Γράφει ο Κ. Αγραφιώτης
Πρόσφατα δόθηκαν στη δημοσιότητα οι επιστολές που έστειλε στις 15 /10/ 2010 και στις 19/11/2010 ο τέως πρόεδρος της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας (EKT) Ζαν Κλωντ Τρισέ στον υπουργό οικονομικών της Ιρλανδίας. Στόχος ήταν η υπαγωγή της χώρας αυτής στο μνημονιακό καθεστώς, Το περιεχόμενο τους είναι ενδεικτικό των συνθηκών που επικρατούν στην ΕΕ, ενδεικτικό του καθεστώτος υποτέλειας και εξάρτησης των μικρότερων χωρών και σε ένα βαθμό και μεγαλύτερων από τον κυρίαρχο ιμπεριαλιστικό πυρήνα της ΕΕ. Ακόμη ότι οι διορισμένοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EKT), αυτοί που κανείς δεν ψήφισε, αλλά διορίστηκαν από το μονοπωλιακό κεφάλαιο και τους εκπροσώπους του συμπεριφέρονται προς τις κυβερνήσεις με τον τρόπο που στις επιστολές φαίνεται.
Πιο συγκεκριμένα η πρώτη επιστολή έγραφε: «Η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα εκτιμά τα μέγιστα την πρόσφατη δέσμευση της ιρλανδικής κυβέρνησης να διαμορφώσει μια πολυετή στρατηγική οικονομικής και δημοσιονομικής προσαρμογής σε συνεργασία με την Κομισιόν». Και στη συνέχεια «επιθυμώ να τονίσω εκ νέου ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί δεδομένη ως μακροπρόθεσμη λύση η παρούσα μεγάλη παροχή ρευστότητας από το ευρωσύστημα και την κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας σε ιδρύματα όπως η AngloIrishBank. Το ΔΣ της EKT δεν μπορεί να δεσμευτεί ότι θα διατηρήσει το μέγεθος της χρηματοδότησης του στα ιδρύματα αυτά…». Ο εκβιασμός ήταν ωμός. Με δύο λόγια έλεγε ότι αν δεν υλοποιηθούν από την ιρλανδική κυβέρνηση όλα όσα η ΕΕ και η EKT ζητούσαν θα κοπεί η χρηματοδότηση και θα καταστραφεί η οικονομία της χώρας.
Στη δεύτερη επιστολή του γίνεται πιο αποκαλυπτικός: «Είναι η θέση του ΔΣ της EKT ότι μόνο αν λάβουμε γραπτή δέσμευση της ιρλανδικής κυβέρνησης επί των τεσσάρων ακόλουθων σημείων μπορούμε να δώσουμε την άδεια περαιτέρω παροχής ρευστότητας βοήθειας έκτακτης ανάγκης σε ιρλανδικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα: 1 Η ιρλανδική κυβέρνηση θα στείλει αίτημα χρηματοοικονομικής στήριξης στο Eurogroup. 2 Το αίτημα θα περιλαμβάνει τη δέσμευση ανάληψης αποφασιστικών δράσεων στους τομείς της δημοσιονομικής σταθεροποίησης, δομικών μεταρρυθμίσεων και αναδόμησης του χρηματοπιστωτικού τομέα σε συμφωνία με την Κομισιόν... 3 Το σχέδιο ανασυγκρότησης του ιρλανδικού χρηματοπιστωτικού τομέα θα περιλαμβάνει την παροχή των αναγκαίων κεφαλαίων σε εκείνες της ιρλανδικές τράπεζες που τα χρειάζονται και θα χρηματοδοτηθούν από τα ποσά που θα παρασχεθούν στην ιρλανδική κυβέρνηση καθώς και από οικονομικά μέσα που ήδη είναι διαθέσιμα στην ιρλανδική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων των υπαρχόντων αποθεμάτων μετρητών της. 4 Την αποπληρωμή των χρημάτων που θα παρασχεθούν με τη μορφή βοήθειας θα εγγυηθεί πλήρως η ιρλανδική κυβέρνηση, η οποία θα εξασφαλίσει την πληρωμή άμεσης αποζημίωσης στην περίπτωση χαμένων πληρωμών εκ μέρους των ιδρυμάτων που την έλαβαν».
