Η συμφωνία της 20ής Φεβρουάριου ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους θεσμούς, και πολύ περισσότερο το e-mail Βαρουφάκη προς το Eurogroup, βάζουν «στις ράγες» τη συνέχιση του μνημονιακού προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων. Η νέα κυβέρνηση δεσμεύτηκε να μην αγγίξει τις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί. Να διατηρήσει ατόφιο το χαρακτήρα του ΤΑΙΠΕΔ και να διευρύνει τον όγκο των κρατικών περιουσιακών στοιχείων που θα περάσουν στον έλεγχό του. Να αποδεχτεί ότι «στην περίπτωση που ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί, η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία σύμφωνα με τη νομοθεσία». Το συγκεκριμένο τρίπτυχο δένει με τις πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές ότι στο τελικό σχέδιο που θα αποσταλεί από το υπουργείο Οικονομικών στο Eurogroup, προκειμένου να ξεκλειδώσει η χρηματοδότηση της χώρας, θα περιέχεται και συγκεκριμένη λίστα με τις υποδομές προς αποκρατικοποίηση.
Ήδη τα κυβερνητικά στελέχη περιφέρουν μια τέτοια «λίστα». Το μενού της συνάντησης του Αλέξη Τσίπρα με την Καγκελάριο Μέρκελ στο Βερολίνο περιλάμβανε και το θέμα των αποκρατικοποιήσεων -άλλωστε η Καγκελάριος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τύχη της προσφοράς της γερμανικής Fraport. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς πραγματοποίησαν τετραήμερη επίσκεψη στην Κίνα, μεταφέροντας στις αποσκευές τους προτάσεις για την προσέλκυση κινέζικων επενδύσεων (του ΟΛΠ συμπεριλαμβανομένου). Ανάλογες στοχεύσεις έρχεται να εξυπηρετήσει και το ταξίδι του Α. Τσίπρα στη Μόσχα στις 8 Απριλίου…
Το πρώτο βήμα στην αλλαγή στρατηγικής της κυβέρνησης ήταν η απόφασή της να μην καταργήσει το ΤΑΙΠΕΔ, παρά τις προεκλογικές διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου. Αυτό έγινε απολύτως σαφές με την τοποθέτηση νέας διοίκησης στο ΤΑΙΠΕΔ. Πρόεδρος διορίστηκε ο Στέργιος Πιρτσιόλας, παλιό στέλεχος του ΣΥΝ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια διατέλεσε πρόεδρος σε μεγάλες κτηματικές εταιρείες που διαχειρίζονταν κεφάλαια από τη Ρωσία και το Κατάρ. Ο ίδιος έχει «τρέξει» μια μεγάλη ξενοδοχειακή επένδυση ρωσικών συμφερόντων στο Παλιούρι της Χαλκιδικής, ενώ έχει προσωπικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Διατηρεί στενές σχέσεις με τον ΓΓ της κυβέρνησης Σπ. Σαγιά, πρόσωπο που αποτέλεσε την «έκπληξη» του κυβερνητικού σχήματος, αφού ως τότε ήταν γνωστός όχι για τις (ανύπαρκτες) σχέσεις του με την Αριστερά, αλλά για τις νομικές υπηρεσίες που προσέφερε σε μεγάλους επιχειρηματίες και την εμπλοκή του σε κάποιες από τις μεγαλύτερες ιδιωτικοποιήσεις στη χώρα.
Νέος διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ ανέλαβε ο Αντώνης Λεούσης, που έχει διατελέσει διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας διαχείρισης ακινήτων της Alpha Bank και στέλεχος στα ΕΛΠΕ του Σπύρου Λάτση.
Το πρώτο δείγμα γραφής της νέας «αριστερής διοίκησης» δεν άργησε να έρθει: Το ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ συνεδρίασε στις 26 Μαρτίου και αποφάσισε να προχωρήσει στην υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης της αποκλειστικής διοργάνωσης και διεξαγωγής του αμοιβαίου ιπποδρομιακού στοιχήματος στην Ελλάδα για 20 χρόνια στον ΟΠ ΑΠ του Δημήτρη Μελισσανίδη και των Τσέχων συνεταίρων του.
Το άρθρο 24 και ένα… «κυρίως» που δημιουργεί θολούρα
Παρά τα όσα προβλέπει το mail Βαρουφάκη, κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι το επόμενο δίμηνο θα αποτελέσει «μεταβατική περίοδο» για το ΤΑΙΠΕΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα το μετατρέψει σε Ταμείο Δημόσιου Πλούτου, προκειμένου τα έσοδα από την «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας να χρηματοδοτούν την κοινωνική ασφάλιση.
