Πλήρη δικαίωση του αγώνα της «Κόντρας»Σε δίκη ο αρχιμάνατζερ του Στέγγου
Στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης παραπέμπονται να δικαστούν (η δίκη προσδιορίστηκε για τις 11 Απρίλη του 2016) ο Ευάγγελος Θεοχαρίδης, πρώην υπάλληλος της Πολεοδομίας Πολυγύρου και νυν συνταξιούχος, και ο Βασίλειος Βασιλάκης πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρίας «Πόρτο Καρράς ΑΕ» του Κ. Στέγγου. Ο πρώτος κατηγορείται για το κακούργημα της ψευδούς βεβαίωσης προκειμένου να προσπορίσει αθέμιτο όφελος ο δεύτερος, ο οποίος κατηγορείται για ηθική αυτουργία στο ίδιο κακούργημα.
Πρόκειται για τη γνωστή υπόθεση της κατασκευής 586 πολυτελών βελών μέσα σε δάσος, που εδώ και χρόνια προσπαθεί να πετύχει η εταιρία του Κ. Στέγγου και για την αποτροπή της οποίας έχουμε δώσει σκληρό αγώνα εδώ και χρόνια, όπως γνωρίζουν οι παλαιότεροι αναγνώστες μας.
Ο υπάλληλος της πολεοδομίας είχε εν ψυχρώ αγνοήσει το ότι η έκταση των 17.630 στρεμμάτων, στην οποία έθελε να χτίσει τις βίλες η «Πόρτο Καρράς», ήταν δάσος και ότι η συμφωνία που είχε υπογράψει ο Καρράς το 1968 με τη φασιστική χούντα δεν ίσχυε μετά το 1987, σύμφωνα με την ομόφωνη γνωμοδότηση 164/2003 του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που αρνήθηκε σκόπιμα να αποδεχτεί ο πρώην υπουργός Γεωργίας Γ. Δρυς. Ο ίδιος υπάλληλος γνώριζε πολύ καλά ότι έπρεπε, εκτός των άλλων, να απαιτήσει από τον διευθύνοντα σύμβουλο Β. Βασιλάκη να του προσκομίσει Πράξεις Χαρακτηρισμού για την έκταση στην οποία θα χτίζονταν πάνω από το 90% των 586 πολυτελών βιλών.
Ποιος υποχρέωσε τον υπάλληλο να εκδώσει αυτή την παράνομη οικοδομική άδεια; Κατά τη γνώμη μας, τον υποχρέωσε ο πρώην νομάρχης Χαλκιδικής Α. Ζωγράφος, με έγγραφο που έστειλε στις 19 Αυγούστου του 2010 στην Πολεοδομία Πολυγύρου, στο οποίο ουσιαστικά διέταζε να μη ζητήσουν από τις δασικές υπηρεσίες βεβαιώσεις για το δασικό ή μη χαρακτήρα των εκτάσεων στις οποίες θα χτίζονταν οι 586 βίλες. Ενώ όμως ο υπάλληλος της Πολεοδομίας διατάχτηκε από τον Α. Ζωγράφο να εκδώσει την παράνομη οικοδομική άδεια, στην κατάθεση που έδωσε στον ανακριτή ισχυρίστηκε ότι το έγγραφο του Α. Ζωγράφου δεν είχε χαρακτήρα διαταγής, αλλά προτροπής! Τον ισχυρισμό αυτό δέχτηκαν τόσο ο εισαγγελέας εφετών όσο και το συμβούλιο εφετών Θεσσαλονίκης που εξέδωσε το Βούλευμα 905/2014, με το οποίο παραπέμπονται μόνον ο υπάλληλος της Πολεοδομίας και ο διευθύνων σύμβουλος της «Πόρτο Καρράς ΑΕ».
Η δίωξη ασκήθηκε αυτεπάγγελτα κατά των δύο κατηγορούμενων, με τις κατηγορίες της ψευδούς βεβαίωσης και της παράβασης καθήκοντος κατά του πρώτου και με τις κατηγορίες της ηθικής αυτουργίας και για τις δύο πράξεις κατά του πρώην διευθύνοντα συμβούλου, που έχει διατελέσει και νομάρχης Χαλκιδικής. Τελικά παραπέμπονται μόνο για την πρώτη κατηγορία, γιατί η δεύτερη (παράβαση καθήκοντος) απορροφήθηκε από την κατηγορία της ψευδούς βεβαίωσης.
Προκειμένου να θεμελιώσουν το κατηγορητήριο, ο εισαγγελέας και το συμβούλιο εφετών στηρίχτηκαν στη γνωμοδότηση 164/2003 του ΝΣΚ, σύμφωνα με την οποία -όπως επανειλημμένα έχουμε γράψει- από το 1987 δεν ισχύει η σύμβαση που είχε υπογράψει το 1968 ο Καρράς με το φασιστικό καθεστώς. Το σημειώνουμε γιατί ο διευθύνων σύμβουλος Β. Βασιλάκης το αρνιόταν στην αντιπαράθεση που είχαμε ανοίξει μαζί του.