Κατά την επιστολή, η παροχή δανείων από την EKTστις ιδιωτικές ιρλανδικές τράπεζες γίνεται μόνο αν το αίτημα το υποβάλει η ιρλανδική κυβέρνηση, αν επιβάλλει καθεστώς άγριας λιτότητας στο λαό (αυτό που η ΕΕ και το ΔΝΤ θα αποφασίσουν), ότι στις ιδιωτικές τράπεζες πάνε και οι διαθέσιμοι πόροι της ιρλανδικής κυβέρνησης και –βέβαια- ότι τα δάνεια τα εγγυάται το ιρλανδικό δημόσιο το οποίο και θα τα εξοφλήσει αν οι ιδιωτικές τράπεζες δεν ανταποκριθούν. Αυτό το καθεστώς επεφύλαξε η ΕΕ στην Ιρλανδία.
Ο ελληνικός λαός έχει τα δικά του επώδυνα παραδείγματα από την επιβολή των μνημονίων και τις επιτηρήσεις στη χώρα. Έχει την εικόνα των ελέγχων που κατά διαστήματα τα κλιμάκια της τρόικας ενεργούσαν στην Αθήνα, που έλεγχαν μέχρι και στην τελευταία λεπτομέρεια τα υπουργεία, τα μέτρα που αυτά προωθούσαν και επέβαλαν την ακολουθητέα πολιτική ως και τις τελευταίες λεπτομέρειες της. Ο ελληνικός λαός είδε εικόνες εξευτελισμού. Είδε να απολύει το διευθυντήριο της ΕΕ τον εκλεγμένο πρωθυπουργό και να επιβάλει ένα τραπεζίτη της EKT στη θέση του πρωθυπουργού. Έχει ζωντανά τα αποτελέσματα της «εθνοσωτηρίου» αυτής πολιτικής. Ενάμισι εκατομμύριο άνεργοι, απώλεια του 25% περίπου του εθνικού εισοδήματος της χώρας στα χρόνια αυτά, 6,3 εκατ. κάτοικοι κάτω από το όριο ή στο όριο της φτώχειας, το εκπαιδευτικό σύστημα να συρρικνώνεται επικίνδυνα και το δημόσιο σύστημα υγείας να διαλύεται. Το ακαθάριστο εθνικό προϊόν της χώρας που ήταν το 2009 231 δις. ευρώ, το 2013 είχε μειωθεί στα 183 δισ. Τέτοια καταστροφή μόνο σε μεγάλο πόλεμο έχει σημειωθεί. Το 2009 η χώρα είχε δημόσιο χρέος 299 δις ευρώ και ενώ το χρέος της κουρεύτηκε κατά 53% το 2012, βρίσκεται το 2013 στο ύψος των 321 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Έζησε την κοροϊδία και τον εμπαιγμό με τον πιο ωμό τρόπο. Το 2009 όταν το δημόσιο χρέος της χώρας ανέρχονταν στο 129% του ΑΕΠ πιέστηκε να μπει στο μνημόνιο γιατί η χώρα, όπως έλεγαν, είχε χρεοκοπήσει. Το 2013 που το δημόσιο χρέος ήταν 177% του ΑΕΠ το θεωρούσαν βιώσιμο και η χώρα «είχε σωθεί».
Τι ακριβώς δημιούργησε αυτή την κατάσταση; Προφανώς οι αιτίες είναι πολλές και φυσικά σχετίζονται με τον ίδιο το χαρακτήρα του καπιταλισμού και τις αντιθέσεις του. Είναι όμως σίγουρο ότι ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της ΕΕ και οι σχέσεις ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας- εξάρτησης που τη διέπουν είναι μια πολύ σημαντική αιτία. Ο σκληρός ιμπεριαλιστικός πυρήνας της ΕΕ εκμεταλλεύτηκε τους εργαζόμενους των χωρών τους και κυρίως τους λαούς των χωρών του ευρωπαϊκού νότου σε βαθμό απίστευτο. Ενδεικτικό είναι το εξής στοιχείο. Το 2000 οι εξαγωγές της Γερμανίας προς τις μετέπειτα χώρες της ευρωζώνης ανέρχονταν στο 27% του συνόλου των εξαγωγών της. Το 2009 με την επιβολή του ευρώ οι εξαγωγές αυτές εκτινάχθηκαν στο 44%.
