Άννα Κούτσμα
Η γερμανική E. Оn Global Commodities SE κατέθεσε αγωγή κατά της Gazprom στο διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης ζητώντας την αναθεώρηση των τιμών στα συμβόλαια μακράς διάρκειας. Επαναδιαπραγμάτευση της τιμής του αερίου αναμένεται να ξεκινήσει και η πολωνική PGNiG.
Η γερμανική E. Оn Global Commodities SE κατέθεσε αγωγή κατά της Gazprom στο διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης ζητώντας την αναθεώρηση των τιμών στα συμβόλαια μακράς διάρκειας. Επαναδιαπραγμάτευση της τιμής του αερίου αναμένεται να ξεκινήσει και η πολωνική PGNiG.
 |
| Πηγή: Press photo |
Οι ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου της Gazprom μια φορά τα δύο χρόνια έχουν τη δυνατότητα να διαπραγματευτούν με τον προμηθευτή την τιμή του φυσικού αερίου. Ο όρος αυτός αναφέρεται στο συμβόλαιο και «δίνει τη δυνατότητα αγοράς του ρωσικού φυσικού αερίου σε τιμές ανταγωνιστικές, της αγοράς», είναι τα λόγια του εκπροσώπου της E.ON, τα οποία παραθέτει η ρωσική εφημερίδα Vedomosti. Ο εκπρόσωπος της Gazprom αρνήθηκε να προβεί σε σχόλια.
Οι προσφυγές σε επιδιαιτησία γίνονται αν δεν σταθεί δυνατό στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων να επιτευχθεί συμφωνία. Ωστόσο, ακόμη και μετά την κατάθεση της προσφυγής, η διαδικασία σπάνια ολοκληρώνεται, επειδή συνήθως οι ενδιαφερόμενες πλευρές τελικά φτάνουν σε συμφωνία.
Τους Γερμανούς θα ακολουθήσει η πολωνική PGNiG, η οποία σκοπεύει και αυτή να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την τιμή του αερίου. Αυτό μπορεί να συμβεί ήδη το Σεπτέμβριο. Σήμερα η Γερμανία πληρώνει κατά μέσο όρο περίπου 366 δολάρια για τα χίλια κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου. Η μέση ευρωπαϊκή τιμή προσεγγίζει τα 385 δολάρια (σύμφωνα με τα στοιχεία του 2013).
Η Gazprom έχει ήδη αναθεωρήσει την τιμή του αερίου για τους γερμανούς καταναλωτές, το 2012. Αυτό οφειλόταν σε μια σειρά από εξωτερικούς παράγοντες. Η ευρωπαϊκή οικονομία είχε μείνει στάσιμη, η ζήτηση ήταν πιεστική, και την ίδια ώρα η τιμή του φυσικού αερίου ήταν αδικαιολόγητα υψηλή εξαιτίας της σύνδεσής της με τις τιμές του πετρελαίου, οι οποίες προηγουμένως είχαν εκτιναχθεί λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας στη Μέση Ανατολή.
Η συνήθης έκπτωση της Gazprom είναι της τάξης του 5%-10% και μάλλον η ρωσική εταιρία θα συμφωνήσει να την πραγματοποιήσει, αναφέρει ο ειδικός του πρακτορείου οικονομικών αναλύσεων Investcafe, Γκριγκόρι Μπιργκ. Σύμφωνα με αυτόν, για τη Gazprom είναι σημαντικότερο να διατηρήσει τους βασικούς όρους των μακράς διάρκειας συμβολαίων, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η σύνδεση με τις τιμές του πετρελαίου. Οι ευρωπαϊκές εταιρίες δε, αξιώνουν τη σύνδεση με τις τρέχουσες τιμές (spot). Ο Μπιργκ αναφέρει ότι τη Gazprom τη συμφέρει να κάνει έκπτωση και για το λόγο ότι σε αυτή την περίπτωση θα αυξηθεί η κατανάλωση, άρα και η εξαγωγή. Με την άποψη αυτή συμφωνεί ο διευθυντής της East European Gas Analysis, Μιχαήλ Κορτσέμκιν, που σημειώνει ότι η Gazprom θα κερδίσει από τη μείωση των τιμών, καθώς θα αυξηθεί ο όγκος των πωλήσεων, φέρνοντας ως παράδειγμα την περσινή χρονιά κατά την οποία η μείωση απέβη ωφέλιμη. Η Gazprom προμήθευσε την Ευρώπη και την Τουρκία με 162,7 δις. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, που αποτέλεσαν ρεκόρ, αυξάνοντας το μερίδιό της στην αγορά ως το επίπεδο του 30%.
Στα δικαστήρια για να μειωθούν οι τιμές
Με τη Gazprom βρίσκονται στα δικαστήρια ήδη αρκετοί ευρωπαίοι καταναλωτές. Πρώτη προσέφυγε το καλοκαίρι του 2010 στο διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης η ιταλική Edison. Η διαδικασία πάντως δεν έφτασε ως το φινάλε καθώς η Gazprom προτίμησε να προχωρήσει σε έναν συμβιβασμό. Τελικά η Edison πέτυχε να λάβει έκπτωση 200 εκατ. ευρώ. Το 2011 έγινε γνωστό ότι ανάλογες προσφυγές έκαναν οι γερμανικές E.ON και RWE, καθώς και η πολωνική PGNiG. Το 2013 η Gazprom αναθεώρησε τους όρους του συμβολαίου και τις τιμές για την Ουγγαρία. Στο πρώτο τρίμηνο του 2014 η ρωσική πλευρά αναθεώρησε τις τιμές για 7 τουρκικές εταιρίες. Το ίδιο διάστημα, η Gazprom υπέγραψε μια προσθήκη στη σύμβαση με την ελληνική εταιρία ΔΕΠΑ για αναθεώρηση των τιμών.
