σμίκρυνση τα έτη 2007-2008 ως αποτέλεσμα της λεγόμενης χρηματιστικής φούσκας ακινήτων. Απο κει και πέρα τα πράγματα φαίνονται ευνοϊκά για τις ΗΠΑ. Όπως ανέφερα και παραπάνω εν μέρει αυτό οφείλεται στην τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε και δίνει την δυνατότητα εξόρυξης και εκμετάλλευσης του σχιστολιθικού αερίου. Παράλληλα οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει τεχνογνωσία παραγωγής τεχνητού πετρελαίου μέσω καλλίεργειας άλγης η οποία στη συνέχεια εκτίθεται σε μεγάλες πιέσεις και θερμοκρασίες (παρόμοιες συνθήκες με αυτές που επικρατούν στα έγκατα της γης και που στο διάβα των αιώνων οδήγησαν στην δημιουργία πετρελαίου). Μάλιστα έχει υπολογιστεί πως εαν χρησιμοποιηθεί το 5% των ακαλλιέργητων αυτή τη στιγμή εκτάσεων στις ΗΠΑ για να αναπτυχθούν εγκαταστάσεις καλλιέργειας άλγης τότε οι ΗΠΑ θα έχουν λύσει το 50% των ενεργειακών του αναγκών πρακτικά για πάντα. Ο φόβος ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει το πετρέλαιο πρέπει κατ’ ουσίαν να πάψει. Εάν οι ΗΠΑ εξάγουν αυτή την τεχνογνωσία θεωρητικά μπορεί να λυθεί και το παγκόσμιο ενεργειακό ζήτημα. Κάτι τέτοιο είναι σχεδόν απίθανο στην εποχή του ακραία συγκεντρωτικού και ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Το πρόβλημα πλέον βρίσκεται στις παράπλευρες απώλειες της διαδικασίας καύσης υγρών καυσίμων (εκπομπές ρύπων και υπερθέρμανση πλανήτη).
Το γεγονός διπλασιασμού του ΑΕΠ των ΗΠΑ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια «ρίχνει ένα γερό χαστούκι» στους θιασώτες της αντιμαρξιστικής, αντιεπιστημονικής και αντιορθολογικής θεωρίας της «αναιμικής ανάπτυξης». Ένα επαναστατικό Κόμμα οφείλει να μην παρασύρεται από την τάση της στιγμής, ειδικά όταν αυτή η τάση εντοπίζεται μονάχα σε μια γεωγραφική περιοχή (στην περίπτωση μας την ευρωπαϊκή ήπειρο). Οφείλει επίσης να χρησιμοποιεί τα κέντρα μαρξιστικών ερευνών που μπορεί να διαθέτει προς την κατεύθυνση τουλάχιστον της παρακολούθησης των θεωρητικών τάσεων που παγκόσμιου καπιταλισμού (από το φιλοσοφικό μέχρι το επιστημονικό – τεχνολογικό). Ουσιαστικό θα ήταν εάν τα κέντρα μαρξιστικών ερευνών ήταν σε θέση να παράξουν νέα γνώση που να κινείται στο πεδίο του διαλεκτικού υλισμού, να ερμηνεύει επαρκώς την παρούσα παγκόσμια καπιταλιστική πραγματικότητα και να την ξεπερνά με θετικό τρόπο δείχνοντας στους προλετάριους όλου του κόσμου τον δρόμο απαλλαγής από τα δεινά των εκμεταλλευτικών κοινωνιών.
Παρατήρηση 6
Το ρωσικό ΑΕΠ μετά το 1998 είχε μια σχετικά ομαλή πορεία. Η δεκαετία από το 1998 έως το 2007 χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη μεγέθυνση των οικονομικών δεικτών της χώρας με υπερτριπλασιασμό του ΑΕΠ αυτής. Τα έτη 2007 – 2008 η χώρα υπέστη οικονομική σμίκρυνση της τάξης του 18% για να ακολουθήσει εκ νέου θετική πορεία με επιβράδυνση του θετικού ρυθμού ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια. Η ρωσική ιδιαιρετότητα πρέπει να μελετηθεί σε βάθος. Μια μέτα – σοβιετική δομή και ελίτ με αντικρουόμενα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα κυρίως μερίδων των περισσότερο ή λιγότερο ακραίων μερίδων της αστικής τάξης της χώρας, ένας πρόεδρος ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του συντηρητικό, διατηρεί δεσμούς με το Άγιον Όρος (δεν είναι τυχαίο πως ο πρώτος άνθρωπος τον οποίο συνάντησε ο μοναχός Εφραίμ μετά την αποφυλάκιση του ήταν ο κ. Πούτιν), χρησιμοποιεί την Νίκη των σοβιετικών δυνάμεων για την αναβίωση ενός σταθερού και ακλόνητου σημείου αναφοράς για τον ρωσικό λαό, δεν διστάζει να χρησιμοποιεί και κομμουνιστικά σύμβολα κ.λπ.
Προσωπικά, θεωρώ πως ο κ. Πούτιν είναι το τελειότερο δημιούργημα του σοβιετικού συγκεντρωτισμού και μια ακραία συντηριτική πολιτική ιδιοφυϊα. Κάτι τέτοιο αποδεικνύεται και απο το γεγονός ότι αντιλαμβανόμενος πλήρως τον κομβικό για την ΕΕ ρόλο της Ουκρανίας, τις γεωπολιτικές (αγωγοί φυσικού αερίου κ.λπ.) και ιστορικές διαστάσεις (σοβιετική «επικυριαρχία», αρνητικά αντανακλαστικά σε μεγάλη μερίδα του ουκρανικού πληθυσμού σχετικά με τις στενές σχέσεις με την Ρωσία, τις αμερικανικές προσεγγίσεις στο ουκρανικό) του προβλήματος αποφασίζει την αλλαγή πορείας του αγωγού φυσικού αερίου (πλέον Turkish Stream) που θα τροφοδοτεί την ΕΕ με άεριο μέσω της Ελλάδας. Περιπλέκει το «παίγνιο» βάζοντας στο κάδρο την Τουρκία και τις περιφερειακές επιδιώξεις αυτής (δύο αριστουργήματα και δείγματα της ακραία συντηρητικής μεν, πολιτικά ιδιοφυούς δε, αντίληψης για τα πολιτικά πράγματα ανήκουν στον νυν πρωθυπουργό της Τουρκίας κ. Αχμέτ Νταβούτογλου. Συνιστώ ανεπιφύλακτα την μελέτη και των δυο: α. Το στρατηγικό βάθος, Η διεθνής θέση της Τουρκίας και β. Εναλλακτικές κοσμοθεωρίες, Η επίδραση της ισλαμικής και της δυτικής κοσμοθεωρίας στην πολιτική θεωρία. Πάνω στο δεύτερο θα προσπαθήσω να κάνω μια σχετικά εκτενή κριτική κάποια στιγμή). Παράλληλα, ο κ. Πούτιν βάζει στο παιχνίδι και την «αριστεροδεξιά» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ως εκφραστής των συμφερόντων μιας μερίδας του βιομηχανικού κεφαλαίου (δεν είναι τυχαία η στήριξη όλων των βιομηχανικών επιμελητηρίων κατά την μετάβαση υπουργών και κλιμακίων της ελληνικής κυβέρνησης για διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, παρακάτω θα φανεί και γραφικά γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο) σε αντίθεση με μερίδες του ακραία εξαρτημένου τραπεζικού κεφαλαίου θέλει ένα διαφορετικό μείγμα διαχείρισης μιας και η περιορισμός της κατά κεφαλήν αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων έχει οδηγήσει σε μείωση κατανάλωσης προϊόντων που μικρομεσαίες βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες παρήγαγαν κατά κόρον. Φυσικά, πολύ σημαντικός είναι κι ο παράγοντας της οικοδομικής δραστηριότητας. Προς μαρξιστική μελέτη και ανάλυση και αυτό το ζήτημα (ανάπτυξη υποδομών και κοινωνική ευημερία).
