Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

H νέα αντιασφαλιστική ανατροπή πυρήνας για την επόμενη φάση της κινεζοποίησης


     Πρωί-πρωί της περασμένης Πέμπτης, είτε επηρεασμένος από το «τζετ λανγκ» (είχε επιστρέψει από το Παρίσι) είτε γιατί ήθελε να σερβίρει στο αδιάφορο την είδηση, ο Χ. Πρωτόπαπας, που εκπροσωπούσε το ΠΑΣΟΚ στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, ανέφερε στην πρωινή εκπομπή του ραδιοσταθμού «Κόκκινο», ότι με την τρόικα έχουν συμφωνήσει για παραμετρικές αλλαγές στο Ασφαλιστικό. Ο διευθυντής του σταθμού που έπαιρνε τη συνέντευξη ή δεν κατάλαβε ή δε θέλησε να ανοίξει ζήτημα και το άφησε να περάσει έτσι. Ομως, ο όρος «παραμετρικές αλλαγές» δεν αναφέρεται σε οργανωτικού τύπου αλλαγές (συγχωνεύσεις Ταμείων), αλλά σε αλλαγές στα όρια ηλικίας, τον αριθμό ενσήμων και τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης.Δεν χρειαζόμασταν, όμως, την αναφορά του Πρωτόπαπα σε συμφωνία για παραμετρικές αλλαγές. Λίγο πριν αναχωρήσει με την κυβερνητική αποστολή για το Παρίσι, ο υπουργός Εργασίας Ι. Βρούτσης φρόντισε να διαρρεύσει για μια φορά ακόμη, αυτή τη φορά σε δεξιά φυλλάδα, το πρόγραμμα των βασικών ανατροπών που σχεδιάζονται. Eπισήμως, ο Βρούτσης δήλωσε, καταπώς το συνηθίζει, ότι «δεν χρειάζεται καμία δομική αλλαγή στο ασφαλιστικό σύστημα, καθώς πατάει πάνω σε υγιείς και σταθερές βάσεις»!

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του «Τύπου της Κυριακής», που επικαλείται απόρρητη αναλογιστική μελέτη του υπουργείου Εργασίας, μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας συζητούνται μια σειρά κρίσιμα ζητήματα του ασφαλιστικού. Η διαρροή γίνεται για δεύτερη φορά (η πρώτη ήταν στο «Βήμα της Κυριακής») και είναι πανομοιότυπη σε περιεχόμενο.

Αύξηση του ελάχιστου ορίου για κατώτατη σύνταξη στα 20 πλήρη ασφαλιστικά χρόνια (6.000 ένσημα) από 15 που είναι σήμερα (4.500 ένσημα). Πρόκειται για μέτρο-λαιμητόμο, που δε θα δυσκολέψει απλώς την έξοδο στη σύνταξη αλλά θα αποκλείσει ένα μεγάλο κομμάτι εργατών από τη σύνταξη ή θα τους αναγκάσει να εργάζονται μέχρι τα βαθιά γεράματα, συχνά πληρώνοντας από την τσέπη τους (αν έχουν) τις ασφαλιστικές εισφορές. Σήμερα, το συντριπτικά μεγαλύτερο τμήμα των ασφαλισμένων του ΙΚΑ βγαίνει στη σύνταξη με έναν αριθμό ενσήμων μεταξύ 4.500 και 6.000. Ολοι αυτοί θα αποκλειστούν από τη σύνταξη πλέον.

Αλλαγή στον υπολογισμό της κατώτατης σύνταξης, ώστε αυτή να καθορίζεται «με απόλυτη αναλογικότητα». Σύμφωνα με τη διαρροή, η σημερινή κατώτατη σύνταξη των 487 ευρώ (με 4.500 ένσημα) θα έπρεπε να είναι μεταξύ 280-310 ευρώ. Το υπόλοιπο τμήμα είναι «προνοιακό» λένε και έτσι οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι είναι ευνοημένοι έναντι εκείνων που έχουν περισσότερα από 4.500 ένσημα. Φυσικά πρόκειται για μεγάλο ψέμα, που στηρίζεται στην αυθαιρεσία βάσει της οποίας καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης. Για να μη μιλήσουμε, βέβαια, για το ότι η κατώτατη σύνταξη καθιερώθηκε ως ασφαλιστικός θεσμός για να προστατεύσει αυτά ακριβώς τα τμήματα της εργατικής τάξης, τα οποία διαφορετικά θα ρίχνονταν στον Καιάδα.

