 |
| ΦΩΤΟ www.goldenbird.se |
Το κείμενο αυτό μεταφράστηκε στα ελληνικά και αναρτήθηκε στο Athens Indymedia .
Περιεχόμενα:
1906 -1907: Η δίκη των ηγετών του Σοβιέτ της Αγ. Πετρούπολης
Τα «Αποτελέσματα και Προοπτικές» του Τρότσκι: η Θεωρία της «Διαρκούς Επανάστασης»
Η καμπάνια για κομματική ενότητα
1907. Το 4ο (Ενωτικό) Συνέδριο του Κόμματος
Η καταπίεση από το Στολίπιν
Το 5ο Κομματικό Συνέδριο
Το Πραξικόπημα του Στολίπιν
Η 3η κομματική συνδιάσκεψη
Η 3η Κρατική Δούμα
Η 4η Κομματική Συνδιάσκεψη
1907-1908: η φυγή στο εξωτερικό
1906 -1907: Η δίκη των ηγετών του Σοβιέτ της Αγ. Πετρούπολης
Η δίκη των ηγετών του Σοβιέτ της Αγ. Πετρούπολης, σε βάρος των οποίων η κύρια κατηγορία ήταν αυτή του σχεδιασμού εξέγερσης, ξεκίνησε σχεδόν ένα χρόνο μετά τη συντριβή της Επανάστασης, στις 2 Οκτώβρη 1906.
Οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν ότι είχαν εμπλακεί στην τεχνική προετοιμασία για τον ξεσηκωμό. Στις 4 Οκτώβρη, οΤρότσκι είπε στοδικαστήριο:
« Ένας ξεσηκωμός των μαζών δεν επινοείται, κύριοι δικαστές. Φτιάχνεται από μόνος του, με δική του απόφαση. Είναι το αποτέλεσμα κοινωνικών σχέσεων και συνθηκών, και δεν είναι ένα σχήμα που κατασκευάζεται σε χαρτί. Μιαλαϊκή εξέγερση δεν μπορεί να στηθεί. Μπορεί μόνο να προβλεφθεί. Για λόγους που λίγο εξαρτώνταν τόσο από μας όσο και από τον Τσαρισμό, μια ανοιχτή σύγκρουση είχε καταστεί αναπόφευκτη. Ερχότανόλοκαιπιοκοντάμέραμετημέρα. Το να προετοιμαστούμε για αυτή σήμαινε για μας το να κάνουμε κάθε τι δυνατό για να μειώσουμε στο ελάχιστο τον αριθμό των θυμάτων αυτής της αναπόφευκτης σύγκρουσης.»(L. Trotsky: SpeechatTrialofLeadersofSt. PetersburgSoviet, citedin: I. Deutscher: “TheProphetArmed-Trotsky: 1879-1921″-; London; 1970; p. 166).
Στις 15 Νοέμβρη, ανακοινώθηκε η απόφαση. Οι κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι για τη βασική κατηγορία του σχεδιασμού εξέγερσης, όμως ο Τρότσκι και άλλοι 14 κρίθηκαν ένοχοι για μικρότερης σημασίας κατηγορίες και καταδικάστηκαν σε εφ’όρου ζωής εκτόπιση στη Σιβηρία και απώλεια πολιτικών δικαιωμάτων.
Το Φλεβάρη του 1907 ο Τρότσκι απέδρασε στη Φινλανδία.
Τα «Αποτελέσματα και Προοπτικές» του Τρότσκι: η Θεωρία της «Διαρκούς Επανάστασης»
Ενώ βρισκόταν στη φυλακή, ο Τρότσκι έγραψε τα «Αποτελέσματα και Προοπτικές», που εκδόθηκαν στην Αγ. Πετρούπολη το 1906 ως το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου του «Η επανάστασή μας», μια συλλογή δοκιμίων για τη Ρωσική Επανάσταση του Δεκέμβρη του 1905.
Σε αυτό το πόνημα ο Τρότσκι έδωσε μια βασική αναφορά των απόψεών του για την καπιταλιστική επανάσταση, τη «θεωρία της διαρκούς επανάστασης».
Ο όρος «διαρκής επανάσταση» προερχόταν από μια αναφορά των Μαρξ και Ένγκελς που γράφτηκε το 1850:
«Ενώ οι δημοκράτες μικροαστοί επιθυμούν να φέρουν σε πέρας την επανάσταση το συντομότερο δυνατό και με την επίτευξη των παραπάνω αιτημάτων το πολύ, είναι προς το συμφέρον μας και καθήκον μας να καταστήσουμε την επανάσταση διαρκή, μέχρι όλες πάνω κάτω οι κατέχουσες τάξεις να καθαιρεθούν από την εξουσία, μέχρι το προλεταριάτο να αποκτήσει κρατική εξουσία..
Η πολεμική τους ιαχή (σ.σ. των γερμανών εργατών) πρέπει να είναι: η διαρκής επανάσταση»(K. MarxandF. Engels: Addressofthe “CentralCounciltotheCommunistLeague“, in: K. Marx: ‘SelectedWorks’, Volume 2; London 1943; p. 161, 168)
Ο Λένιν δέχτηκε αυτή την ιδέα περί διαρκούς επανάστασης, αν και μετά την έκδοση του έργου του Τρότσκι οι μαρξιστές προτιμούσαν να χρησιμοποιούν τον όρο «αδιάκοπη επανάσταση» ή «συνεχιζόμενη επανάσταση» προκειμένου να αποφευχθεί σύγχυση με την παραποίηση του όρου από τον Τρότσκι, που τον συνέδεε με την αντιλενινιστική του θεωρία της καπιταλιστικής επανάστασης. ΤοΣεπτέμβρητου 1905 οΛένινέγραφε:
«Από τη δημοκρατική επανάσταση πρέπει μονομιάς, ανάλογα με το βαθμό της δύναμής μας, τη δύναμη της ταξικά συνειδητοποιημένου και οργανωμένου προλεταριάτου, να ξεκινήσουμε να περνάμε στη σοσιαλιστική επανάσταση. Είμαστευπέρτηςσυνεχιζόμενηςεπανάστασης.»
(V.I. Lenin: “The Attitude of Social-Democracy towards the Peasant Movement”, in: “Selected Works”, Volume 3; London; 1946; p. 145).
(V.I. Lenin: “The Attitude of Social-Democracy towards the Peasant Movement”, in: “Selected Works”, Volume 3; London; 1946; p. 145).
Η θεωρία της καπιταλιστικής επανάστασης του Τρότσκι, όπως αυτή τέθηκε στο «Αποτελέσματα και Προοπτικές» είχε ως εξής:
1. Η εργατική τάξη θα είναι η ενεργός δύναμη στην καπιταλιστική επανάσταση, με την αγροτιά σας σύμμαχο:
«Ο αγώνας για την χειραφέτηση της Ρωσίας από τον εφιάλτη της απολυταρχίας που προκαλεί ασφυξία έχει μετατραπεί σε μια μόνο μάχη μεταξύ απολυταρχίας και βιομηχανικού προλεταριάτου, μια μόνο μάχη στην οποία οι αγρότες μπορούν να παρέχουν σημαντική στήριξη αλλά δεν μπορούν να παίζουν ηγετικό ρόλο.
Πολλά τμήματα των εργαζόμενων μαζών, ειδικότερα στην επαρχία, θα συμμετάσχουν στην επανάσταση και θα οργανωθούν πολιτικά μόνο αφότου η πρωτοπόρα φρουρά της επανάστασης, το αστικό προλεταριάτο, αναλάβει το πηδάλιο του κράτους.
