.jpg)
του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη
[Δημοσιεύθηκε στο Hellenic Nexus τ.79, Νοέμβριος 2013]
[Δημοσιεύθηκε στο Hellenic Nexus τ.79, Νοέμβριος 2013]
Ο Ρώσσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, μιλώντας πρόσφατα για τον ρόλο των Δυτικών δυνάμεων στην τρέχουσα κρίση και στα αδιέξοδα της παγκοσμιοποίησης, άφησε να εννοηθεί ότι ο ευρω-ατλαντικός πολιτισμός είναι από την φύση του άκαμπτος, άρα τείνει στην καταστροφή, την διάλυση και την παρωδία του.
Η Πράβντα, σε μια ανάλυσή της με τίτλο «Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εναντίον του Καρχηδονιακού πολιτισμού» (Nicolas Bonnal, 17/10), επιχείρησε να ερμηνεύσει τα βαθύτερα σημαινόμενα των λόγων του Πούτιν. Επικαλούμενη τα λόγια του Σαίξπηρ στον Άμλετ, όπου ο ήρωας προβλέπει ότι ο κόσμος αυτός «είναι ξεχαρβαλωμένος», επισημαίνει ότι οι τρεις δυτικές μεγάλες δυνάμεις είναι υπεύθυνες για το ότι ο πλανήτης μας μετατρέπεται σε μια τεράστια ταμειακή μηχανή. Αυτή είναι, όμως, η επιδίωξή τους.
Ποιες είναι αυτές οι δυνάμεις; «Οι ΗΠΑ (περισσότερο μια κοινωνία matrix παρά ένα έθνος-κράτος), η Αγγλία (διανοητικά η πιο επικίνδυνη από τις τρεις) και η Γαλλία που, μετά το 1789, έχει γίνει ο χρήσιμος ηλίθιος αυτού του εφιαλτικού τρίο».
«Η Ρωσσία έχει βιώσει αυτή την εξευτελιστική κατάσταση επί Γιέλτσιν, η Γαλλία μετά από την εποχή του Σαρκοζύ και η Αμερική από τον πατέρα Μπους, τον ιδρυτή της παγκοσμιοποίησης και της νέας παγκόσμιας τάξης», τονίζει η Πράβντα.
Σήμερα, η παγκοσμιοποίηση έχει ξεθυμάνει, είτε σαν ιδέα είτε στην πράξη, μετά την οικονομική κατάρρευση του 2007-2008 και τον νέο κύκλο πολέμων και κρίσης, από το 2011, στην Μέση Ανατολή. Αυτά τα γεγονότα ήταν μόνο η αρχή μιας ευρύτερης αναταραχής στις διεθνείς ισορροπίες και, όπως φαίνεται, γύρω στα μέσα της δεκαετίας που ζούμε θα έρθει η στιγμή των μεγάλων και καταλυτικών αποφάσεων.
Η κρίση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος που βιώνουμε έχει απογυμνώσει τον μύθο του «νεοφιλελεύθερου μοντέλου», το οποίο επικράτησε προοδευτικά στις σημαντικότερες οικονομίες του πλανήτη μετά το 1980.
Η επέλαση του ασύδοτου καπιταλισμού ήταν στην ουσία μια «συντηρητική επανάσταση νέου τύπου», κατά τον Pierre Bourdieu (Contre feux. Propos pour server à la resistance contre l’ invasion Néo-libérale, Paris, 1988, μτφ: Σταύρος Τομπάζος, «Φυγόκεντροι Καιροί», σ.34).
Μια «επανάσταση» που είχε μια «πρωτόγνωρη» μορφή, όπως λέει ο Bourdieu: «Δεν επικαλείται, όπως σε παλαιότερες εποχές, ένα μυθοποιημένο παρελθόν με την εξύψωση της γης και του αίματος…, επικαλείται την πρόοδο, τον Λόγο, την επιστήμη (την οικονομία, σ’ αυτή την περίπτωση) για να δικαιολογήσει την παλινόρθωση».
