Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

Paul Krugman : Το οικονομικό παιχνίδι του κοτόπουλου στην Ελλάδα


Όπως οι περισσότερες κρίσεις, η νέα Ελληνική κρίση οφείλεται, εν τέλει,  στην πολιτική υπόθαλψη, γράφει ο  αρθρογράφος Paul Krugman.

Την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι δεν  θα δέχεται πλέον από την  Ελληνική κυβέρνηση   τα ομόλογα ως ενέχυρο χρέους . Η κίνηση αυτή, αποδεικνύεται, περισσότερο συμβολική παρά ουσιαστική .
 Η στιγμή της αλήθειας πλησιάζει σαφώς.
Και είναι η στιγμή της αλήθειας, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη- και, ιδίως, για την Κεντρική Τράπεζα, που  να πρέπει σύντομα να αποφασίσει ποια είναι  πραγματικά, για ποιόν δουλεύει.
Βασικά, η τρέχουσα κατάσταση μπορεί να συνοψιστεί με τον εξής διάλογο: η Γερμανία στην Ελλάδα: Τι ωραίο τραπεζικό σύστημα που έχετε εκεί. Είναι κρίμα, αν κάτι στραβό  συμβεί σε αυτό.
Η Ελλάδα στη Γερμανία: Ω, ναι; Δεν θα μας άρεσε να δούμε το λαμπερό σας σύστημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση  να τινάζεται στον αέρα.

Ή αν θέλετε σε πιο μεστή έκδοση, η Γερμανία απαιτεί από την  Ελλάδα να συνεχίσει να προσπαθεί να πληρώνει τα χρέη της στο ακέραιο με την επιβολή απίστευτα σκληρής λιτότητας. Η έμμεση απειλή, αν η Ελλάδα αρνηθεί  είναι ότι η Κεντρική Τράπεζα θα διακόπτει την υποστήριξη που παρέχει στις Ελληνικές τράπεζες, αυτή  θα ακουγόταν να είναι πραγματική κίνηση της Τετάρτης, αλλά δεν ήταν. Διότι αυτό θα έσπερνε   τον όλεθρο στην ήδη τρομερή κατάσταση της οικονομίας της Ελλάδας.
Ακόμη, τραβώντας το βύσμα στην Ελλάδα συνιστά τεράστιο κίνδυνο, όχι μόνο στην οικονομία της Ευρώπης, αλλά στο σύνολο της Ευρωπαϊκής οικοδόμησης , 60 χρόνια προσπάθειας για ειρήνη και δημοκρατία μέσω κοινής ευημερίας. Η κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος θα οδηγούσε κατά πάσα πιθανότητα την  Ελλάδα σε έξοδο από το ευρώ και στη δημιουργία δικού της νομίσματος — και εάν έστω και μία χώρα  εγκαταλείψει το ευρώ, οι επενδυτές θα τεθούν σε συναγερμό  ότι σχέδιο το  μεγάλου  νομίσματος  της Ευρώπης είναι αναστρέψιμο.

Από εκεί και πέρα, το χάος στην Ελλάδα θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τις καταστροφικές  πολιτικές δυνάμεις που έχουν κερδίσει την επιρροή της Ευρώπης στην δεύτερη μεγάλη ύφεση  που συνεχίζεται. Μετά από μια τεταμένη συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του, ο νέος Έλληνας υπουργός Οικονομικών δεν δίστασε να παίξει το χαρτί του 1930.  Ο «Ναζισμός», δήλωσε,"Αυξάνεται ο πονοκέφαλος της  Ελλάδας" - σε μια αναφορά στην Χρυσή Αυγή, στο όχι και τόσο νεοναζιστικό κόμμα που είναι τώρα η τρίτη μεγαλύτερη  δύναμη στην Ελληνική Βουλή.

Τι ψάχνουμε λοιπόν εδώ είναι, εν ολίγοις, μια πολύ επικίνδυνη αντιπαράθεση. Αυτό δεν είναι συνήθης  διπλωματία. Αυτό είναι το  παιχνίδι του κοτόπουλου, δύο φορτηγά φορτωμένα με βαρέλια δυναμίτη κινούμενα το ένα αντίθετα προς το άλλο σε ένα στενό ορεινό δρόμο, και δεν έχουν την  προθυμία να πάνε στην άκρη. Και όλα αυτά συμβαίνουν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία υποτίθεται ότι είναι - πράγματι,  αυτό που υπήρξε, μέχρι τώρα - ένας θεσμός που προάγει την παραγωγική συνεργασία.

