Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ*Πάνω από δέκα χρόνια έχουν περάσει από τότε που ο Ρετζίπ Ταγίπ Ερντογάν κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας. Το ισλαμικό κόμμα του οποίου ηγούνταν, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), κέρδισε πρώτη φορά τις εκλογές στις 3 Νοεμβρίου 2002 και ο Ερντογάν έγινε πρωθυπουργός στις 14 Μαρτίου 2003. Δεν είχε περάσει ούτε μία εβδομάδα από την πρωθυπουργοποίηση του, όταν τόλμησε το αδιανόητο: αρνήθηκε να επιτρέψει τη χρησιμοποίηση της Τουρκίας ως βάσης διέλευσης των στρατευμάτων στο Ιράκ στις 19 Μαρτίου 2003!
Κερδίζοντας με την πολιτική του ευρύτατη λαϊκή υποστήριξη και αποκρούοντας τις αλλεπάλληλες απόπειρες του συνεργαζόμενου με τις ΗΠΑ από θέση υποτέλειας στρατοκρατικού κεφαλικού κατεστημένου, ο Ερντογάν σημείωσε σαρωτική νίκη στις βουλευτικές εκλογές της 22ας Ιουλίου 2007. Έχοντας συντρίψει τους εσωτερικούς αντιπάλους του, ο Ερντογάν ανέπτυξε στενές σχέσεις συνεργασίας με το Ιράν που πλέον είχε πρόεδρο επί οκτώ χρόνια τον φανατικό αντιαμερικανό Μ. Αχμαντινετζάντ. Παράλληλα, ο Ερντογάν έγινε ο ήρωας των Αράβων λόγω της συνεπούς στάσης που τήρησε στο Παλαιστινιακό, μετά την άρνηση του να επιτρέψει τη συμμετοχή της Τουρκίας στην εισβολή και κατοχή του Ιράκ. Μόλις η Αραβική Άνοιξη ανέτρεψε το ελεγχόμενο από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ και γεμάτο από πράκτορες του καθεστώτος του Χόσνι Μουμπάρακ στην Αίγυπτο, ο Ερντογάν με τον Αχμ. Νταβούτογλου και τους άλλους πολιτικούς επιτελείς του διαμόρφωσαν ένα μεγαλεπίβολο γεωστρατηγικό σχέδιο: τη συγκρότηση ενός «ισλαμικού άξονα» Τουρκίας-Ιράν-Αιγύπτου, με πληθυσμό περίπου 250 εκατ., συνεργαζόμενου με τη Δύση με πολύ πιο ισότιμους όρους και πολιτικά κυρίαρχο στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική! Με ιστορία χιλιάδων ετών η Αίγυπτος και το Ιράν. Με παρελθόν αυτοκρατορίας η Τουρκία. Με τεράστια επιρροή στον αραβικό κόσμο η Αίγυπτος, σαν κορωνίδα του αραβικού «έθνους», ιδίως μετά το σπάσιμο των δεσμών της υποτέλειας προς τους Αμερικανούς και τους Ισραηλινούς. Στρατιωτική υπερδύναμη στη Μέση Ανατολή το Ιράν. Μοναδικός κρίκος ικανός να φέρει σε επαφή τον αραβικό με τον ιρανικό κόσμο η Τουρκία, η οποία ταυτόχρονα ήταν η πιο κατάλληλη για να συνδέσει τον άξονα αυτόν με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ουσιαστικά ο μοναδικός από τη Δύση ανεκτός συνομιλητής εκ μέρους του υπό διαμόρφωση «ισλαμικού άξονα» των τριών. Απροσμέτρητη επιπλέον η πολιτική επιρροή και η ελκτική δύναμη ενός τέτοιου «ισλαμικού άξονα» στο σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου.