Το προλεταριάτο που βρίσκεται στην εξουσία θα σταθεί υπέρ των αγροτών ως η τάξη που τους χειραφέτησε.
Η ρωσική αγροτιά κατά την πρώτη και πιο δύσκολη περίοδο της επανάστασης θα ενδιαφέρεται για τη διατήρηση του προλεταριακού καθεστώτος (της εργατικής δημοκρατίας)»(L. Trotsky: “ResultsandProspects“, in: “ThePermanentRevolution“; NewYork; 1970; p. 66, 70, 71-72).
2. Επειδή η αγροτιά στην καπιταλιστική επανάσταση προορίζεται να παίξει μόνο βοηθητικό ρόλο υποστηρικτή παρά συμμάχων της εργατικής τάξης, η δημοκρατική επανάσταση θα φέρει στην εξουσία όχι μια συμμαχία της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, μια δημοκρατική δικτατορία της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, αλλά την εργατική τάξη, εγκαθιδρύοντας τη δικτατορία της εργατικής τάξης, μια επαναστατική εργατική κυβέρνηση:
«Η ιδέα μιας «δικτατορίας προλεταρίων και αγροτών» είναι απραγματοποίητη..Δεν μπορεί να γίνεται συζήτηση για οποιαδήποτε ειδική μορφή προλεταριακής δικτατορίας στην αστική επανάσταση, για δημοκρατική προλεταριακή δικτατορία (ή δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς). Η νίκη σε αυτό τον αγώνα πρέπει να μεταβιβάσει την εξουσία στην τάξη που ηγήθηκε αυτής της πάλης, δηλαδή το Σοσιαλδημοκρατικό προλεταριάτο. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι μια «επαναστατική προσωρινή κυβέρνηση»- μια φράση κενή περιεχομένου… αλλά μια επαναστατική εργατική κυβέρνηση, η κατάληψη της εξουσίας από το Ρωσικό προλεταριάτο».(Trotsky: ibid.; p. 73, 80, 121-22).
3. Όταν θα βρίσκεται στην εξουσία, η εργατική τάξη θα υποχρεωθεί να προχωρήσει στην οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας:
«Το προλεταριάτο, έχοντας πάρε την εξουσία, θα πολεμήσει για αυτή ως το τέλος…Ο κολεκτιβισμός θα γίνει όχι μόνο ο αναπόφευκτος δρόμος που θα υπάρχει μπροστά του το κόμμα που θα βρίσκεται στην εξουσία, αλλά θα είναι επίσης ένα μέσο διατήρησης της θέσης αυτής με την υποστήριξη του προλεταριάτου…Η πολιτική κυριαρχία του προλεταριάτου είναι ασύμβατη με την οικονομική του υποδούλωση. Ανεξάρτητα υπο ποια πολιτική σημαία το προλεταριάτο ήρθε στην εξουσία, είναι υποχρεωμένο να ακολουθήσει το δρόμο των σοσιαλιστικών πολιτικών»
(L. Trotsky: ibid.; p. 80, 101).
4. Αλλά η οικοδόμηση του σοσιαλισμού αναπόφευκτα θα φέρει την εργατική τάξη σε σύγκρουση με την αγροτιά και τους μικροαστούς της πόλης:
«Κάθε μέρα που περά θα βαθαίνει την πολιτική του προλεταριάτου που βρίσκεται στην εξουσία, και όλο και πιο πολύ θα ορίζει τον ταξικό της χαρακτήρα. Δίπλα ακριβώς σε αυτό, οι επαναστατικοί δεσμοί μεταξύ του προλεταριάτου και του έθνους θα διαρρηγνύονται..
Ο πρωτογονισμός της αγροτιάς στρέφει το εχθρικό της πρόσωπο ενάντια στο προλεταριάτο. Το πάγωμα της αγροτιάς, η πολιτική της παθητικότητα, και πάνω απ’ όλα η ενεργή αντιπολίτευση των ανώτερών της στρωμάτων, δεν μπορεί παρά να έχουν μια επιρροή στο τμήμα εκείνο των διανοούμενων και των μικροαστών της πόλης.
Έτσι, όσο πιο σαφής και οριστική γίνεται η πολιτική του προλεταριάτου που βρίσκεται στην εξουσία, τόσο πιο στενό και σειόμενο γίνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια του.
Οι δύο κύριες πτυχές της προλεταριακής πολιτικής που θα συναντήσουν αντιπολίτευση από τους συμμάχους του προλεταριάτου είναι ο κολεκτιβισμός και ο διεθνισμός».(L. Trotsky: ibid.; p.76-77).
5. Έτσι, η εργατική τάξη που βρίσκεται στην εξουσία- πλέον απομονωμένη και αντιτιθέμενη από τις μάζες της αγροτιάς και των μικροαστών της πόλης- αναπόφευκτα θα ανατραπεί από τις δυνάμεις της αντίδρασης- εκτός και αν οι εργατικές τάξεις της Δυτικής Ευρώπης εγκαθιδρύσουν προλεταριακές δικτατορίες που θα παρέχουν απευθείας κρατική βοήθεια στην εργατική τάξη της Ρωσίας:
«Αν μείνει μόνο με τις δικές της δυνάμεις, η εργατική τάξη της Ρωσίας αναπόφευκτα θα συντριβεί από την αντεπανάσταση τη στιγμή που η αγροτιά θα της γυρίσει την πλάτη. Δεν θα έχει άλλη εναλλακτική λύση εκτός από το να συνδέσει τη μοίρα της πολιτικής της εξουσίας, και, έτσι, τη μοίρα όλης της ρωσικής επανάστασης, με τη μοίρα της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ευρώπη».(L. Trotsky: ibid.; p. ll5).
Χωρίς την άμεση κρατική υποστήριξη του ευρωπαϊκού προλεταριάτου, η εργατική τάξη της Ρωσίας δε μπορεί να παραμείνει στην εξουσία και να μετατρέψει την προσωρινή της κυριαρχία σε μια διαρκή σοσιαλιστική δικτατορία. Για αυτό δεν μπορεί ούτε για μια στιγμή να υπάρχει αμφιβολία».(L. Trotsky: ibid.; p. l05.
6. Η ρωσική κυβέρνηση της εργατικής τάξης, συνεπώς, θα είναι αναγκασμένη να χρησιμοποιήσει την κρατική της εξουσία ώστε ενεργά να ξεκινήσει σοσιαλιστικές επαναστάσεις στη Δυτική Ευρώπη και πέρα:
«Αυτό άμεσα δίνει στα εκτυλισσόμενα γεγονότα ένα διεθνή χαρακτήρα…Η πολιτική χειραφέτηση της Ρωσίας που καθοδηγείται από την εργατική τάξη …θα μεταφέρει σε αυτή κολοσιαία δύναμη και πόρους, και θα την καταστήσει ως αυτή που θα ξεκινήσει την εξάλειψη του παγκόσμιου καπιταλισμού…Αν το ρωσικό προλεταριάτο, έχοντας προσωρινά αποκτήσει εξουσία, δεν ξεκινήσει με δική του πρωτοβουλία την επανάσταση σε ευρωπαϊκό έδαφος, θα είναι υποχρεωμένο να κάνει κάτι τέτοιο από την ευρωπαϊκή φεουδο-αστική αντίδραση.
Η κολοσσιαία κρατικο-πολιτική εξουσία που θα του έχει δοθεί από μια προσωρινή συγκυρία καταστάσεων στη Ρωσική αστική τάξη, θα αναχθεί στην κλίμακα των ταξικών συγκρούσεων σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο.»(L. Trotsky; ibid.; p. 108, 115).