Το αποτέλεσμα ήταν να έλθει ο κόσμος ανάποδα. Να γυρίσει σε μια περίοδο ακραίων κοινωνικών ανισοτήτων, όπως ήταν πριν το κοινωνικό κράτος και τον κρατικά ρυθμισμένο καπιταλισμό. Οι άνεργοι, οι άστεγοι και οι μικρομεσαίοι αστοί, που αποτελούν τις στρατιές των «νεόπτωχων» και έχουν μετατρέψει τις μεγαλουπόλεις σε σκηνικό Ντίκενς του 19ου αιώνα, αντιμετωπίσθηκαν, ελαφρά τη καρδία, ως παράπλευρα φαινόμενα της παγκοσμιοποίησης.
Οι άνθρωποι υπολογίζονται σαν μια απλή στατιστική από τους τοκογλύφους και τους τραπεζίτες των περίφημων «αγορών». Σάρκα και οστά έχουν μόνο οι διάφοροι Ρότσιλντ και Σόρος και η «μυημένη» κουστωδία τους, τα «goldenboys», οι δουλόφρονες «πολιτικοί» και οι ενσωματωμένες πνευματικές και δημοσιογραφικές «πόρνες», που υπηρετούν το άπληστο κοσμοείδωλό τους.
Όπως λέει ο νομπελίστας Joseph E. Stiglitz: «Ο σύγχρονος τεχνολογικός πόλεμος σχεδιάστηκε για να καταργήσει κάθε επαφή: Οι βόμβες ρίχνονται από ύψος 15.000 μέτρων για να μην «αισθάνεται» ο πιλότος τι κάνει. Στη σύγχρονη οικονομία τα πράγματα λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο. Από το ύψος ενός πολυτελούς ξενοδοχείου, επιβάλλονται πολιτικές που θα τις σκεφτόταν κανείς και δεύτερη φορά αν γνώριζε τις ανθρώπινες υπάρξεις που θα του ρημάξουν τη ζωή» (Globalization and Its Discontents, W.W.Norton, 2002).
Το ΔΝΤ, ο επίσημος χαρατζής (φοροεισπράκτορας) των παγκόσμιων αγορών, καταστρέφει τις χώρες μέσα από μια εντελώς νεο-αποικιοκρατική αφαίμαξή τους για λογαριασμό της παγκόσμιας χρηματικής ολιγαρχίας –το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού που κατέχει το 41% του παγκόσμιου πλούτου, σύμφωνα με το Global Wealth Report του 2013.
(Εδώ αξίζει να θυμηθούμε ότι μια από τις πρώτες ενέργειες της Ελληνικής Επανάστασης την άνοιξη του '21 ήταν η δημιουργία ένοπλων σωμάτων για να εκτελέσουν τους Οθωμανούς χαρατζήδες, το αντίστοιχο των σημερινών τροϊκανών…).
Το μεγάλο νεοφιλελεύθερο ψεύδος των τελευταίων δεκαετιών, ότι η ελεύθερη και αυτορυθμιζόμενη αγορά μπορούν να παράγουν συνεχώς πλούτο, κατέρρευσε μετά το 2007. Η επίσημη κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος αποφεύχθηκε μόνο με την μεταφορά των τοξικών καταθέσεων στα κράτη, οπότε όλα τα χρηματοπιστωτικά συστήματα παγκοσμίως έγιναν τοξικά.
Έτσι, πλησιάζουμε στην χρεωκοπία των κρατών και η πρόσφατη εμπειρία, όπου η πτώχευση του αμερικανικού δημοσίου αποφεύχθηκε στο παρά πέντε, ήταν, ίσως, το τελευταίο καμπανάκι. Το μέλλον μας έχει ήδη πουληθεί και αναλωθεί, καταστράφηκε από το πρόσφατο «πάρτυ» της μεταψυχροπολεμικής «μονοπολικής» (των ΗΠΑ) ευφορίας.
Όταν το οικονομικό σύστημα, ή το δολλάριο, καταρρεύσει, θα είναι αδύνατον να αγοράσουμε τροφή, καύσιμα και φάρμακα. Η μόνη επιλογή για κάθε κυβέρνηση στο σημείο αυτό θα είναι να ελέγξει τις εξεγέρσεις και την βία που θα ακολουθήσουν κηρύσσοντας στρατιωτικό νόμο. Το είδαμε στα μέσα του Οκτώβρη να εκτυλίσσεται σαν σενάριο στις ΗΠΑ, όπου το πρακτορείο AP επιβεβαίωσε ότι το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας είχε ανοικτή εντολή αγοράς για 1,6 δισεκατομμύρια δεσμίδες πυρομαχικών. Θεάθηκαν τεθωρακισμένα να κινούνται στους δρόμους και στον ουρανό να πετάνε drones (http://beforeitsnews.com, 10/10/2013).