Το σχέδιο του Ερντογάν ήταν όντως μεγαλοφυές για τον μουσουλμανικό κόσμο και φυσικά για τη χώρα του, πριν απ’ όλα. Σηματοδοτούσε επιπλέον την ουσιαστική ανάκτηση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της περιοχής από μια τέτοια συμμαχία, στην οποία σταδιακά θα προχωρούσαν σχεδόν όλα τα κράτη της Μέσης Ανατολής – είτε με μετεξέλιξη είτε με ανατροπή των υποτελών στις ΗΠΑ καθεστώτων τους. Τα εμιράτα του Κόλπου, η Σαουδική Αραβία, τα καθεστώτα ακόμη και του Μαρόκου ή της σημερινής Λιβύης πολύ δύσκολα θα επιβίωναν με τη γραμμή που ακολουθούν τώρα. Ευνόητο είναι όμως πως η ανάδυση ενός άξονα Τουρκίας-Αιγύπτου-Ιράν συνιστά θανάσιμο κίνδυνο για τα ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ευρώπης – και βεβαίως και του Ισραήλ, αλλά αυτό είναο δευτερεύον. Εν όψει των διαγραφόμενων κινδύνων, οι Αμερικανοί ανέλαβαν αμέσως δράση.
Άρχισαν χτυπώντας τον πιο αδύναμο κρίκο, την Αίγυπτο. Οργάνωσαν λοιπόν οι ΗΠΑ το πραξικόπημα των αιγυπτίων πρακτόρων τους που ανέτρεψε τον νόμιμο ισλαμιστή πρόεδρο Μ. Μόρσι των Αδελφών Μουσουλμάνων, τους οποίους έβγαλαν εκτός νόμου. Έκοψαν έτσι την πρόσβαση του Ερντογάν στον αραβικό κόσμο. Η συνέχεια ήταν εξίσου σκληρή για τα γεωστρατηγικά σχέδια του Τούρκου πρωθυπουργού. Οι προεδρικές εκλογές στο Ιράν οδήγησαν στην εντυπωσιακή επικράτηση του αμερικανόδουλου Χ. Ροχανί, πράγμα που σημαίνει ότι η ηγεσία του κλήρου και η αστική τάξη του Ιράν επιλέγουν πλέον την «προσέγγιση» με τις ΗΠΑ – δηλαδή την υποτέλεια στους Αμερικανούς. Κατέρρευσε έτσι ολοσχερώς η γεωπολιτική στρατηγική του Ερντογάν, αφού οι δύο πόλοι του «ισλαμικού άξονα» πέρασαν υπό τον έλεγχο της Ουάσιγκτον. Αυτή η γεωπολιτική στρατηγική ήττα έχει όμως και άμεσες συνέπειες στο εσωτερικό της Τουρκίας. Οι στρατοκράτορες του προηγούμενου κεφαλικού καθεστώτος σωστά εκτιμούν ότι ήρθε και η δική τους ώρα να ανατρέψουν τον Ερντογάν, εκμεταλλευόμενοι τη στρατηγική του ήττα στο εξωτερικό και την αμέριστη στήριξη των Αμερικανών σε κάθε προσπάθεια (συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών πραξικοπήματος!) ανατροπής του Ερντογάν, ο οποίος έχει αναδειχθεί πλέον σε ηγέτη επικίνδυνο για κορυφαία αμερικανικά συμφέροντα. Στρατιωτικοί και δικαστικοί, οι οποίοι αποτελούν την αιχμή του δόρατος των υπολειμμάτων του παλιού καθεστώτος, απαιτούν την εξουσία για το εαυτό τους και τα συμφέροντα που υπηρετούν. Να ρίξουν τον Ερντογάν με λαϊκές κινητοποιήσεις των οπαδών τους είναι αδύνατον ακόμη, γιατί ο τούρκος πρωθυπουργός έχει σαφώς τη λαϊκή πλειοψηφία με το μέρος του. Αν όμως ο Ερντογάν συμβιβαστεί με τους στρατηγούς, είναι οριστικά τελειωμένος! Ταχύτατα θα χάσει τη λαϊκή υποστήριξη και την εξουσία, θα πάει σαν το σκυλί στ’ αμπέλι.
Μόνο με πραξικόπημα μπορούν να τον ανατρέψουν. Δεν έχουν καμιά αναστολή να το επιχειρήσουν ούτε φυσικά οι τούρκοι στρατηγοί και δικαστές ούτε οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι, όπως φάνηκε περίτρανα από τη στάση υπέρ του πραξικοπήματος που έκαναν οι πράκτορες τους στην Αίγυπτο. Πρέπει να περιμένουμε σοβαρές εξελίξεις στην Τουρκία.
Δημοσιεύθηκε στο Πρίν το Σάββατο 4/1/2014
