Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

Η δύση πρέπει να κατανοήσει τη σπουδαιότητα της Κριμαίας για τη Ρωσία

Ελένα Τσερνιένκο, Kommersant
Η Κριμαία είναι για τη Ρωσία, πιο σημαντική απ’ ότι τα Φώκλαντ για τη Βρετανία, τόνισε δεικτικά ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, στην άκαρπη συνάντηση με τον αμερικανό ομόλογό του. Τα επόμενα βήματα των δύο πλευρών, αναμένονται μετά το δημοψήφισμα, το οποίο η δύση δήλωσε ότι δεν αναγνωρίζει.
Πηγή: Reuters / Brendan Smialowski / pool
Στο Λονδίνο διεξήχθησαν στις 14 Μαρτίου οι αποφασιστικές διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία, μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ και του αμερικανού ομολόγου του Τζον Κέρι. Η συνάντηση διήρκησε σχεδόν πέντε ώρες, αλλά πρόοδος δεν στάθηκε δυνατό να σημειωθεί. Σύμφωνα με τον Λαβρόφ, υπογραμμίστηκε ότι για τη Ρωσία «η Κριμαία σημαίνει ασύγκριτα περισσότερα από ό,τι τα Φώκλαντ για τη Βρετανία και οι Κομόρες για τη Γαλλία».

Η συνάντηση Σεργκέι Λαβρόφ και Τζον Κέρι, πραγματοποιήθηκε στην κατοικία του αμερικανού πρέσβη στο Λονδίνο. Αντί της προγραμματισμένης μιάμισης ώρας, αυτή διήρκησε πέντε. Στη διάρκεια των συνομιλιών ορισμένες φορές οι δυο υπουργοί εγκατέλειπαν το χώρο και έκαναν βόλτες σε εξωτερικά σημεία της κατοικίας για πιο προσωπική συζήτηση, στην προσπάθεια να βρουν κοινό έδαφος για συμβιβασμό. Ωστόσο, δεν κατέστη δυνατό να συμφωνήσουν για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Οι διαφορές εξακολουθούν να υπάρχουν
«Οι συνομιλίες ήταν αναμφίβολα εποικοδομητικές -ανέφερε στους δημοσιογράφους ο Λαβρόφ- αλλά δεν έχουμε ένα κοινό όραμα όσον αφορά την κατάσταση και οι διαφορές εξακολουθούν να υπάρχουν». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Μόσχα δε βλέπει την ανάγκη για δημιουργία ομάδας επαφής σχετικά με την Ουκρανία, εφόσον σύμφωνα με το σκεπτικό της Ουάσιγκτον, ο φορέας αυτός θα προέβλεπε τον απευθείας διάλογο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. «Πιστεύουμε ότι πρόκειται για ξεκάθαρη υποκατάσταση των εννοιών, διότι η κρίση δεν προέκυψε με ευθύνη της Ρωσίας», δήλωσε ο ρώσος υπουργός, προσθέτοντας, ότι «οι ρωσο-ουκρανικές σχέσεις δεν έχουν διακοπεί».
Πηγή της Kommersant στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών διευκρίνισε, ότι η Ρωσία ως απάντηση υπέβαλε στις ΗΠΑ προτάσεις για τη δημιουργία ενός «μηχανισμού διεθνούς συνδρομής για τη διευθέτηση της κρίσης στην Ουκρανία επί τη βάσει της συμφωνίας (μεταξύ ΒίκτορΓιανουκόβιτς και αντιπολίτευσης) της 21ης Φεβρουαρίου». Ο Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε χθες, ότι ο Τζον Κέρι συμφώνησε με τις απόψεις του για την ανάγκη πραγματοποίησης της συνταγματικής μεταρρύθμισης που προβλεπόταν από αυτό το κείμενο «συνυπολογίζοντας τα συμφέροντα όλων των περιφερειών της Ουκρανίας». Ωστόσο, πηγή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξήγησε ότι «ανάλογα μέτρα δεν μπορούν να τεθούν σε λειτουργία, όσο η Ρωσία δεν μεταβάλλει την πολιτική της στο θέμα της Κριμαίας, δεν αποσύρει από εκεί τις επιπρόσθετες δυνάμεις και δεν σταματά να ενθαρρύνει την αποσχιστική τάση της περιοχής».