Όπως έγινε γνωστό, επίσης, ο μηχανισμός ασφαλείας της αμερικανικής κυβέρνησης επεξεργάζεται σενάρια οικονομικής κατάρρευσης, αλλά αυτά δεν συμβαίνουν μόνο στην Αμερική. Η Ελβετία, επίσης, ασχολήθηκε πρόσφατα με παιχνίδια πολέμου τα οποία προσομοίωναν ένα σενάριο οικονομικής κατάρρευσης, καθώς και μια εισβολή εκατομμυρίων προσφύγων από χρεωκοπημένα κράτη.
Στην πραγματικότητα, τώρα, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών κοινοποίησε μια αναφορά που υποδηλώνει ότι η κρίση χρέους του κράτους μπορεί να οδηγήσει σε τόσο καταστροφική κατάρρευση, η οποία θα διαρκέσει για πάνω από μια γενιά.
Μετά την χρεωκοπία των κρατών θα ακολουθήσει η χρεωκοπία των κοινωνιών. Αυτό το σχέδιο προωθείται. Οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της παγκοσμιοποίησης –τραπεζίτες και κερδοσκόποι- γνωρίζουν τι έρχεται και ότι μπορεί να συμβεί πολύ, πολύ γρήγορα. Όλοι περιμένουν να φθάσει η ημέρα της πτώσης, αυτό που πολλοί, στις μυστικές υπηρεσίες όλου του κόσμου, αποκαλούν «The Big Event» (Το Μεγάλο Γεγονός)! Η στιγμή είναι κοντά, αλλά πότε;
Δεν συνέβη στις 17 Οκτώβρη για να αρχίσει το ντόμινο στην Αμερική. Μπορεί, όμως, να συμβεί μέχρι το τέλος του 2013; Το 2014 ή το 2015; Αν όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες καταρρεύσουν, αμέσως θα χαθεί και μια χώρα από τον χάρτη της Μέσης Ανατολής: το Ισραήλ!
Ένα κατακλυσμικό «Μεγάλο Γεγονός» (Big Event) πλησιάζει που θα συμβεί κάπου γύρω στο 2014 –ή κατά την διάρκεια του έτους ή λίγο μετά- και θα καθορίσει την πορεία του υπόλοιπου 21ου αιώνα, σύμφωνα με μια μελέτη του ακαδημαϊκού, καθηγητή του Cambridge, Nicholas Boyle.
Το βιβλίο του, με τίτλο «2014 – How to survive the next world crisis» (2014 – Πώς να επιβιώσετε από την επόμενη παγκόσμια κρίση), προσφέρει μια έρευνα ζωής σε πεδία όπως η πολιτική, η οικονομία, η φιλοσοφία, η θεολογία και η λογοτεχνία. (Cambridge University, phys.org/news195989079.html).
Το κεντρικό μήνυμα των ισχυρισμών του είναι ότι είμαστε στις αρχές της κρίσης και ότι, γύρω στα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποτελέσουν τον παίκτη-κλειδί σε μια σειρά αποφάσεων σχετικά με το μέλλον του κόσμου. Το βιβλίο ισχυρίζεται ότι όλα τα ζητήματα, τα οποία σφράγισαν τις παγκόσμιες πολιτικές σε κάθε έναν από τους τελευταίους πέντε αιώνες, ήρθαν στο προσκήνιο κατά την διάρκεια της δεύτερης δεκαετίας του. Το 1914, για παράδειγμα, το αποτέλεσμα ήταν ένας καταστροφικός πόλεμος, ο οποίος συνοδεύτηκε από δεκάδες συγκρούσεις και εντάσεις.Αντίθετα, το 1815, μετά την μάχη του Βατερλώ και το Συνέδριο της Βιέννης, υπήρξε για 100 σχεδόν χρόνια σχετική ειρήνη. Όμοια, ισχυρίζεται η μελέτη, το μέσον αυτής της δεκαετίας φαίνεται ότι θα γίνει το πεδίο όπου θα συγκλίνουν οι πιο πιεστικές ανησυχίες του σήμερα.
