Ο Ντεϊσελμπλούμ είναι αυτό που στην καθομιλουμένη λέμε… κουφαλίτσα. Το απέδειξε εκφράζοντας δημόσια την απορία του: δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έπρεπε να χάσουμε δύο εβδομάδες για να ξεκινήσουμε τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς με τα τεχνικά τους κλιμάκια. Το έλεγε και γελούσαν και τα κατσαρά τσουλούφια του.
Αλλοι υπουργοί της Ευρωζώνης αποφάσισαν πως είναι κουραστικό να χρησιμοποιούν την πεντασύλλαβη λέξη «institutions» (θεσμοί), αντί της τρισύλλαβης και πιο ευκολοπρόφερτης «troika». Ετσι, η λέξη τρόικα επανήλθε στο λεξιλόγιό τους, σα να θέλουν να πάρουν την εκδίκησή τους για την ταλαιπωρία που έχουν υποστεί σε τέσσερα διαδοχικά Eurogroup ν΄ακούνε τη βαρετή φλυαρία του Μπαρουφάκη, λες και είναι πρωτοετείς φοιτητές σε οικονομικό τμήμα κολλεγίου του Τέξας, αντί να έχουν μια έκθεση της τρόικας, συμφωνημένη με την ελεγχόμενη κυβέρνηση, και επ’ αυτής ν’ αποφασίζουν χωρίς πολλά-πολλά.
Οι υπουργοί είχαν μείνει με την εντύπωση πως το δικό τους μέρος ολοκληρώθηκε με τη συμφωνία στο Eurogroup της 20ής του Φλεβάρη και με τη «λίστα Βαρουφάκη», τρεις μέρες μετά, την οποία ενέκριναν με τηλεδιάσκεψη, αφού προηγουμένως την είχε μελετήσει και εγκρίνει η τρόικα. Θα έπρεπε, όμως, να αντιληφθούν πως στην Ελλάδα είχε πάρει παράταση μερικών ακόμη επεισοδίων το σίριαλ «σκληρή διαπραγμάτευση», χωρίς το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση των τσιπροκαμμένων δεν μπορεί να διαχειριστεί τον ελληνικό λαό και να περάσει ως «αξιοπρεπή συμβιβασμό» την πλήρη υποταγή της στις απαιτήσεις της μνημονιακής πολιτικής. Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι δεν το είχαν αντιληφθεί, έδειξαν όμως το ιμπεριαλιστικό τους πρόσωπο, αδιαφορώντας για τις εσωτερικές πολιτικές ανάγκες μιας φρέσκιας κυβέρνησης.
Την προηγούμενη εβδομάδα γράφαμε πως δεν είναι δυνατόν να γίνει συζήτηση στο Eurogroup με βάση τους «έξι άξονες μεταρρυθμίσεων», που είχε δώσει στη δημοσιότητα με non paper στις 2 Μάρτη το Μαξίμου. Αμφιβάλλουμε αν έστειλαν ποτέ τέτοιο κείμενο στις Βρυξέλλες. Το βέβαιο είναι πως ο Μπαρουφάκης έστειλε επιστολή στον Ντεϊσελμπλούμ στις 6 Μάρτη, στην οποία επισύναψε τον «κατάλογο των επτά πρώτων μεταρρυθμίσεων που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση». Στην επιστολή, όπως έλεγε το non paper του Παππά, αναφέρεται ότι είναι απαραίτητο να ξεκινήσουν οι συζητήσεις μεταξύ της Ελλάδας και των θεσμών, ώστε οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις να αποτελέσουν μια πρώτη δέσμη συμφωνίας ενόψει της ολοκλήρωσης της συμφωνίας τον Απρίλιο. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε να ξεκινήσουν σε υψηλό επίπεδο οι συζητήσεις με τους θεσμούς σχετικά με την πιθανή επόμενη συμφωνία, όπως προβλέπει η συμφωνία του Eurogroup της 20ής Φλεβάρη.