Πώς τα κατάφερε η Ευρώπη να φτάσει  σε αυτό το σημείο; Και ποιο θα  είναι το τέλος του παιχνιδιού;

Όπως συμβαίνει στις πιο  πολλές κρίσεις, η νέα ελληνική κρίση οφείλεται, εν τέλει, στην πολιτική υπόθαλψη. Είναι το είδος των πραγμάτων  που συμβαίνουν  όταν οι πολιτικοί λένε στους ψηφοφόρους ὀ,τι θέλουν να ακούσουν, δίνουν  υποσχέσεις που δεν μπορούν να εκπληρωθούν, και στη συνέχεια δεν μπορούν να υποχωρήσουν και  να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και να κάνουν τις δύσκολες επιλογές που έχουν ήδη προσποιηθεί  ότι μπορούν να αποφύγουν.

Εγώ, φυσικά, μιλάω για την Άνγκελα Μέρκελ, την Γερμανίδα καγκελάριο, και τους συνεργάτες της.
Είναι αλήθεια ότι η ίδια η Ελλάδα βρήκε τον μπελά της  με τον ανεύθυνο δανεισμό (αν και αυτός ο ανεύθυνος δανεισμός δεν θα ήταν δυνατός χωρίς εξίσου τους ανεύθυνους δανειστές). Και η Ελλάδα έχει καταβάλει ένα τρομερό τίμημα για αυτή την ανευθυνότητα. Κοιτάζοντας μπροστά, ωστόσο, πόσο περισσότερο μπορεί να λάβει η Ελλάδα; Σαφώς, αυτό το χρέος  στο σύνολό του δεν μπορεί να το πληρώσει αυτό είναι προφανές σε όποιον έχει ασχοληθεί με τα μαθηματικά.

Δυστυχώς, οι Γερμανοί πολιτικοί  δεν  εξήγησαν ποτέ τα μαθηματικά στους ψηφοφόρους τους. Αντ ' αυτού, έχουν πάρει την χαλαρή διαδρομή: ηθικολογία για την ανευθυνότητα των δανειοληπτών, δηλώνοντας ότι τα χρέη πρέπει  και θα πρέπει να καταβληθούν  στο ακέραιο, παίζοντας σε στερεότυπα για οκνηρή Νότια Ευρώπη. Και τώρα που το ελληνικό εκλογικό σώμα έχει, τέλος, δηλώσει ότι δεν μπορεί πλέον να λάβει άλλα δανεικά, οι  Γερμανοί αξιωματούχοι ακριβώς επαναλαμβάνουν την  ίδια  παλιά γραμμή.

Ίσως οι Γερμανοί φαντάζονται  ότι μπορεί να αναπαράγουν τα γεγονότα του 2010, όταν η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας εξαναγκάσθηκε  να αποδεχθεί ένα πρόγραμμα λιτότητας, με την απειλή  ότι θα καταστραφεί το τραπεζικό της σύστημα. Αλλά αυτό είναι απίθανο να λειτουργήσει εναντίον μιας κυβέρνησης που έχει δει τη ζημιά που προκάλεσε η λιτότητα, και εκλέχτηκε με την υπόσχεση να αναστρέψει αυτή την ζημιά.

Επιπλέον, υπάρχει ακόμα λόγος να ελπίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αρνηθεί  να παίξει  μαζί τους.

Την Τετάρτη, η Κεντρική Τράπεζα έκανε μια ανακοίνωση που ακουγόταν σαν σοβαρή τιμωρία για την Ελλάδα, αλλά δεν ήταν, γιατί άφησε το  πραγματικά σημαντικό κανάλι που θα υποστηρίξει  τις Ελληνικές Τράπεζες (της επείγουσας παροχής ρευστότητας - μη ρωτάς) στη θέση του. Έτσι, ήταν περισσότερο από μια κλήση αφύπνισης από οτιδήποτε άλλο, και, αναμφισβήτητα, ήταν τόσο πολύ μια κλήση αφύπνισης για τη Γερμανία, όσο και  για την Ελλάδα.

Και τι θα γίνει αν οι Γερμανοί δεν ξυπνήσουν; Σε αυτή την περίπτωση, μπορούμε να ελπίζουμε ότι η Κεντρική Τράπεζα θα αναλάβει  την θέση της  και θα δηλώσει το  σωστό της ρόλο που είναι να κάνει ό, τι μπορεί για να διασφαλίσει την οικονομία και τους δημοκρατικούς θεσμούς της Ευρώπης -και  όχι να ενεργεί ως συλλέκτης χρέους της Γερμανίας.

Όπως είπα, πλησιάζουμε την στιγμή  της αλήθειας.

Υπηρεσία New York Times Ειδήσεις
Ο Paul Krugman είναι τακτικός αρθρογράφος για το The New York Times
φωτο:blogs.telegraph.co.uk


http://seattletimes.com