Ο Τρότσκι συνέχισε να προωθεί τη θεωρία του περί «διαρκούς επανάστασης» καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Στο βιβλίο του «Η Διαρκής Επανάσταση», που εκδόθηκε στο Βερόλινο στα ρωσικά το 1930, λέει:
«Είμαι ενάντια στην φόρμουλα «δημοκρατικη δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς»…Η θεωρία της διαρκούς επανάσταση, που προέκυψε το 1905…επεσήμαινε ότι τα δημοκρατικά καθήκοντα των καθυστερημένων αστικών εθνών οδηγούν απευθείας, στην εποχή μας, στη δικτατορία του προλεταριάτο…Η σοσιαλιστική επανάσταση ξεκινά σε εθνικές βάσεις- αλλά δεν μπορεί να ολοκληρωθεί εντός αυτών των βάσεων…Η διαφορά μεταξύ της διαρκούς και της λενινιστικής οπτικής γωνίας έλαβε έκφραση πολιτικά στην αντιπαράθεση του συνθήματος της δικτατορίας του προλεταριάτου η οποία βασίζεται στην αγροτιά και στο σύνθημα της δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς…Ο παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας, η εξάρτηση της σοβιετικής βιομηχανίας από την ξένη τεχνολογία, η εξάρτηση των παραγωγικών δυνάμεων των ανεπτυγμένων χωρών της Ευρώπης από της ασιατικές πρώτες ύλες κλπ…. Καθιστούν την οικοδόμηση μιας ανεξάρτητης σοσιαλιστικής κοινωνίας σε μια μόνο χώρα αναπόφευκτη»(L. Trotsky: “ThePermanantRevolution“; NewYork; 1970; p. 128,132, 133, l89, 280).
Όπως είδαμε ο Λένιν ανάλυσε το επαναστατικό προτσές στην Τσαρική Ρωσία ως ουσιαστικά ένα προτσές δύο συνεχόμενων σταδίων- πρώτα, το στάδιο της δημοκρατικής επανάστασης, δεύτερον το στάδιο της σοσιαλιστικής επανάστασης, αλλά με την πιθανότητα μιας αδιάκοπης μετάβασης από το πρώτο στάδιο στο δεύτερο, αν η εργατική τάξη είναι ικανή να αποκτήσει τον ηγετικό ρόλο στο πρώτο στάδιο.
Η Τροτσκιστική θεωρία της «διαρκούς επανάστασης» απέρριπτε την αντίληψη του Λένιν για δύο στάδια στο επαναστατικό προτσές της Ρωσίας, και διακήρυττε ένα μόνο στάδιο, εκείνο της προλεταριακής-σοσιαλιστικής επανάστασης που οδηγεί απευθείας στη δικτατορία του προλεταριάτου.
Ο Λένιν θεωρούσε το επαναστατικό προτσές σε αποικιακού τύπου χώρες επίσης ως ουσιαστικά ένα προτσές δύο συνεχόμενων σταδίων- πρώτον, το στάδιο της εθνικο-δημοκρατικής επανάστασης, δεύτερον, το στάδιο της σοσιαλιστικής επανάστασης, αλλά με την πιθανότητα της αδιάκοπης μετάβασης από το πρώτο στάδιο στο δεύτερο αν η εργατική τάξη είναι ικανή να αποκτήσει τον ηγετικό ρόλο στο πρώτο στάδιο.
Ο Τρότσκι λογικά επεξέτεινε τη θεωρία του περί «διαρκούς επανάστασης» και στις αποικιακού τύπου χώρες, ορίζοντας και για αυτές ένα μόνο στάδιο στο επαναστατικό προτσές, εκείνο της προλεταριακής- σοσιαλιστικής επανάστασης που θα οδηγεί απευθείας στη δικτατορία του προλεταριάτου.
«Προκειμένου το προλεταριάτο των ανατολικών χωρών να ανοίξει το δρόμο για τη νίκη, η σχολαστική αντιδραστική θεωρία του Στάλιν…περί «σταδίων» και «βημάτων» πρέπει να εξαλειφθεί εξαρχής, πρέπει να τεθεί στην άκρη, να τσακιστεί και να σαρωθεί με τη σκούπα…Αναφορικά με…τις αποικιακές και ημι-αποικιακές χώρες, η θεωρία της διαρκούς επανάστασης σημαίνει ότι η πλήρης και ιδανική εκπλήρωση του καθήκοντος επίτευξης δημοκρατίας και εθνικής χειραφέτησης είναι νοητή μόνο μέσω της δικτατορίας του προλεταριάτου. Η προσπάθεια της Κομιντέρν να περάσει στις ανατολικές χώρες το σύνθημα της δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς, εδώ και καιρό και ολοκληρωτικά ξεπερασμένη από την ιστορία, μπορεί να έχει μόνο ένα αντιδραστικό αποτέλεσμα»(L. Trotsky: ibid.; p. 48, 276, 278).
Ο Λένιν, φυσικά, αντιτάχθηκε σθεναρά σε αυτό που αποκαλούσε «παράλογα «αριστερή» θεωρία της «διαρκούς επανάστασης»» του Τρότσκι.(V. I. Lenin: “ViolationofUnityunderCoverofCriesforUnity“, in: “SelectedWorks“, Volume 4; London;l943; p. 207).
Αναλύοντας τα «Αποτελέσματα και Προοπτικές» του Τρότσκι το 1907, ο Λένιν επεσήμαινε:
«Το βασικό λάθος του Τρότσκι συνίσταται στο ότι αγνοεί τον αστικό χαρακτήρα της επανάστασης και δεν έχει καμια ξεκάθαρη αντίληψη για τη μετάβαση από αυτή την επανάσταση στη σοσιαλιστική επανάσταση».(V. I. Lenin: “TheAimoftheProletarianStruggleinOurRevolution“, in: “CollectedWorks“, Volume 15;Moscow; 1962; p. 371).
Στο τέλος του 1910, βρίσκουμε το Λένιν να λέει:
«Ο Τρότσκι παραποιεί το Μπολσεβικισμό, γιατί ποτέ δεν ήταν ικανός να σχηματίσει συγκεκριμένες απόψεις για το ρόλο του προλεταριάτου στη ρωσική αστική επανάσταση».(V.Ι. Lenin: “The Historical Meaning of the Internal Party Struggle in Russia”; in: ‘Selected Works”, Volume 3; London; l946; p. 505).
ΚαιτοΝοέμβρητου 1915:
«Ο Τρότσκι…επαναλαμβάνει την «αυθεντική» θεωρία του 1905 και αρνείται να σταματήσει και να σκεφτεί γιατί, επί 10 ολόκληρα χρόνια, η ζωή ξεπέρασε αυτή την όμορφη θεωρία.
Η αρχική θεωρία του Τρότσκι παίρνει από τους Μπολσεβίκους το κάλεσμά τους για αποφασιστικό επαναστατικό αγώνα και για την κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας από το προλεταριάτο, και από τους Μενσεβίκους παίρνει την «απάρνηση» του ρόλου της αγροτιάς…
Ο Τρότσκι στην πραγματικότητα βοηθά τους φιλελεύθερους εργατικούς πολιτικούς στη Ρωσία που με την «απάρνηση» του ρόλου της αγροτιάς εννοούν την άρνηση του ξεσηκωμού της αγροτιάς στην επανάσταση»(V. I. Lenin: “TwoLinesoftheRevolution“, in: “SelectedWorks“, Volume 5; London; 1935; p. l62, 163).