Επομένως, η Ουκρανία καθίσταται σταδιακά πολιτικά ανίκανη να επηρρεάσει τις σχέσεις της ΕΕ με την Ρωσία και με δεδομένο ότι έχει προσαρτηθεί η Κριμαία ο κ. Πούτιν μπορεί να θεωρηθεί προσωρινά νικητής. Όποιος ξέρει λίγα πράγματα για τη θεωρία παιγνίων πρέπει να ξέρει πως τα πολιτικά παίγνια δεν είναι παίγνια μηδενικού αθροίσματος (όπως π.χ. το σκάκι όπου είτε υπάρχει νικητής και ηττημένος είτε ισοπαλία). Τα πολιτικά παίγνια είναι παίγνια που ανάλογα με τον στιγμιαίο payoff table (πίνακας «πληρωμών») μπορούν να μεταβάλλουν τον ρου της ιστορίας και φυσικά το ίδιο το παίγνιο. Κι όλα αυτά μπορεί να γίνονται με την επίκληση της ευημερίας των λαών και με τους λαούς στην απ’ έξω. Περισσότερα θα γραφτούν σε άρθρα με τίτλους «περί ενεργειακής πολιτικής» (κυρίως μικρο-οικονομική ανάλυση για την ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας και σχετικά μικρών κρατών) και «περί ενεργειακής πολιτικής και στρατηγικής» (κυρίως μάκρο – οικονομική ανάλυση για ενεργειακή πολιτική ως αποτέλεσμα συσχετισμών εντός υπερδομών και αλληλεπιδράσεων μεταξύ κρατών με εθνικές, περιφερειακές και διεθνείς βλέψεις).
Παρατήρηση 7
Το γράφημα αυτό λέει πάρα πολλά. Θα ηταν να προτείνω στους πρωθυπουργούς μας, τους γενικούς γραμματείς κομμάτων, τους υπουργούς κ.λπ. να ενημώνονται καλύτερα προτού κάνουν δηλώσεις. Του ΑΕΠ της Ελλαδας έπεσε κατά 32% κι όχι κατά 25% όπως αναράγεται. Το αναφέρω αυτό γιατί όταν κάνεις πολιτική η ακρίβεια μετράει πολύ. Το ελληνικό ΑΕΠ απέχει πολύ από το να βουλγαροποιηθεί (στο σημείο αυτό ίσως θα είχε περισσότερη αξία η μελέτη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για τις χώρες της Βουλγαρίας και της Κίνας, η εικόνα θα ήταν καλύτερη και πιο αντιπροσωπευτική, αλλά εάν το εθνικό ΑΕΠ είναι δείκτης ισχύος της μελετώμενης αστικής τάξης τότε η επιλογή είναι σωστή). Τι μας λέει το ανωτέρω γράφημα; Στην Ελλάδα ΕΓΙΝΕ πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό ΠΕΙΡΑΜΑ κι οποιος δεν το αποδέχεται είναι ανίδεος ή πολιτικά βλαξ. Βλέπουμε μια σχετική σταθερότητα των γειτονικών με την Ελλάδα χωρών (Βουλγαρία, Αλβανία,FYROM, Κύπρος) και οικονομική ανθιση ακόμα και σε περιοχές όπως η Αίγυπτος όπου παρατηρήθηκε αστάθεια τα τελευταία χρόνια. Βλέπουμε ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας παίρνει την κατιούσα τα έτη 2007-2008 και κατηφορίζει...Μικρές ταλαντώσεις παρατηρούνται στα ΑΕΠ του Ισραήλ και της Αιγύπτου με τάση να αυξάνονται.
Έγινε επιλογή συγκριτικής παράθεσης των ΑΕΠ της Ελλάδας με τις γειτονικές της χώρες για να υπάρχει μια καλύτερη αίσθηση των μεγεθών όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής.
Παρατήρηση 8
Για λόγους πληρότητας παρατίθενται και τα ΑΕΠ της Ιταλίας (που δόθηκε και σε προηγούμενο γράφημα) και Τουρκίας. Το τουρκικό ΑΕΠ μετά την κρίση του 2000 γνωρίζει σταθερή ανάπτυξη μέχρι το 2008 όπου παρατηρείται μια προσωρινή σμίκρυνση. Η Τουρκία που μέχρι πριν λίγα χρόνια επιθυμούσε να γίνει χώρα μέλος της ΕΕ προφανώς δεν θα επιλέξει να το πράξει ειδικά τώρα και λογικά για τα επόμενα (τουλάχιστον) 30 χρόνια μιας και δεν πιστεύω πως θα επιθυμούσε μια «μοίρα» ωσάν κι αυτή της Ελλάδας στην περιφέρεια της ΕΕ.
Παρατήρηση 9
Φτάνουμε, λοιπόν, και στο «γουρούνι» - PIG. Προφανώς η παραπάνω σύγκλιση δεν είναι τυχαία. Επιχειρήθηκε από πλευράς της γερμανικής οικονομικής ελίτ ομογενοποίηση της ευρωπαϊκής περιφέρειας σε ό,τι έχει να κάνει με την παραγωγικότητα των οικονομιών τους. Μονάχα ένας πολιτικά δυσλεκτικός δεν μπορεί να δει καθαρά τι δείχνει το παραπάνω γράφημα. Τα συμπεράσματα είναι ξεκάθαρα για όποιον θέλει να τα δεί. Όλες τα παραπάνω γραφήματα είναι ελεύθερα στο διαδίκτυο, εάν τα αναζητήσει κανείς, μπορεί να τα βρει. Τα στοιχεία είναι της Παγκόσμιας Τράπεζας. Τα πολιτικά συμπεράσματα που βγάζω μπορεί να αμφισβητηθούν (καλοπροαίρετα ή μη). Όποιος θέλει να αμφισβητήσει τα στοιχεία ας πάει στην Παγκόσμια Τράπεζα. Κάποτε συζητώντας με έναν φίλο που αυτοπροσδιορίζεται στον χώρο που παλεύει για την «αναρχία και τον κομμουνισμό» είχα διερωτηθεί πως είναι δυνατόν ένα επαναστατικό κόμμα να μην μπορεί να επεξεργαστεί πληροφορία η οποία είναι ελεύθερη στο διαδίκτυο με σκοπό να χαράξει επαναστατική στρατηγική.
Αναρωτιέμαι πως εφόσον μπορώ να τα βρω μονάχα επειδή έχω αγνό ενδιαφέρον, τα επαγγελματικά στελέχη που πληρώνονται (από λεφτά του φορολογούμενου πολίτη) και είναι επιφορτισμένα με την δουλειά της επιστημονικής επεξεργασίας για την οικονομία, την πολιτική, την ιστορία κ.λπ. τι κάνουν; Ή μήπως αρκεί να δηλώνουν ότι είναι με το Κόμμα για να έχουν «άφεση αμαρτιών» για την καταφανή ανεπάρκεια τους; Δηλαδή, εάν τώρα δεν μπόρεσε ένα από τα πιο «ισχυρά» κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης, ένα κόμμα στο οποίο οι «τοπικοί υποδεκανείς» χαρακτήριζαν την κ. Αλέκα Παπαρήγα[7] ως θηλυκό Λένιν, ένα κόμμα που «αν υπήρχε σαν κι αυτό στην Αργεντινή της κρίσης και πτώχευσης τα πράγματα θα είχαν λάβει άλλη τροπή», «ένα κόμμα με κύρος και πατήματα στην ελληνική κοινωνία που του το αναγνώριζαν οι πλατιές μάζες στην ελληνική κοινωνία κατά τις οικονομικές εξορμήσεις», ένα κόμμα της «πρωτοπόρας θεωρίας και πρωτοπόρας δράσης» (θεός φυλάξοι[8]), ένα κόμμα που όταν σου κάνει κριτική μπορεί να είναι «οδοστρωτήρας» αλλά αμα κάνεις κριτική στην ηγεσία του είσαι «φραξιονιστής», «οπορτουνιστής», «αμόρφωτος», «χαφιές», «αντίΚΚΕ» και δεν συμμαζεύεται, και λέω εάν στην μεγαλύτερη ελληνική καπιταλιστική κρίση που αποτελεί τμήμα της (κυρίως) ευρωπαϊκής και ευρασιατικής κρίσης, εάν τώρα δεν μπόρεσε να κάνει κάτι, διερωτώμαι πότε θα μπορέσει να κάνει[9].
Θα ήθελα να κλείσω παραθέτοντας δύο αποσπάσματα από τα λόγια ενός σπουδαίου κομμουνιστή.VENCEREMOS Σύντροφοι!
α. ...γιε μου, δεν θα προλάβουμε να γνωριστούμε, βιάζονται βλέπεις να με πάρουν. Δεν έχω τίποτα άλλο να σου αφήσω παρά τα λόγια του ποιητή...Και να πεθάνεις αν χρειαστεί για να ζήσουν οι άνθρωποι, άνθρωποι που δεν είδες καν στο πρόσωπο. Και θα πεθαίνεις ξέροντας πως δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο, τίποτα πιο αληθινό απ’ τη ζωή...
