Άλλο ένα ηχηρό ράπισμα στην ελληνική κυβέρνηση και ειδικά στο υπουργείο Υγείας από τη διεθνή κοινότητα.
Ρεπορτάζ του διεθνούς δικτύου Al Jazeera, για τους χρήστες ναρκωτικών στην Αθήνα της κρίσης, είναι αποκαλυπτικό:
--Αυτή τη στιγμή το 28% του πληθυσμού είναι άνεργο και περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι -από τα 11 εκατομμύρια- ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας.
--Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να μειώσει τις δαπάνες κοινωνικής φροντίδας κάτω από το 6% του ΑΕΠ – ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι περίπου στο 9% στις αναπτυγμένες χώρες- και οι δαπάνες για τη δημόσια υγεία μειώθηκαν κατά 25% από το 2009 μέχρι το 2012.
Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ του Al Jazeera «η ελληνική κυβέρνηση, της οποίας ηγείται το συντηρητικό κόμμα, έχει περικόψει τα έξοδα και έχει αυξήσει τους φόρους σε μια προσπάθεια να μειώσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της χώρας.
Αναλυτικά η δημοσίευση του Al Jazeera, έχει ως εξής:
Στην Ιάσωνος, στο κέντρο της Αθήνας, γνωστή πιάτσα ναρκωτικών, ο 27χρονος Μιχάλης ψάχνει τον ντίλερ του για να αγοράσει τη δόση του.
Όπως οι περισσότεροι χρήστες, βρίσκεται σταθερά στο στόχαστρο της αστυνομίας η οποία εδώ και ένα χρόνο προσπαθεί να διώξει τους χρήστες και τις εκδιδόμενες γυναίκες μακριά από το κέντρο. «Η αστυνομία και οι Αρχές μας φέρονται χειρότερα απ’ ό,τι σε ζώα, λέει ο Μιχάλης.
«Η αστυνομία μαζεύει τους ανθρώπους με τη βία στην κλούβα» προσθέτει ο 48χρονος Σπύρος, χρήστης κι αυτός. «Μόλις μπούμε στην κλούβα μας οδηγούν 20 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα και μας αφήνουν εκεί. Συχνά απλά ανοίγουν την πόρτα και μας κλωτσούν έξω στη λεωφόρο, σα να ’μαστε σακούλες σκουπιδιών.»
Καθώς η Ελλάδα διανύει τον έκτο χρόνο της ύφεσης, ο κοινωνικός ιστός της χώρας έχει διαρραγεί από τα μέτρα λιτότητας που επέφεραν περίπου 40% μείωση κατά μέσο όρο στο εισόδημα των Ελλήνων. Η ελληνική κυβέρνηση, της οποίας ηγείται το συντηρητικό κόμμα, έχει περικόψει τα έξοδα και έχει αυξήσει τους φόρους σε μια προσπάθεια να μειώσει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της χώρας. Αυτή τη στιγμή το 28% του πληθυσμού είναι άνεργο και περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι -από τα 11 εκατομμύρια- ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας.
Η Ελλάδα υποχρεώθηκε να μειώσει τις δαπάνες κοινωνικής φροντίδας κάτω από το 6% του ΑΕΠ – ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι περίπου στο 9% στις αναπτυγμένες χώρες- και οι δαπάνες για τη δημόσια υγεία μειώθηκαν κατά 25% από το 2009 μέχρι το 2012. Το ελληνικό σύστημα δημόσιας υγείας κατέρρευσε από την πίεση, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε βασική ιατρική φροντίδα.
Κρίση στη δημόσια υγεία;
Τα αποτελέσματα είναι αναμφισβήτητα. Στοιχεία του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής δείχνουν ότι τα ποσοστά σοβαρής κατάθλιψης έχουν αυξηθεί κατά 50% από το 2009, πλήττοντας περισσότερο από το 12% του γενικού πληθυσμού το 2013. Παράλληλα αυξήθηκε δραματικά η κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Τη διετία 2011-2012 στην Ελλάδα σημειώθηκε έκρηξη νέων μολύνσεων HIV μεταξύ των χρηστών που κάνουν ενέσιμη χρήση.
Κύμα ανεργίας
Η διάρρηξη του κοινωνικού δικτύου ασφαλείας στην Ελλάδα επιδείνωσε τη δημόσια υγεία, αναφέρει ένας αναλυτής, και οι νέοι –το 60% των οποίων είναι άνεργοι- πλήττονται πρώτοι. Για παράδειγμα, στοιχεία του ΕΠΙΨΥ δείχνουν ότι τα ποσοστά της χρήσης ουσιών στους εφήβους αυξήθηκαν σημαντικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Στην αρχή οι οικονομικά ευάλωτοι Έλληνες μπορούσαν να στηρίζονται στις οικογένειές τους για προστασία. Ωστόσο, καθώς τα οικονομικά δεινά της χώρας φαίνεται να μην τελειώνουν, ακόμα και αυτό το δίκτυο υποστήριξης ασθενεί.
Ο Βασίλης Γκιτάκος, διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), ενός από τα μεγαλύτερα δίκτυα απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης στην Ελλάδα αναφέρει ότι η ανεργία και η χρήση ουσιών αποτελούν δύο μεγάλες απειλές για την υγεία των Ελλήνων. «Καθώς η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή και το κίνητρο για θεραπεία μειώνονται, ενώ η φτώχια αυξάνεται, οι χρήστες ουσιών σταματούν να παίρνουν μέτρα για να προστατέψουν την υγεία τους και γίνονται περισσότερο αυτοκαταστροφικοί» αναφέρει ο Β. Γκιτάκος. «Η πολιτεία, ωστόσο, δεν έχει καταφέρει να αναγνωρίσει τις καταστροφικές συνέπειες στη δημόσια υγεία και να ανταποκριθεί ανάλογα».