Από τις επτά μεταρρυθμίσεις οι πέντε ήταν τα γνωστά ευχολόγια περί καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και μόνον οι δύο ήταν συγκεκριμένες. Η μία αφορούσε την «πώληση αδειών σε παρόχους ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών σε εύλογη/δίκαιη τιμή», με την επισήμανση ότι, «βάσει εύλογων υπολογισμών, τα πρόσθετα Δημόσια Εσοδα από τη φορολόγηση των αδειοδοτημένων ηλεκτρονικών τυχερών παιγνίων μπορεί να ξεπεράσουν τα 500 εκατ. ευρώ ετησίως». Η άλλη μεταρρύθμιση ήταν αυτή για τις νοικοκυρές και τις τουρίστριες που θα μετατρέπονται σε Ράμπο εντοπισμού φοροφυγάδων, που προκάλεσε ασυγκράτητα χάχανα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ο Μπαρουφάκης έστειλε τη συγκεκριμένη επιστολή στον Ντεϊσελμπλούμ μετά την ολοκλήρωση του EuroWorkingGroup, που είναι αυτό που κάνει όλη την τεχνική δουλειά, ώστε οι υπουργοί στο Eurogroup να μπορούν να περνούν τα θέματα σύντομα, με συμφωνία ή διαφωνία. Φυσικά, αυτό έγινε σκόπιμα. Ο Μπαρουφάκης ήθελε να παρακάμψει και την τρόικα και το EuroWorkingGroup, για να ισχυρίζεται ότι αυτός κάνει μόνο πολιτική διαπραγμάτευση σε επίπεδο Eurogroup και δεν μιλά με τους τεχνοκράτες.
Ο Ντεϊσελμπλούμ, φυσικά, δεν τσίμπησε. Απάντησε αμέσως στον Μπαρουφάκη. Προσερχόμενος ο τελευταίος σε συνέδριο στη Βενετία, την επομένη, δήλωσε ότι «ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Ντεϊσελμπλούμ έχει απαντήσει στην επιστολή μου». Δεν είπε, όμως, τι περιλαμβάνει η απάντηση. Κατέληξε, όμως, με νόημα σ’ αυτή τη σύντομη δήλωσή του: «Η επεξεργασία και η αξιολόγηση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων της ελληνικής κυβέρνησης θα συζητηθεί από τεχνικά κλιμάκια που θα συνέλθουν σύντομα στις Βρυξέλλες». Ο Παππάς συνέχισε το βιολί του, διαρρέοντας μια σιβυλλική είδηση: με την επιστολή του ο Ντεϊσελμπλούμ ανταποκρίνεται θετικά στον έλληνα ΥΠΟΙΚ και επισημαίνει την ανάγκη να συνεχιστούν οι συνομιλίες τόσο στο Euroworking Group όσο και ανάμεσα στα τεχνικά κλιμάκια προκειμένου να υλοποιηθεί η απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου».
Την επιστολή ούτε αυτός την έδωσε στη δημοσιότητα. Φρόντισε να το κάνει ο ίδιος ο Ντεϊσελμπλούμ, διαρρέοντάς την στο Reuters. Ο Ντεϊσελμπλούμ ξέκοψε κάθε πιθανότητα συζήτησης στο Eurogroup και είπε στον Μπαρουφάκη ότι «τα μέτρα που περιγράφονται στην πρότασή σας πρέπει να συζητηθούν περαιτέρω με τους θεσμούς». Και προσέθεσε με νόημα: «Επιτρέψτε μου να διευκρινίσω ότι στην πορεία της τρέχουσας αξιολόγησης οι θεσμοί θα χρειαστεί να έχουν μια ευρεία άποψη, καλύπτοντας όλους τους τομείς πολιτικής». Μ’ άλλα λόγια, παρέπεμψε για την αξιολόγηση στην τρόικα, συμπληρώνοντας ότι η τρόικα δε θ’ αρκεστεί στα όσα θα της πει ο Μπαρουφάκης μέσω Χουλιαράκη και Θεοχαράκη, αλλά θα χρειαστεί να κάνει απανωτές… κολονοσκοπήσεις σε όλα τα υπουργεία που σχετίζονται με την υλοποίηση του Μνημόνιου. Γιατί η εφαρμογή του Μνημόνιου αξιολογείται, όχι κάτι άλλο. Η συμφωνία της 20ής του Φλεβάρη το λέει καθαρά και δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε τα ίδια.
Στο μεταξύ, ο Γιούνκερ έβαλε πάγο στον Τσίπρα που προσπάθησε να τον εκμεταλλευτεί, επιδιώκοντας μια συνάντηση μαζί του πριν από το Eurogroup. Ενώ το Μαξίμου είχε διαρρεύσει ότι επίκειται συνάντηση Τσίπρα-Γιούνκερ πριν το Eurogroup, ο παμπόνηρος Λουξεμβούργιος αρνήθηκε αυτή τη συνάντηση και έκλεισε στον Τσίπρα ραντεβού μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup και αφού στο μεταξύ η τρόικα θα έχει πιάσει δουλειά. Ετσι, ο Τσίπρας πρώτα πήγε στο Παρίσι για να δώσει εξετάσεις ενώπιον του Ανχελ Γκουρία του ΟΟΣΑ και μετά πήρε το αεροπλάνο για τις Βρυξέλλες για να συναντηθεί με τον Γιούνκερ. Στο μεταξύ, είχε γίνει η συνάντηση με την τρόικα στις Βρυξέλλες και είχαν καταφθάσει στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια για τις… κολονοσκοπήσεις.