Το Νοέμβρη και το Δεκέμβρη του 1924 ο Στάλιν προχώρησε σε μια πιο ενδελεχή θεωρητική ανάλυση της θεωρίας της «διαρκούς επανάστασης» του Τρότσκι:
«Ο Τροτσκισμός είναι η θεωρία της «διαρκούς» (αδιάκοπης) επανάστασης. Μα τι σημαίνει η διαρκής επανάσταση κατά την Τροτσκιστική ερμηνεία; Είναι η επανάσταση που αποτυγχάνει να λάβει υπόψη τη φτωχή αγροτιά ως επαναστατική δύναμη. Η «διαρκής» επανάσταση του Τρότσκι, όπως έλεγε και ο Λένιν, «πηδά» το αγροτικό κίνημα και το ρόλο που παίζει στην κατάληψη της εξουσίας. Γιατί αυτό είναι επικίνδυνο; Επειδή μια τέτοια επανάσταση, αν υπήρχε απόπειρα για μια τέτοια, αναπόφευκτα θα κατέληγε σε αποτυχία, γιατί θα χώριζε το προλεταριάτο από το σύμμαχό του, τη φτωχή αγροτιά. Αυτό εξηγεί τον αγώνα που διεξήγαγε ο Λενινισμός ενάντια στον Τροτσκισμό από το 1905 κιόλας».(J. V. Stalin: “TrotskyismorLeninism?”, in: “Works“, Volume 6; Moscow; 1953; p. 364-65).
«Τι σημαίνει δικτατορία του προλεταριάτου κατά τον Τρότσκι; Η δικτατορία του προλεταριάτου είναι μια εξουσία, που καταλήγει «σε σύγκρουση» με «τις ευρείες μάζες της αγροτιάς» και αναζητά «την επίλυση των «αντιθέσεών» της» μέσω της «αρένας της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης».
Τι διαφορά υπάρχει μεταξύ της «θεωρίας της διαρκούς επανάστασης» και της γνωστής θεωρίας του μενσεβικισμού που απορρίπτει την ιδέα της δικτατορίας του προλεταριάτου;
Στην ουσία, δεν υπάρχει καμια διαφορά.
Η «διαρκής επανάσταση» είναι τουλάχιστον υποεκτίμηση των επαναστατικών δυνατοτήτων του αγροτικού κινήματος. Η «διαρκής επανάσταση» είναι μια υποεκτίμηση του αγροτικού κινήματος, που οδηγεί στην απόρριψη της θεωρίας του Λένιν για τη δικτατορία του προλεταριάτου.
Η «διαρκής επανάσταση» του Τρότσκι είναι μια απόχρωση του Μενσεβικισμού..
Η «διαρκής επανάσταση» του Τρότσκι σημαίνει ότι η νίκη του σοσιαλισμού σε μια χώρα, σε αυτή την περίπτωση στη Ρωσία, είναι αδύνατη χωρίς την άμεση κρατική υποστήριξη του ευρωπαϊκού προλεταριάτου», δηλαδή, πριν το ευρωπαϊκό προλεταριάτο κατακτήσει την εξουσία.
Τι κοινό υπάρχει μεταξύ αυτής της «θεωρίας» και της θέσης του Λένιν για την πιθανότητα νίκης του σοσιαλισμού «σε μια ξεχωριστά παρμένη καπιταλιστική χώρα»;
Ξεκάθαρα, δεν υπάρχει τίποτα το κοινό.
Τι σημαίνει ο ισχυρισμός του Τρότσκι ότι η επαναστατική Ρωσία δεν μπορεί να αντέξει έχοντας απέναντί της μια συντηρητική Ευρώπη;
Τι σημαίνει ο ισχυρισμός του Τρότσκι ότι η επαναστατική Ρωσία δεν μπορεί να αντέξει έχοντας απέναντί της μια συντηρητική Ευρώπη;
Μπορεί να σημαίνει μόνο αυτό:
Πρώτον, ότι ο Τρότσκι δεν εκτιμά την έμφυτη δύναμη της επανάστασής μας.
Δευτερον, ότι ο Τρότσκι δεν καταλαβαίνει την ανεκτίμητη σημασία της ηθικής υποστήριξης που δίνεται στην επανάστασή μας από τους εργάτες της Δύσης και τους αγρότες της Ανατολής.
Τρίτον, ότι ο Τρότσκι δεν αντιλαμβάνεται την εσωτερική ασθένεια που εξαντλεί τον ιμπεριαλισμό σήμερα.
Η «διαρκής επανάσταση» του Τρότσκι είναι η απόρριψη της θεωρίας της προλεταριακής επανάστασης του Λένιν: και αντίθετα, η θεωρία της προλεταριακής επανάστασης του Λένιν είναι η απόρριψη της θεωρίας της «διαρκούς επανάστασης»…
Ως τώρα μόνο μια πτυχή της θεωρίας της «διαρκούς επανάστασης» συνήθως επισημαίνεται- η έλλειψη πίστης στις επαναστατικές δυνατότητες του εργατικού κινήματος. Τώρα, δικαίως, πρέπει να συμπληρωθεί από μια άλλη πτυχή-την έλλειψη πίστης στην δύναμη και την ικανότητα του προλεταριάτου στη Ρωσία.
Τι διαφορά υπάρχει μεταξύ της τροτσκιστικής θεωρίας και της συνηθισμένης μενσεβικικής θεωρίας ότι η νίκη του σοσιαλισμού σε μια χώρα, και μάλιστα σε μια καθυστερημένη χώρα, είναι αδύνατη χωρίς την πρόωρη νίκη της προλεταριακής επανάστασης στις κύριες χώρες της Δυτικής Ευρώπης;
Ουσιαστικά, δενυπάρχειδιαφορά.
Δενυπάρχειαμφιβολίακαθόλου. Η θεωρία της «διαρκούς επανάστασης» του Τρότσκι είναι μια ποικιλία Μενσεβικισμού..
Οι γλυκές διακηρύξεις και η ωμή διπλωματία δεν μπορούν να κρύψουν το τεράστιο χάσμα μεταξύ θεωρίας «διαρκούς επανάστασης» και Λενινισμού».(J. V. Stalin: “TheOctoberRevolutionandtheTacticsoftheRussianCommunists“, in: ‘Works’, ibid.; p. 385-6,389, 392, 395-96, 397).
Η καμπάνια για κομματική ενότητα
Στις επαναστατικές συνθήκες, που κυριάρχησαν το φθινόπωρο του 1905, Μπολσεβίκοι και Μενσεβίκοι της βάσης εργάστηκαν στενά μαζί και κατά το τέλος του χρόνου οι περισσότερες τοπικές οργανώσεις των δύο «κομμάτων» είχαν ενωθεί. Αντίστοιχα, είχε γίνει πιο επιτακτικό η απαίτηση των εργατών και των κομματικών μελών για ένωση μεταξύ των δύο τμημάτων της ηγεσίας.
Μολονότι πλήρως υποστήριζε αυτές τις κινήσεις για ενότητα, ο Λένιν και οι περισσότεροι μπολσεβίκοι αισθάνονταν γερά ότι οι πολιτικές διαφορές μεταξύ των ηγεσιών των δύο φραξιών δεν θα ξεπερνούνταν, αφού αυτό θα έφερνε σύγχυση στους εργάτες. Σε αυτό αντιστάθηκαν οι συμφιλιωτές που υπήρχαν μεταξύ των Μπολσεβίκων, όπως ο Λεονίντ Κράσσιν και ο Αλεξάντρ Μπογντάνοφ, που ελαχιστοποιούσαν τις διαφορές.