Στηριζόμενο ακριβώς σ’ αυτή τη γνωμοδότηση, το Συμβούλιο Εφετών κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι η άδεια 199/2010 είναι παράνομη και ότι κακώς ο Ευάγγελος Θεοχαρίδης δε ζήτησε τις Πράξεις Χαρακτηρισμού από το διευθύνοντα σύμβουλο της «Πόρτο Καρράς», πριν εκδώσει την άδεια, δεδομένου ότι στις εκτάσεις αυτές θα χτίζονταν τουλάχιστον το 90% των 586 πολυτελών βιλών. Ακόμη, το συμβούλιο εφετών έκρινε ότι δεν ισχύει ο ισχυρισμός της εταιρίας ότι μπορούσε η άδεια να εκδοθεί τμηματικά για τις εκτάσεις για τις οποίες είχαν εκδοθεί Πράξεις Χαρακτηρισμού.
Για να μην κουράζουμε με την παράθεση και άλλων στοιχείων από το Βούλευμα, αναφέρουμε ότι το συμβούλιο εφετών δέχτηκε τόσο τη δική μας επιχειρηματολογία όσο και την επιχειρηματολογία του υπάλληλου της Πολεοδομίας που τρεις φορές ανακάλεσε την άδεια 199 ως παράνομη, αντιμετωπίζοντας απειλές δίωξης. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έγραφε σε έγγραφό της (με ημερομηνία 19.7.2013) η Κωνσταντίνα Μήτσου, τομεάρχης στην Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδος: «Δεν τίθεται θέμα πληρότητας του φακέλου της υπ’ αριθμ. 199/2010 οικοδομικής άδειας και συνεπώς άποψη της υπηρεσίας μας είναι ότι δεν συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για την ανάκληση της υπ’ αριθμ. 199/2010 οικοδομικής άδειας, ενώ αντίθετα η πιθανή επανυποβολή του ίδιου φακέλου, με τα ίδια στοιχεία που σήμερα περιέχονται σε αυτόν και τελικά η έκδοση οικοδομικής άδειας για το ίδιο έργο, προκαλεί σπατάλη δημόσιας διοίκησης»!!! Η υπογράμμιση είναι του εγγράφου των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και δείχνει τη βεβαιότητα της εν λόγω υπηρεσίας ότι ο Στέγγος θα πάρει οπωσδήποτε την άδεια και μόνο «σπατάλη δημόσιας διοίκησης» θα μεσολαβήσει! Τελικά, όχι μόνο δεν εκδόθηκε η άδεια, όπως προεξοφλούσε η εν λόγω κυρία, αλλά ο καπιταλιστής και ο υπάλληλος που δέχτηκε να βάλει την υπογραφή του στο κυοφορούμενο περιβαλλοντικό έγκλημα βρίσκονται κατηγορούμενοι με κακούργημα!
Με το παραπεμπτικό βούλευμα ουσιαστικά σφραγίζεται η ανάκληση της άδειας 199/2010 και κλείνει οριστικά ο δρόμος για την κατασκευή των 586 πολυτελών βιλών. Αυτό είναι το πιο ουσιαστικό στοιχείο της δικαστικής εκκαθάρισης ενός σκανδάλου που έχει περάσει από πολλά στάδια (από την περιβόητη ν-τροπολογία Πάχτα μέχρι την έκδοση μιας παράνομης οικοδομικής άδειας). Για μας αυτή η εξέλιξη είναι μια δικαίωση. Μέχρι τον Απρίλη του 2016 που θα γίνει η δίκη θα μας δοθεί η ευκαιρία να επανέλθουμε.
Με πρόσχημα το να μη χαθούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις των κτηνοτρόφων
Μεθοδεύεται ο αποχαρακτηρισμός και η ιδιωτικοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων
Δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολούμαστε μ’ αυτή τη μεθόδευση. Αναφερθήκαμε ξανά το 2013, με αφορμή τις πιέσεις που ασκούσε σε υπηρεσιακούς παράγοντες της Γενικής Διεύθυνσης Δασών ο Κ. Μαμιδάκης, προκειμένου να εκδώσουν εγκύκλιο που θα επέτρεπε την ιδιωτικοποίηση εκατομμυρίων στρεμμάτων δασικών εκτάσεων στην Κρήτη, στα νησιά του Ιονίου, στη Σάμο, στη Χίο, στη Λέσβο, στις Κυκλάδες, στα Κύθηρα, στα Αντικύθηρα και σε περιοχή της Μάνης, περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου. Ο Κ. Μαμιδάκης διεκδικούσε ως ιδιοκτησία του 58 στρέμματα χορτολιβαδικής έκτασης στον Κόλπο της Σούδας, προκειμένου να κατασκευάσει δεξαμενές πετρελαίου, σε έναν Κόλπο που είναι φοβερά επιβαρυμμένος περιβαλλοντικά.
Επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ασκήθηκαν φοβερές πιέσεις στους υπηρεσιακούς παράγοντες των Διευθύνσεων Δασών στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου, προκειμένου να κτιστούν πολυτελείς βίλες στα κυκλαδίτικα νησιά (και όχι μόνο), σε φρυγανικές εκτάσεις που σύμφωνα με την απόφαση 32/2013 του ΣτΕ είναι δασικές εκτάσεις.
Το 2013 ασκήθηκαν από κοινού πιέσεις από τις πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος να εξετάζουν πιο ελαστικά τα στοιχεία για τον ιδιωτικό ή μη χαρακτήρα των χορτολιβαδικών εκτάσεων στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου. Τη «λάντζα» γι’ αυτή την ιστορία είχαν αναλάβει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης Μ. Κορασίδης και ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Σ. Αλεξιάδης. Στις αρχές Ιούνη του 2013 έγινε στα γραφεία του ΥΠΕΚΑ στην οδό Αμαλιάδος 17 σύσκεψη υπηρεσιακών παραγόντων των δύο υπουργείων. Σ’ αυτή πήραν μέρος, εκτός από τους δύο γενικούς γραμματείς, και άλλοι υψηλόβαθμοι υπηρεσιακοί παράγοντες των δύο υπουργείων.
Με βάση αυτή τη σύσκεψη και ιδιαίτερα με βάση τα λεχθέντα και συμφωνηθέντα σ’ αυτή από τους δύο γενικούς γραμματείς, η τότε γενική γραμματέας του ΥΠΕΚΑ Μαρ. Ευαγγελίδου (στέλεχος τότε της ΔΗΜΑΡ) ανέλαβε να συντάξει την εγκύκλιο με θέμα: Διευκρινίσεις επί της εγκυκλίου 6/2012 (υπουργική απόφαση υπ’ αρ. 23603/2012), με αριθμό πρωτοκόλλου 35805-12-6-2013. Η εγκύκλιος απευθυνόταν στον τότε Ειδικό Γραμματέα Δασών Γ. Αμοργιανιώτη και κατέληγε λέγοντας ότι πρέπει να συνταχθεί από τη Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (Διεύθυνση που υπαγόταν στην Ειδική Γραμματεία Δασών) εγκύκλιος με την οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σφαιρικά τα ζητήματα που έθετε η εγκύκλιος Ευαγγελίδου. Ιδού ένα από τα ζητήματα που τέθηκαν στη σύσκεψη αυτή και αναφέρεται και στην εγκύκλιο:
«Παράλληλα όμως (όπως εξετάστηκε και σε πρόσφατη σύσκεψη με τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κορασίδη, και τον Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Σ. Αλεξιάδη) στο βαθμό που δεν ισχύει το τεκμήριο της κυριότητας υπέρ του Δημοσίου σε ορισμένες περιοχές της χώρας, η αναγνώριση της κυριότητας των φερομένων ως ιδιωτικών χορτολιβαδικών εκτάσεων θα μπορούσε να γίνει, από τις Δασικές υπηρεσίες, με απλούστερο τρόπο εξέτασης των αποδεικτικών στοιχείων, από ό,τι με κρίση του Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών του ΑΝ 1539/38. Επιπροσθέτως το θέμα συνδέεται με την προστασία της γεωργικής γης και των χορτολιβαδικών εκτάσεων, όπως επίσης και το θέμα των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για την κτηνοτροφία και της σχετικής υποχρέωσης της χώρας να αποσαφηνίσει το καθεστώς των εκτάσεων όπου επιτρέπεται η βόσκηση».
Την παραίνεση των δύο γενικών γραμματέων (στην ουσία ήταν διαταγή) δεν τη δέχτηκαν οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος στην εγκύκλιο που εξέδωσαν. Σ’ αυτή δεν προέβλεψαν διαφοροποίηση ανάλογα με την περιοχή στην εξέταση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων των χορτολιβαδικών εκτάσεων.
Εάν οι δύο γενικοί γραμματείς ενδιαφέρονταν πράγματι μόνο για την εξασφάλιση των κοινοτικών επιδοτήσεων των κτηνοτρόφων, καταρχάς δε θα περιόριζαν το ενδιαφέρον τους στις χορτολιβαδικές εκτάσεις των περιοχών όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου (νησιά Ιονίου, Κρήτη, Λέσβος, Σάμος, Χίος, Κυκλάδες, Κύθηρα, Αντικύθηρα και τμήμα της Μάνης). Το ενδιαφέρον τους έπρεπε να είναι για όλες τις χορτολιβαδικές εκτάσεις της χώρας που ανέρχονται σε 14,5 εκατ. στρέμματα. Σύμφωνα με τις πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από το 2011 πρέπει οι επιλέξιμες εκτάσεις να ανέλθουν σε 25-50 εκατ. στρέμματα για να μη χαθούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις στους κτηνοτρόφους, κατά συνέπεια οι χορτολιβαδικές εκτάσεις δε φτάνουν.