Η σπουδαιότητα της Κριμαίας
Για το ζήτημα της Κριμαίας ο Λαβρόφ ήταν αρκετά ειλικρινής. Απαντώντας στην ερώτηση σχετικά με το δημοψήφισμα που έχει οριστεί για τις 16 Μαρτίου, ύστερα από το οποίο οι ΗΠΑ και η ΕΕ μπορεί να επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία, ο υπουργός εξέφρασε την ελπίδα ότι οι δυτικοί εταίροι «θα συνειδητοποιήσουν ότι πρόκειται αληθινά για μια περίπτωση, η οποία δεν μπορεί να απομονωθεί από την ιστορία». Όπως δήλωσε, «Αν οι εταίροι μας λένε πως η περίπτωση του Κοσόβου είναι ιδιαίτερη, εμείς απαντάμε σε αυτό πως τότε και η Κριμαία αποτελεί μια περίπτωση ακόμη πιο ιδιαίτερη. Στο ερώτημα αν υπάρχουν προηγούμενα στο διεθνές δίκαιο, αυτά υπάρχουν, και όλοι κατανοούν τι σημαίνει η Κριμαία για τη Ρωσία». Στην περίπτωση που κάποιος δεν το κατανοεί αυτό, ο Λαβρόφ εξήγησε ότι «για τη Ρωσία η Κριμαία σημαίνει ασύγκριτα περισσότερα από ό,τι τα Φώκλαντ για τη Βρετανία και οι Κομόρες για τη Γαλλία».
Το Κόσοβο δεν είναι το μοναδικό προηγούμενο
Στην ελάχιστα γνωστή ιστορία με τα νησιά Κομόρες ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση, υπενθυμίζοντας ότι εκεί το 1975 είχε πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα για το θέμα της ανεξαρτησίας από τη Γαλλία. «Ένα από τα νησιά τάχθηκε κατά. Για το λόγο αυτό η Γαλλία επέμεινε σε νέα καταμέτρηση των ψήφων με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην ληφθεί υπόψη το γενικό αποτέλεσμα των ψήφων του συνολικού αριθμού των ψηφοφόρων κατοίκων των νήσων Κομόρες, αλλά του κάθε νησιού ξεχωριστά», συνέχισε ο Λαβρόφ. Καταλήγοντας, ότι «βάσει αυτού του συστήματος, το νησί Μαγιότ παρέμεινε υπό τον έλεγχο της Γαλλίας ως αποικιακό έδαφος, ενώ στη συνέχεια ενσωματώθηκε στη Γαλλική Δημοκρατία». «Δεν γνωρίζω τι ήταν αυτό: προσάρτηση ή αυτοδιάθεση; Ο ΟΗΕ και η Αφρικανική Ένωση δεν αναγνώρισαν τη συγκεκριμένη απόφαση της Γαλλίας, αλλά η ΕΕ δεν έχει κανένα πρόβλημα με αυτό», επεσήμανε ο υπουργός.
Δικαίωμα στην αυτοδιάθεση
Ο Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε ιδιαίτερα, πως το δικαίωμα των λαών για αυτοδιάθεση κατοχυρώνεται από το Καταστατικό των Ηνωμένων Εθνών. Σημείωσε, ότι «όσον αφορά τις δηλώσεις των δυτικών εταίρων ότι πρόκειται για ένα μη αποδεκτό βήμα (σ.σ. η διεξαγωγή δημοψηφίσματος), η θέση μας βασίζεται στο ότι το δικαίωμα των λαών για αυτοδιάθεση δεν το έχει καταργήσει κανένας και περιπτώσεις που κάποιος λαός έκανε χρήση του δικαιώματός του να συγκροτεί ανεξάρτητο κράτος και να καθορίζει τη μορφή της διακυβέρνησής του, υπάρχουν αρκετά».
Ωστόσο, δεν έδωσε μια ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα τι θα γίνει με την Κριμαία όταν θα διακηρύξει την αυτοδιάθεσή της. Για το αν η Κριμαία θα ενταχθεί στη Ρωσία ή όχι, ο ρώσος υπουργός απάντησε υπεκφεύγοντας: «σχετικά με το δημοψήφισμα, εμείς από τα χείλη του Προέδρου της Ρωσίας αναφέραμε ότι θα σεβαστούμε την επιλογή των λαών της Κριμαίας και θα εκφράσουμε τη θέση μας όταν γνωστοποιηθούν τα αποτελέσματα».
Οι ευθύνες της Δύσης
Εν τω μεταξύ, κατηγόρησε ακόμη μια φορά τη δύση για παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Ουκρανίας και επέρριψε σε αυτή την ευθύνη για τη διαμορφωθείσα κατάσταση. «Η μακρά απραξία και η παρατεταμένη ενθάρρυνση των ηγετών της Ουκρανίας προς την κατεύθυνση στην οποία αυτοί κινούνταν -δήλωσε ο υπουργός- καθόρισε την απόφαση του Ανώτατου Συμβουλίου της Κριμαίας για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος».