Προσεγγίζοντας αυτούς που έχουν ανάγκη
Ο Ιορδάνης, ψυχολόγος, κάνει street-work στο κέντρο της Αθήνας εδώ και 12 χρόνια. Μαζί με τον Μπάμπη και το Γιώργο, που είναι και οι δύο πρώην χρήστες ουσιών οι οποίοι εργάζονται τώρα ως θεραπευτές στο ΚΕΘΕΑ, περπατούν στους δρόμους και μοιράζουν δωρεάν συσκευασίες με καθαρές σύριγγες, άλλα σύνεργα και προφυλακτικά. Μέσα σε μια νύχτα βλέπουν συχνά μέχρι και 50 άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρήσης ουσιών.
Για τους περισσότερους από αυτούς του ανθρώπους, ο Ιορδάνης και η ομάδα του είναι ο μόνος σύνδεσμος που έχουν με τον κόσμο εκτός χρήσης. Ο αριθμός των νεαρών γυναικών που αναζητούν τις υπηρεσίες της κινητής τους μονάδας έχει αυξηθεί σημαντικά από την έναρξη της κρίσης και μετά. Πολλές εκδίδονται –αυτός είναι ένας από τους ευκολότερους τρόπους να βρουν λεφτά για την εξάρτησή τους- και συχνά συγκατατίθενται στις ερωτικές επαφές χωρίς προφυλακτικό, μόνο και μόνο για να κερδίσουν μερικά ευρώ παραπάνω.
Η Τάνια Μ. είναι μία από αυτές. Η εικοσιεξάχρονη εκδίδεται για να βρει λεφτά και να αγοράσει ναρκωτικά. Μέχρι στιγμής έχει δεχτεί δύο φορές σεξουαλική επίθεση, με αποτέλεσμα ένα σπασμένο άκρο και την απώλεια 4 μπροστινών δοντιών. Πριν από τρεις μήνες η Τάνια γέννησε ένα αγοράκι. Έμαθε ότι η ίδια έχει κολλήσει HIV, όταν το νεογέννητο βγήκε θετικό στο τεστ. Τα νέα για την υγεία του μωρού της βύθισαν την Τάνια βαθύτερα στη χρήση.
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, 86 παιδιά ήταν θετικά στο τεστ για HIV το 2012 σε σύγκριση με 37 το 2011.
Ξεφεύγοντας από την εξάρτηση
Δεν υπάρχουν όμως μόνο άσχημα νέα για τους χρήστες ουσιών στην Ελλάδα. Το Μάρτιο του 2013 η Ελλάδα τροποποίησε τη σχετική με τα ναρκωτικά νομοθεσία της, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για επιεικέστερη ποινική αντιμετώπιση των χρηστών και ένα καλύτερο πλαίσιο απεξάρτησης στις φυλακές.
Όταν η κεντρική είσοδος των Γυναικείων Φυλακών στον Ελαιώνα Θηβών κλείσει, ένα κλειστοφοβικό αίσθημα ανησυχίας γεμίζει την ατμόσφαιρα. Περίπου 500 γυναίκες, ηλικίας από 16 έως 85 ετών, κρατούνται εδώ, καθώς και 19 νήπια τα οποία ζουν μαζί με τις κρατούμενες μητέρες τους. Περισσότερες από τις μισές κρατούμενες έχουν ιστορικό χρήσης ουσιών.
Στο ισόγειο ένα πρόγραμμα που ονομάζεται ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ προσφέρει θεραπεία απεξάρτησης σε κρατούμενους χρήστες. Ο Γιάννης Τέντης, επικεφαλής του ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ, λέει ότι ο εγκλεισμός των χρηστών το μόνο που προσφέρει στην κοινωνία είναι το αίσθημα ότι οι παραβάτες του νόμου πληρώνουν για τις πράξεις τους.
«Μόλις κανείς γίνει μέλος της κοινότητας, έρχονται στην επιφάνεια συναισθήματα που είχε ‘παγώσει’ η μακροχρόνια χρήση ουσιών. Τότε είναι που οι χρήστες συνειδητοποιούν ότι ίσως έχουν και άλλες επιλογές στη ζωή εκτός από τα ναρκωτικά. Στην κοινότητα τα μέλη μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους» εξηγεί ο Γιάννης Τέντης. «Η κοινωνία έχει την τάση να κολλάει στους εξαρτημένους την ταμπέλα των σκληρών εγκληματιών και μετά να τους κλείνει σε ένα περιβάλλον όπου η σκληρότητα και η παραβατικότητα είναι καθημερινή υπόθεση. Αυτό δεν έχει κανένα αποτέλεσμα».
Η Άσμα είναι μια νεαρή μητέρα που συμμετέχει στο πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ. Καταδικάστηκε όταν ήταν δύο μηνών έγκυος και ο δίχρονος σήμερα γιός της γεννήθηκε στη φυλακή. Η Άσμα υποφέρει από κρίσεις πανικού και επιληψία.
«Στη φυλακή είσαι μόνος σου» λέει η Άσμα. «Αλλά όταν έρχομαι στην κοινότητα, βρίσκω μια οικογένεια».
Δείτε εδώ το πρωτότυπο άρθρο