Δεύτερο, δεν έπρεπε να θέσουν τα ζητήματα της εξέτασης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των χορτολιβαδικών εκτάσεων και πολύ περισσότερο να ζητήσουν την ελαστική εξέταση των στοιχείων που αποδεικνύουν ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες αυτών των εκτάσεων.
Τρίτο, δεν έπρεπε να θέσουν θέμα για τη βόσκηση σε χορτολιβαδικές εκτάσεις, γιατί σύμφωνα με τον Δασικό Κώδικα (86/1969) επιτρέπεται η βόσκηση στις χορτολιβαδικές και δασικές εκτάσεις καθώς και στα δάση (φυσικά με κάποιες προϋποθέσεις που διασφαλίζουν το δασικό πλούτο της χώρας από την καταστροφή του μέσω της αλόγιστης βόσκησης). Ακόμη και με τον Κανονισμό 1307/2013 του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιτρέπεται η βόσκηση σε δάση και δασικές εκτάσεις, και το σπουδαιότερο, δεν τίθεται από τις διατάξεις του Κανονισμού ως προϋπόθεση να είναι τα δάση ή οι δασικές εκτάσεις ιδιόκτητες προκειμένου οι κτηνοτρόφοι να βόσκουν τα ζώα τους.
Το αρχικό σχέδιο Κανονισμού «περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς», που δημοσιεύτηκε στις 12 Οκτώβρη του 2011, προέβλεπε ανάμεσα στ’ άλλα για τις κοινοτικές ενισχύσεις στους κτηνοτρόφους:
Πρώτο, ότι την περίοδο 2014-2020 οι κτηνοτρόφοι θα παίρνουν τις ενισχύσεις όχι με βάση τα κεφάλια των ζώων που εκτρέφουν, αλλά με βάση τις επιλέξιμες εκτάσεις, στις οποίες θα βόσκουν τα ζώα τους. Αυτή η διάταξη εισήχθη για πρώτη φορά με τον Κανονισμό 1307/2013. Με βάση την ΚΑΠ της περιόδου 2006-2013 οι κτηνοτρόφοι ενισχύονταν με βάση τον αριθμό των ζώων που είχαν στην κατοχή τους. Για να δικαιολογήσουν οι Κομισάριοι την εισαγωγή της ρύθμισης αυτής ισχυρίστηκαν ότι, παρά τους ελέγχους που διενεργούσαν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, οι κτηνοτρόφοι κατόρθωναν και αύξαναν εικονικά τον αριθμό των ζώων και έπαιρναν έτσι περισσότερα ευρώ ως κοινοτικές επιδοτήσεις. Δηλαδή, εφάρμοσαν την τακτική «πονάει χέρι κόβω κεφάλι».
Δεύτερο, στο άρθρο 4 του κανονισμού 1307/2013, που διαπραγματεύεται τους ορισμούς, εισήγαγαν για πρώτη φορά τον ορισμό του βοσκότοπου. Στον προηγούμενο κανονισμό (73/2009) δεν υπήρχε ορισμός του βοσκότοπου. Παρενθετικά αναφέρουμε ότι ο ορισμός του βοσκότοπου εισήχθη στην Ελλάδα το 1987, με το νόμο 1734/1987, και μέσω αυτού επιδιώχτηκε ο αποχαρακτηρισμός και η ιδιωτικοποίηση δεκάδων εκατ. δασών και δασικών εκτάσεων. Εισήγαγαν ορισμό του βοσκότοπου, γιατί θεωρούσαν το βοσκότοπο τρίτη κατηγορία γης: δάση και δασικές εκτάσεις, γεωργικές εκτάσεις και βοσκότοποι. Στην πραγματικότητα, όμως, οι βοσκότοποι δεν είναι χωριστή κατηγορία γης, αλλά χρήση γης. Οι θιασώτες του βοσκότοπου ως χωριστής κατηγορίας γης επεδίωκαν και εξακολουθούν να επιδιώκουν να αποχαρακτηρίσουν γύρω στα 40 εκατ. στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων. Ο αριθμός αυτός δεν είναι δικός μας. Το ισχυριζόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, από τον Οκτώβρη του 2011 που δημοσιεύθηκε το σχέδιο κανονισμού 1307/2013. Παρακάτω θα αναφέρουμε γιατί το ισχυριζόταν.
Τρίτο, οι Κομισάριοι στον ορισμό του βοσκότοπου απέφυγαν να εντάξουν τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, τα φρύγανα, τις δασικές εκτάσεις και τα δάση. Δεν το έκαναν γιατί Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία και Βέλγιο, που έχουν αναπτυγμένη πολύ τη βοοτροφία, διαθέτουν υπεραρκετές πεδινές εκτάσεις για να βόσκουν τα βοοειδή.