β. ...σε τούτες τις κρίσιμες ώρες ήρθε το ΕΑΜ να σηκώσει τον ετοιμοθάνατο λαό μας, να τον ψυχώσει, να του θυμίσει πως κερδίζεται η ζωή και η λευτεριά. Και οι κομμουνιστές ήταν η καρδιά, η ψυχή του ΕΑΜ...
Γιάννης Πουρσανίδης
5 Απρίλη 2015
[1] a. «I don’t believe anything if I don’t see it in data» - (Δεν πιστεύω τίποτα εάν δεν δω δεδομένα) b. «Μια πληροφορία αξίζει όσο χίλιες εικόνες» προέκταση του «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις»
[2] O όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται κατά κόρον από την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ. Ο υπεύθυνος του τμήματος Οικονομίας (κ. Παπαδόπουλος) της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ χρησιμοποίησε σε μια τοποθέτηση του σε τηλεοπτικό σταθμό τον όρο ασταθής ανάπτυξη. Ο όρος αυτός είναι επιστημονικός και αντικατοπτρίζει τα χαρακτηριστικά της ανάπτυξης στην «γερασμένη», σε μεγάλο βαθμό, από πλευράς υποδομών (δίκτυα ενέργειας, οδικά δίκτυα, οικιστικές, εμπορικές και βιομηχανικές ζώνες κλπ) ευρωπαϊκή ήπειρο. Εάν παρατηρηθούν προσεκτικά ορισμένα από τα παραπάνω γραφήματα μπορεί να καταδειχθεί η ορθότητα του όρου «ασταθής ανάπτυξη» τουλάχιστον για τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ στην εποχή της κρίσης (απότομες μεταβολές στις κλίση της ευθείας που ενώνει δύο σημεία – μετρήσεις του ΑΕΠ για δύο διαδοχικά έτη). Η διαφορά μεταξύ του όρου «αναιμική» και του όρου «ασταθής» είναι τεράστια και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση ο ένας όρος να υποκαταστήσει τον άλλο. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη τα τελεταία 20 χρόνια (πόσω δε μάλλον τα τελευταία 50-100 χρόνια) δεν είναι ούτε αναιμική ούτε ασταθής. Αντίθετα έχει έναν σταθερά αυξανόμενο ρυθμό εάν εξαιρεθεί μικρές περίοδοι επιβράδυνσης με τοπικά ελάχιστά λόγω του ξεσπάσματος (boom) κρίσεων (πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970, οικονομική κρίση τα έτη 2007-2008, κ.λπ) (φυσικά και εδώ παρατηρείται ανομοιογένεια ως προς το πώς επέδρασε η χρηματοπιστωτική και παγκόσμια καπιταλιστική οικονομική κρίση σε διάφορες περιοχές του πλανήτη και ειδικότερα σε διάφορες χώρες). Απαιτείται μελέτη κατά περίπτωση για να εξαχθούν επιστημονικά ορθά συμπεράσματα.
[3] Σοβιετικός συγκεντρωτισμός: είναι ένας όρος που χρησιμοποιώ για τον προσδιορισμό του υπαρκτού σοσιαλισμού του 20ου αιώνα. Ένα οικονομικό και πολιτικό σύστημα που ακόμα και όταν έπνεε τα λοίσθια ήταν ανώτερο από τον παγκοσμιοποιημένο υπαρκτό και κραταιό καπιταλισμό του 21ου αιώνα. Πάρα ταύτα η συγκεντρωτική του δομή και δει η κατεστημένη συγκεντρωτική δομή (κυρίως μετά τη λήξη του β’ παγκόσμιου πολέμου) «πριόνισε» σταδιακά τα προοδευτικά και ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού που εισήχθη από τον Λένιν και την ηγετική ομάδα των μπολσεβίκων μετά την επανάσταση του Οκτώβρη του 1917 (δεν θυμάμαι καλά αλλά αυτό πρέπει να έγινε το 1918-1919, αυτό αναφέρει ο Μπουχάριν στο έργο Αλφαβητάρι του Κομμουνισμού). Επίσης πριονίστηκαν η θετική πείρα των εργατικών συμβουλίων (Σοβιέτ) και του εργατικού ελέγχου των χρόνων της προ – επαναστατικής Ρωσίας και των πρώτων χρόνων της επαναστατικής Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδίας αρχικά και ΕΣΣΔ στη συνέχεια.
[4] Πέρα από τον «επιστημονικό επαρχιωτισμό» στο πεδίο της οικονομίας αντίστοιχη «συμπεριφορά» παρατηρείται και στο πεδίο της ιστορίας αλλά και της πολιτικής θεωρίας. Ο υπογράφων δέχτηκε κάποτε κριτική από ορισμένους τοπικούς υποδεκανείς της πολιτικής σκέψης με την βαρύγδουπη φράση ότι λέει «βλάπτει το κύρος του κόμματος» για έναν εξαιρετικά ασήμαντο λόγο. Αναρωτιέμαι τι στάση να κράτησαν οι ίδιοι υποδεκανείς όταν η ηγεσία πούλαγε σε offshore επειδή λέει «υπήρξε πρόβλημα στον κύκλο εργασιών της Τυποεκδοτικής» θαρρείς πως η Κεντρική Επιτροπή ενός Κομμουνιστικού Κόμματος είναι κάτι σαν το διοικητικό συμβουλίο μιας Ανώνυμης Εταιρείας. Το «στρατιώτης» είναι τίτλος τιμής, ειδικά όταν η υπόθεση στην οποία αυτός είναι στρατευμένος εμφορείται από τα σπουδαιότερα ιδανικά που μπόρεσε ποτέ να δημιουργήσει το ανθρώπινο είδος και που συνοψίζονται στην πάλη ενάντια στην αδικία και την ταξική κυριαρχία και προπάντων την πάλη ενάντια στην «αντιστροφή της πραγματικότητας» και την «διατήρηση του περιτυλίγματος με μετάλλαξη της ουσίας». Το να επιδιώκεις να είσαι υποδεκανέας είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικό. Οι υποδεκανείς μπορεί και να μην πήραν χαμπάρι. Venceremos σύντροφοι!
[5] Μαζικός ελιτισμός: ένας βασικός διαχωρισμός που κάνω όσων αφορά τις κοινωνικές και πολιτικές δομές είναι ο εξής: μαζικές κοινωνίες και ελιτιστικές κοινωνίες. Οι δεύτερες είναι οι πιο συνήθεις, όλα τα εκμεταλλευτικά συστήματα χαρακτηρίζονται από μια τάση εξειδανίκευσης της κυριαρχίας των ελίτ. Στο επίπεδο της «αδαούς» κοινωνίας αυτό μεταφράζεται ως «αναγκαιότητα» υποταγής στις «πάνσοφες» ελίτ. Αντίθετα, οι μαζικές κοινωνίες (παρισινή κομμούνα, Σοβιετ) τείνουν να εξυψώνουν τον «μέσο άνθρωπο» «εξωθόντας» τον να ασχοληθεί με τα πολιτικά, να αντιληφθεί το big picture της κοινωνικής εξέλιξης, να τοποθετήσει τον εαυτό του μέσα σε αυτή και να αγωνιστεί για το δίκιο όλων των εργατών του κόσμου, την δυνατότητα πρόσβασης σε όσα η οικονομική και τεχνολογική εξέλιξη μπορούν να του προσφέρουν κ.λπ. Ο μαζικός ελιτισμός συνδυάζει τις δύο αντιφατικές εκδοχές πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης και μπορεί να βρει εφαρμογή μονάχα σε περιοχές με μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα.
[6] Μια φράση του σ. Γιώργου Πετρόπουλου που μου άρεσε και την χρησιμοποιώ.
[7] Δεν έχω κάτι με την κ. Παπαρήγα. Μάλιστα έχω αρχίσει εδώ και καιρό να πιστεύω πως δεν έπρεπε να την αλλάξουν από γ.γ.της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Της ταίριαζε περισσότερο ο ρόλος απ’ ότι στον συμπαθή κ. Κουτσούμπα.
[8] Κι επειδή δεν υπάρχει θεός τα πράγματα είναι δύσκολα.