Χειροτέρευση όσων προβλέπουν οι νόμοι Λοβέρδου και Παπακωνσταντίνου (Ν. 3863 και 3865 του 2010) για όσους θα βγουν στη σύνταξη μετά το 2015. Σκοπεύουν να μειώσουν το συντελεστή 2% για κάθε χρόνο ασφάλισης (ποσοστό αναπλήρωσης 70% για 35 πλήρη χρόνια ασφάλισης), έτσι που το συγκεκριμένο ποσοστό αναπλήρωσης να επιτυγχάνεται με περισσότερα χρόνια δουλειάς. Επειδή, όμως, επείγονται να μειώσουν άμεσα τις συντάξεις, δε θα περιοριστούν μόνο στο δεύτερο τμήμα τους (τα έτη ασφάλισης που έχουν διανυθεί μετά το 2011), αλλά θα χτυπήσουν και το πρώτο τμήμα, που υποτίθεται ότι θα υπολογίζεται με το παλιό σύστημα. Αλλιώς θα πρέπει να περιμένουν κάμποσα χρόνια για να αποδώσει αυτό το μέτρο. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η διαρροή, εξετάζουν εναλλακτικά να εφαρμοστούν οι συντελεστές αναπλήρωσης για όλο τον εργασιακό βίο και όχι μόνο για το κομμάτι από το 2011 και μετά.

Αύξηση ορίων ηλικίας σε όλες τις λεγόμενες πρόωρες συντάξεις κατά δύο χρόνια. Οπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η τρόικα ζητά τη θέσπιση του 62ου έτους ως αφετηρία για κάθε συνταξιοδότηση, ενώ η κυβέρνηση αντιπροτείνει την αύξηση κατά δύο χρόνια, έτσι που μια σειρά εργαζόμενοι (κυρίως γυναίκες με ανήλικα παιδιά, που έχουν μεν τα ένσημα αλλά δεν έχουν το όριο ηλικίας για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα) να αναγκαστούν να παραμείνουν στη δουλειά για δύο ακόμη χρόνια.

Παραπέρα μείωση των εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ, ώστε να το παίρνουν ακόμη λιγότεροι χαμηλοσυνταξιούχοι.

Κατάργηση όλων των ταμείων επικουρικής ασφάλισης και απορρόφησή τους από το ΙΚΑ, έτσι που να δρομολογηθεί για όλους τους νέους συνταξιούχους η κατάργηση της επικουρικής σύνταξης και η χορήγηση μιας μόνο σύνταξης.

Σε τι έχουν συμφωνήσει και ποιες είναι οι εκκρεμότητες, τι χρονοδιάγραμμα εφαρμογής έχουν θέσει, αν τα νομοθετήσουν τώρα ή θα τ’ αφήσουν για μετά το σκόπελο της προεδρικής εκλογής που μπορεί να οδηγήσει σε εκλογές, δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε. Ούτε δίνουμε βάση στις διαβεβαιώσεις που ακούγονται από την κυβέρνηση και ιδιαίτερα από το ΠΑΣΟΚ. Ολ’ αυτά αφορούν τη μεθόδευση και όχι την ουσία.

Η ουσία είναι πως η νέα αντιασφαλιστική ανατροπή αποτελεί τον πυρήνα για την επόμενη φάση της κινεζοποίησης. Ακόμη και να μην είχαμε τις σκόπιμες διαρροές του Βρούτση και την παραφιλολογία σχετικά με το περιεχόμενο του παζαριού με την τρόικα, γνωρίζουμε την οικτρή κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα ασφαλιστικά ταμεία. Διότι πέρα από την παλιά καταλήστευση των αποθεματικών τους και τη χαριστική βολή που δόθηκε με το PSI, υπάρχει η εφιαλτική ανεργία, η έκρηξη της μερικής απασχόλησης και η συστηματική εισφοροκλοπή από τους καπιταλιστές εργοδότες (δεν πληρώνουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, ενώ χρησιμοποιούν ως κεφάλαιο τις κρατήσεις που κάνουν από τους εργαζόμενους), που εκμηδενίζουν τα έσοδα της κοινωνικής ασφάλισης, ενώ χρόνο με το χρόνο μειώνονται οι κρατικές επιχορηγήσεις, προκειμένου να εξασφαλίζονται τα υπέρογκα «πρωτογενή πλεονάσματα».