Με το άρθρο 24 του νόμου «Για την επανεκκίνηση της οικονομίας», το υπουργείο Οικονομικών αυτοδεσμεύτηκε νομοθετικά (σπάνια πρακτική αυτή) για τη δημιουργία ενός νέου φορέα που θα. διαχειρίζεται τη δημόσια περιουσία και θα περιλαμβάνει την σημερινή ΕΤΑΔ και την εταιρεία Παράκτιο Αττικό Μέτωπο, η οποία καταργείται. Στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι «τα έσοδα που θα προκύπτουν θα αξιοποιούνται κυρίως για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής πολιτικής του κράτους και τη στήριξη της κοινωνικής ασφάλισης, όπως ειδικότερα θα προβλέπεται στον ιδρυτικό του νόμο».
Η λέξη «κυρίως» προκάλεσε έντονη συζήτηση, αν και η Νάντια Βαλαβάνη, τοποθετούμενη στη Βουλή, αρνήθηκε την πιθανότητα μέρος των εσόδων του νέου ταμείου να διατεθεί για την αποπληρωμή του χρέους. Δεν μπορεί όμως εύκολα να προσπεράσει κανείς ότι με τη σχετική νομοθετική ρύθμιση που ψήφισε η κυβέρνηση, είναι δυνατόν να συμβεί. Πόσο μάλλον σε μια περίοδο που η κυβέρνηση μαζεύει τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδας, για να υπάρχει ρευστό για τις δόσεις των δανείων.
Το πραγματικό ερώτημα είναι ποια θα είναι η σχέση του ΤΑΙΠΕΔ με το νέο ταμείο. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει ότι θα συγχωνευτεί με τον νέο φορέα, ο οποίος δεν θα κατευθύνει τα έσοδά του αποκλειστικά στο χρέος. Μόνο που οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή στον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ προϋποθέτει τη συμφωνία των εταίρων, που έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν είναι διατεθειμένοι να το δεχτούν. Πιο πιθανό λοιπόν φαίνεται, είτε να δημιουργηθεί ένα ακόμη ταμείο, που θα συνυπάρχει με το ΤΑΙΠΕΔ, είτε τελικά -υπό την πίεση των εταίρων- να μεταφερθεί όλη η δημόσια περιουσία στο ΤΑΙΠΕΔ, όπως ακριβώς προέβλεπε η αρχική μορφή του άρθρου 24, που προκάλεσε πολύ ισχυρές αντιστάσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και τελικά αποσύρθηκε…
Γερμανικό μονοπώλιο εν Ελλάδι;
Ο επόμενος σκόπελος θα είναι η παραχώρηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων (Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Ζακύνθου, Κεφαλονιάς, Ακτίου, Καβάλας, Χανίων, Ρόδου, Κω, Σαντορίνης, Μυκόνου, Μυτιλήνης, Σκιάθου, Σάμου) για περίοδο 40 ετών, για την οποία έχει ήδη ανακηρυχθεί από τον περασμένο Νοέμβριο προτιμητέος επενδυτής η κοινοπραξία της γερμανικής Fraport με τον όμιλο Slentel συμφερόντων Κοπελούζου, ωστόσο η σύμβαση δεν έχει υπογραφεί. Το εφάπαξ τίμημα που προσφέρθηκε ανέρχεται σε 1.234 εκατ. ευρώ, με την κοινοπραξία να δεσμεύεται για ετήσιο εγγυημένο μίσθωμα προς το ελληνικό δημόσιο ύψους 22,9 εκατ. ευρώ.
Ο διάλογος από τη συνεδρίαση της Επιτροπής Δημοσίων Επιχειρήσεων της Βουλής στις 16 Μαρτίου είναι χαρακτηριστικός:
Νάντια Βαλαβάνη: «Τα αεροδρόμια όπως και οτιδήποτε άλλο δεν έχει ολοκληρωθεί, θα εξεταστεί με βάση τη νομιμότητα. Αυτό είναι που συμφωνήθηκε και στις Βρυξέλλες, αυτό είναι που θα γίνει και στη συνέχεια».
Νικήτας Κακλαμάνης (ΝΔ): «Αν καταλήξετε ότι είναι νόμιμη, το προχωράτε με τα αεροδρόμια;»
Νάντια Βαλαβάνη: «Κοιτάξτε, η ιστορία με τη νομιμότητα έχει πολλές πλευρές. Μέσα σε αυτές τις πλευρές είναι και η σχέση που θέλουμε να έχει οτιδήποτε ολοκληρώνεται με το ελληνικό δημόσιο. Δηλαδή, το θέμα ότι εμείς επιδιώκουμε από τη δική μας σκοπιά να προχωρήσουν joint ventures [σ.σ. κοινοπραξίες] του ελληνικού δημοσίου με κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες».
