Άννα Κούτσμα
Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, «S & P», εκτίμησε τους κινδύνους της ρωσικής οικονομίας. Οι εμπειρογνώμονές του προβλέπουν επιβράδυνση της αύξησης του ΑΕΠ. Ο δείκτης αυτός για το 2014 δεν θα υπερβαίνει το 0,6%.
Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, «S & P», εκτίμησε τους κινδύνους της ρωσικής οικονομίας. Οι εμπειρογνώμονές του προβλέπουν επιβράδυνση της αύξησης του ΑΕΠ. Ο δείκτης αυτός για το 2014 δεν θα υπερβαίνει το 0,6%.
Εκτός από την ασθενική ετήσια ανάπτυξη, αναμένεται πτώση της καταναλωτικής ζήτησης και, υπό αυτές τις συνθήκες, είναι σίγουρο ότι θα έρθουν δύσκολοι καιροί και για τις ρωσικές Τράπεζες. Οι αναλυτές προβλέπουν επιβράδυνση στον τομέα των χορηγήσεων και αύξηση των ζημιών στα δανειακά χαρτοφυλάκια των Τραπεζών. Η RBTH απευθύνθηκε σε ρώσους εμπειρογνώμονες για την ανάλυση των στοιχείων της «S & P» και τους ζήτησε να παρουσιάσουν την δική τους αξιολόγηση των οικονομικών κινδύνων της χώρας.
Μπορούν τα μεγάλα «deals» στην Ασία να δώσουν ώθηση στην οικονομία;
Οι προσδοκίες των Δυτικών αναλυτών όσον αφορά την ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας, σε γενικές γραμμές, συμπίπτουν με τις επίσημες προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικής Ανάπτυξης και της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας: Είναι 0,5% και 0,4% αντίστοιχα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο αναλυτής της «FIBO Group», Βασίλι Γιακίμκιν, τον τελευταίο 1,5 μήνα εμφανίστηκαν ενδείξεις που μας επιτρέπουν να δούμε με μια ελαφρώς διαφορετική ματιά τις προοπτικές του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ και της καταναλωτικής ζήτησης στη Ρωσία.
«Φως» από Ανατολάς
Και αυτές είναι:
-Καταρχήν, η σύμβαση για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Κίνα από την «Gazprom» και η προκαταβολή ποσού 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων που συμφωνήθηκε να δοθεί για το project του νέου αγωγού στο ρωσικό ενεργειακό γίγαντα. «Η κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου προς την Κίνα θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις σε έργα υποδομής στη ρωσική Άπω Ανατολή, που θα αναζωογονήσουν την οικονομία της περιοχής. Επιπλέον, τα ρωσικά εξειδικευμένα μεταλλουργικά εργοστάσια θα έχουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγή του αναγκαίου αριθμού αγωγών γι’ αυτό το megaproject. Η εξέλιξη αυτή θα έχει άμεσα θετικό αντίκτυπο στον μεταλλουργικό κλάδο», εξηγεί ο Βασίλι Γιακίμκιν. Ο ίδιος εκτιμάει ότι η υλοποίηση του έργου θα προσθέσει από 0,3% έως 0,4% στην αύξηση του ΑΕΠ.
-Δεύτερον: Η Ουκρανία διέκοψε τις συμβάσεις της με τη Ρωσία, ιδίως στον τομέα του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος. Αυτό ανάγκασε τη ρωσική κυβέρνηση να αναζητήσει εγχώριους παραγωγούς που να μπορούν να παράγουν παρόμοια προϊόντα. «Σχετικά με την αντικατάσταση των εισαγωγών στις δραστηριότητες του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος, θα δαπανηθούν σημαντικοί πόροι, συμπεριλαμβανομένων κονδυλίων που θα διατεθούν από τα κρατικά επενδυτικά μας ταμεία. Οι επενδύσεις αυτές, χωρίς αμφιβολία, θα στηρίξουν την εγχώρια παραγωγή. Εδώ, η επιπλέον ώθηση στο ΑΕΠ της χώρας μπορεί να εκτιμηθεί σε περίπου 0,1%», συμπληρώνει ο Γιακίμκιν.
Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους δύο παράγοντες, η αύξηση του ΑΕΠ για το τρέχον έτος αναμένεται να αγγίξει τουλάχιστον το 0,9%. Στο υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης δήλωσαν νωρίτερα, ότι σκοπεύουν να επικαιροποιήσουν τις προβλέψεις για την αύξηση του ΑΕΠ –προς το καλύτερο– τον Σεπτέμβριο.
Ο χρηματοπιστωτικός τομέας
Η αναμενόμενη επιβράδυνση στην αύξηση των εισοδημάτων του πληθυσμού θα επιφέρει και την ανάλογη επιβράδυνση στο ρυθμό αύξησης χορηγήσεων δανείων. Η «S & P» προβλέπει μείωση του ρυθμού αύξησης της χορήγησης δανείων μέχρι το 13%-17%. Το 2013 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 19%. «Πράγματι, η επιβράδυνση της οικονομίας θα επηρεάσει τη δυναμική των τραπεζικών εργασιών», συμφωνούν οι αναλυτές από το Κέντρο Οικονομικών Προβλέψεων της «Gazprombank». Επιπλέον, σε συνδυασμό με όλα τα άλλα, η αναπτυξιακή πορεία της χώρας θα επηρεαστεί άμεσα και από την πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία το Μάρτιο αύξησε το βασικό της επιτόκιο δανεισμού κατά 1,5%, με αποτέλεσνα να φτάνει το 7,5%. Αυτή η εξέλιξη, μετά από μισό χρόνο, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων ενυπόθηκου δανεισμού, λένε οι αναλυτές της «Gazprombank».
