Πρόκειται για μια μεγάλη μάχη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στην οποία Άξονας και Σοβιετική Ένωση πολέμησαν για τον έλεγχο της πόλης του Στάλινγκραντ (σήμερα ονομάζεται Volgograd) μεταξύ 17 Ιουλίου του 1942 και 2 Φεβρουαρίου του 1943. Η μάχη αυτή ήταν η μεγαλύτερη του πολέμου σε απώλειες, οι οποίες υπολογίζονται σε 2 εκατομμύρια και αφορούν στρατό και άμαχο πληθυσμό. Ωστόσο, πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό σημείο του πολέμου καθώς ήταν η πρώτη μεγάλη ήττα του Άξονα και καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη του πολέμου
Οι Γερμανοί ξεκίνησαν την επίθεση για την κατάληψη του Στάλινγκραντ το καλοκαίρι του 1942......
Η κατάληψή του ήταν σημαντική για τον Χίτλερ καθώς ήταν είχε ισχυρή βιομηχανία και γιατί θα ασφάλιζε τη δεξιά πλευρά των Γερμανών καθώς ο στρατός τους θα προχωρούσε προς τον Καύκασο για να καταλάβει τα αποθέματα πετρελαίου που τροφοδοτούσαν τους Σοβιετικούς. Η κατάληψη του Στάλινγκραντ ήταν ακόμα θέμα ιδεολογίας και προπαγάνδας για τους Γερμανούς, αφού η πόλη είχε ονομαστεί έτσι προς τιμή του Σοβιετικού ηγέτη Τζόζεφ Στάλιν. Οι Σοβιετικοί συνειδητοποιώντας όλα αυτά και παρά το γεγονός οτι είχαν σοβαρή έλλειψη στρατιωτικών αποθεμάτων, έστειλαν όλους όσους μπορούσαν να πολεμήσουν για να κρατήσουν τη πόλη, ακόμα και γυναίκες. Αρχηγός των Σοβιετικών δυνάμεων που θα υπερασπίζονταν το Στάλινγκραντ, τέθηκε ο Vasily Chuikov, ο οποίος τιμήθηκε αργότερα με το βραβείο Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης για την ηγεσία του σε αυτή τη μάχηΟι Γερμανοί ξεκίνησαν την επίθεση για την κατάληψη του Στάλινγκραντ το καλοκαίρι του 1942......
Παρά το γεγονός οτι οι Γεμανοί είχαν στον έλεγχό τους το 90% της πόλης, δεν μπορούσαν να εξουδετερώσουν τις τελευταίες ομάδες αντίστασης των Σοβιετικών. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, οι Σοβιετικοί ξεκίνησαν την Επιχείρηση Uranus, για να περικυκλώσουν την 6η Στρατιά των Γερμανών που είχε καταλάβει το Στάλινγκραντ, πράγμα που το κατάφεραν, με αποτέλεσμα η 6η Στρατιά να αποκοπεί και να παγιδευτεί μέσα στο Στάλινκγραντ. Χωρίς σημαντικό ανεφοδιασμό ταυτόχρονα με τον δύσκολο χειμώνα, οι Γερμανικές δυνάμεις εξασθένησαν γρήγορα. Τον Δεκέμβριο, οι Γερμανοί με την Επιχείρηση Winter Storm επιχείρησαν να "σπάσουν" την πολιορκία των Σοβιετικών ανεπιτυχώς και τελικά η παγιδευμένη 6η Στρατιά σταδιακά εξουδετερώθηκε
Οι Γερμανοί, αρχικά με επιθέσεις της Luftwaffe στα καράβια του Βόλγα ποταμού προσπάθησαν να αποκόψουν τους Σοβιετικούς από τη τροφοδοσία και με συνεχείς βομβαρδισμούς το φθινόπωρο του 1942 κατάφεραν να καταστρέψουν τη πόλη, σκοτώνοντας χιλιάδες αμάχους. Όλες οι επιχειρήσεις των Σοβιετικών μέσα στο Στάλινγκραντ αποτύγχαναν εξαιτίας της υπεροχής που είχε η Luftwaffe στον εναέριο χώρο. Νέοι Σοβιετικοί στρατιώτες έφταναν συνεχώς στο Στάλινγκραντ για να πολεμήσουν. Υπολογίζεται οτι ο μέσος χρόνος επιβίωσης των νεοφερμένων στρατιωτών ήταν λιγότερος από 24 ώρες για τους στρατιώτες και τρεις μέρες για τους αξιωματικούς
Οι Σοβιετικοί προσπαθώντας να αποφύγουν τις αεροπορικές επιθέσεις αλλά και το γερμανικό πυροβολικό, προσπαθούσαν να κρατήσουν τη πρώτη γραμμή όσο το δυνατόν πιο κοντά στους Γερμανούς. Επίσης, μικρές ομάδες στρατιωτών, καταλάμβαναν και οχυρώνονταν σε κτίρια, μέσα στη πόλη, δημιουργώντας πολλά μικρά μέτωπα και δυσκολεύοντας τον εντοπισμό τους από τους Γερμανούς. Αυτό το ονόμασαν οι Γερμανοί Rat War (πόλεμος των αρουραίων) και δημιούργησε χάος στην στρατηγική τους. Σοβιετικοί ελεύθεροι σκοπευτές στα χαλάσματα, προκαλούσαν σημαντικές απώλειες στο Γερμανικό στρατό. Ο καλύτερος και πιο γνωστός ελεύθερος σκοπευτής των Σοβιετικών ήταν ο Vasily Zaytsev με πάνω από 250 επιβεβαιωμένους θανάτους Γερμανών στρατιωτών και του δόθηκε το μετάλλιο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης
Η αρχή του τέλους της Μάχης του Στάλινγκραντ τέλειωσε με την Επιχείρηση Uranus που πραγματοποίησαν οι Σοβιετικοί τον Νοέμβριο του 1942, με την οποία κατάφεραν να περικυκλώσουν τον Γερμανικό στρατό που βρισκόταν μέσα στο Στάλινγκραντκαι σταδιακά να τον εξουδετερώσουν. Τελικά, 91.000 Γερμανοί και Ρουμάνοι στρατιώτες παραδόθηκαν στους Σοβιετικούς στις 2 Φεβρουαρίου του 1943. Ο απολογισμός της Μάχης του Στάλινγκραντ ήταν 840.000 νεκροί για τον Άξονα και 1.130.000 νεκροί για τους Σοβιετικούς μεταξύ των οποίων και 40.000 πολίτες