[9] Η ηγεσία του ΚΚΕ έχει ορισμένα προβλήματα που μπορεί να συνοψιστούν στις παρακάτω λέξεις: υπέρμετρη αλλαζονεία, έπαρση, πνευματική πλαδαρότητα. Έχω την αίσθηση πως είναι γερασμένη η ηγεσία (παρακολουθώ κατά καιρούς διάφορα video μελών του Π.Γ. στο www.902.gr Προφανώς προσωπικά δεν μπορώ να συγκριθώ με την προσφορά πολλών εξ’ αυτών σε άλλες περιόδους, αλλά να κρίνω μπορώ, ειδικά στο σήμερα) και βιολογικά και νοητικά και αρνούνται να κάνουν αυτό που οι σπουδαίοι ηγέτες και άνθρωποι κάνουν όταν αντιληφθούν ότι για όσο καιρό συνεχίζουν να παραμένουν μονάχα να βλάψουν μπορούν. Πρέπει να αποσυρθούν, να αποχωρήσουν, να δώσουν χώρο σε ό,τι μπορεί να κρατήσει ζωντανό το κομμουνιστικό όραμα. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να εμπνέονται και από ζωνταντούς συνανθρώπους τους, πέρα από την γενική κατεύθυνση που μπορεί να δίνουν ιδέες όπως αυτές που εμπνεύστηκαν, δημιούργησαν, κατέγραψαν και έβαλαν σε πράξη οι Μαρξ, Ενγκελς, Λενιν και άλλοι σπουδαίοι διανοητές τα τελευταία 200 χρόνια τουλάχιστον. Σε ό,τι με αφορά, για όσο καιρό αναπνέω, θα προσπαθώ να «χαλάω την σούπα» όσων «αντιστρέφουν την πραγματικότητα», «κρατάνε το περιτύλιγμα μεταλλάσοντας την ουσία των πραγμάτων», κανιβαλίζουν πάνω στους ανθρώπους (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Και προφανώς ο εχθρός βρίσκεται στο στρατόπεδο της αστικής τάξης και ενίοτε ως «εφιάλτης» και «δούρειος ίππος» εντός του στρατοπέδου όπου τα τρια κόκκινα γράμματα και η αιματοβαμμένη κόκκινη σημαία δεν έχουν ανάγκη από (μικροαστικής έμπνευσης πνευματικής αυτοϊκανοποίησης) καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς για την δημιουργία πρωτότυπου λογότυπου για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ. Οι ιδρυτές του ΚΚΕ, οι χιλιάδες αγωνιστές του από την στιγμή της ίδρυσης του, οι νεκροί του, οι εκτελεσμένοι του, οι φυλακισμένοι και εξορισμένοι του, μάλλον θα «το γιόρταζαν καλύτερα» εάν το Κόμμα ήταν σε θέση να διεξάγει σκληρούς ταξικούς αγώνες για την προάσπιση του δικαιώματος για αξιοπρεπή ζωή.
http://ergatikosagwnas.gr
Παρακάτω παρατίθενται ορισμένα γραφήματα με παρατηρήσεις σχετικά με το κάθε γράφημα καθώς επίσης και παρατηρήσεις γενικής πολιτικής φύσεως.
Παρατήρηση 1.
Στο Γράφημα 1 δίνεται η τάση (trend) του παγκόσμιου AEΠ από το 1995 έως σήμερα. Με εξαίρεση το 2008 έχουμε έναν σχετικά ομαλό ρυθμό ανάπτυξης με μείωση του ρυθμού αυτού από το έτος 2010 κι έπειτα. Να σημειωθεί πως παρότι ο ρυθμός ανάπτυξης έπεσε, δηλαδή μίκρυνε η κλίση της ευθείας, ο ρυθμός συνεχίζει να παραμένει θετικός. Το 2008 το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι της τάξης των 60 τρις δολάρια ΗΠΑ και το 2013 γίνεται λόγος τάξη μεγέθους 75 τρις δολάρια ΗΠΑ. Επομένως η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ μεταξύ των ετών 2008 και 2013 είναι της τάξης των 25%. Αν κανείς συγκρίνει με το έτος 1995 τότε (χωρίς υπερβολή) παρατηρείται μια αύξηση της τάξης του 150%. Τα δεδομένα στα γραφήματα δίνονται σε τρέχουσες τιμές. Το γράφημα αυτό αποδεικνύει πως οι αιτιάσεις περί «αναιμικής ανάπτυξης» εάν κανείς δει την μεγάλη εικόνα (big picture όπως θα έλεγαν και οι αγγλοσάξονες «εταίροι» μας) στερούνται επιστημονικής τεκμηρίωσης και ουσίας. «Πομφόλυγες και φληναφήματα» όπως θα έλεγε κι ένας μαθηματικός που είχα το λύκειο. Μάλιστα, μια τέτοια θεωρητική προσέγγιση οδηγεί και σε σειρά λανθασμένων συμπερασμάτων όσον αφορά την δράση ενός επαναστατικού κόμματος σε μεγάλης και μικρής κλίμακας ζητήματα. Αναφέρομαι στο ΚΚΕ και τον τρόπο θεωρητικής επεξεργασίας και πρακτικής δράσης στα χρόνια της «θύελλας» (καπιταλιστική κρίση και αντίκτυπος αυτής στις ζωές των καθημερινών ανθρώπων της εργατικής τάξης).
Παρατήρηση 2
Στο Γράφημα 2 παρουσιάζεται η κατανομή του ΑΕΠ κατά γεωγραφικές περιοχές. Παρατηρείται ότι η Ευρώπη και η Κεντρική Ασία (Eurasia όπως θα έλεγε κι ο Μπρεζίνσκι) έχουν το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον πλανήτη (τάξη μεγέθους 23 δις δολάρια ΗΠΑ). Επίσης παρατηρείται και το γεγονός πως στη περιοχή αυτή υπάρχει έντονη αστάθεια (απότομη αλλαγής στην κλίση της ευθείας που παριστά την ανάπτυξη) του δείκτη GDP (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) τα χρόνια της παγκοσμίας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης με όποια μορφή κι αν αυτή μπορεί κατά καιρούς να εκδηλώνεται (κρίση χρέους, χρηματοπιστωτική κρίση κ.λπ.). Η αστάθεια εν μέρει σχετίζεται με τον κορεσμό όσον αφορά τις υποδομές (τουλάχιστον στην ευρωπαϊκή ήπειρο) και εν μέρει έχει να κάνει με την αναβίωση ενός ιδιότυπου νέο – ρωσικού μεγαλοϊδεατισμού της πολιτικής ελίτ της Ρωσίας με στοιχεία από διάφορες ιστορικές περιόδους (ρωσική αυτοκρατορία, σοβιετικός συγκεντρωτισμός[3] κ.λπ.) ο οποίος μοιραία έρχεται σε σύγκρουση με τις επιδιώξεις της ευρωατλαντικής πολιτικής και οικονομικής ελίτ (ΕΕ – ΗΠΑ). Στο σημείο αυτο θα ήθελα να διαφωνήσω με όλους όσοι ερμηνεύουν τις σχέσεις ΗΠΑ – Γερμανίας με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή ως κλασσικές ενδοιμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Το τονίζω αυτό διότι όταν οι θεωρητικοί του σύγχρονου ολοκληρωτικού ιμπεριαλισμού δεν έχουν αυτή την άποψη τότε μάλλον καλό είναι να μην υπερ-απλουστεύουμε το πλέγμα σχέσεων Γερμανίας – ΗΠΑ. Το γεγονός ότι η Siemensμετέφερε τα κεντρικά της γραφεία στις ΗΠΑ μάλλον δείχνει πως το σχήμα των ενδοιμπεριαλιστικών αντιθέσεων δεν είναι επαρκές για να ερμηνεύσει τις πολύπλοκες σχέσεις ΗΠΑ – Γερμανίας (ιστορικά και στο σήμερα). Παρατηρούμε επίσης τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2001 και μέχρι σήμερα στην περιοχη της Ανατολικής Ασίας (κατά κύριο λόγο Κίνα) και Ειρηνικού μετά από μια περίοδο (1995 - 2001) μικρής κλίμακας ασταθειών. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τα έτη 2009-2010 το ΑΕΠ της προαναφερθείσας περιοχής ξεπερνάει αυτό της Βόρειας Αμερικής (ΗΠΑ κ.λπ). Στη συνέχεια ακολουθεί το ΑΕΠ των χωρών της βόρειας Αμερικής. Σε γενικές γραμμές παρατηρούμε έναν θετικό ρυθμό ανάπτυξης εκτός από τα έτη 2007-2008 όπου και παρατηρείται μια μικρή σμίκρυνση του ΑΕΠ της περιοχές (φούσκα ακινήτων κ.λπ.) για να ξαναπάρει τον δρόμο της ανόδου στη συνέχεια. Ένας από τους παράγοντες που δεν είναι πολύ γνωστός και δεν συζητιέται ευρέως και έχουν επιδράσει καταλυτικά στην σχετικά σταθερή οικονομική ανάπτυξη και ενεργειακή ανεξαρτησία των ΗΠΑ είναι το λεγόμενοfrackingboom και η εξόρυξη του σχιστολιθικού αερίου με αποτέλεσμα την κάλυψη μεγάλου μέρους των ενεργειακών αναγκών με εγχώριους πόρους και την μείωση του κόστους ενέργειας για τις βιομηχανίες. Ίσως γι’ αυτό η Siemens να μετέφερε τα κεντρικά της γραφεία στις ΗΠΑ. Τέλος, ακολουθούν οι υπόλοιπες γεωγραφικές περιοχές με σαφώς μικρότερο ΑΕΠ.