Ο Τζον Κέρι χθες το βράδυ βεβαίωσε τους δημοσιογράφους ότι «οι ΗΠΑ και η διεθνής κοινότητα δεν θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Κριμαία».
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, ωστόσο, ανέφερε πως ο αμερικανός ομόλογός του δεν προχώρησε σε «κανενός είδους απειλές» απέναντι στη Ρωσία. Παράλληλα, ο ρώσος υπουργός τόνισε ότι «κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας από την πλευρά της ΕΕ, θα είναι ένα αντιπαραγωγικό μέσο». «Αν ληφθεί μια τέτοια απόφαση, αυτό δεν θα συμβάλλει στα αμοιβαία συμφέροντα ανάπτυξης της συνεργασίας μας», ανέφερε αυτός.
Τι λένε οι αναλυτές
Η καθηγήτρια του Κρατικού Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας (MGIMO) και επικεφαλής της έδρας εφαρμοσμένης ανάλυσης διεθνών προβλημάτων, Τατιάνα Σακλέινα, δήλωσε σε συνέντευξή της στην Gazeta.ru ότι η Ρωσία «δεν προτίθεται να υποχωρήσει» απέναντι στις ΗΠΑ στο ζήτημα της Κριμαίας.
Όπως επεσήμανε: «Βασιζόμαστε στην αντικειμενική ροή των γεγονότων που συμβαίνουν στην Κριμαία. Τι θα ψηφίσει ο κόσμος, ποια θα είναι η επιλογή του. Θα αναγνωρίσουμε οποιαδήποτε επιλογή. Από την πλευρά της η αμερικανική ηγεσία δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο, θεωρώντας τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος παράνομη. Δηλαδή, δεν μπορούμε να έρθουμε σε συμφωνία μαζί τους στο θέμα αυτό. Επομένως, για την ώρα είναι ασαφές πάνω σε ποιες απόψεις μπορούμε να συμφωνήσουμε. Καταλυτικές αποφάσεις όπως αναστολή του δημοψηφίσματος, διακοπή της όλης διαδικασίας, δεν μπορούμε να πάρουμε, και αυτό είναι το σημαντικό σημείο».
Ο επικεφαλής του τομέα εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Φιόντορ Βοϊτολόβσκι, θεωρεί ότι ένας ολοκληρωμένος διάλογος μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον θα σταθεί εφικτός «όταν οι ΗΠΑ τηρήσουν μια πιο ισορροπημένη στάση και αρχίσουν να λαμβάνουν υπόψη όλη την πολυπλοκότητα των σχέσεων στο εσωτερικό της Ουκρανίας και την ιδιομορφία της κατάστασης στην Κριμαία».
«Οι Αμερικάνοι δεν είναι έτοιμοι να αποδεχθούν τη σημασία που έχει αυτό το δημοψήφισμα για την εσωτερική πολιτική της Ρωσίας και της Κριμαίας».
Ο Βοϊτολόβσκι επισημαίνει ότι η κρίση «δεν έχει ακόμη φτάσει στο ανώτατο επίπεδό της». Όπως αναφέρει, «το ανώτατο σημείο της είναι το δημοψήφισμα και ύστερα από τη διεξαγωγή του, θα υπάρξει συγκεκριμένη αντίδραση από την πλευρά του δυτικού κόσμου».
Ο επικεφαλής της έδρας διεθνούς δικαίου του MGIMO, διδάκτορας νομικών επιστημών, Αλεξάντρ Βιλεγκζάνιν, τόνισε ότι όπως και αν εξελιχθούν τα γεγονότα, οι ΗΠΑ δεν θα προχωρήσουν σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τη Ρωσία εξαιτίας της Ουκρανίας.
«Τα συμφέροντα της Ρωσίας και των ΗΠΑ συμπίπτουν αντικειμενικά σε πολλά μεγάλα, ακόμη και παγκόσμια ζητήματα. Δεν έχει νόημα για τις ΗΠΑ να παραιτηθούν από αυτά τα συμφέροντα προκειμένου να σώσουν τους σημερινούς πολιτικούς του Κιέβου, οι οποίοι ανέτρεψαν δια της βίας τις συνταγματικές διαδικασίες», ανέφερε ο ειδικός.
Πηγή: kommersant.ru