Στον τομέα των συνταξιοδοτικών δαπανών έγιναν βέβαια τεράστιες περικοπές, με τα απανωτά πετσοκόμματα των συντάξεων, την κατάργηση των δώρων και του επιδόματος αδείας, όμως οι απώλειες εσόδων δεν ισοφαρίστηκαν. Επειδή και τα επόμενα χρόνια η κατάσταση στον τομέα των εσόδων δεν πρόκειται ν’ αλλάξει (η ανεργία θα παραμείνει εφιαλτική, η μερική απασχόληση θα φουντώσει περισσότερο, οι καπιταλιστές θα εξακολουθήσουν την εισφοροκλοπή, το κράτος θα μειώνει τις επιχορηγήσεις), πρέπει να βρουν τρόπους να μειώσουν τις δαπάνες. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές γι’ αυτό. Πρέπει να θεσπίσουν ένα συνδυασμό μέτρων που θα μειώνει και τη ροή εξόδου εργαζόμενων στη σύνταξη και το ύψος των χορηγούμενων συντάξεων. Ολα τα μέτρα που διαρρέει ο Βρούτσης κινούνται σ’ αυτή την κατεύθυνση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ προχωράει σε ανέξοδες καταγγελίες (οι οποίες μάλιστα φέρνουν και ψήφους), στην πραγματικότητα όμως παρακαλάει να τα θεσπίσει όλ’ αυτά η σημερινή συγκυβέρνηση, για να τα κληρονομήσει ως ψηφισμένες νομικές διατάξεις και να μην τα κληρονομήσει ως «πακέτο» που θα πρέπει να νομοθετήσει ο ίδιος. Για να κάνεις διαφορετική πολιτική στο ασφαλιστικό, θα πρέπει να βάλεις χέρι στους καπιταλιστές και στον κρατικό προϋπολογισμό. Και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τέτοια πρόθεση,όπως φάνηκε καθαρά από το «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», στο οποίο περιέλαβε υπόσχεση μόνο για επαναφορά της 13ης σύνταξης, όχι όμως σε όλους τους συνταξιούχους αλλά μόνο σε μια μερίδα χαμηλοσυνταξιούχων. Δηλαδή, ένα συνταξιοδοτικό δικαίωμα που ίσχυε επί δεκαετίες υπόσχεται ότι θα το μετατρέψει σε προνοιακό βοήθημα που θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια. Μπορούμε έτσι να καταλάβουμε πώς θα πολιτευθεί εάν και όταν γίνει κυβέρνηση, με δεδομένο ότι δεσμεύεται στην αρχή των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών που προβλέπει το δίκαιο της ΕΕ.

Υπάρχει, λοιπόν, η βεβαιότητα πως είτε τώρα, είτε μόλις περάσει η «εκλογική φάση», είτε σε δόσεις, θα επιχειρηθεί μια ακόμη αντιασφαλιστική ανατροπή, πιο σαρωτική από τις προηγούμενες. Ειδικά η θέσπιση των 6.000 ενσήμων για να πάρει ένας ασφαλισμένος την κατώτατη σύνταξη θα δημιουργήσει πρωτόγνωρα δεδομένα που θα μας γυρίσουν πάρα πολλές δεκαετίες πίσω, με αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης, ιδιαίτερα οι νέες γενιές που περνούν και θα περάσουν εξαιρετικά μεγάλα διαστήματα ανεργίας, θα χάσουν την ίδια την ασφαλιστική συνείδηση. Υπό την πίεση της εφιαλτικής πιθανότητας να μην καταφέρουν να συμπληρώσουν τα 6.000 ένσημα, θα αναζητούν ή θα ανέχονται τη μαύρη εργασία.

Θα το ξαναπούμε. Μόνο αν η εργατική τάξη βγει μαχητικά στο προσκήνιο, διεκδικώντας πλήρη ασφάλιση για όλους και πλήρη χρηματοδότησή της από τους καπιταλιστές και το κράτος τους, μπορεί να υπάρξει μια διαδικασία αποτελεσματικής αντίστασης, μέσω της ανάπτυξης της ταξικής πάλης. Αυτή τελικά θα κρίνει τι θα χαθεί και τι θα κερδηθεί.