Παρατήρηση 3
Κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα των παραπάνω γραφημάτων είναι η αστάθεια. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι περίοδοι θετικής οικονομικής ανάπτυξης διαδέχονται περιόδους σμίκρυνσης του δείκτη του ΑΕΠ και τουμπαλιν. Παρατηρούμε την αδιαμφισβήτητη ηγεμονία της Γερμανίας με ΑΕΠ της τάξης των 3.7 τρις δολαρίων ΗΠΑ. Ακολουθεί η Γαλλία με παρόμοια κυματομορφή ΑΕΠ με το ΑΕΠ της να διαμορφώνεται στα 2.8 τρις δολάρια ΗΠΑ. Ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο με μια σαφώς μεγαλύτερη αστάθεια κατά τα έτη 2006 – 2008 και σχετική σταθεροποίηση σε τάξη μεγέθους κοντά στο ΑΕΠ της Γαλλίας. Τέλος, έχουμε την Ιταλία και την Ισπανία με παρόμοιες κυματορμοφές και ΑΕΠ 2.2 τρις δολαρία ΗΠΑ και 1.4 τρις δολάρια ΗΠΑ αντίστοιχα. Κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η ασταθής ανάπτυξη κάτι που είναι εξηγήσιμο μιας και η καρδιά της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης χτυπά την ευρωπαϊκή ήπειρο, τις υποδομές της και τους εργαζόμενους σε αυτήν.
Παρατήρηση 4
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξάνεται σταθερά από το 1995 έως σήμερα. Έχει σχεδόν διπλασιαστεί (από 8 τρις σε 16 τρις δολάρια ΗΠΑ). Παρατηρούμε μια μικρή σμίκρυνση τα έτη 2007-2008 ως αποτέλεσμα της λεγόμενης χρηματιστικής φούσκας ακινήτων. Απο κει και πέρα τα πράγματα φαίνονται ευνοϊκά για τις ΗΠΑ. Όπως ανέφερα και παραπάνω εν μέρει αυτό οφείλεται στην τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε και δίνει την δυνατότητα εξόρυξης και εκμετάλλευσης του σχιστολιθικού αερίου. Παράλληλα οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει τεχνογνωσία παραγωγής τεχνητού πετρελαίου μέσω καλλίεργειας άλγης η οποία στη συνέχεια εκτίθεται σε μεγάλες πιέσεις και θερμοκρασίες (παρόμοιες συνθήκες με αυτές που επικρατούν στα έγκατα της γης και που στο διάβα των αιώνων οδήγησαν στην δημιουργία πετρελαίου). Μάλιστα έχει υπολογιστεί πως εαν χρησιμοποιηθεί το 5% των ακαλλιέργητων αυτή τη στιγμή εκτάσεων στις ΗΠΑ για να αναπτυχθούν εγκαταστάσεις καλλιέργειας άλγης τότε οι ΗΠΑ θα έχουν λύσει το 50% των ενεργειακών του αναγκών πρακτικά για πάντα. Ο φόβος ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει το πετρέλαιο πρέπει κατ’ ουσίαν να πάψει. Εάν οι ΗΠΑ εξάγουν αυτή την τεχνογνωσία θεωρητικά μπορεί να λυθεί και το παγκόσμιο ενεργειακό ζήτημα. Κάτι τέτοιο είναι σχεδόν απίθανο στην εποχή του ακραία συγκεντρωτικού και ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Το πρόβλημα πλέον βρίσκεται στις παράπλευρες απώλειες της διαδικασίας καύσης υγρών καυσίμων (εκπομπές ρύπων και υπερθέρμανση πλανήτη).
Το γεγονός διπλασιασμού του ΑΕΠ των ΗΠΑ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια «ρίχνει ένα γερό χαστούκι» στους θιασώτες της αντιμαρξιστικής, αντιεπιστημονικής και αντιορθολογικής θεωρίας της «αναιμικής ανάπτυξης». Ένα επαναστατικό Κόμμα οφείλει να μην παρασύρεται από την τάση της στιγμής, ειδικά όταν αυτή η τάση εντοπίζεται μονάχα σε μια γεωγραφική περιοχή (στην περίπτωση μας την ευρωπαϊκή ήπειρο). Οφείλει επίσης να χρησιμοποιεί τα κέντρα μαρξιστικών ερευνών που μπορεί να διαθέτει προς την κατεύθυνση τουλάχιστον της παρακολούθησης των θεωρητικών τάσεων που παγκόσμιου καπιταλισμού (από το φιλοσοφικό μέχρι το επιστημονικό – τεχνολογικό). Ουσιαστικό θα ήταν εάν τα κέντρα μαρξιστικών ερευνών ήταν σε θέση να παράξουν νέα γνώση που να κινείται στο πεδίο του διαλεκτικού υλισμού, να ερμηνεύει επαρκώς την παρούσα παγκόσμια καπιταλιστική πραγματικότητα και να την ξεπερνά με θετικό τρόπο δείχνοντας στους προλετάριους όλου του κόσμου τον δρόμο απαλλαγής από τα δεινά των εκμεταλλευτικών κοινωνιών.
Παρατήρηση 5.
Πιο περίτρανη απόδειξη του «επιστημονικού επαρχιωτισμού»[4] των ιθυνόντων της θεωρίας της «αναιμικής ανάπτυξης» από τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της Κίνας δεν υπάρχει. Το ψεύδο – κομμουνιστικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα της Κίνας [το οποίο στην πραγματικότητα αποτελεί έναν από τους βασικούς πόλους του παγκοσμιοποιημένου συγκεντρωτικού καπιταλισμού – ειδικά το παράδειγμα της Κίνας χρήζει επιστημονικής μελέτης από πάρα πολλές πτυχές. Οικονομική, πολιτική, πολιτειακή (τρόπος δόμησης κρατικής οντότητας και νομιμοποίησης της εξουσίας της «κομμουνιστικής» ελίτ αυτής), φιλοσοφική, κοινωνική (τρόποι πραγμάτωσης της κοινωνικής ζωής σε συνθήκες μαζικού ελιτισμού[5])].
Εάν πράγματι η Κίνα ήταν κομμουνιστική θα είχε άλλη αξία η μελέτη των επενδύσεων του κομμουνιστικού κεφαλαίου (;) ανά την υφήλιο. Κι επειδή «ο κόσμος το χει τούμπανο» είναι αναγκαία μια μαρξιστικά τεκμηριωμένη προσέγγιση στο θέμα της «μονολιθικής», «μονοκομματικής», συγκεντρωτικά δομημένης, «κομμουνιστικής» Κίνας. «Κρατιούνται το περιτύλιγμα αλλά η ουσία δεν έχει καμία σχέση»[6]με αυτό που ιστορικά μπορεί να σήμαινε ακόμα κι ο κινεζικός κομμουνισμός και οι ιδιομορφίες αυτού. Δηλαδή, ενώ δεν έχει γίνει ανοιχτή αντεπανάσταση όπως στην περίπτωση της ΕΣΣΔ, η οργάνωση του κράτους και της οικονομίας δεν έχει καμία σχέση με ό,τι θα μπορούσε να ονομαστεί σοσιαλισμός (εκτός κι αν κάνω λάθος).
Πιο περίτρανη απόδειξη του «επιστημονικού επαρχιωτισμού»[4] των ιθυνόντων της θεωρίας της «αναιμικής ανάπτυξης» από τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της Κίνας δεν υπάρχει. Το ψεύδο – κομμουνιστικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα της Κίνας [το οποίο στην πραγματικότητα αποτελεί έναν από τους βασικούς πόλους του παγκοσμιοποιημένου συγκεντρωτικού καπιταλισμού – ειδικά το παράδειγμα της Κίνας χρήζει επιστημονικής μελέτης από πάρα πολλές πτυχές. Οικονομική, πολιτική, πολιτειακή (τρόπος δόμησης κρατικής οντότητας και νομιμοποίησης της εξουσίας της «κομμουνιστικής» ελίτ αυτής), φιλοσοφική, κοινωνική (τρόποι πραγμάτωσης της κοινωνικής ζωής σε συνθήκες μαζικού ελιτισμού[5])].