«Πλησιάζουμε στο σημείο των αποφάσεων, αφού η λύση των βαθύτερων ζητημάτων που άρχισαν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους τα τελευταία χρόνια δεν μπορεί πλέον να αναβληθεί», ισχυρίζεται ο καθηγητής Boyle. «Μέχρι το 2014, το κληροδότημα του 21ου αιώνα θα είναι η αποφασιστικότητά μας για το καλύτερο ή το χειρότερο».
Όλη αυτή η φιλολογία… και παραφιλολογία για τα μέσα της δεκαετίας δεν γίνεται μόνο εξ αιτίας του «συνδρόμου του 1914». Τότε, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε, ανατρέποντας ισορροπίες αιώνων στην Ευρώπη, και άνοιξε τον δρόμο για τις επαναστάσεις και τα καθεστώτα του μεσοπολέμου με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ανθρωπότητα.
Στις ημέρες που ζούμε σήμερα, πέρα από προκατειλημμένους φόβους και ιστορικές αντιστοιχίες, υπάρχουν οι αντικειμενικές ενδείξεις ότι η «Καταιγίδα» έρχεται, καθώς η προηγούμενη παγκόσμια νομιμότητα έχει τελειώσει, ενώ το περίγραμμα μιας νέας ισορροπίας δεν έχει ακόμα διαφανεί.
Μερικές ενδείξεις είναι:
α) Η παγκοσμιοποίηση έχει σαφώς σταματήσει με την μορφή που την γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια. Το κορυφαίο βρετανικό περιοδικό Economist, σε ειδικό αφιέρωμά του στο θέμα (12 Οκτωβρίου 2013) με τίτλο «The gated globe», αναγνωρίζει ότι το μοντέλο της Ουάσιγκτων -των ανοικτών αγορών και του ελάχιστου κράτους- έχει τελειώσει «δίνοντας χώρο στο πιο παρεμβατικό και εθνικιστικό μοντέλο».
β) Η επεκτατική πολιτική των ΗΠΑ έχει φτάσει στα όρια της ιμπεριαλιστικής δυνατότητάς της με έναν στρατιωτικό προϋπολογισμό να πλησιάζει τα 700 δισ. δολλάρια, την ώρα που τα τεράστια ελλείμματα την φέρνουν στο χείλος του γκρεμού.
γ) Η Ευρώπη, αντιμέτωπη με την πρωτοφανή ηθική, δημογραφική και οικονομική κρίση, παραπαίει στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο, την ώρα που ο ευρωσκεπτικισμός και τα εθνικιστικά πολιτικά κινήματα κερδίζουν δυναμικά έδαφος σε όλες τις χώρες.
δ) Μπαίνουμε στην δίνη ενός νέου Ψυχρού Πολέμου ΗΠΑ-Ρωσσίας αφ’ ότου οι ΗΠΑ υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν σε δύο σημαντικά ζητήματα: Όταν η Ρωσσία αντέδρασε ακαριαία στην επίθεση της Γεωργίας, συμμάχου των ΗΠΑ, το 2008, και το καλοκαίρι εφέτος καθώς Ρωσσία και Κίνα δεν επέτρεψαν στην Ουάσιγκτων να βομβαρδίσει τον Άσσαντ. Αυτό σήμανε το τέλος της «μονοπολικής» παγκοσμιοποίησης. Συγχρόνως, το Ισραήλ τείνει να απομονωθεί στην Μέση Ανατολή μετά και την σύγκρουσή του με την Τουρκία.