Τέταρτο, υπήρχε όχι μόνο στο σχέδιο Κανονισμού 1307/2013, αλλά και σε προηγούμενους Κανονισμούς για τις ενισχύσεις στη γεωργία, ο ορισμός της γεωργικής έκτασης. Στον ορισμό αυτό συμπεριλαμβάνονταν και οι βοσκότοποι. Ομως, από την στιγμή που οι Κομισάριοι δεν ενέτασσαν στους βοσκότοπους, χορτολιβαδικές εκτάσεις, φρύγανα, δασικές εκτάσεις και δάση, δεν δημιουργούνταν κανένα πρόβλημα.
Οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης της περιόδου από τον Οκτώβρη του 2011 μέχρι το Δεκέμβρη του 2013 και οι βουλευτάδες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΛΑΟΣ και της ΔΗΜΑΡ, με τις παρεμβάσεις τους στα Συμβούλια των υπουργών Γεωργίας και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πίεζαν να συμπεριληφθούν στους βοσκότοπους, όπως αυτοί είχαν εισαχθεί στο σχέδιο Κανονισμού, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις, τα φρύγανα καθώς και δάση και δασικές εκτάσεις. Πίεζαν με το επιχείρημα ότι οι εκτάσεις που εισάγονται με τον αρχικό ορισμό του βοσκότοπου υπολείπονται αυτών που μπορεί και πρέπει να επιλεγούν για βόσκηση, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλές κοινοτικές επιδοτήσεις που μπορούν να πάρουν οι κτηνοτρόφοι στην Ελλάδα και συνάμα να πληγεί η ελληνική κτηνοτροφία.
Πίεζαν όχι γιατί ήταν η μοναδική επιλογή που είχαν για να μη χαθούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις, αλλά γιατί ήθελαν να αξιοποιήσουν τον ορισμό του Κανονισμού για τη γεωργική έκταση, στην οποία όπως προαναφέραμε εντάσσονταν και οι βοσκότοποι. Και έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, με την ένταξη στους βοσκότοπους των χορτολιβαδικών εκτάσεων, των φρυγάνων, δασικών εκτάσεων και δασών, άνοιγαν το δρόμο στο βαθμιαίο αποχαρακτηρισμό τους, μιας και θα θεωρούνταν γεωργικές εκτάσεις.
Εχει πια παγιωθεί η ερμηνεία ότι το κοινοτικό δίκαιο, όχι μόνο το πρωτογενές αλλά και το παράγωγο, υπερισχύει του συντάγματος και κατά συνέπεια των άρθρων 24 και 117. Το σημειώνουμε γιατί ο αναπληρωτής υπουργός Β. Αποστόλου, όταν του αναφέραμε όλα αυτά, θέλησε να ξεφύγει από το στρίμωγμα επικαλούμενος το ελληνικό σύνταγμα και τα συγκεκριμένα άρθρα.
Πίεζαν όλοι αυτοί που προαναφέραμε, ενώ είχαν την επιλογή να διεκδικήσουν και να πετύχουν από τους Κομισάριους και το Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας να συνεχίσουν να καταβάλλονται οι κοινοτικές επιδοτήσεις με βάση τα εκτρεφόμενα ζώα και όχι τις επιλέξιμες εκτάσεις.
Αυτή είναι η καρδιά του ζητήματος, που αναδεικνύει τις επιδιώξεις όλων των εμπλεκόμενων στην υπόθεση, που δεν είναι άλλες από τον αποχαρακτηρισμό και την ιδιωτικοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων. Με όπλο την κινδυνολογία για την απώλεια δήθεν σημαντικών ποσών από τις δικαιούμενες από τους κτηνοτρόφους κοινοτικές επιδοτήσεις.
Με την ψήφιση του κανονισμού 1307/2013, στο πλαίσιο της συναπόφασης Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πέρασε η πρώτη επιλογή.
Ετσι, η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, μετά την αποτυχημένη απόπειρα των Κορασίδη και Αλεξιάδη, δεν το έβαλε κάτω στην προσπάθεια να αποχαρακτηρίσει και ιδιωτικοποιήσει δάση και δασικές εκτάσεις προκειμένου να τις παραδώσει σε μεγαλοεργαλάβους για την κατασκευή πολυτελών βιλών κτλ. Εβαλε μπροστά το νομοθετικό έργο προκειμένου να βάλει τις βάσεις για τον βαθμιαίο αποχαρακτηρισμό και την ιδιωτικοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων με το πρόσχημα της εξασφάλισης των κοινοτικών επιδοτήσεων των κτηνοτρόφων.
Σε επόμενο δημοσίευμα η συνέχεια που θα είναι πολύ αποκαλυπτική.
Γεράσιμος Λιόντος
Επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ασκήθηκαν φοβερές πιέσεις στους υπηρεσιακούς παράγοντες των Διευθύνσεων Δασών στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου, προκειμένου να κτιστούν πολυτελείς βίλες στα κυκλαδίτικα νησιά (και όχι μόνο), σε φρυγανικές εκτάσεις που σύμφωνα με την απόφαση 32/2013 του ΣτΕ είναι δασικές εκτάσεις.