Εάν πράγματι η Κίνα ήταν κομμουνιστική θα είχε άλλη αξία η μελέτη των επενδύσεων του κομμουνιστικού κεφαλαίου (;) ανά την υφήλιο. Κι επειδή «ο κόσμος το χει τούμπανο» είναι αναγκαία μια μαρξιστικά τεκμηριωμένη προσέγγιση στο θέμα της «μονολιθικής», «μονοκομματικής», συγκεντρωτικά δομημένης, «κομμουνιστικής» Κίνας. «Κρατιούνται το περιτύλιγμα αλλά η ουσία δεν έχει καμία σχέση»[6]με αυτό που ιστορικά μπορεί να σήμαινε ακόμα κι ο κινεζικός κομμουνισμός και οι ιδιομορφίες αυτού. Δηλαδή, ενώ δεν έχει γίνει ανοιχτή αντεπανάσταση όπως στην περίπτωση της ΕΣΣΔ, η οργάνωση του κράτους και της οικονομίας δεν έχει καμία σχέση με ό,τι θα μπορούσε να ονομαστεί σοσιαλισμός (εκτός κι αν κάνω λάθος).
Παρατήρηση 6
Το ρωσικό ΑΕΠ μετά το 1998 είχε μια σχετικά ομαλή πορεία. Η δεκαετία από το 1998 έως το 2007 χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτη μεγέθυνση των οικονομικών δεικτών της χώρας με υπερτριπλασιασμό του ΑΕΠ αυτής. Τα έτη 2007 – 2008 η χώρα υπέστη οικονομική σμίκρυνση της τάξης του 18% για να ακολουθήσει εκ νέου θετική πορεία με επιβράδυνση του θετικού ρυθμού ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια. Η ρωσική ιδιαιρετότητα πρέπει να μελετηθεί σε βάθος. Μια μέτα – σοβιετική δομή και ελίτ με αντικρουόμενα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα κυρίως μερίδων των περισσότερο ή λιγότερο ακραίων μερίδων της αστικής τάξης της χώρας, ένας πρόεδρος ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του συντηρητικό, διατηρεί δεσμούς με το Άγιον Όρος (δεν είναι τυχαίο πως ο πρώτος άνθρωπος τον οποίο συνάντησε ο μοναχός Εφραίμ μετά την αποφυλάκιση του ήταν ο κ. Πούτιν), χρησιμοποιεί την Νίκη των σοβιετικών δυνάμεων για την αναβίωση ενός σταθερού και ακλόνητου σημείου αναφοράς για τον ρωσικό λαό, δεν διστάζει να χρησιμοποιεί και κομμουνιστικά σύμβολα κ.λπ.
Προσωπικά, θεωρώ πως ο κ. Πούτιν είναι το τελειότερο δημιούργημα του σοβιετικού συγκεντρωτισμού και μια ακραία συντηριτική πολιτική ιδιοφυϊα. Κάτι τέτοιο αποδεικνύεται και απο το γεγονός ότι αντιλαμβανόμενος πλήρως τον κομβικό για την ΕΕ ρόλο της Ουκρανίας, τις γεωπολιτικές (αγωγοί φυσικού αερίου κ.λπ.) και ιστορικές διαστάσεις (σοβιετική «επικυριαρχία», αρνητικά αντανακλαστικά σε μεγάλη μερίδα του ουκρανικού πληθυσμού σχετικά με τις στενές σχέσεις με την Ρωσία, τις αμερικανικές προσεγγίσεις στο ουκρανικό) του προβλήματος αποφασίζει την αλλαγή πορείας του αγωγού φυσικού αερίου (πλέον Turkish Stream) που θα τροφοδοτεί την ΕΕ με άεριο μέσω της Ελλάδας. Περιπλέκει το «παίγνιο» βάζοντας στο κάδρο την Τουρκία και τις περιφερειακές επιδιώξεις αυτής (δύο αριστουργήματα και δείγματα της ακραία συντηρητικής μεν, πολιτικά ιδιοφυούς δε, αντίληψης για τα πολιτικά πράγματα ανήκουν στον νυν πρωθυπουργό της Τουρκίας κ. Αχμέτ Νταβούτογλου. Συνιστώ ανεπιφύλακτα την μελέτη και των δυο: α. Το στρατηγικό βάθος, Η διεθνής θέση της Τουρκίας και β. Εναλλακτικές κοσμοθεωρίες, Η επίδραση της ισλαμικής και της δυτικής κοσμοθεωρίας στην πολιτική θεωρία. Πάνω στο δεύτερο θα προσπαθήσω να κάνω μια σχετικά εκτενή κριτική κάποια στιγμή). Παράλληλα, ο κ. Πούτιν βάζει στο παιχνίδι και την «αριστεροδεξιά» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ως εκφραστής των συμφερόντων μιας μερίδας του βιομηχανικού κεφαλαίου (δεν είναι τυχαία η στήριξη όλων των βιομηχανικών επιμελητηρίων κατά την μετάβαση υπουργών και κλιμακίων της ελληνικής κυβέρνησης για διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, παρακάτω θα φανεί και γραφικά γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο) σε αντίθεση με μερίδες του ακραία εξαρτημένου τραπεζικού κεφαλαίου θέλει ένα διαφορετικό μείγμα διαχείρισης μιας και η περιορισμός της κατά κεφαλήν αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων έχει οδηγήσει σε μείωση κατανάλωσης προϊόντων που μικρομεσαίες βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες παρήγαγαν κατά κόρον. Φυσικά, πολύ σημαντικός είναι κι ο παράγοντας της οικοδομικής δραστηριότητας. Προς μαρξιστική μελέτη και ανάλυση και αυτό το ζήτημα (ανάπτυξη υποδομών και κοινωνική ευημερία).
Επομένως, η Ουκρανία καθίσταται σταδιακά πολιτικά ανίκανη να επηρρεάσει τις σχέσεις της ΕΕ με την Ρωσία και με δεδομένο ότι έχει προσαρτηθεί η Κριμαία ο κ. Πούτιν μπορεί να θεωρηθεί προσωρινά νικητής. Όποιος ξέρει λίγα πράγματα για τη θεωρία παιγνίων πρέπει να ξέρει πως τα πολιτικά παίγνια δεν είναι παίγνια μηδενικού αθροίσματος (όπως π.χ. το σκάκι όπου είτε υπάρχει νικητής και ηττημένος είτε ισοπαλία). Τα πολιτικά παίγνια είναι παίγνια που ανάλογα με τον στιγμιαίο payoff table (πίνακας «πληρωμών») μπορούν να μεταβάλλουν τον ρου της ιστορίας και φυσικά το ίδιο το παίγνιο. Κι όλα αυτά μπορεί να γίνονται με την επίκληση της ευημερίας των λαών και με τους λαούς στην απ’ έξω. Περισσότερα θα γραφτούν σε άρθρα με τίτλους «περί ενεργειακής πολιτικής» (κυρίως μικρο-οικονομική ανάλυση για την ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας και σχετικά μικρών κρατών) και «περί ενεργειακής πολιτικής και στρατηγικής» (κυρίως μάκρο – οικονομική ανάλυση για ενεργειακή πολιτική ως αποτέλεσμα συσχετισμών εντός υπερδομών και αλληλεπιδράσεων μεταξύ κρατών με εθνικές, περιφερειακές και διεθνείς βλέψεις).
Παρατήρηση 7
Το γράφημα αυτό λέει πάρα πολλά. Θα ηταν να προτείνω στους πρωθυπουργούς μας, τους γενικούς γραμματείς κομμάτων, τους υπουργούς κ.λπ. να ενημώνονται καλύτερα προτού κάνουν δηλώσεις. Του ΑΕΠ της Ελλαδας έπεσε κατά 32% κι όχι κατά 25% όπως αναράγεται. Το αναφέρω αυτό γιατί όταν κάνεις πολιτική η ακρίβεια μετράει πολύ. Το ελληνικό ΑΕΠ απέχει πολύ από το να βουλγαροποιηθεί (στο σημείο αυτό ίσως θα είχε περισσότερη αξία η μελέτη του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για τις χώρες της Βουλγαρίας και της Κίνας, η εικόνα θα ήταν καλύτερη και πιο αντιπροσωπευτική, αλλά εάν το εθνικό ΑΕΠ είναι δείκτης ισχύος της μελετώμενης αστικής τάξης τότε η επιλογή είναι σωστή). Τι μας λέει το ανωτέρω γράφημα; Στην Ελλάδα ΕΓΙΝΕ πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό ΠΕΙΡΑΜΑ κι οποιος δεν το αποδέχεται είναι ανίδεος ή πολιτικά βλαξ. Βλέπουμε μια σχετική σταθερότητα των γειτονικών με την Ελλάδα χωρών (Βουλγαρία, Αλβανία,FYROM, Κύπρος) και οικονομική ανθιση ακόμα και σε περιοχές όπως η Αίγυπτος όπου παρατηρήθηκε αστάθεια τα τελευταία χρόνια. Βλέπουμε ότι το ΑΕΠ της Ελλάδας παίρνει την κατιούσα τα έτη 2007-2008 και κατηφορίζει...Μικρές ταλαντώσεις παρατηρούνται στα ΑΕΠ του Ισραήλ και της Αιγύπτου με τάση να αυξάνονται.