Ο Ντεϊσελμπλούμ φρόντισε να διαρρεύσει ότι στο Eurogroup ξεπέταξαν το ελληνικό ζήτημα σε είκοσι λεπτά. Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε. Αλλωστε, δεν είχαν να πουν και πολλά: περάστε από την τρόικα να σας αξιολογήσει και τα ξαναλέμε. Στην καθιερωμένη συνέντευξη μετά το τέλος της συνεδρίασης, ο Ντεϊσελμπλούμ υπήρξε σαφής και αρκούντως δηκτικός: «Οι διαπραγματεύσεις των ελληνικών Αρχών με τους θεσμικούς εκπροσώπους (σ.σ. επίσημα τηρεί τους τύπους, μόνο στους ολλανδούς δημοσιογράφους μιλάει για τρόικα) θα αρχίσουν την Τετάρτη στις Βρυξέλλες». Απνευστί προσέθεσε ότι θα υπάρξουν και κάποιες αποστολές τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα.
Ακολούθησε τραγέλαφος. Στην Αθήνα ο Παππάς (που κερδίζει επάξια τον τίτλο του Γκέμπελς των τσιπροκαμμένων) έλεγε πως «οι κοινές συζητήσεις με τους θεσμούς θα γίνονται αποκλειστικά στις Βρυξέλλες και όχι στην Αθήνα». Στις Βρυξέλλες ο Μπαρουφάκης έλεγε πως εμείς είμαστε φιλόξενος λαός και θα υποδεχτούμε τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα!
Σημασία, όμως, έχουν δυο ακόμη επισημάνσεις του Ντεϊσελμπλούμ. Εμμεσα κατηγόρησε την Αθήνα ότι καθυστέρησε με αποτέλεσμα να χαθεί ένα δεκαπενθήμερο («το κεντρικό μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι σπαταλήσαμε δύο εβδομάδες συζητώντας ποιος θα συναντήσει ποιον και πού και αυτό είναι καθαρό χάσιμο χρόνου»). Τα χρονικά περιθώρια αρχίζουν να στενεύουν, πρόσθεσε. Στόχος είναι να εκπονηθούν σύντομα οι αξιολογικές εκθέσεις των εκπροσώπων των θεσμών. Τέλος, επανέλαβε αυτό που είχε πει παλαιότερα στους Financial Times: «Αν συμφωνήσουμε στις μεταρρυθμίσεις και αρχίσει η εφαρμογή τους, θα μπορούσε να υπάρξει χρηματοδότηση σε φάσεις».
Φυσικά, όταν ο πρόεδρος του Eurogroup και εκπρόσωπος των Γερμανών μιλά για μεταρρυθμίσεις, δεν εννοεί νοικοκυρές-Ράμπο της εφορίας ή διακηρύξεις-ευχολόγια για ενίσχυση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Εννοεί συγκεκριμένα πράγματα στους τρεις βασικούς μνημονιακούς άξονες που τίθενται αυτή την περίοδο: φορομπηξία, με αιχμή τον ΦΠΑ, ασφαλιστικό, με αιχμή τη λεγόμενη πρόωρη συνταξιοδότηση, και ιδιωτικοποιήσεις, με αιχμή μάλλον τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια, που έχει «χτυπήσει» η γερμανική Fraport.
Ποιο είναι το εργαλείο πίεσης των δανειστών; Το μαρτύριο της σταγόνας στο οποίο υποβάλει τον ελληνικό καπιταλισμό η ΕΚΤ. Αμέσως μετά το Eurogroup και την έναρξη της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, στην Αθήνα άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες περί χαλάρωσης της θηλιάς από τον Ντράγκι. Ομως, στην καθιερωμένη τηλεδιάσκεψη του ΔΣ της ΕΚΤ την Πέμπτη, αποφασίστηκε να συνεχιστεί το μαρτύριο της σταγόνας. Μόλις 600 εκατ. ευρώ ήταν το ποσό που αποφασίστηκε να «τσονταριστεί» στον ELA της ΤτΕ. Ισα-ίσα για να πληρωθούν οι δυο δόσεις των περίπου 300 εκατ. ευρώ η καθεμιά προς το ΔΝΤ (Παρασκευή και Τρίτη).