Το 2013 ασκήθηκαν από κοινού πιέσεις από τις πολιτικές ηγεσίες των υπουργείων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος να εξετάζουν πιο ελαστικά τα στοιχεία για τον ιδιωτικό ή μη χαρακτήρα των χορτολιβαδικών εκτάσεων στις περιοχές όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου. Τη «λάντζα» γι’ αυτή την ιστορία είχαν αναλάβει ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης Μ. Κορασίδης και ο γενικός γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος Σ. Αλεξιάδης. Στις αρχές Ιούνη του 2013 έγινε στα γραφεία του ΥΠΕΚΑ στην οδό Αμαλιάδος 17 σύσκεψη υπηρεσιακών παραγόντων των δύο υπουργείων. Σ’ αυτή πήραν μέρος, εκτός από τους δύο γενικούς γραμματείς, και άλλοι υψηλόβαθμοι υπηρεσιακοί παράγοντες των δύο υπουργείων.
Με βάση αυτή τη σύσκεψη και ιδιαίτερα με βάση τα λεχθέντα και συμφωνηθέντα σ’ αυτή από τους δύο γενικούς γραμματείς, η τότε γενική γραμματέας του ΥΠΕΚΑ Μαρ. Ευαγγελίδου (στέλεχος τότε της ΔΗΜΑΡ) ανέλαβε να συντάξει την εγκύκλιο με θέμα: Διευκρινίσεις επί της εγκυκλίου 6/2012 (υπουργική απόφαση υπ’ αρ. 23603/2012), με αριθμό πρωτοκόλλου 35805-12-6-2013. Η εγκύκλιος απευθυνόταν στον τότε Ειδικό Γραμματέα Δασών Γ. Αμοργιανιώτη και κατέληγε λέγοντας ότι πρέπει να συνταχθεί από τη Διεύθυνση Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (Διεύθυνση που υπαγόταν στην Ειδική Γραμματεία Δασών) εγκύκλιος με την οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σφαιρικά τα ζητήματα που έθετε η εγκύκλιος Ευαγγελίδου. Ιδού ένα από τα ζητήματα που τέθηκαν στη σύσκεψη αυτή και αναφέρεται και στην εγκύκλιο:
«Παράλληλα όμως (όπως εξετάστηκε και σε πρόσφατη σύσκεψη με τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κορασίδη, και τον Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Σ. Αλεξιάδη) στο βαθμό που δεν ισχύει το τεκμήριο της κυριότητας υπέρ του Δημοσίου σε ορισμένες περιοχές της χώρας, η αναγνώριση της κυριότητας των φερομένων ως ιδιωτικών χορτολιβαδικών εκτάσεων θα μπορούσε να γίνει, από τις Δασικές υπηρεσίες, με απλούστερο τρόπο εξέτασης των αποδεικτικών στοιχείων, από ό,τι με κρίση του Συμβουλίου Ιδιοκτησίας Δασών του ΑΝ 1539/38. Επιπροσθέτως το θέμα συνδέεται με την προστασία της γεωργικής γης και των χορτολιβαδικών εκτάσεων, όπως επίσης και το θέμα των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για την κτηνοτροφία και της σχετικής υποχρέωσης της χώρας να αποσαφηνίσει το καθεστώς των εκτάσεων όπου επιτρέπεται η βόσκηση».
Την παραίνεση των δύο γενικών γραμματέων (στην ουσία ήταν διαταγή) δεν τη δέχτηκαν οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Διεύθυνσης Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος στην εγκύκλιο που εξέδωσαν. Σ’ αυτή δεν προέβλεψαν διαφοροποίηση ανάλογα με την περιοχή στην εξέταση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων των χορτολιβαδικών εκτάσεων.
Εάν οι δύο γενικοί γραμματείς ενδιαφέρονταν πράγματι μόνο για την εξασφάλιση των κοινοτικών επιδοτήσεων των κτηνοτρόφων, καταρχάς δε θα περιόριζαν το ενδιαφέρον τους στις χορτολιβαδικές εκτάσεις των περιοχών όπου δεν ισχύει το τεκμήριο του δημοσίου (νησιά Ιονίου, Κρήτη, Λέσβος, Σάμος, Χίος, Κυκλάδες, Κύθηρα, Αντικύθηρα και τμήμα της Μάνης). Το ενδιαφέρον τους έπρεπε να είναι για όλες τις χορτολιβαδικές εκτάσεις της χώρας που ανέρχονται σε 14,5 εκατ. στρέμματα. Σύμφωνα με τις πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από το 2011 πρέπει οι επιλέξιμες εκτάσεις να ανέλθουν σε 25-50 εκατ. στρέμματα για να μη χαθούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις στους κτηνοτρόφους, κατά συνέπεια οι χορτολιβαδικές εκτάσεις δε φτάνουν.