Έγινε επιλογή συγκριτικής παράθεσης των ΑΕΠ της Ελλάδας με τις γειτονικές της χώρες για να υπάρχει μια καλύτερη αίσθηση των μεγεθών όσον αφορά την οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής.
Για λόγους πληρότητας παρατίθενται και τα ΑΕΠ της Ιταλίας (που δόθηκε και σε προηγούμενο γράφημα) και Τουρκίας. Το τουρκικό ΑΕΠ μετά την κρίση του 2000 γνωρίζει σταθερή ανάπτυξη μέχρι το 2008 όπου παρατηρείται μια προσωρινή σμίκρυνση. Η Τουρκία που μέχρι πριν λίγα χρόνια επιθυμούσε να γίνει χώρα μέλος της ΕΕ προφανώς δεν θα επιλέξει να το πράξει ειδικά τώρα και λογικά για τα επόμενα (τουλάχιστον) 30 χρόνια μιας και δεν πιστεύω πως θα επιθυμούσε μια «μοίρα» ωσάν κι αυτή της Ελλάδας στην περιφέρεια της ΕΕ.
Παρατήρηση 9
Φτάνουμε, λοιπόν, και στο «γουρούνι» - PIG. Προφανώς η παραπάνω σύγκλιση δεν είναι τυχαία. Επιχειρήθηκε από πλευράς της γερμανικής οικονομικής ελίτ ομογενοποίηση της ευρωπαϊκής περιφέρειας σε ό,τι έχει να κάνει με την παραγωγικότητα των οικονομιών τους. Μονάχα ένας πολιτικά δυσλεκτικός δεν μπορεί να δει καθαρά τι δείχνει το παραπάνω γράφημα. Τα συμπεράσματα είναι ξεκάθαρα για όποιον θέλει να τα δεί. Όλες τα παραπάνω γραφήματα είναι ελεύθερα στο διαδίκτυο, εάν τα αναζητήσει κανείς, μπορεί να τα βρει. Τα στοιχεία είναι της Παγκόσμιας Τράπεζας. Τα πολιτικά συμπεράσματα που βγάζω μπορεί να αμφισβητηθούν (καλοπροαίρετα ή μη). Όποιος θέλει να αμφισβητήσει τα στοιχεία ας πάει στην Παγκόσμια Τράπεζα. Κάποτε συζητώντας με έναν φίλο που αυτοπροσδιορίζεται στον χώρο που παλεύει για την «αναρχία και τον κομμουνισμό» είχα διερωτηθεί πως είναι δυνατόν ένα επαναστατικό κόμμα να μην μπορεί να επεξεργαστεί πληροφορία η οποία είναι ελεύθερη στο διαδίκτυο με σκοπό να χαράξει επαναστατική στρατηγική.
Αναρωτιέμαι πως εφόσον μπορώ να τα βρω μονάχα επειδή έχω αγνό ενδιαφέρον, τα επαγγελματικά στελέχη που πληρώνονται (από λεφτά του φορολογούμενου πολίτη) και είναι επιφορτισμένα με την δουλειά της επιστημονικής επεξεργασίας για την οικονομία, την πολιτική, την ιστορία κ.λπ. τι κάνουν; Ή μήπως αρκεί να δηλώνουν ότι είναι με το Κόμμα για να έχουν «άφεση αμαρτιών» για την καταφανή ανεπάρκεια τους; Δηλαδή, εάν τώρα δεν μπόρεσε ένα από τα πιο «ισχυρά» κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης, ένα κόμμα στο οποίο οι «τοπικοί υποδεκανείς» χαρακτήριζαν την κ. Αλέκα Παπαρήγα[7] ως θηλυκό Λένιν, ένα κόμμα που «αν υπήρχε σαν κι αυτό στην Αργεντινή της κρίσης και πτώχευσης τα πράγματα θα είχαν λάβει άλλη τροπή», «ένα κόμμα με κύρος και πατήματα στην ελληνική κοινωνία που του το αναγνώριζαν οι πλατιές μάζες στην ελληνική κοινωνία κατά τις οικονομικές εξορμήσεις», ένα κόμμα της «πρωτοπόρας θεωρίας και πρωτοπόρας δράσης» (θεός φυλάξοι[8]), ένα κόμμα που όταν σου κάνει κριτική μπορεί να είναι «οδοστρωτήρας» αλλά αμα κάνεις κριτική στην ηγεσία του είσαι «φραξιονιστής», «οπορτουνιστής», «αμόρφωτος», «χαφιές», «αντίΚΚΕ» και δεν συμμαζεύεται, και λέω εάν στην μεγαλύτερη ελληνική καπιταλιστική κρίση που αποτελεί τμήμα της (κυρίως) ευρωπαϊκής και ευρασιατικής κρίσης, εάν τώρα δεν μπόρεσε να κάνει κάτι, διερωτώμαι πότε θα μπορέσει να κάνει[9].
***
α. ...γιε μου, δεν θα προλάβουμε να γνωριστούμε, βιάζονται βλέπεις να με πάρουν. Δεν έχω τίποτα άλλο να σου αφήσω παρά τα λόγια του ποιητή...Και να πεθάνεις αν χρειαστεί για να ζήσουν οι άνθρωποι, άνθρωποι που δεν είδες καν στο πρόσωπο. Και θα πεθαίνεις ξέροντας πως δεν υπάρχει τίποτα πιο ωραίο, τίποτα πιο αληθινό απ’ τη ζωή...
β. ...σε τούτες τις κρίσιμες ώρες ήρθε το ΕΑΜ να σηκώσει τον ετοιμοθάνατο λαό μας, να τον ψυχώσει, να του θυμίσει πως κερδίζεται η ζωή και η λευτεριά. Και οι κομμουνιστές ήταν η καρδιά, η ψυχή του ΕΑΜ...
Γιάννης Πουρσανίδης
5 Απρίλη 2015
[1] a. «I don’t believe anything if I don’t see it in data» - (Δεν πιστεύω τίποτα εάν δεν δω δεδομένα) b. «Μια πληροφορία αξίζει όσο χίλιες εικόνες» προέκταση του «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις»
[2] O όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται κατά κόρον από την ηγετική ομάδα του ΚΚΕ. Ο υπεύθυνος του τμήματος Οικονομίας (κ. Παπαδόπουλος) της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ χρησιμοποίησε σε μια τοποθέτηση του σε τηλεοπτικό σταθμό τον όρο ασταθής ανάπτυξη. Ο όρος αυτός είναι επιστημονικός και αντικατοπτρίζει τα χαρακτηριστικά της ανάπτυξης στην «γερασμένη», σε μεγάλο βαθμό, από πλευράς υποδομών (δίκτυα ενέργειας, οδικά δίκτυα, οικιστικές, εμπορικές και βιομηχανικές ζώνες κλπ) ευρωπαϊκή ήπειρο. Εάν παρατηρηθούν προσεκτικά ορισμένα από τα παραπάνω γραφήματα μπορεί να καταδειχθεί η ορθότητα του όρου «ασταθής ανάπτυξη» τουλάχιστον για τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ στην εποχή της κρίσης (απότομες μεταβολές στις κλίση της ευθείας που ενώνει δύο σημεία – μετρήσεις του ΑΕΠ για δύο διαδοχικά έτη). Η διαφορά μεταξύ του όρου «αναιμική» και του όρου «ασταθής» είναι τεράστια και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση ο ένας όρος να υποκαταστήσει τον άλλο. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη τα τελεταία 20 χρόνια (πόσω δε μάλλον τα τελευταία 50-100 χρόνια) δεν είναι ούτε αναιμική ούτε ασταθής. Αντίθετα έχει έναν σταθερά αυξανόμενο ρυθμό εάν εξαιρεθεί μικρές περίοδοι επιβράδυνσης με τοπικά ελάχιστά λόγω του ξεσπάσματος (boom) κρίσεων (πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970, οικονομική κρίση τα έτη 2007-2008, κ.λπ) (φυσικά και εδώ παρατηρείται ανομοιογένεια ως προς το πώς επέδρασε η χρηματοπιστωτική και παγκόσμια καπιταλιστική οικονομική κρίση σε διάφορες περιοχές του πλανήτη και ειδικότερα σε διάφορες χώρες). Απαιτείται μελέτη κατά περίπτωση για να εξαχθούν επιστημονικά ορθά συμπεράσματα.