Γιατί να προβληματιστεί η Γερμανία και να αλλάξει πορεία όταν από την κρίση των διαφόρων χωρών της ευρωζώνης και λόγω της πτώσης των επιτοκίων δανεισμού αποκόμισε 41 δισ. €, ενώ δεν χρειάστηκε να πληρώσει σχεδόν τίποτε,; Ή όταν επί πλέον τα ποσά που η Γερμανία δάνειζε στην Ελλάδα με επιτόκιο 5% τα δανείζονταν η ίδια με επιτόκιο 1%.; Κατ’ αυτό τον τρόπο ο πλούτος που απώλεσαν οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου μεταφέρθηκε στη Γερμανία και στις υπόλοιπες χώρες του ιμπεριαλιστικού κέντρου.
Ο ελληνικός λαός γνώρισε τα χρόνια αυτά ακόμη καλύτερα και την αστική πολιτική ελίτ που κυβέρνησε και κυβερνά τη χώρα. Η οσφυοκαμψία της είναι πρωτοφανής. Ο Γ Παπανδρέου το 2009 διακήρυξε ότι κυβερνά «μια διεφθαρμένη χώρα» για να δώσει το δικαίωμα στην ΕΕ να επιβάλει το μνημόνιο. Ο Γ Παπακωνσταντίνου την παρομοίασε με τον Τιτανικό, ο Αντώνης Σαμαράς από αντιμνημονιακός έγινε σε μια νύχτα ο μνημονιακότερος όλων, ο Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να θεωρεί τον εαυτό της πολύ τυχερό που υπάρχει η τρόικα» και ο Πάγκαλος ότι «το μνημόνιο είναι ευλογία». Όλοι μαζί αποδείχθηκε ότι υπηρέτησαν μόνο τα συμφέροντα των δανειστών και φυσικά του μονοπωλιακού κεφαλαίου της χώρας σε βάρος του ελληνικού λαού.
Με δύο λόγια το μήνυμα ήταν ότι οι έλληνες πολιτικοί απέτυχαν και κατέστρεψαν τη χώρα και είναι προτιμότερο να έρθουν ξένοι να την διοικήσουν και αυτό είναι προς το συμφέρον μας. Η πολιτική του ραγιαδισμού στη σύγχρονη έκφραση της. Το 1821 οι αντίστοιχοι κύκλοι της εποχής ανέπτυσσαν την άποψη ότι ήταν προτιμότερο να έμεναν οι Έλληνες στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Θεώρησαν αργότερα τον Διεθνή Οικονομικό έλεγχο –ΔΟΕ- ως σωστό και αναγκαίο επειδή «δυστυχώς επτωχεύσαμεν». Οι αντίστοιχες δυνάμεις διακήρυξαν στην κατοχή ότι δεν έπρεπε να γίνει εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας, γιατί είχε κινδύνους και έπρεπε να περιμένουμε να μας απελευθερώσουν οι Άγγλοι ή να μείνουν οι Γερμανικοί στη χώρα. Αργότερα κατά τον εμφύλιο, δείχνοντας τον ελληνικό στρατό έλεγαν δια στόματος Π Κανελλόπουλου στον Αμερικανό Βαν Φλιτ «στρατηγέ ιδού ο στρατός σας». Ολόκληρη την ιστορία του ελληνικού κράτους την χαρακτηρίζουν πολιτικές υποταγής στον ιμπεριαλισμό και τους επικυρίαρχους. Τον 19ο αιώνα έθεσαν στην κυκλοφορία την ιδεολογία της «Ψωροκώσταινας», της αδύναμης και μικρής Ελλάδας που έπρεπε να στηρίζεται σε προστάτες και παράλληλα «τη Μεγάλη Ιδέα» που κήρυττε τη μεγάλη Ελλάδα στα όρια της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η πρώτη παρουσίαζε αναπόφευκτο το καθεστώς της εξάρτησης και η δεύτερη εξέφραζε την επιθετικότητα και τις βλέψεις της ελληνικής αστικής τάξης στα πλαίσια των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων και σχεδιασμών στην περιοχή.
Η πορεία είναι γνωστή, από τα δάνεια της ανεξαρτησίας, στον ΔΟΕ, στη μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή, στην Ούλεν και την Πάουερ , στην ιμπεριαλιστική επέμβαση των Άγγλων το Δεκέμβριο του 44 και ύστερα των Αμερικανών, στην αμερικανοκίνητη δικτατορία, στις βάσεις και το ΝΑΤΟ, στη ΕΟΚ, την ΕΕ και το ευρώ που συνέβαλαν τα μέγιστα στη χρεοκοπία, τα μνημόνια και την επιτήρηση.