Εν τω μεταξύ, σημειώνουν οι ειδικοί, αν δούμε την τραπεζική ανάπτυξη στη Ρωσία στο παγκόσμιο πλαίσιο, ο ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων εξακολουθεί να είναι σε υψηλά επίπεδα. Επιπλέον, οι ρωσικές Τράπεζες έχουν «κρυμμένο» δυναμικό για να προσελκύσουν νέους πελάτες. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, στον τομέα της λιανικής τραπεζικής το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού που δανείζεται είναι σχετικά μικρό (από 15% έως 25%). «Οι Τράπεζες διαθέτουν την αγορά για να δώσουν δάνεια», λέει ο αναλυτής της «FIBO Group». Το μόνο που χρειάζεται είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να γίνουν τα τραπεζικά προϊόντα πιο ελκυστικά για τους μέσους πολίτες. Και πρωτίστως, να μειωθούν τα επιτόκια της καταναλωτικής πίστης».
Οι προβλέψεις για τη δυνατότητα των ρώσων δανειοληπτών στην αποπληρωμή των δανείων τους για φέτος, είναι προς το χειρότερο, λένε στη «S & P». Οι Δυτικοί εμπειρογνώμονες προβλέπουν αύξηση των ζημιών στα δανειακά χαρτοφυλάκια των Τραπεζών έως 3% (το 2013 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 2%). Αλλά σοβαρά προβλήματα στον τραπεζικό τομέα, δεν προβλέπουμε, λέει ο Γιακίμκιν. Οι Τράπεζες δανείζονται με 7,5% και χορηγούν δάνεια με επιτόκια που συχνά είναι δύο και τρεις φορές υψηλότερα, από 15%-20%. Δηλαδή, έχουν ένα περιθώριο κέρδους που κυμαίνεται από 7,5% έως 12,5%. Αυτό σημαίνει, ότι ακόμα και κάθε δέκατο δάνειο να μη μπορεί να αποπληρωθεί, η Τράπεζα δεν θα χρεοκοπήσει.
Οι γεωπολιτικοί παράγοντες
Προβλέπεται ότι οι ρωσικές Τράπεζες θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο στον δανεισμό τους από τη διεθνή χρηματοπιστωτική αγορά, λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και την επιδείνωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών», προβλέπει η «S & P».
«Φυσικά, τα τελευταία τρίμηνα (με την αναμονή των κυρώσεων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ), η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην αγορά της Ρωσίας μειώθηκε ελαφρά. Αλλά αυτό πρακτικά σημαίνει μόνο ότι θα απαιτήσουν περισσότερα και ισχυρότερα κίνητρα, όπως υψηλό premium», λέει ο Γιακίμκιν.
Η μείωση της εμπιστοσύνης στους ρώσους εκδότες ομολόγων σαν αποτέλεσμα της αύξησης των κινδύνων για το ξένο κεφάλαιο, ήταν προσωρινή, σύμφωνα με τους αναλυτές του Κέντρου Οικονομικών Προβλέψεων «Gazprombank». «Τις τελευταίες εβδομάδες, μεγάλες ρωσικές Τράπεζες άρχισαν προσεκτικά να βγαίνουν στην αγορά ευρωομολόγων μετά από μια μακρά παύση, που μας επιτρέπει να εξετάσουμε την κατάσταση με συγκρατημένη αισιοδοξία. Φυσικά, ο ξένος επενδυτής αντιμετωπίζει τώρα τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία πολύ προσεκτικά, αλλά βλέπουμε ότι το ενδιαφέρον συνολικότερα έχει ξαναζωντανέψει», εξηγούν οι αναλυτές στο Κέντρο Οικονομικών Προβλέψεων.
Επιπλέον, οι ρωσικές Τράπεζες μπορούν να αναζητήσουν κεφάλαια στη Σιγκαπούρη, την Κίνα και σε άλλες χώρες της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού. «Εκεί, μπορούν να δανειστούν με όρους που δεν θα είναι χειρότεροι απ’ ό,τι στην Ευρώπη», λέει ο Γιακίμκιν. Μάλιστα, στη συνεργασία με τις κινεζικές Τράπεζες, ο «αρνητικός» παράγοντας της κυριαρχίας των μεγάλων κρατικών Τραπεζών στον τραπεζικό τομέα, όπως εκτιμάει ο οίκος «S & P», γίνεται αυτόματα «θετικός», καθώς οι κινεζικές Τράπεζες προτιμούν να συνεργάζονται με πιστωτικούς οργανισμούς που είναι κοντά στην κυβέρνηση. Για τους Κινέζους, αυτές οι Τράπεζες αποτελούν εγγύηση, λέει ο εμπειρογνώμονας.