Ο Λένιν έφτασε στη Ρωσία το Νοέμβρη του 1905, και το Δεκέμβρη παρέστη στην 1η Κομματική (μπολσεβικική) Συνδιάσκεψη στο Tammerfors (Φινλανδία), όπου και συνάντησε τον Ι.Β. Στάλιν για πρώτη φορά.
Η συνδιάσκεψη υιοθέτησε ένα ψήφισμα για την εφαρμογή της αρχής της εκλογής εντός του Κόμματος δεδομένων των πιο ελεύθερων πολιτικών συνθηκών που επέφερε η επανάσταση του 1905, και ένα άλλο που ευνοούσε την προηγούμενη εφικτή αποκατάσταση της ενότητας με τους Μενσεβίκους και την άμεση δημιουργία μιας κοινής Κεντρικής Επιτροπής.
Ταυτόχρονα με τη μπολσεβικική συνδιάσκεψη, οι μενσεβίκοι διεξήγαν μια συνδιάσκεψη στην Αγ. Πετρούπολη όπου, υπό την πίεση της βάσης, ασπάστηκαν τη Λενινιστική φόρμουλα της κομματικής οργάνωσης στο σημείο 1 του κομματικού καταστατικού και υιοθέτησαν ένα ψήφισμα υπέρ της ενότητας με τους Μπολσεβίκους.
Η κοινή Κεντρική Επιτροπή, που συνίστατο από 3 Μπολσεβίκους και 3 Μενσεβίκους, άρχισε να λειτουργεί στη φωτιά της εξέγερσης του Δεκέμβρη. Όταν κατά το τέλος του Δεκέμβρη, τόσο η «Νόβαγια Ζιζν» (Νέα Ζωή) των Μπολσεβίκων, όσο και η «Νατσάλο»(Έναρξη) των μενσεβίκων σταμάτησαν, και οι δύο ηγεσίες εργάστηκαν για την έκδοση κοινής εφημερίδας της «Σεβέρνι Γκολός» (Η Φωνή του Βορρά)- υπό κοινή εκδοτική επιτροπή.
1907. Το 4ο (Ενωτικό) Συνέδριο του Κόμματος
Το 4ο ενωτικό συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος διεξήχθη στη Στοκχόλμη (Σουηδία) τον Απρίλη/ Μάη του 190, στο οποίο παρέστησαν 111 αντιπρόσωποι από τις κομματικές οργανώσεις, μαζί με 3 μέλη από κάθε εθνικό κόμμα που προσχώρησαν στο Κόμμα κατά το Συνέδριο (το «Μπουντ», το Πολωνικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Λετονικής περιοχής).
Ως αποτέλεσμα του γεγονότος ότι πολλές κομματικές οργανώσεις που καθοδηγούνταν από μπολσεβίκους είχαν διαλυθεί μετά την εξέγερση του 1905, ένας αριθμός εξ αυτών δεν αντιπροσωπεύτηκε στο συνέδριο, και έτσι οι Μενσεβίκοι είχαν την πλειοψηφία (62-49). Αυτή η εξέλιξη είχε την εκδήλωσή της σε αρκετά ψηφίσματα. Όπως ο Λένιν επεσήμαινε:
«Τα τρια πιο σημαντικά ψηφίσματα του Συνερδίου ξεκάθαρα αποκαλύπτουν τις εσφαλμένες απόψεις της πρώην «μενσεβικικής» φραξιας, που αριθμητικά ήταν κυρίαρχη στο Συνέδριο.
Το Συνέδριο απέρριψε την πρόταση να καταστήσει ως ένα από τα καθήκοντά του την καταπολέμηση των ψευδιασθήσεων περί Συντάγματος.
Ούτε στα ψηφίσματά του για την ένοπλη εξέγερση έδωσε το Συνέδριο ότι ήταν απαραίτητο, δηλαδή, μια άμεση κριτική των λαθών του προλεταριάτου, μα καθαρή εκτίμηση της εμπειρίας του Οκτώβρη- Δεκέμβρη του 1905, ή έστω μια απόπειρα της μελέτης της σχέσης μεταξύ απεργιών και εξέγερσης.
Πιστεύουμε ότι αυτό είναι πολύ πιθανό να φέρει σύγχυση στην πολιτική ταξική συνειδητοποίηση του προλεταριάτου παρά να την ξεκαθαρίσει…
Πρέπει και θα πολεμήσουμε ιδεολογικά ενάντια στις αποφάσεις του Συνεδρίου που εμείς θεωρούμε εσφαλμένες».(V. I. Lenin: An Appeal to the Party by Delegates at the Unity Congress who belonged to the Late ‘Bolshevik’ Faction, in: “Selected Works”, Volume 3; London; l946; p. 469, 470-7l.)
Παρ’ όλα αυτά, το συνέδριο υιοθέτησε τις βασικές αρχές της κομματικής οργάνωσης που έθετε ο Λένιν.
Το συνέδριο επίσης υιοθέτησε την τυπική ενότητα των δυο φραξιών και την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.
Η Κεντρική Επιτροπή που εκλέχθηκε στο 4ο συνέδριο αποτελούταν από 7 Μενσεβίκους και 3 Μπολσεβίκους.
Παρά τη Μπολσεβικική αντίθεση, ένα μενσεβικικό ψήφισμα πέρασε που εξέλεξε μια εκδοτική επιτροπή του κεντρικού οργάνου του κόμματος που ήταν εκτός ελέγχου της κεντρικής επιτροπής και δεν περιείχε ούτε έναν μπολσεβίκο: αποτελούταν από τους Μαρτόφ, Νταν, Μαρτίνοφ, Ποτρέδοφ και Μασλόφ. Κατά τη διάρκεια του βίου της η εκδοτική επιτροπή δεν εξέδωσε ούτε ένα φύλλο του κεντρικού οργάνου.
Έτσι, η «ενότητα» που δημιουργήθηκε στο 4ο συνέδριο μεταξύ Μπολσεβίκων και Μενσεβίκων ήταν εντελώς τυπική και οι δύο φράξιες συνέχισαν να υπάρχουν στο πλαίσιο ενός κόμματος.
Η καταπίεση από το Στολίπιν
Η 1η κρατική δούμα συγκλήθηκε το Μάη του 1906, αλλά δεν αποδείχτηκε αρκετά υπάκουη για την άρχουσα τάξη. Τον Ιούλη η τσαρική κυβέρνηση τη διέλυσε, και ο Πέτρ Στολίπιν (που ήταν υπουργός Εσωτερικών από το Μάη) έγινε πρωθυπουργός. Υπό το Στολίπιν εγκαινιάστηκε μια περίοδος ενεργού καταστολής του επαναστατικού κινήματος. Η νέα κυβέρνηση κατέστειλε τις μπολσεβικικές εφημερίδες που εκδίδονταν από τον Απρίλη με τα διαδοχικά ονόματα «Βόλνα»(Το Κύμα), «Βπεριόντ»(Εμπρός) και «Εκο»(Η Ηχώ). Τον Αύγουστο του 1906, ορίστηκαν κανονισμοί που πρόκριναν στρατιωτικά δικαστήρια και θανατική καταδίκη για «επαναστατική δραστηριότητα» και μαζικές συλλήψεις και εκτελέσεις ακολούθησαν. Τον ίδιο μήνα οι Μπολσεβίκοι άρχισαν να εκδίδουν μια παράνομη εφημερίδα, την «Προλετάρι»(Προλεταριακή), που εξέδιδε ο Λένιν, η οποία συνέχισε να εμφανίζεται ως το Δεκέμβρη του 1909.