Χάρης Θεοχάρης (Το Ποτάμι): «Άρα θα συζητήσετε στα αεροδρόμια ποσοστό; Αυτό λέτε;»
Νάντια Βαλαβάνη: «Κοιτάξτε οτιδήποτε δεν είναι αυτή την στιγμή ολοκληρωμένο είναι ανοιχτό σε μια τέτοιου είδους επανεξέταση».
Παρά τους φραστικούς ελιγμούς της αναπληρώτριας υπουργού Οικονομικών, ο διάλογος φανερώνει την πρόθεση της κυβέρνησης να μην ακυρώσει το διαγωνισμό, αλλά να τον ολοκληρώσει. Είναι άλλωστε γνωστές οι γερμανικές πιέσεις σε αυτή την κατεύθυνση…
Ωστόσο, την επομένη, στις 17 Μαρτίου, οι υπουργοί Επικράτειας Αλέκος Φλαμπουράρης και Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης, στη διάρκεια συνάντησής τους με μέλη της «Κοινής Πρωτοβουλίας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των Περιφερειακών Αεροδρομίων», όπως ανέφεραν οι τελευταίοι, τους δήλωσαν: «Το θέμα των αεροδρόμιων έχει κλείσει. Δεν τα πουλάμε». Σε συνέντευξη που έδωσαν τα μέλη της Επιτροπής ανέφεραν ότι έλαβαν δεσμεύσεις από την πλευρά των υπουργών «για την εξασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα των αεροδρομίων» και για «επανασχεδιασμό της δημόσιας διοίκησης-διαχείρισης των αεροδρομίων στη βάση του μοντέλου της μικτής οικονομίας», με τη συμμετοχή ιδιωτών και δημοσίου και «τη συμμετοχή φορέων και της Τοπικής αυτοδιοίκησης». Βέβαια και οι δύο υπουργοί απέφυγαν να μπουν σε λεπτομέρειες για το σχέδιο της κυβέρνησης και περιορίστηκαν σε ευχολόγια.
Το μοντέλο της «δημιουργικής ασάφειας» στην Αθήνα δεν φαίνεται να προβληματίζει τους Γερμανούς επενδυτές, οι οποίοι εμφανίζονται σίγουροι για την απόκτηση των αεροδρομίων. Στις 5 Μαρτίου, ο επικεφαλής της Fraport Στέφαν Σούλτε, σε δήλωσή του στην εφημερίδα Bild, ανέφερε: «Αυτήν τη στιγμή περιμένουμε τέλος του 2015, αρχές του 2016 ναολοκληρώσουμε τη συναλλαγή και να ξεκινήσουμε τη λειτουργία των περιφερειακών αεροδρομίων».
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της γερμανικής εταιρείας, από τη χρήση των 14 αεροδρομίων θα υπάρχουν έσοδα 180-200 εκατ. ευρώ και λειτουργικά κέρδη 90-100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Με άλλα λόγια σε περίπου 12 χρόνια, οι επενδυτές θα έχουν κάνει απόσβεση κεφαλαίου και θα έχουν μπροστά τους άλλα 28 χρόνια -βάσει της σύμβασης- για να καταγράψουν αστρονομικά κέρδη.
Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι, ενώ οι θεσμοί πιέζουν για την αποκρατικοποίηση των αεροδρομίων, αυτά τελικά θα καταλήξουν στη γερμανική Fraport, της οποίας κύριος μέτοχος είναι το γερμανικό ομόσπονδο κρατίδιο της Έσσης (δηλαδή το γερμανικό δημόσιο) με ποσοστό 31,35%. Αν υπογράψει τη συμφωνία με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, από το 2016 η γερμανική εταιρεία θα μετατραπεί σε ένα πανίσχυρο μονοπώλιο σε ελληνικό έδαφος. Ποσοστό στη Fraport έχει επίσης και η γερμανική αεροπορική εταιρεία Lufthansa (8,45%), της οποίας η θυγατρική Lufthansa Consulting διατέλεσε τεχνικός σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ στη διαδικασία εκπόνησης του σχεδίου αποκρατικοποίησης των 14 ελληνικών περιφερειακών αεροδρομίων.
Το ρωσικό αέριο και το ελληνικό πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων
Ανοιχτές αποκρατικοποιήσεις με ιδιαίτερη βαρύτητα είναι και αυτές που αφορούν τα λιμάνια (ΟΛΠ, ΟΛΘ) και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Σε ό,τι αφορά τους σιδηροδρόμους και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), έντονο ενδιαφέρον έχει εκφράσει η εταιρεία των Ρωσικών Σιδηροδρόμων (RZD), ενώ το θέμα είχε θέσει επίσημα το Κρεμλίνο και στην κυβέρνηση Σαμαρά. Παρά τις αρχικές δηλώσεις Βαρουφάκη ότι θα πούλαγε τον ΟΣΕ ακόμη και για 1 ευρώ, οι αρμόδιοι υπουργοί Γ. Σταθάκης και Χρηστός Σπίρτζης έχουν μέχρι στιγμής αποφύγει να αναφερθούν στο θέμα της ιδιωτικοποίησης των σιδηροδρόμων.