Ετσι, οι τράπεζες εξακολουθούν να είναι στεγνές από ρευστό (δανείζονται από τον ELA προκειμένου να «ρολάρουν» τα έντοκα γραμμάτια που κατέχουν, καθώς καταθέσεις δεν επιστρέφουν στα ταμεία τους) και η καπιταλιστική οικονομία έχει παγώσει. Οι προμηθευτές του εξωτερικού ζητούν από τις ελληνικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις-πελάτες τους πληρωμή σε μετρητά, οι τράπεζες δεν έχουν μετρητά να δανείσουν παρά μόνο τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, η αγορά δεν κινείται, ο κόσμος δεν ψωνίζει και η γκρίνια έχει αρχίσει. Αυτή τη γκρίνια περιμένει η συγκυβέρνηση για να κάνει το επόμενο βήμα, δηλαδή να συμφωνήσει σε συγκεκριμένα μέτρα με την τρόικα. Θα είναι η δικαιολογία της για να παρουσιάσει τα συγκεκριμένα μέτρα ως αναπόφευκτα, προκειμένου να μην καταρρεύσει η οικονομία. «Η Ελλάδα ξεμένει από χρόνο, χρήματα και φίλους» ήταν ο τίτλος ανάλυσης που δημοσίευσε το Bloomberg την περασμένη Τετάρτη.
Στο μεταξύ, το ρολάρισμα των εντόκων γραμματίων που λήγουν κάθε βδομάδα γίνεται με καθαρά τοκογλυφικούς όρους. Στη δημοπρασία της Τετάρτης το επιτόκιο των εξάμηνων εντόκων γραμματίων εκτινάχτηκε στο 2,7% έναντι 2,5% που ήταν στις 11 Φλεβάρη. Μέσα σ’ ένα μήνα το επιτόκιο αυξήθηκε ποσοστιαία κατά 8%!
Πόσο θα τραβήξει ακόμη το σόου της «σκληρής διαπραγμάτευσης»; Δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά, όμως υπάρχει η καταληκτική ημερομηνία του τέλους Απρίλη που πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα. Το πιο πιθανό είναι τα μέτρα να αρχίσουν να παίρνονται πιο πριν, γιατί η κατάσταση ασφυξίας στην οποία έχει περιέλθει ο ελληνικός καπιταλισμός δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Σε κάθε περίπτωση, το πλαίσιο της αξιολόγησης από την τρόικα περιγράφεται στην απόφαση του Eurogroup στις 20 του Φλεβάρη και οι άξονες των «μεταρρυθμίσεων» (των νέων μέτρων δηλαδή) έχουν αποτυπωθεί στη «λίστα Βαρουφάκη». Αυτά είναι τα μόνα δεσμευτικά κείμενα, που δεσμεύουν τη νέα συγκυβέρνηση και όχι την παλιά. Η έκταση των μέτρων θα εξαρτηθεί από το δημοσιονομικό κενό που θα προσδιορίσει η τρόικα.
ΥΓ. Την περασμένη Τετάρτη, ενόσω παιζόταν η κολοκυθιά μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών για το αν πρέπει ή δεν πρέπει να έρθουν τα τεχνικά κλιμάκια στην Αθήνα, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ, επικαλούμενος το καταστατικό του, κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να κάνει καμιά εκταμίευση αν οι ελεγκτές του δεν κάνουν επιτόπιο έλεγχο στην Αθήνα. Η κυβερνητική πλευρά έκανε γαργάρα αυτή την προειδοποίηση. Βλέπετε, παρουσιάζει το ΔΝΤ ως… φίλο που διαφωνεί με τη Γερμανία. Εμείς θυμίζουμε απλά ότι το Μνημόνιο με το ΔΝΤ συνεχίζεται κανονικά μέχρι το 2016 που λήγει και ότι το ΔΝΤ δεν κάνει την παραμικρή κίνηση για να διαφοροποιηθεί από το Eurogroup και την ΕΚΤ. Αλλωστε η Λαγκάρντ ήταν παρούσα στο Eurogroup της 20ής του Φλεβάρη.
ΚΟΝΤΡΑ - ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 14 ΜΑΡΤΗ
http://www.eksegersi.gr