Το Σεπτέμβρη του 1906 ο Λένιν πρότεινε ότι, αφού το κύμα της επανάστασης ξεκάθαρα βρισκόταν σε φάση άμπωτης, το Κόμμα θα έπρεπε να συμμετάσχει στις εκλογές για τη 2η κρατική δούμα (που θα συγκαλούταν το Μάρτη του 1907). Ως αποτέλεσμα, η αριστερή εκπροσώπηση σε αυτή τη Δούμα ήταν σαφώς ισχυρότερη από όσο υπήρχε στην 1η, και συγκεκριμένα:
157 Τρουντόβικοι (Ομάδα Μόχθου) και Σοσιαλιστές- Επαναστάτες( που εκφράζαν τις απόψεις τις αγροτιάς) (έναντι 94 στην 1η Κρατική Δούμα), 165 Σοσιαλδημοκράτες (έναντι 18 στην 1η Κρατική Δούμα), ενώ η εκπροσώπηση των Καντέτων (το Συνταγματικό-Δημοκρατικό Κόμμα, που εξέφραζε τα συμφέροντα της αστικής τάξης) έπεσε από 179 σε 98. Οι περισσότεροι σοσιαλδημοκράτες βουλευτές, ωστόσο, ήταν Μενσεβίκοι.
157 Τρουντόβικοι (Ομάδα Μόχθου) και Σοσιαλιστές- Επαναστάτες( που εκφράζαν τις απόψεις τις αγροτιάς) (έναντι 94 στην 1η Κρατική Δούμα), 165 Σοσιαλδημοκράτες (έναντι 18 στην 1η Κρατική Δούμα), ενώ η εκπροσώπηση των Καντέτων (το Συνταγματικό-Δημοκρατικό Κόμμα, που εξέφραζε τα συμφέροντα της αστικής τάξης) έπεσε από 179 σε 98. Οι περισσότεροι σοσιαλδημοκράτες βουλευτές, ωστόσο, ήταν Μενσεβίκοι.
Το 5ο Κομματικό Συνέδριο
Το 5ο Συνέδριο του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος έλαβε χώρα στο Λονδίνο το Μάη/ Ιούνη του 1907. Παρέστησαν 336 αντιπρόσωποι, που εκπροσωπούσαν περίπου 150.000 μέλη.
Το συνέδριο ενοποίησε το Ρωσικό, το Πολωνικό και το Λετονικό κόμμα (μαζί με το Μπουντ, για καποιο διάστημα) σε ένα κόμμα που βασιζόταν (κυρίως) στις Λενινιστικές αρχές.
Ο Τρότσκι συμμετείχε στο Συνέδριο και ανέλυσε εκτενώς τη θεωρία του της «διαρκούς επανάστασης», στην οποία η Ρόζα Λούξεμπουργκ παρείχε την υποστήριξή της:
«Στο συνέδριο στο Λονδίνο ανανέωσα την επαφή μου με τη Ρόζα Λούξεμπουργκ την οποία είχα γνωρίσει από το 1904…Στο ζήτημα της αποκαλούμενης διαρκούς επανάστασης, η Ρόζα πήρε την ίδια θέση με εμένα»(L. Trotsky: “MyLife“; NewYork; 1971; p. 203).
Στα ψηφίσματα το συνέδριο κατά κύριο λόγο υιοθέτησε τη Μπολσεβικική γραμμή. Ένα μπολσεβικικό ψήφισμα που καταδίκαζε τη μενσεβικική πρόταση για τη μετατροπή του κόμματος σε ένα ευρύ «εργατικό κόμμα» βρετανικού τύπου πέρασε με 165 ψήφους υπέρ έναντι 94 κατά: ένα άλλο μπολσεβικικό ψήφισμα που διακήρυττε ότι οι Καντέτοι ήταν τώρα ένα αντεπαναστατικό κόμμα που έπρεπε δίχως άλλο να αποκαλυφθεί, και ότι ήταν σημαντικό να συντονιστεί η κομματική δραστηριότητα με αυτή των κομμάτων που εξέφραζαν τις απόψεις τις αγροτιάς (δηλ. τους Τρουντοβικούς και τους Σοσιαλεπαναστάτες) πέρασε με 159 ψήφους υπέρ και 104 κατά.
Ωστόσο, η Μπολσεβικική κίνηση καθαίρεσης της μενσεβικικής Κεντρικής Επιτροπής που εκλέχτηκε στο 4ο συνέδριο το 1906 δεν προχώρησε. Στο ψήφισμα αντιτάχθηκαν όχι μόνο οι Μενσεβίκοι, αλλά και μια κεντρίστικη ομάδα με επικεφαλής τον Τρότσκι:
«Αν, τελικά, το Μπολσεβικικό ψήφισμα, που επεσήμαινε τα λάθη της Κεντρικής Επιτροπής δεν πέρασε, ήταν επειδή η άποψη «να μην προκληθεί διάσπαση» επηρέασε αρκετά τους συντρόφους»/(J.V. Sta1in: “TheLondonCongressoftheRussianSocial-DemocraticLabourParty (NotesofaDelegate)”; in: ‘Works’, Volume 2; Moscow; l953; p. 59)
«Ο Τρότσκι…μίλησε εκ μέρους του «Κέντρου», και εξέφρασε τις απόψεις του Μπουντ. Εξαπέλυσε μύδρους εναντίον μας γιατί προωθήσαμε αυτό το «απαράδεκτο ψήφισμα». Απείλησε με ρητή διάσπαση…Αυτή ήταν μια θέση βασισμένη όχι σε αρχές, αλλά στην έλλειψη αρχών που διακρίνει το Κέντρο».(V. I. Lenin: Fifth Congress of RSDLP, Speech on the Report of the Activities of the Duma Group, in: “Collected Works”, Volume 12; Moscow; 1962; p. 45l-2)
Ο Τρότσκι προσπάθησε να δικαιολογήσει τη συμφιλιωτική θέση του ισχυριζόμενος ότι δεν υπήρχαν θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ Μπολσεβίκων και Μενσεβίκων, λέγοντας:
«Ερχεται ο Μάρτοφ…και απειλεί να θέσει μεταξύ Μπολσεβίκων και Μενσεβίκων ένα μαρξιστικό τείχος… Σύντροφε Μάρτοφ, θα χτίσεις μόνο ένα χάρτινο τείχος. Με την πολεμική σου ρητορεία μόνο δεν έχεις τίποτε άλλο να χτίσεις»(PyatyiSyezdRSDRP (FifthCongressRSDLP); Moscow; n.d.; p. 54-55).
Δεδομένης της παρακμής του επαναστατικού κύματος, το ζήτημα της «ένοπλης εξέγερσης» βγήκε από την ατζέντα του συνεδρίου. Ωστόσο, μια έντονη αντιπαράθεση προέκυψε στο συνέδριο αναφορικά με τις «απαλλοτριώσεις», δηλαδή την εκτός νόμου απόκτηση χρημάτων για το Κόμμα.