Το ενδιαφέρον των Ρώσων, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, αναμένεται να θιγεί εκ νέου κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Α. Τσίπρα στη Μόσχα και τη συνάντηση του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Μάλιστα οι ρωσικές κρατικές εταιρείες είναι διατεθειμένες να συμμετάσχουν και σε κοινοπραξίες με το ελληνικό δημόσιο. Η πρόθεση αυτή μπορεί να λύσει τα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να εμφανιστεί ότι δεν προχωρά σε ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας αλλά σε «στρατηγική συνεργασία».
Ασφαλείς πληροφορίες θέλουν τον Α. Τσίπρα, στη διάρκεια της συνάντησής του με τον Πούτιν, να ζητά… διευκολύνσεις στην αποπληρωμή του φυσικού αερίου που εισάγει η Ελλάδα από τη ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom, ύψους που ξεπερνά τα 2,5 δια ευρώ. Με δεδομένη την οικονομική «ασφυξία» που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, ο Α. Τσίπρας θα επιδιώξει, αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, μια «επωφελή συμφωνία» που δεν αποκλείεται να περιλαμβάνει ακόμα και την αύξηση των εισαγωγών ελληνικών προϊόντων από τη Ρωσία. Μπορεί οι Ρώσοι να μη διαθέτουν ρευστό για να δανείσουν την κυβέρνηση, όμως έχουν πληθώρα αποθεμάτων φυσικού αερίου. Τέτοιου είδους διευκολύνσεις, βέβαια, συνήθως συνοδεύονται από ανταλλάγματα. Το ενδιαφέρον των Ρώσων δεν περιορίζεται μόνο στον ΟΣΕ και τον ΟΛΘ. Στα σχέδια τους βρίσκεται και η εξαγορά της ΔΕΠΑ. Φυσικά πέρα από τον αρμόδιο υπουργό Π. Λαφαζάνη που έχει δηλώσει ότι «η ΔΕΠΑ δεν πωλείται», πάντα υπάρχει και ο σκόπελος των Αμερικανών που δεν επιθυμούν την ενεργειακή είσοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο.
Ρίχνουν δίχτυα στην Κίνα
Σε πονοκέφαλο για την κυβέρνηση, αναμένεται να εξελιχθεί και η διαδικασία για την πώληση του 67% του ΟΛΠ που είχε δρομολογήσει η προηγούμενη κυβέρνηση και βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας Θοδωρής Δρίτσας έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι θα ακυρωθεί η πώληση του 67%, υποστηρίζοντας ότι θα διατηρηθεί ο δημόσιος χαρακτήρας του λιμανιού. Αυτό φυσικά σε τίποτα δεν εμποδίζει την κυβέρνηση να προχωρήσει στην πώληση μειοψηφικού ποσοστού, στην είσοδο στρατηγικού επενδυτή μέσω κοινοπραξίας ή σε επιμέρους παραχωρήσεις υποδομών του λιμανιού (car terminal, σταθμού εμπορευματοκιβωτίων κ.ά.). Ή να προχωρήσει τελικά στην πώληση του 67%, όπως επιμένουν δημοσιεύματα του ξένου Τύπου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τις προθέσεις της κυβέρνησης για σύσταση κοινοπραξίας ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και ιδιωτικές εταιρείες στην περίπτωση του ΟΛΠ, παρουσίασαν στην διάρκεια της επίσκεψης τους στην Κίνα, ο Γ. Δραγασάκης και ο Ν. Κοτζιάς. Με δεδομένο το ενδιαφέρον της κινεζικής Cosco για την εξαγορά του ΟΛΠ, η κυβέρνηση επιδιώκει να φέρει την ιδιωτικοποίηση στα δικά της νερά. Όμως οι Κινέζοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι, για να επενδύσουν στον Πειραιά, θέλουν τον απόλυτο έλεγχο του λιμανιού. Στην παρούσα φάση φαίνεται ότι η κυβέρνηση μετέφερε στο Πεκίνο της απόφασή της να εγκρίνει -μέσω του υπουργείου Ναυτιλίας-την έναρξη των εργασιών της Cosco στη δυτική πλευρά της προβλήτας III του λιμανιού για επέκταση των δραστηριοτήτων της, απ” ό,τι φαίνεται όμως αυτό δεν ήταν αρκετό για τους Κινέζους…
Φαίνεται ότι η συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων θα αποτελέσει στρατηγική επιλογή και της νέας κυβέρνησης. Αυτό που απομένει να δούμε είναι αν θα εξελιχθεί σε ένα αριστερό success story με ευνοούμενα συγκεκριμένα μεγάλα συμφέροντα.
http://vathikokkino.gr