ε) Η Αμερική, ως ηγέτιδα δύναμη της παγκοσμιοποίησης δια της «εξαγωγής δημοκρατίας», έχει καταστεί εντελώς αναξιόπιστη. Η «θεωρία των μεγάλων ψεμάτων» (Great lies theory) του Αδόλφου Χίτλερ, που ακολούθησε ο Λευκός Οίκος από το 2001 μέχρι φέτος το καλοκαίρι στην Συρία, δεν μπορεί πλέον να πείσει τα εκατομμύρια των πολιτών ενάντια στην κοινή λογική και το κοινό καλό. Οι περισσότεροι Αμερικανοί πολίτες, όχι μόνο δεν πείσθηκαν για τα χημικά του Άσσαντ, αλλά υποστήριξαν την θέση της ρωσσικής ηγεσίας στο ζήτημα της συριακής κρίσης. Είναι ίσως η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι παρόμοιο.
στ) Ένας πολυπολικός κόσμος αναδύεται και ένα συγκεκριμένο μοντέλο αρχίζει να εμφανίζεται: περισσότερη κρατική παρέμβαση στην ροή του χρήματος, περισσότερος τοπικισμός για το εμπόριο, περισσότερος κρατικός καπιταλισμός, δηλαδή, που επέτρεψε στην Κίνα και τις άλλες αναδυόμενες χώρες –Ινδία, Βραζιλία και Ρωσσία- να ξεπεράσουν την κρίση, παραμένοντας σε πολύ καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι ο δυτικός κόσμος.
Μέσα σ’ αυτό το συγκρουσιακό περιβάλλον δεν μπορεί να αγνοηθεί η σημασία κάθε εθνικής οντότητας ή να παραμεληθεί γιατί έτσι θέλει κάποια ιδέα των παγκοσμιοποιητών. Αυτό δεν σημαίνει τίποτα ίσως για τις ελίτ της παγκοσμιοποίησης που με «θρησκευτική» προσήλωση θα επιχειρήσουν να ξεπεράσουν την κρίση ενώνοντας με την βία ένα απρόθυμο κόσμο κάτω από μια παγκόσμια τυραννία, προκαλώντας ανείπωτη δυστυχία.
Αξίζει να θυμηθούμε, τελειώνοντας, ένα αφιέρωμα του Economist, στις 9 Ιανουαρίου του 1988, πριν από 30 χρόνια, συνοδευόμενο από ένα εξώφυλλο με το χρυσό νόμισμα του «Φοίνικα». Ο τίτλος μπορεί να ήταν προφητικός: Παγκόσμιο Νόμισμα το 2018.
Το 2018 συμπίπτει και με τα 70 χρόνια από την ίδρυση του Ισραήλ (1948-2018) και αντιστοιχεί στην σχετική «προφητεία» που αναφέραμε πιο πάνω. Μας δίνει, ίσως, και μια εξήγηση για την περίεργη δήλωση του Κίσσινγκερ την άνοιξη, ότι «το Ισραήλ δεν θα υφίσταται το 2022», που προκάλεσε μεγάλα ερωτηματικά. Μήπως το «Big Event» που φοβούνται οι Εβραίοι έχει σχέση με ένα νέο παγκόσμιο «Ολοκαύτωμα» προκειμένου να επιβληθεί τελικά βίαια η Νέα Παγκόσμια Τάξη;
Όλοι δείχνουν να αισθάνονται ότι σύντομα θα χτυπήσει το καμπανάκι της Γης. Όμως, ο καθένας καταλαβαίνει το Big Event με έναν δικό του τρόπο, όπως είπε πρόσφατα στο Λονδίνο ο Ρώσσος φιλόσοφος Αλεξάντερ Ντούγκιν, μιλώντας σε ένα συνέδριο με θέμα «The End of The Present World» (Το τέλος του Σημερινού Κόσμου), (London Conference, 12/10/2013).
«Για τους Ιρανούς είναι η εμφάνιση του Μαχντί. Για τους Εβραίους είναι η έλευση του Μεσσία. Για τους Ευρωπαίους η αφύπνιση του κοιμώμενου αυτοκράτορα. Για τους Βουδιστές είναι ο Μαιτρέγια. Για τους Ρώσσους είναι η αποκάλυψη της Αγίας Σοφίας…».
Όλα τα φαντάσματα της ανθρωπότητας που είχε απωθήσει ο μοντερνισμός κι ο καταναλωτισμός ξαναζωντανεύουν ανήσυχα και, αυτή τη φορά, ίσως κανένας πόλεμος να μην είναι αρκετός για να αναδείξει τον νικητή του κόσμου.