Οι απόψεις το Λένιν για το ζήτημα είχαν εκφραστεί σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στην «Προλετάρι», τον Οκτώβρη του 1906:
«Η ένοπλη εξέγερση εκπληρώνει δύο διαφορετικούς στόχους: που πρέπει αυστηρά να διακριθούν μεταξύ τους: πρώτον, αυτόν ο αγώνας στοχεύει στη δολοφονία ατόμων, αρχηγών και υποτακτικών τους, στο στρατό και την αστυνομία: σε δεύτερη φάση, στοχεύει στην κατάσχεση χρηματικών πόρων τόσο από την κυβέρνηση όσο και από ιδιώτες. Τα κατασχεμένα χρήματα πηγαίνουν μερικώς στο ταμείο του Κόμματος, μερικώς για τον ειδικό σκοπό του εξοπλισμού και της προετοιμασίας της εξέγερσης, και κατά ένα άλλο μέρος για τη συντήρηση των ατόμων που απασχολούνται στον αγώνα που περιγράφουμε…Δεν είναι οι αντάρτικες οργανώσεις που αποδιοργανώνουν το κίνημα, αλλά η αδυναμία του κόμματος που είναι ανίκανο να κάνει τέτοιες δράσεις υπό τον έλεγχό του».(V. I. Lenin: ‘GuerillaWarfare, in: “CollectedWorks“”, Volume 11; Moscow; 1962; p. 216, 219).
Το 4ο συνέδριο του Κόμματος το 1906 υιοθέτησε το Μενσεβικικό ψήφισμα που απαγόρευε στα κομματικά μέλη να λάβουν μέρος σε «απαλλοτριώσεις», και στο 5ο συνέδριο εξαπολύθηκε επίθεση στους Μπολσεβίκους για τη δήθεν συνέχιση της συμμετοχής ή τουλάχιστον για τις συμβουλές σε άλλους για τη διοργάνωση «απαλλοτριώσεων». Μια μενσεβικική κίνηση υιοθετήθηκε στο 5ο συνέδριο που απαγόρευε στα μέλη του κόμματος κάθε ένοπλη δράση και δράσεις «απαλλοτρίωσης» και διάταζε τη διάλυση των ένοπλων ομάδων που είχαν σχέση με το Κόμμα.
Ο Τρότσκι, σύμφωνα με το βιογράφο του, υποστήριξε έντονα τις μενσεβικικές επιθέσεις επ’ αυτού του θέματος:
«Τα πρακτικά του συνεδρίου δεν λένε τίποτα για την τροπή αυτής της αντιδικίας (σ.σ. για τις «απαλλοτριώσεις»): μόνο αποσπασματικά κομμάτια, που γράφτηκαν χρόνια μετά, είναι διαθέσιμα. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Τρότσκι, μαζί με το Μαρτόφ, ήταν μεταξύ όσων κατακεραύνωσαν τους Μπολσεβίκους»(I. Deutscher; ‘TheProphetArmed: Trotsky: 1879-1921″; London; 1970; p. 179).
Λίγο μετά το Συνέδριο, ο Λένιν έγραψε το Μαξίμ Γκόρκι ότι
«στο συνέδριο του Λονδίνου, επίσης, (σ.σ. ο Τρότσκι) έδρασε ως ποζεράς»(V. I. Lenin: LettertoMaximGorky, February 13th., 1908; in: ,”CollectedWorks“, Volume 34; Moscow; 1966; p. 386).
Ενώ ο Στάλιν, αναφερόμενος στη δράση του Τρότσκι στο συνέδριο, διακήρυττε:
«Ο Τρότσκι αποδείχτηκε ότι ήταν «όμορφος μα άχρηστος»».(J.V. Stalin: “The London Congress of the Russian Social-Democratic Labour Party (Notes of a Delegate)”, in: “Works”; Volume 2; Moscow; 1953; p. 52) .
Μετά το συνέδριο, ο Τρότσκι συνέχισε τις επιθέσεις του στους Μπολσεβίκους για το ζήτημα των «απαλλοτριώσεων» μέσα από τις στήλες του «Φορβάερτς»(Εμπρός), το όργανο του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Περιγράφει πώς ο Λένιν αντέδρασε σε αυτή την είδηση:
«Είπα στο Λένιν για το τελευταίο μου άρθρο στ «Φορβάερτς» για τη Ρωσική Σοσιαλδημοκρατία.. Το πιο ενοχλητικό ζήτημα ήταν εκείνο των λεγόμενων «απαλλοτριώσεων»…Το συνέδριο του Λονδίνου, με μια πλειοψηφία που συνίστατο από Μενσεβίκους, Πολωνούς και κάποιους Μπολσεβίκους απαγόρεψε τις «απαλλοτριώσεις». Όταν οι σύνεδροι φώναξαν από κάτω: «Τι λέει ο Λένιν; Θέλουμε να ακούσουμε το Λένιν», ο τελευταίος μόνο κάγχασε, με μια αινιγματική έκφραση. Μετά το Συνέδριο του Λονδίνου, οι «απαλλοτριώσεις» συνεχίστηκαν…Αυτό ήταν το σημείο που επικέντρωσα την επίθεσή μου μέσα από τη «Φορβάερτς». «Αλήθεια έγραψες κάτι τέτοιο», με ρώτησε με επιπληκτικό τρόπο ο Λένιν. Ο Λένιν προσπάθησε να ωθήσει τη ρωσική αντιπροσωπία στο συνέδριο να καταδικάσει το άρθρο μου. Αυτή ήταν η πιο οξεία σύγκρουση με το Λένιν που είχα ποτέ στη ζωή μου»(L.Trotsky: “MyLife“; NowYork; 1971; p. 218).
Το Πραξικόπημα του Στολίπιν
Τον Ιούνη του 1907, η τσαρική κυβέρνηση κατηγόρησε τους σοσιαλδημοκράτες βουλευτες στη 2ηκρατική δούμα για συνωμοσία, και απαίτησε την άρση από τη δούμα της βουλευτικής τους ασυλίας. Όταν η Δούμα δίστασε, η κυβέρνηση αυθαίρετα και απαρέγκλιτα τη διέλυσε στις 16 Ιούνη 1907: έλαβε χώρα το «Πραξικόπημα της 3ης Ιούνη του 1907», όπως είναι πιο γνωστό με το παλιό ημερολόγιο. Οι περισσότεροι από τους σοσιαλδημοκράτες βουλευτές κατόπιν συνελήφθησαν.
Στο ίδιο μανιφέστο η κυβέρνηση ανακοίνωσε νέους εκλογικούς νόμους για την 3η κρατική δούμα, ο σκοπός των οποίων ήταν η αύξηση της εκπροσώπησης των γαιοκτημόνων και των καπιταλιστών, και η περαιτέρω μείωση της εκπροσώπησης εργατών και αγροτών.
«Η κυβέρνηση δημοσίευσε έναν «νέο νόμο» που μειώνει τον αριθμό τον αγροτών εκλογέων στο μισό, διπλασιάζει τον αριθμό τον γαιοκτημόνων εκλογέων…μειώνει σχεδόν στο μισό τον αριθμό των βουλευτών…αποδίδει στην κυβέρνηση το δικαίωμα της κατανομής των ψηφοφόρων ανάλογα με την τοποθεσία, τις διάφορες δεξιότητες και την εθνικότητα: ακυρώνει κάθε πιθανότητα διεξαγωγής ελεύθερης εκλογικής προπαγάνδας κλπ κλπ. Και όλο αυτό γίνεται προκειμένου να εμποδιστούν οι επαναστάτες εκπρόσωποι των εργατών και των αγροτών να μπουν στην 3η δούμα, προκειμένου να γεμίσει η δούμα με φιλελεύθερους και αντιδραστικούς εκπροσώπους των γαιοκτημόνων και των εργοστασιαρχών. Αυτήηιδέαβρίσκεταιπίσωαπότηδιάλυσητης 2ηςδούμας»(J.V. Stalin: “The Dispersion of the Duma and the Tasks of the Proletariat”, in: “Works”, Volume 2; Moscow; l9~3; p. 14).