Παρόλα αυτά σήμερα δυνάμεις της αριστεράς αρνούνται την ύπαρξη της εξάρτησης και φυσικά του ιμπεριαλισμού και της ιμπεριαλιστικής εκμετάλλευσης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι η στροφή στην πολιτική του ΚΚΕ, του στυλοβάτη του αντιιμπεριαλιστικού και αντιΕΕ κινήματος. Την ώρα που συμβαίνουν όλα αυτά, που υπάρχουν οι προϋποθέσεις το αντιΕΕ κίνημα να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην πορεία της χώρας, το ΚΚΕ ξέχασε τον ιμπεριαλισμό, ξέχασε τον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, ξέχασε τα συνθήματα «έξω από την ΕΟΚ των μονοπωλίων», «έξω η τρόικα από την χώρα» … Το πλήγμα για το εργατικό κίνημα και για την αξιοπιστία των κομμουνιστών είναι τεράστιο. Σήμερα ακούμε «έξοδος από την ΕΕ με λαϊκή εξουσία».
Σήμερα η κρίση μεγαλώνει και απειλεί τον ίδιο τον πυρήνα της ΕΕ για πρώτη ίσως φορά σε τέτοιο βαθμό. Η δυσαρέσκεια των λαών της ΕΕ είναι στα ύψη και αυτό όχι μόνο στις χώρες της περιφέρειας, στις χώρες των μνημονίων, αλλά και στις πλούσιες χώρες της ΕΕ Η εικόνα της ΕΕ και του ευρώ την οποίαν προωθούσαν, στα μάτια των λαών φαίνεται ότι έχει δεχθεί ανεπανόρθωτα πλήγματα. Οι λαοί, σε διάφορες ευκαιρίες, εκφράζουν την αποστροφή τους και δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις φουσκώνοντας τα ποσοστά των ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων, από τη στιγμή που τα κομμουνιστικά κόμματα και οι δυνάμεις της αριστεράς στην πλειοψηφία τους αποδέχθηκαν την ΕΕ και το ευρώ, σταμάτησαν τους αγώνες εναντίον της. Σήμερα τη σημαία της πάλης εναντίον της ΕΕ και της πολιτικής που επιβάλλει έχει παραδοθεί στην ακροδεξιά, η οποία, φυσικά, καμιά σχέση δεν έχει με τον αντιιμπεριαλιστικό και τον αντικαπιταλιστικό αγώνα.
Το σύνολο των αντιθέσεων στα πλαίσια της ΕΕ παίρνουν εκρηκτικές διαστάσεις. Οι ενδοιμπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ των μεγάλων χωρών της ΕΕ και των αστικών τάξεων τους έχουν οξυνθεί στο έπακρο.. Φυσικά κανείς δεν μπορεί να περιμένει σύγκρουση των αστικών τάξεων και των κυβερνήσεων Π.χ. Γαλλίας, Ιταλίας κ.λπ. με τη Γερμανία. Μάλλον ως μια προσπάθεια συμβιβασμού με ευνοϊκότερους γι’ αυτούς όρους μοιάζει και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι υπέρ των λαών.
Όλες οι εξελίξεις προϊδεάζουν για σημαντικές πολιτικές διεργασίες και ανακατατάξεις το επόμενο διάστημα, ότι κυοφορούνται μεγάλα γεγονότα. Εξ αντικειμένου αυτά δημιουργούν ευνοϊκότερους όρους για το εργατικό κίνημα. Αρκεί αυτό να διαμορφώσει της προϋποθέσεις για την αξιοποίηση τους, γιατί τίποτε δεν εγγυάται ότι οι εξελίξεις θα είναι υπέρ των εργαζομένων και των λαών της Ευρώπης. Αυτές μπορεί να πάρουν και αντιδραστικό δρόμο.
Ο αγώνας εναντίον της ΕΕ πρέπει να δυναμώσει. Μπορεί να διαμορφώσει νέα δεδομένα που να είναι σε θετική κατεύθυνση. Οι τυχόν αρνητικές εξελίξεις στην ΕΕ που μπορεί να απειλήσουν ακόμη και την ίδια την ενότητα και τη συνοχή της, μπορεί να αποδειχθούν θρυαλλίδα στα θεμέλια του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Κατά συνέπεια, σήμερα ο αγώνας εναντίον της ΕΕ με προοπτική την αποδέσμευση της χώρας, μπορεί να αποτελέσει τον κρίκο γύρω από τον οποίο θα δεθούν και οι υπόλοιποι κρίκοι της αλυσίδας και να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, να το προετοιμάσει ώστε με καλύτερους όρους να υποδεχθεί τις εξελίξεις.