Δεύτερο, δεν έπρεπε να θέσουν τα ζητήματα της εξέτασης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των χορτολιβαδικών εκτάσεων και πολύ περισσότερο να ζητήσουν την ελαστική εξέταση των στοιχείων που αποδεικνύουν ποιοι είναι οι ιδιοκτήτες αυτών των εκτάσεων.
Τρίτο, δεν έπρεπε να θέσουν θέμα για τη βόσκηση σε χορτολιβαδικές εκτάσεις, γιατί σύμφωνα με τον Δασικό Κώδικα (86/1969) επιτρέπεται η βόσκηση στις χορτολιβαδικές και δασικές εκτάσεις καθώς και στα δάση (φυσικά με κάποιες προϋποθέσεις που διασφαλίζουν το δασικό πλούτο της χώρας από την καταστροφή του μέσω της αλόγιστης βόσκησης). Ακόμη και με τον Κανονισμό 1307/2013 του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιτρέπεται η βόσκηση σε δάση και δασικές εκτάσεις, και το σπουδαιότερο, δεν τίθεται από τις διατάξεις του Κανονισμού ως προϋπόθεση να είναι τα δάση ή οι δασικές εκτάσεις ιδιόκτητες προκειμένου οι κτηνοτρόφοι να βόσκουν τα ζώα τους.
Το αρχικό σχέδιο Κανονισμού «περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς», που δημοσιεύτηκε στις 12 Οκτώβρη του 2011, προέβλεπε ανάμεσα στ’ άλλα για τις κοινοτικές ενισχύσεις στους κτηνοτρόφους:
Πρώτο, ότι την περίοδο 2014-2020 οι κτηνοτρόφοι θα παίρνουν τις ενισχύσεις όχι με βάση τα κεφάλια των ζώων που εκτρέφουν, αλλά με βάση τις επιλέξιμες εκτάσεις, στις οποίες θα βόσκουν τα ζώα τους. Αυτή η διάταξη εισήχθη για πρώτη φορά με τον Κανονισμό 1307/2013. Με βάση την ΚΑΠ της περιόδου 2006-2013 οι κτηνοτρόφοι ενισχύονταν με βάση τον αριθμό των ζώων που είχαν στην κατοχή τους. Για να δικαιολογήσουν οι Κομισάριοι την εισαγωγή της ρύθμισης αυτής ισχυρίστηκαν ότι, παρά τους ελέγχους που διενεργούσαν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, οι κτηνοτρόφοι κατόρθωναν και αύξαναν εικονικά τον αριθμό των ζώων και έπαιρναν έτσι περισσότερα ευρώ ως κοινοτικές επιδοτήσεις. Δηλαδή, εφάρμοσαν την τακτική «πονάει χέρι κόβω κεφάλι».
Δεύτερο, στο άρθρο 4 του κανονισμού 1307/2013, που διαπραγματεύεται τους ορισμούς, εισήγαγαν για πρώτη φορά τον ορισμό του βοσκότοπου. Στον προηγούμενο κανονισμό (73/2009) δεν υπήρχε ορισμός του βοσκότοπου. Παρενθετικά αναφέρουμε ότι ο ορισμός του βοσκότοπου εισήχθη στην Ελλάδα το 1987, με το νόμο 1734/1987, και μέσω αυτού επιδιώχτηκε ο αποχαρακτηρισμός και η ιδιωτικοποίηση δεκάδων εκατ. δασών και δασικών εκτάσεων. Εισήγαγαν ορισμό του βοσκότοπου, γιατί θεωρούσαν το βοσκότοπο τρίτη κατηγορία γης: δάση και δασικές εκτάσεις, γεωργικές εκτάσεις και βοσκότοποι. Στην πραγματικότητα, όμως, οι βοσκότοποι δεν είναι χωριστή κατηγορία γης, αλλά χρήση γης. Οι θιασώτες του βοσκότοπου ως χωριστής κατηγορίας γης επεδίωκαν και εξακολουθούν να επιδιώκουν να αποχαρακτηρίσουν γύρω στα 40 εκατ. στρέμματα δασών και δασικών εκτάσεων. Ο αριθμός αυτός δεν είναι δικός μας. Το ισχυριζόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, από τον Οκτώβρη του 2011 που δημοσιεύθηκε το σχέδιο κανονισμού 1307/2013. Παρακάτω θα αναφέρουμε γιατί το ισχυριζόταν.
Τρίτο, οι Κομισάριοι στον ορισμό του βοσκότοπου απέφυγαν να εντάξουν τις χορτολιβαδικές εκτάσεις, τα φρύγανα, τις δασικές εκτάσεις και τα δάση. Δεν το έκαναν γιατί Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία και Βέλγιο, που έχουν αναπτυγμένη πολύ τη βοοτροφία, διαθέτουν υπεραρκετές πεδινές εκτάσεις για να βόσκουν τα βοοειδή.