Η 3η κομματική συνδιάσκεψη
Η Τρίτη κομματική συνδιάσκεψη του ΡΣΔΕΚ έλαβε χώρα τον Αύγουστο του 1907 στο Βίμποργκ της Φινλανδίας, όπου και παρέστησαν 26 αντιπρόσωποι, 15 Μπολσεβίκοι και 11 Μενσεβίκοι.
Η διάλυση της 2ης κρατικής δούμας και η έκδοση του νέου αντιδραστικού εκλογικού νόμου είχε προκαλέσει το Σοσιαλεπαναστατικό Κόμμα να υιοθετήσει μια πολιτική μποϊκοτάζ των εκλογών για την 3η δούμα, και είχε αναβιώσει το μποϊκοτάζ μεταξύ των Μπολσεβίκων. Ο ηγέτης όσων επεδίωκαν την αποχή στη συνδιάσκεψη ήταν ο Αλεξάντρ Μπογδάνωφ.
Ο Λένιν προώθησε ένα ψήφισμα που διακήρυττε ότι η αντίδραση είχε κυριαρχήσει στη χώρα και θα κυριαρχούσε για κάποια χρόνια, παρότι αναπόφευκτα αυτό θα το ακολουθούσε μια νέα εξέγερση: στο μεταξύ όμως ήταν ουσιαστικό να αξιοποιηθεί κάθε νόμιμη ευκαιρία και, συγκεκριμένα, το βήμα της Δούμας. Το ψήφισμα αυτό υιοθετήθηκε στη Συνδιάσκεψη.
Η 3η Κρατική Δούμα
Παρά την απόφαση της 3ης Κρατικής Συνδιάσκεψης για συμμετοχή στην 3η κρατική δούμα, πολλοί μπολσεβίκοι συνέχιζαν να αντιτίθενται σε αυτή. Το φθινόπωρο του 1907, ο Λένιν έγραψε πολλά άρθρα για το θέμα αυτό, με πιο γνωστό το «Ενάντια στο Μποϊκοτάζ», που εκδόθηκε ως τμήμα μιας μπροσούρας με τίτλο «μποϊκοτάζ στην 3η Δούμα», με το άλλο τμήμα της οποίας να έχει συνταχθεί από το Λεβ Κάμενεφ με τίτλο «Υπέρ του Μποϊκοτάζ!».
«Η κατάσταση των πραγμάτων τώρα, το φθινόπωρο του 1907, δεν προκρίνει ένα τέτοιο σύνθημα και δεν το δικαιολογεί..
Χωρίς να απαρνούμαστε την εφαρμογή του συνθήματος της αποχής σε στιγμές εξέγερσης, όταν η ανάγκη για ένα τέτοιο σύνθημα μπορεί σοβαρά να προκύψει, πρέπει να κατευθύνουμε όλες μας τις προσπάθειες για το στόχο της μετατροπής με άμεση επιρροή κάθε ξεσηκωμού του εργατικού κινήματος σε μια γενική, ευρεία, επαναστατική επίθεση ενάντια στην αντίδραση συνολικά, ενάντια στα θεμέλιά της».
(V. I. Lenin: “The Boycott: From the Notes of a Social-Democratic Publicist”, in: “Selected Works”, Volume 3; London; l946; p.427).
Η 3η Κρατική Δούμα συγκλήθηκε το Νοέμβρη του 1907. Λόγω του νέου αντιδραστικού εκλογικού συστήματος, η αριστερή εκπροσώπηση στη Δούμα είχε σοβαρά μειωθεί σε σχέση με τη 2η Δούμα και συγκεκριμένα: 13 Τρουντοβικοί (Ομάδα Μόχθου) έναντι 157 Τρουντοβικών και Σοσιαλεπαναστατών στη 2η Δούμα και 18 σοσιαλδημοκράτες έναντι 65 στη 2η Δούμα.
Η 4η Κομματική Συνδιάσκεψη
Η 4η Κομματική Συνδιάσκεψη του ΡΣΔΕΚ έλαβε χώρα το Νοέμβρη του 1907 στο Helsingfors της Φινλανδίας, με συμμετοχή 10 Μπολσεβίκων, 4 Μενσεβίκων, 5 εκπροσώπων του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος του Βασιλείου της Πολωνίας & της Λιθουανίας, 3 εκπροσώπων του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Λετονικής Περιοχής, και εκπροσώπων του Μπουντ.
Η κύρια δουλειά της συνδιάσκεψης ήταν η συζήτηση του έργου της σοσιαλδημοκρατικής ομάδας στη νεοεκλεχθείσα 3η δούμα. Οι μενσεβίκοι που είχαν την πλειοψηφία των βουλευτών ήταν υπέρ της ανεξαρτησίας των βουλευτών από τον κομματικό έλεγχο, ενώ οι μπολσεβίκοι θεωρούσαν πως η κοινοβουλευτική ομάδα ήταν σημαντικό να είναι υπό την καθοδήγηση του Κόμματος, όπως και κάθε άλλο τμήμα των κομματικών μελών. Το μπολσεβικικό σχετικό ψήφισμα υιοθετήθηκε. Το ψήφισμα επίσης απαιτούσε η κοινοβουλευτική ομάδα να διεξάγει λυσσαλέο αγώνα στη Δούμα ενάντια στη φιλο-τσαρική πλειοψηφία, και δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να περικόψει τα αιτήματά της μπροστά στην αντίδραση, και ότι οι προσπάθειές της έπρεπε κυρίως να στοχεύουν στη χρήση της Δούμας ως βήματος για σκοπούς ζύμωσης, προκειμένου να αποκαλύπτεται στις μάζες η αντιδραστική πολιτική των φιλο-τσαρικών κομμάτων.
1907-1908: η φυγή στο εξωτερικό
Εξαιτίας της αυξημένης καταπίεσης από το καθεστώς του Στολίπιν, που επεκτάθηκε και στη Φινλανδία παρά το φινλανδικό σύνταγμα, η Κεντρική Επιτροπή υποχρεώθηκε να μετακινηθεί από τη Ρωσία στη Γενεύη κατά τα τέλη του 1907. Η έκδοση της παράνομης μπολσεβικικής εφημερίδας «Προλετάρι» επίσης μεταφέρθηκε στη Γενεύη.
Το Δεκέμβρη του 1907 ο Λένιν μετακινήθηκε από τη Γενεύη στο Παρίσι.
Το Φλεβάρη του 1908 η 1η έκδοση του κεντρικού κομματικού οργάνου «Σοτσιαλντεμοκράτ»( Ο σοσιαλδημοκράτης) έκανε την εμφάνισή του στη Ρωσία. Συνεπεία της σύλληψης των εκδοτών του, η έκδοση της εφημερίδας μεταφέρθηκε στο εξωτερικό, πρώτα στο Παρίσι, και μετά στη Γενεύη. Συνέχισε να κάνει την εμφάνισή του ως το Γενάρη του 1917.
Οι ηγέτες των Μενσεβίκων επίσης έφυγαν στο εξωτερικό, και το Φλεβάρη του 1908 άρχισαν να εκδίδουν το όργανό τους «Γκολός Σοτσιαλντεμοκράτια»(Η Φωνή του Σοσιαλδημοκράτη). Η πρώτη εκδοτική επιτροπή αποτελούταν από τον Πάβελ Αξελρόντ, το Φιοντορ Νταν, το Γιούλι Μαρτοφ, και τον Αλεξάντρ Μαρτίνοφ. Συνέχισε να κάνει την εμφάνισή του ως το Δεκέμβρη του 1911.