[3] Σοβιετικός συγκεντρωτισμός: είναι ένας όρος που χρησιμοποιώ για τον προσδιορισμό του υπαρκτού σοσιαλισμού του 20ου αιώνα. Ένα οικονομικό και πολιτικό σύστημα που ακόμα και όταν έπνεε τα λοίσθια ήταν ανώτερο από τον παγκοσμιοποιημένο υπαρκτό και κραταιό καπιταλισμό του 21ου αιώνα. Πάρα ταύτα η συγκεντρωτική του δομή και δει η κατεστημένη συγκεντρωτική δομή (κυρίως μετά τη λήξη του β’ παγκόσμιου πολέμου) «πριόνισε» σταδιακά τα προοδευτικά και ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού που εισήχθη από τον Λένιν και την ηγετική ομάδα των μπολσεβίκων μετά την επανάσταση του Οκτώβρη του 1917 (δεν θυμάμαι καλά αλλά αυτό πρέπει να έγινε το 1918-1919, αυτό αναφέρει ο Μπουχάριν στο έργο Αλφαβητάρι του Κομμουνισμού). Επίσης πριονίστηκαν η θετική πείρα των εργατικών συμβουλίων (Σοβιέτ) και του εργατικού ελέγχου των χρόνων της προ – επαναστατικής Ρωσίας και των πρώτων χρόνων της επαναστατικής Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδίας αρχικά και ΕΣΣΔ στη συνέχεια.
[4] Πέρα από τον «επιστημονικό επαρχιωτισμό» στο πεδίο της οικονομίας αντίστοιχη «συμπεριφορά» παρατηρείται και στο πεδίο της ιστορίας αλλά και της πολιτικής θεωρίας. Ο υπογράφων δέχτηκε κάποτε κριτική από ορισμένους τοπικούς υποδεκανείς της πολιτικής σκέψης με την βαρύγδουπη φράση ότι λέει «βλάπτει το κύρος του κόμματος» για έναν εξαιρετικά ασήμαντο λόγο. Αναρωτιέμαι τι στάση να κράτησαν οι ίδιοι υποδεκανείς όταν η ηγεσία πούλαγε σε offshore επειδή λέει «υπήρξε πρόβλημα στον κύκλο εργασιών της Τυποεκδοτικής» θαρρείς πως η Κεντρική Επιτροπή ενός Κομμουνιστικού Κόμματος είναι κάτι σαν το διοικητικό συμβουλίο μιας Ανώνυμης Εταιρείας. Το «στρατιώτης» είναι τίτλος τιμής, ειδικά όταν η υπόθεση στην οποία αυτός είναι στρατευμένος εμφορείται από τα σπουδαιότερα ιδανικά που μπόρεσε ποτέ να δημιουργήσει το ανθρώπινο είδος και που συνοψίζονται στην πάλη ενάντια στην αδικία και την ταξική κυριαρχία και προπάντων την πάλη ενάντια στην «αντιστροφή της πραγματικότητας» και την «διατήρηση του περιτυλίγματος με μετάλλαξη της ουσίας». Το να επιδιώκεις να είσαι υποδεκανέας είναι τουλάχιστον αποκαρδιωτικό. Οι υποδεκανείς μπορεί και να μην πήραν χαμπάρι. Venceremos σύντροφοι!
[5] Μαζικός ελιτισμός: ένας βασικός διαχωρισμός που κάνω όσων αφορά τις κοινωνικές και πολιτικές δομές είναι ο εξής: μαζικές κοινωνίες και ελιτιστικές κοινωνίες. Οι δεύτερες είναι οι πιο συνήθεις, όλα τα εκμεταλλευτικά συστήματα χαρακτηρίζονται από μια τάση εξειδανίκευσης της κυριαρχίας των ελίτ. Στο επίπεδο της «αδαούς» κοινωνίας αυτό μεταφράζεται ως «αναγκαιότητα» υποταγής στις «πάνσοφες» ελίτ. Αντίθετα, οι μαζικές κοινωνίες (παρισινή κομμούνα, Σοβιετ) τείνουν να εξυψώνουν τον «μέσο άνθρωπο» «εξωθόντας» τον να ασχοληθεί με τα πολιτικά, να αντιληφθεί το big picture της κοινωνικής εξέλιξης, να τοποθετήσει τον εαυτό του μέσα σε αυτή και να αγωνιστεί για το δίκιο όλων των εργατών του κόσμου, την δυνατότητα πρόσβασης σε όσα η οικονομική και τεχνολογική εξέλιξη μπορούν να του προσφέρουν κ.λπ. Ο μαζικός ελιτισμός συνδυάζει τις δύο αντιφατικές εκδοχές πολιτικής και κοινωνικής οργάνωσης και μπορεί να βρει εφαρμογή μονάχα σε περιοχές με μεγάλη πληθυσμιακή πυκνότητα.
[6] Μια φράση του σ. Γιώργου Πετρόπουλου που μου άρεσε και την χρησιμοποιώ.
[7] Δεν έχω κάτι με την κ. Παπαρήγα. Μάλιστα έχω αρχίσει εδώ και καιρό να πιστεύω πως δεν έπρεπε να την αλλάξουν από γ.γ.της Κ.Ε. του ΚΚΕ. Της ταίριαζε περισσότερο ο ρόλος απ’ ότι στον συμπαθή κ. Κουτσούμπα.
[8] Κι επειδή δεν υπάρχει θεός τα πράγματα είναι δύσκολα.
[9] Η ηγεσία του ΚΚΕ έχει ορισμένα προβλήματα που μπορεί να συνοψιστούν στις παρακάτω λέξεις: υπέρμετρη αλλαζονεία, έπαρση, πνευματική πλαδαρότητα. Έχω την αίσθηση πως είναι γερασμένη η ηγεσία (παρακολουθώ κατά καιρούς διάφορα video μελών του Π.Γ. στο www.902.gr Προφανώς προσωπικά δεν μπορώ να συγκριθώ με την προσφορά πολλών εξ’ αυτών σε άλλες περιόδους, αλλά να κρίνω μπορώ, ειδικά στο σήμερα) και βιολογικά και νοητικά και αρνούνται να κάνουν αυτό που οι σπουδαίοι ηγέτες και άνθρωποι κάνουν όταν αντιληφθούν ότι για όσο καιρό συνεχίζουν να παραμένουν μονάχα να βλάψουν μπορούν. Πρέπει να αποσυρθούν, να αποχωρήσουν, να δώσουν χώρο σε ό,τι μπορεί να κρατήσει ζωντανό το κομμουνιστικό όραμα. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να εμπνέονται και από ζωνταντούς συνανθρώπους τους, πέρα από την γενική κατεύθυνση που μπορεί να δίνουν ιδέες όπως αυτές που εμπνεύστηκαν, δημιούργησαν, κατέγραψαν και έβαλαν σε πράξη οι Μαρξ, Ενγκελς, Λενιν και άλλοι σπουδαίοι διανοητές τα τελευταία 200 χρόνια τουλάχιστον. Σε ό,τι με αφορά, για όσο καιρό αναπνέω, θα προσπαθώ να «χαλάω την σούπα» όσων «αντιστρέφουν την πραγματικότητα», «κρατάνε το περιτύλιγμα μεταλλάσοντας την ουσία των πραγμάτων», κανιβαλίζουν πάνω στους ανθρώπους (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Και προφανώς ο εχθρός βρίσκεται στο στρατόπεδο της αστικής τάξης και ενίοτε ως «εφιάλτης» και «δούρειος ίππος» εντός του στρατοπέδου όπου τα τρια κόκκινα γράμματα και η αιματοβαμμένη κόκκινη σημαία δεν έχουν ανάγκη από (μικροαστικής έμπνευσης πνευματικής αυτοϊκανοποίησης) καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς για την δημιουργία πρωτότυπου λογότυπου για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του ΚΚΕ. Οι ιδρυτές του ΚΚΕ, οι χιλιάδες αγωνιστές του από την στιγμή της ίδρυσης του, οι νεκροί του, οι εκτελεσμένοι του, οι φυλακισμένοι και εξορισμένοι του, μάλλον θα «το γιόρταζαν καλύτερα» εάν το Κόμμα ήταν σε θέση να διεξάγει σκληρούς ταξικούς αγώνες για την προάσπιση του δικαιώματος για αξιοπρεπή ζωή.
http://ergatikosagwnas.gr