Τέταρτο, υπήρχε όχι μόνο στο σχέδιο Κανονισμού 1307/2013, αλλά και σε προηγούμενους Κανονισμούς για τις ενισχύσεις στη γεωργία, ο ορισμός της γεωργικής έκτασης. Στον ορισμό αυτό συμπεριλαμβάνονταν και οι βοσκότοποι. Ομως, από την στιγμή που οι Κομισάριοι δεν ενέτασσαν στους βοσκότοπους, χορτολιβαδικές εκτάσεις, φρύγανα, δασικές εκτάσεις και δάση, δεν δημιουργούνταν κανένα πρόβλημα.
Οι πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης της περιόδου από τον Οκτώβρη του 2011 μέχρι το Δεκέμβρη του 2013 και οι βουλευτάδες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, του ΛΑΟΣ και της ΔΗΜΑΡ, με τις παρεμβάσεις τους στα Συμβούλια των υπουργών Γεωργίας και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πίεζαν να συμπεριληφθούν στους βοσκότοπους, όπως αυτοί είχαν εισαχθεί στο σχέδιο Κανονισμού, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις, τα φρύγανα καθώς και δάση και δασικές εκτάσεις. Πίεζαν με το επιχείρημα ότι οι εκτάσεις που εισάγονται με τον αρχικό ορισμό του βοσκότοπου υπολείπονται αυτών που μπορεί και πρέπει να επιλεγούν για βόσκηση, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλές κοινοτικές επιδοτήσεις που μπορούν να πάρουν οι κτηνοτρόφοι στην Ελλάδα και συνάμα να πληγεί η ελληνική κτηνοτροφία.
Πίεζαν όχι γιατί ήταν η μοναδική επιλογή που είχαν για να μη χαθούν οι κοινοτικές επιδοτήσεις, αλλά γιατί ήθελαν να αξιοποιήσουν τον ορισμό του Κανονισμού για τη γεωργική έκταση, στην οποία όπως προαναφέραμε εντάσσονταν και οι βοσκότοποι. Και έτσι, εμμέσως πλην σαφώς, με την ένταξη στους βοσκότοπους των χορτολιβαδικών εκτάσεων, των φρυγάνων, δασικών εκτάσεων και δασών, άνοιγαν το δρόμο στο βαθμιαίο αποχαρακτηρισμό τους, μιας και θα θεωρούνταν γεωργικές εκτάσεις.
Εχει πια παγιωθεί η ερμηνεία ότι το κοινοτικό δίκαιο, όχι μόνο το πρωτογενές αλλά και το παράγωγο, υπερισχύει του συντάγματος και κατά συνέπεια των άρθρων 24 και 117. Το σημειώνουμε γιατί ο αναπληρωτής υπουργός Β. Αποστόλου, όταν του αναφέραμε όλα αυτά, θέλησε να ξεφύγει από το στρίμωγμα επικαλούμενος το ελληνικό σύνταγμα και τα συγκεκριμένα άρθρα.
Πίεζαν όλοι αυτοί που προαναφέραμε, ενώ είχαν την επιλογή να διεκδικήσουν και να πετύχουν από τους Κομισάριους και το Συμβούλιο των υπουργών Γεωργίας να συνεχίσουν να καταβάλλονται οι κοινοτικές επιδοτήσεις με βάση τα εκτρεφόμενα ζώα και όχι τις επιλέξιμες εκτάσεις.
Αυτή είναι η καρδιά του ζητήματος, που αναδεικνύει τις επιδιώξεις όλων των εμπλεκόμενων στην υπόθεση, που δεν είναι άλλες από τον αποχαρακτηρισμό και την ιδιωτικοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων. Με όπλο την κινδυνολογία για την απώλεια δήθεν σημαντικών ποσών από τις δικαιούμενες από τους κτηνοτρόφους κοινοτικές επιδοτήσεις.
Με την ψήφιση του κανονισμού 1307/2013, στο πλαίσιο της συναπόφασης Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πέρασε η πρώτη επιλογή.
Ετσι, η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, μετά την αποτυχημένη απόπειρα των Κορασίδη και Αλεξιάδη, δεν το έβαλε κάτω στην προσπάθεια να αποχαρακτηρίσει και ιδιωτικοποιήσει δάση και δασικές εκτάσεις προκειμένου να τις παραδώσει σε μεγαλοεργαλάβους για την κατασκευή πολυτελών βιλών κτλ. Εβαλε μπροστά το νομοθετικό έργο προκειμένου να βάλει τις βάσεις για τον βαθμιαίο αποχαρακτηρισμό και την ιδιωτικοποίηση δασών και δασικών εκτάσεων με το πρόσχημα της εξασφάλισης των κοινοτικών επιδοτήσεων των κτηνοτρόφων.
Σε επόμενο δημοσίευμα η συνέχεια που θα είναι πολύ αποκαλυπτική.
Γεράσιμος Λιόντος
